Handbal is een snelle, dynamische balsport die door twee teams wordt gespeeld, waarbij de handen worden gebruikt. Hoewel de precieze oorsprong van handbal moeilijk te traceren is, wordt algemeen aangenomen dat de sport in Duitsland is ontstaan. In eerste instantie was handbal vooral een sport voor meisjes, maar later werd het ook door mannen beoefend.
Vroege Ontwikkeling en Spelregels
Er zijn aanwijzingen dat balspelen die op handbal lijken al in de tijd van de Grieken en Romeinen werden gespeeld. Beschrijvingen van dergelijke sporten zijn bewaard gebleven uit die periode. De eerste formele spelregels voor handbal werden echter opgesteld door de Duitser Max Heiser. In 1917 werden deze regels officieel vastgelegd door de turnbond onder de naam ‘Bestimmungen für die Abhaltung des Handballspieles für die Damenabteilungen des Berliner Turnrathes’. Deze regels bepaalden dat handbal uitsluitend door meisjes gespeeld mocht worden.
In 1920 gaf de Duitse sportleraar Carl Schelenz meer vorm aan de regels van het handbalspel. Hij introduceerde onder andere de mogelijkheid om met de bal te dribbelen en stond lichaamscontact toe. Ook mochten de spelers nu met een kleinere bal spelen, wat de baltechnieken en tactische ontwikkelingen aanzienlijk verbeterde. De spelregels begonnen als een combinatie van de regels van basketbal, korfbal en voetbal.
Handbal op de Olympische Spelen
In 1936 werd handbal voor het eerst een officiële sport op de Olympische Spelen, die in Berlijn werden gehouden. Op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn werd handbal voor het eerst gespeeld, in de buitenlucht en met 11 man per ploeg. Van de zes deelnemende teams sleepten de Duitsers zelf de gouden medaille in de wacht. De finale tegen Oostenrijk werd gespeeld voor meer dan 100.000 toeschouwers in het Olympisch Stadion: nog steeds het grootste handbalpubliek aller tijden. Het werd echter in datzelfde jaar weer van de lijst geschrapt. Pas in 1972 keerde handbal terug als een officiële sport op de Olympische Zomerspelen. Vier jaar later, in 1976, mochten ook vrouwelijke teams deelnemen en strijden om een gouden medaille.
De Opkomst van Handbal in Nederland
Handbal kwam in Nederland terecht door een uitwisseling tussen Hamburgse en Berlijnse turnverenigingen. In Groningen werd de basis gelegd voor het Nederlandse handbal. Aanvankelijk werd de sport op een aangepast voetbalveld gespeeld, met teams van 11 spelers, net als bij voetbal.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Het eerste landskampioenschap in Nederland vond plaats in 1930. In 1935 werd de eerste interland tegen Duitsland gespeeld in Den Haag, die kansloos verloren ging met 15-2. In datzelfde jaar kreeg handbal ook een eigen bond: het Nederlands Handbal Verbond (NHV). Momenteel heeft de bond ruim 50.000 leden.
Van Veldhandbal naar Zaalhandbal en Beachhandbal
In de beginjaren was handbal vooral een openluchtspel dat op voetbalvelden of weilanden werd gespeeld. Er waren nog geen speciale handballen, dus de spelers moesten met een voetbal gooien. Pas toen handbal naar binnen ging, kreeg de sport regels zoals we die nu kennen. Om praktische redenen werd handbal met zijn elfen afgeschaft en vervangen door het huidige handbal, met zijn zevenen. Ook het gras was verleden tijd en werd vervangen door ons eigen veldhandbal. Veldhandbal wordt vaak gespeeld op asfalt of op kunstgras. Later deed eindelijk ook het zaalhandbal zijn intrede in Nederland. Op 17 juli 1947 werd in de Houtrusthallen in Den Haag de eerste demonstratie gegeven door de heren. In de zomermaanden wordt steeds vaker Beach Handball gespeeld. Voor deze stoere handbalvorm zijn aparte regels opgesteld.
Tegenwoordig wordt handbal voornamelijk in de zaal gespeeld, al zijn er nog enkele toernooien die op het veld plaatsvinden. Er bestaan verschillende vormen van handbal, waaronder zaalhandbal, veldhandbal, beachhandbal, straathandbal, mini-handbal, studentenhandbal en recreantenhandbal. Iedere vorm heeft zijn eigen regels.
De Populariteit van Handbal Wereldwijd
Vanaf de Deense schoolpleinen heeft handbal de wereld veroverd. Vandaag de dag wordt het snelle indoorspel door meer dan 30 miljoen mensen gespeeld, en de grote toernooien trekken elk jaar hoge kijkcijfers. Elk jaar spelen de nationale teams kwalificatiewedstrijden om zich te kwalificeren voor een Europees kampioenschap (EK handbal) of voor het wereldkampioenschap (WK handbal). Er vindt afwisselend een EK en dan een WK plaats.
Spelregels en Speelveld
Handbal is een sport voor mensen die van actie houden. Het is dynamisch, snel en flitsend. Teamspirit is erg belangrijk, want om te winnen moet je goed samenwerken. Het doel is om meer doelpunten te maken dan de tegenpartij.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Een team bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er 7 op het veld staan (6 veldspelers en 1 doelverdediger) en 7 wisselspelers. Er mag een vliegende wissel worden uitgevoerd aan de wissellijn. Een handbalwedstrijd bestaat normaal gesproken uit twee speelhelften van 30 minuten.
Handbal wordt gespeeld op een veld van 40 x 20 meter met verschillende lijnen: zijlijnen, achterlijnen, middellijn, doelgebied (6-meterlijn), vrijeworplijn (9 meter) en 7-meterlijn. De bal is gemaakt van kunststof en leer, met een omtrek van 58-60 cm voor heren en 54-56 cm voor dames.
Wanneer een speler de bal krijgt, mag hij deze slechts drie seconden vasthouden als hij stilstaat. Je mag met de bal lopen, maar wel maar maximaal drie stappen. Na iedere derde stap moet de bal een keer op de vloer stuiten, dan mogen spelers ermee rond blijven lopen. De bal mag met de handen, armen, hoofd, bovenbeen, romp of knie worden geworpen, opgevangen of gestopt worden door de spelers en hij mag met de hand of vuist worden geslagen. Contact met de onderbenen en voeten is dan juist weer niet toegestaan.
Lees ook: Hemelvaart Handbal: Programma en Meer
tags: #geschiedenis #handbal #wanneer #ontstaan