Het Europees Kampioenschap zaalvoetbal, georganiseerd door de UEFA, is een prestigieus toernooi dat de top zaalvoetbalnaties van Europa samenbrengt. Dit artikel duikt in de ontstaansgeschiedenis en de ontwikkeling van dit kampioenschap, en belicht tevens enkele belangrijke aspecten van het zaalvoetbal zelf.
Het Ontstaan van Zaalvoetbal
Zaalvoetbal, ook wel bekend als futsal, is een variant van voetbal die op een kleiner veld wordt gespeeld, vaak in gymzalen of sporthallen met een speciale kunststof vloer. In de loop der jaren is het zaalvoetbal enorm populair geworden. De sport legt de nadruk op individuele techniek en een sneller spel, wat het aantrekkelijk maakt voor zowel spelers als toeschouwers.
De oorsprong van het zaalvoetbal ligt in Uruguay, waar Juan Carlos Ceriani het spel bedacht. Hij baseerde de spelregels op verschillende sporten: de teamgrootte en wedstrijdduur van 40 minuten kwamen uit het basketbal, de veld- en doelafmetingen uit het handbal, en de keepersregels uit het waterpolo. Het spel verspreidde zich snel over Zuid-Amerika, waar de regels verder werden gestandaardiseerd. In 1965 werd de eerste internationale confederatie gevormd.
De FIFA erkende futsal als een nieuwe discipline in 1988. In januari 1989 werd Brazilië gekroond tot de eerste FIFA Wereldkampioen futsal, tijdens een WK dat in Nederland werd gehouden. Oranje verloor destijds de finale van Brazilië.
De Opkomst van Zaalvoetbal in Europa
Na de introductie door de FIFA, won futsal snel aan populariteit in Europa. Dit enthousiasme leidde ertoe dat de UEFA in januari 1996 haar eerste Europese Futsal-toernooi organiseerde in Córdoba, Spanje. Het gastland Spanje won dit eerste toernooi, wat de basis legde voor verdere Europese ontwikkelingen.
Lees ook: Turkije wint EK Volleybal
De Introductie van het UEFA Europees Futsal Kampioenschap
In april 1997, nadat drie Europese teams de halve finale van het WK hadden bereikt, besloot de UEFA om een grootschalig UEFA Europees Futsal Kampioenschap te introduceren. Dit markeerde een belangrijke stap in de erkenning en ontwikkeling van zaalvoetbal in Europa.
Afmetingen van het Speelveld
De afmetingen van het speelveld zijn vastgelegd in de regels. Het speelveld moet een rechthoek zijn met een lengte van minimaal 36 meter en maximaal 40 meter. De breedte moet tussen de 18 en 20 meter liggen. De belijning van het veld is 8 cm breed. Strafschoppen worden genomen vanaf 6 meter afstand van het doel. De doelen zelf zijn 3 meter breed en 2 meter hoog, met een diepte van minimaal 1 meter.
De FIFA gebruikt de term Futsal, maar de KNVB hanteert andere maatvoering richtlijnen. FIFA’s voorkeurmaat is minimaal 44 x 24 meter, inclusief publiekstrook en tribune, terwijl de KNVB minimaal 40 x 20 meter (exclusief uitloop) aanhoudt.
Materialen en Omstandigheden
De speelvloer moet geschikt en medisch verantwoord zijn om op te sporten. De bal, een nummer 4, heeft een omtrek van 62 tot 66 cm en weegt tussen de 390 en 430 gram. Wanneer de bal van 2 meter hoogte valt, moet deze tussen de 55 en 65 cm opstuiten. De bal is gemaakt van leer of een ander goedgekeurd materiaal.
Team Samenstelling en Spelregels
Een team bestaat uit vijf spelers, inclusief de doelverdediger. Er mogen maximaal zeven wisselspelers zijn en een coach. Alle spelers dragen dezelfde broek, T-shirt en kousen, terwijl de doelverdediger zich qua kleding moet onderscheiden. De aanvoerder draagt een aanvoerdersband. Een wedstrijd duurt 50 minuten, verdeeld over twee helften van 25 minuten.
Lees ook: EK Voetbal: Een Overzicht
Geschiedenis van het Zaalvoetbal in Nederland
Voor de Tweede Wereldoorlog werd zaalvoetbal slechts op kleine schaal beoefend in Nederland, voornamelijk door een gebrek aan geschikte zalen. Na de oorlog kwamen er steeds meer sportzalen beschikbaar, die werden gebruikt voor diverse sporten zoals basketbal, volleybal en tafeltennis. Later probeerde men ook zaalhandbal en microkorfbal in competitieverband te introduceren.
Op 30 juni 1967 werd een Studiecommissie Zaalvoetbal ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende afdelingen en zaalvoetbalorganisaties. Na een enquête onder de afdelingen werd geadviseerd om zaalvoetbal in KNVB-verband goed te keuren. Op 15 december 1967 stemde het Bondsbestuur in met de grondslagen van het interim-rapport, waardoor zaalvoetbal een vaste plaats kreeg binnen de KNVB.
In 1968 richtten zaalvoetballers in Helmond en Eindhoven de Nederlandse Zaalvoetbalbond op, met als doel een landelijke competitie te organiseren. Het Bondsbestuur richtte vervolgens een permanente Commissie Zaalvoetbal in, die verantwoordelijk was voor algemene zaken en de vertegenwoordiging van de KNVB bij overleggen met andere zaalsportbonden. Deze commissie stelde definitieve spelregels, een Reglement Competitiewedstrijd en een Reglement Zaalvoetbal op.
In het bondsjaar 1971-1972 meldden zich 333 zelfstandige zaalvoetbalclubs met ongeveer 575 teams aan voor de competities. In 1972 vond het eerste vrouwenzaalvoetbaltoernooi plaats, waarmee de KNVB aangaf vrouwen als volwaardige partners te zien, net als bij het veldvoetbal. De toenemende populariteit van het zaalvoetbal bleek uit de aanmelding van 141 nieuwe verenigingen in dat bondsjaar.
Het UEFA Futsal EURO 2022 in Nederland
Het UEFA Futsal EURO 2022 werd met succes naar Nederland gehaald door de KNVB, en was het eerste grote sportevenement sinds de nieuwe internationale strategie. Hoewel zaalvoetbal een van de meest gespeelde binnensporten in Nederland is, waren maar weinig mensen bekend met het eindtoernooi en de prestaties van het Oranje Futsal team.
Lees ook: Het EK Honkbal: Een Terugblik
Voor het eerst in de geschiedenis deden er zestien landen mee aan het Europees Kampioenschap. De wedstrijden werden gespeeld in de Ziggo Dome (Amsterdam) en MartiniPlaza (Groningen), die voor de gelegenheid werden omgetoverd tot spectaculaire sporttempels.
Cijfers van het Toernooi
- Er werden 32 wedstrijden gespeeld, met in totaal 173 doelpunten (gemiddeld 5.41 per wedstrijd).
- Spanje scoorde het vaakst (26 goals), gevolgd door Rusland (24) en Portugal (19).
- De Kazach Orazov was topscorer van het toernooi met 7 doelpunten.
- Rusland schoot het vaakst op doel (279 keer), gevolgd door Spanje (274) en Portugal (255).
- Oekraïne kreeg de meeste doelpunten tegen (12).
- Er werden 4 rode kaarten en 102 gele kaarten uitgedeeld.
- De 20-jarige Zicky Té van Portugal werd gekroond tot de MVP van het toernooi.
Portugal won het toernooi door in de finale een 2-0 achterstand om te buigen in een 4-2 overwinning, waarmee ze voor de tweede keer in de geschiedenis Europees Kampioen werden. Spanje won de troostfinale tegen Oekraïne met 4-1.
Het Europees Kampioenschap Voetbal (Veldvoetbal)
Naast het zaalvoetbal is het Europees Kampioenschap voetbal (veldvoetbal), ook wel bekend als het EK, een van de meest prestigieuze voetbaltoernooien ter wereld. Het EK wordt eens in de vier jaar gehouden en brengt de beste nationale teams van Europa samen.
Geschiedenis van het EK Voetbal
Het initiatief voor het eerste EK Voetbal werd genomen door de Fransman Henri Delaunay, naar wie de trofee (Coupe Henri Delaunay) is vernoemd. Hij kwam al in 1927 met het idee voor het toernooi. De eerste editie vond plaats in 1960 in Frankrijk en werd gewonnen door de Sovjet-Unie, mede dankzij de sterke doelman Lev Jasjin.
Deelnemers en Format
Tijdens de eerste editie kwalificeerden zich slechts vier landen voor het eindtoernooi. In 1980 namen voor het eerst acht nationale teams deel. In 1996 werd het aantal deelnemende landen uitgebreid naar zestien, en sinds 2016 kunnen maar liefst vierentwintig landen zich kwalificeren.
Memorabele Momenten en Prestaties van Nederland
Nederland heeft in de loop der tijd een aantal memorabele wedstrijden gespeeld op het EK. De grootste zege boekte het in 2000, toen Nederland het toernooi samen met België organiseerde. In de kwartfinale versloeg het Nederlands elftal Joegoslavië met maar liefst 6-1, mede dankzij een hattrick van Patrick Kluivert. Dit is nog altijd de grootste overwinning ooit op een EK Voetbal.
Het Nederlands elftal won het EK in 1988, toen het in de finale de Sovjet-Unie met 2-0 versloeg in München. Ruud Gullit scoorde het eerste doelpunt, en Marco van Basten maakte een legendarisch tweede doelpunt met een schitterende volley.
Topscorers en Winnaars
De Portugese spits Cristiano Ronaldo is de topscorer aller tijden op het EK Voetbal, met veertien doelpunten in vijf toernooien. Spanje is het meest succesvolle land op het EK, met vier overwinningen, gevolgd door Duitsland met drie eindoverwinningen. Nederland won het toernooi één keer, in 1988.
Winnaars van het EK Voetbal
- 1960: Sovjet-Unie
- 1964: Spanje
- 1968: Italië
- 1972: West-Duitsland
- 1976: Tsjecho-Slowakije
- 1980: West-Duitsland
- 1984: Frankrijk
- 1988: Nederland
- 1992: Denemarken
- 1996: Duitsland
- 2000: Frankrijk
- 2004: Griekenland
- 2008: Spanje
- 2012: Spanje
- 2016: Portugal
- 2021: Italië
Toekomst van het EK Voetbal
Het EK blijft een boeiend spektakel voor voetbalfans over de hele wereld. De diversiteit aan winnaars maakt het lastig te voorspellen wie er in 2024 tot EK winnaar zal worden bekroond. Er wordt gespeculeerd dat Frankrijk een grote kanshebber is voor de titel in 2024, gezien hun sterke team. Andere kanshebbers zijn Nederland, Duitsland en Engeland.
Verschillen tussen Veldvoetbal en Zaalvoetbal
Er zijn significante verschillen tussen veldvoetbal en zaalvoetbal:
- Locatie: Zaalvoetbal wordt binnen gespeeld, terwijl veldvoetbal buiten plaatsvindt.
- Ondergrond: Zaalvoetbal wordt gespeeld op een harde, kunststof vloer, terwijl veldvoetbal op gras wordt gespeeld.
- Aantal spelers: Een zaalvoetbalteam bestaat uit vijf spelers, inclusief de keeper, terwijl een veldvoetbalteam uit elf spelers bestaat.
- Bal: De bal bij zaalvoetbal is kleiner en stuitert minder dan een veldvoetbal.
- Veld: Het veld bij zaalvoetbal is kleiner dan een veldvoetbalveld.
- Regels: Er zijn verschillen in regels, zoals de afwezigheid van buitenspel bij zaalvoetbal.
- Snelheid: Het spel bij zaalvoetbal is sneller en technischer dan bij veldvoetbal.
- Aanhang: Veldvoetbal heeft een grotere aanhang en staat meer in de belangstelling van de media.
Agressie en Sfeer
Over het algemeen komt agressie minder voor bij zaalvoetbal dan bij veldvoetbal. De sfeer in een sporthal is anders dan in een groot stadion, waar grotere groepen fans elkaar proberen te overtreffen met spreekkoren. Ook zijn de overtredingen bij veldvoetbal vaak harder. Tijdens zaalvoetbalwedstrijden zijn de reacties op de scheidsrechters minimaal en is er minder publieke reactie op dubieuze beslissingen, wat zorgt voor een minder grimmige sfeer.
tags: #europees #kampioen #zaalvoetbal #geschiedenis