IJshockey, een dynamische variant van hockey gespeeld op ijs, heeft een rijke geschiedenis binnen de Olympische Spelen. Deze sport, die onder de "balsporten" valt, gebruikt een platte rubberen schijf, de puck, in plaats van een bal. Spelers gebruiken sticks met een gekromd blad om de puck te manoeuvreren en te schieten. Dit artikel duikt in de vroege jaren van ijshockey op de Olympische Spelen, de Nederlandse betrokkenheid en de ontwikkeling van de sport zelf.
De Geboorte van de Olympische Winterspelen en IJshockey
De eerste stappen richting de Olympische Winterspelen werden gezet in juni 1922, toen het Franse Olympische comité een congres organiseerde. Vertegenwoordigers van de skisport, de schaatssport en het ijshockey kwamen samen om een internationale wintersportweek te plannen, die begin 1924 zou plaatsvinden. Hoewel deze wedstrijden aanvankelijk niet als officiële Olympische Winterspelen werden beschouwd, werden ze wel onder de bescherming van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) gehouden.
Pas op 25 mei 1925, tijdens een IOC-congres in Praag, werd officieel besloten om naast de Zomerspelen ook Olympische Winterspelen te organiseren. Tijdens een daaropvolgende IOC-sessie in Lissabon, begin mei 1926, werd de wintersportweek in Chamonix in 1924 met terugwerkende kracht erkend als de eerste Olympische Winterspelen. Dit gebeurde overigens niet zonder tegenstand, met slechts twee (Nederlandse) stemmen tegen.
Canada's Dominantie in de Vroege Jaren
Canada arriveerde in Chamonix met een ijshockeyteam dat de Europese concurrentie ver overtrof. De Canadezen waren mijlenver vooruit in hun ontwikkeling, wat resulteerde in ongelooflijke scores. Ze versloegen Tsjechië met 30-0, Zweden met 22-0, Zwitserland met 33-0 en Groot-Brittannië met 19-2. In de finale wisten de Verenigde Staten de nederlaag te beperken tot een "dragelijke" 6-1. Canada won dus overtuigend het eerste Olympische goud in het ijshockey.
Een Historische Correctie bij het Schansspringen
Een opmerkelijk verhaal uit de Spelen van 1924 is de correctie van de uitslag bij het skispringen, die pas vijftig jaar later plaatsvond. In 1974 ontdekte een Noorse deelnemer, Strsömberg, dat de jury in 1924 een telfout had gemaakt bij het omzetten van de gesprongen afstand naar een puntentotaal. Hierdoor had de Amerikaan Anders Haugen, van Noorse origine, de bronzen medaille moeten ontvangen in plaats van de Noor Thorlauf Haug.
Lees ook: Handbal: Gymnastiek naar Olympisch
Haug was inmiddels overleden, maar Haugen leefde nog. Met toestemming van het IOC wilde Haugs dochter, Anne-Marie, hem alsnog de bronzen medaille overhandigen. Haugen stemde uiteindelijk toe, en zo ontving hij alsnog zijn verdiende medaille, een halve eeuw na de Spelen.
Nederland en de Olympische Winterspelen
Hoewel Nederland niet aanwezig was bij de eerste Olympische Winterspelen in 1924, was het land wel betrokken bij de vroege ontwikkeling van de schaatssport. De Internationale Schaats Unie werd in 1892 opgericht in Scheveningen, met Pim Mulier uit Haarlem als voorzitter.
In 1923 plaatste het Nederlands Olympisch Comité een oproep in het tijdschrift Sportkroniek, waarin het interesse toonde in deelname aan de Winterspelen in Chamonix. Er had zich zelfs al een kandidaat gemeld, Teun Boot, die door de Schaatsbond was uitgenodigd voor trainingen in Zwitserland. Uiteindelijk zag de Schaatsbond echter af van deelname, officieel vanwege de uitsluiting van Duitsland van de Spelen.
De Ontwikkeling van IJshockey in Nederland
In Nederland werd voor het eerst ijshockey gespeeld in januari 1929, toen twee Belgische ploegen een demonstratie gaven op de Haarlemse ijsbaan. België behoorde in die tijd tot de sterkste landen van Europa. Na deze demonstratie werd ijshockey populair in Haarlem, en werd er zelfs door scholenploegen gestreden om de Beynes-beker.
In 1934 kreeg Nederland zijn eerste kunstijsbaan in Amsterdam, en op 6 september 1934 werd de Nederlandse IJshockey Bond opgericht. In 1935 nam Nederland al deel aan de wereldkampioenschappen te Davos.
Lees ook: Innovatie en competitie in Olympisch basketbal
De Spelregels en Uitrusting van IJshockey
Een ijshockeywedstrijd bestaat uit drie perioden van elk 20 minuten zuivere speeltijd. Twee teams strijden tegen elkaar, met vijf spelers en een goalie per team op het ijs. Het doel is om de puck in het doel van de tegenstander te schieten.
IJshockey is een fysieke sport, en spelers dragen beschermende uitrusting, waaronder een helm, scheenbeschermers, elleboogbeschermers, handschoenen, een speciale ijshockeybroek en een bodybeschermer. De goalie is compleet ingepakt om letsel te voorkomen en de puck tegen te houden.
IJshockey Vandaag de Dag
Mondiaal gezien neemt Nederland een plaats in de middenmoot in, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. De mannenploeg is sinds 1990 een min of meer 'vaste waarde' in de B-groep, die sinds 2000 luistert naar de naam 'Division I'. Het Nationale vrouwenteam is Internationaal sinds 2010 aan een opmars bezig.
De belangrijkste ijshockeycompetitie ter wereld is de Amerikaans-Canadese NHL. De spelregels voor ijshockey zijn niet overal hetzelfde, en de verschillen zitten vooral in de details.
Nederlandse Successen op de Olympische Spelen
In 2012 wist Julie Zwarthoed de eerste Nederlandse Olympische medaille in het ijshockey tot nu toe te winnen. Op de Jeugd Olympische Spelen in Innsbruck behaalde zij goud op het onderdeel Skills Challenge.
Lees ook: Van oude beschavingen tot moderne competities: voetbal
tags: #ijshockey #olympische #spelen #introductie #jaar