Hockey, een sport met wortels die duizenden jaren teruggaan, heeft een rijke en gevarieerde geschiedenis. Van de oude Grieken tot de Britten in de Middeleeuwen, de sport heeft zich voortdurend ontwikkeld. In Nederland werd hockey in 1891 geïntroduceerd door Pim Mulier, waarna de eerste hockeyclub in 1892 in Amsterdam werd opgericht. Hoewel het aanvankelijk een exclusieve herenaangelegenheid was, kregen dames in 1910 de mogelijkheid om lid te worden van een hockeyclub, zij het onder strikte voorwaarden.
De Nederlandse hockeyers waren in het begin van de 20e eeuw nogal eigenzinnig in hun spel, maar dit veranderde met de Olympische Spelen van 1928. Om aan de Spelen in eigen land te kunnen deelnemen, werden de regels aangepast aan de internationale standaarden. Hockey werd in één klap populair in Nederland, en de basis was gelegd voor een succesvolle toekomst.
De Opkomst van Zaalhockey en de Europese Kampioenschappen
Zaalhockey, een intensieve en snelle variant van veldhockey, wordt vaak in de wintermaanden gespeeld. Hoewel de basis hetzelfde is, vereist zaalhockey een uitstekende conditie en snelle besluitvorming. De Oranje zaalteams hebben de afgelopen jaren uitstekende prestaties geleverd, met als hoogtepunt de wereldtitel voor de dames in 2007 en de bronzen medaille voor de heren op het EK in 2010.
Het Europees kampioenschap zaalhockey voor dames werd voor het eerst georganiseerd in 1975. Door de jaren heen is gebleken dat de Duitse dames de meest succesvolle ploeg zijn. Van de 21 edities die tot nu toe hebben plaatsgevonden, hebben de Duitse dames er vijftien gewonnen. Deze dominantie onderstreept de sterke positie van Duitsland in het zaalhockey.
De Glorie van de Oranje Dames op het EK
Hoewel de Duitse dames het EK domineerden, hebben de Oranje Dames ook hun momenten van glorie gekend. Ze wonnen het EK drie keer, in 1987, 1998 en 2000. Daarnaast eindigden ze acht keer als tweede en één keer als derde. Deze prestaties laten zien dat Nederland een belangrijke speler is in het Europese zaalhockey.
Lees ook: EK Voetbal: Een Overzicht
Een memorabel toernooi was het EK 2020 in Minsk, Wit-Rusland. De Oranje Dames bereikten de finale, maar verloren na shoot-outs van het gastland. Donja Zwinkels werd uitgeroepen tot Speelster van het Toernooi, wat de individuele klasse van de Nederlandse speelsters benadrukte.
In 2023 vond het EK Zaal plaats in Hamburg, Duitsland. Twee jaar eerder wonnen de Oranje Dames zilver en de Oranje Heren brons. Vanwege de oorlog in Oekraïne waren de teams van Rusland en Wit-Rusland uitgesloten van deelname, waardoor zowel het dames- als herentoernooi uit één poule bestond met zes landen.
De Focus van de KNHB op Veldhockey
Eind september heeft de KNHB het besluit genomen om de Oranje-teams niet meer deel te laten nemen aan de EK’s en WK’s zaalhockey en Hockey 5’s. Dit besluit leidde tot verwarring over het belang van zaalhockey, maar de KNHB benadrukte dat zaalhockey belangrijk blijft voor de ontwikkeling, techniek en het spelplezier van hockeyers. De focus ligt echter op veldhockey om optimaal te presteren op de Olympische Spelen.
Er zijn verschillende redenen waarom de KNHB deze beslissing heeft genomen:
- Prioriteit voor tophockey en Olympische Spelen: De KNHB investeert in veldhockeyprogramma's en begeleiding van nationale veldteams om te presteren op de Olympische Spelen.
- Selectiebeleid: Het selectiebeleid voor de nationale zaalhockeyteams was erop gericht om spelers uit de nationale veldteams onder 21 jaar te selecteren, maar dit bleek niet haalbaar.
- Financiële redenen: De kosten voor tophockey en talentontwikkeling zijn toegenomen, en de KNHB ontvangt geen extra geld van NOC*NSF voor zaalhockey en Hockey 5’s.
- Conflicterende toernooiplanning: De programma's van FIH en EuroHockey zijn niet op elkaar afgestemd, wat resulteert in een overvolle hockeykalender.
De Impact op Zaalhockey en de Toekomst
Hoewel de Oranje-teams niet meer deelnemen aan internationale toernooien, blijft zaalhockey belangrijk voor de ontwikkeling van jeugdspelers en standaardteams bij de senioren. De KNHB blijft het NK zaal organiseren en doorontwikkelen, en streeft ernaar om de Hoofdklasse-zaal aantrekkelijker te maken voor spelers en fans.
Lees ook: Pupillen Kampioenschap: Wat je moet weten
Joost van Geel, voormalig coach van het Nationaal Zaalhockeyteam Dames, benadrukte het belang van creativiteit, technische vaardigheden en snelle besluitvorming in het zaalhockey. Hij vergeleek de rol van de coach met die van een vader of opa, die de grote lijn bepaalt en vragen stelt over de richting van het team.
In vergelijking met veldhockey is de ruimte in de zaal beperkter en de snelheid groter. Dit vereist een duidelijke kadering en collectieve creativiteit. Van Geel benadrukte het belang van een staf met verschillende kernactiviteiten: managen, trainen en coachen. Synergie en complementairiteit binnen de begeleiding zijn essentieel.
Zaalhockey biedt voordelen voor veldhockey, zoals het verbeteren van de technische vaardigheden, het nemen van snelle beslissingen en het ontwikkelen van mentale facetten. De snelle en intensieve aard van het zaalhockey vereist dat spelers laag zitten, snel beslissingen nemen en anticiperen op situaties.
De Rijke Geschiedenis van het Vrouwenhockey in Nederland
Hockey vrouwen hebben een onuitwisbare stempel gedrukt op de sportgeschiedenis van Nederland. Als een land dat ademt voor hockey, heeft Nederland een bijzondere plaats in zijn hart voor de prestaties van zijn vrouwelijke hockeyers. Het belang van vrouwenhockey in Nederland kan nauwelijks worden overschat. Het heeft niet alleen talloze jonge meisjes aangemoedigd om een stick op te pakken, maar ook de gelijkheid in de sport bevorderd.
De successen van de nederland hockey vrouwen zijn ronduit indrukwekkend: meervoudige Olympische, Wereld- en Europese titels sieren hun erelijst. De wortels van vrouwenhockey in Nederland gaan terug tot het begin van de 20e eeuw. In 1908 werd de eerste vrouwenhockeyclub opgericht, wat het startschot gaf voor een indrukwekkende ontwikkeling. Een cruciale hockey vrouwen mijlpaal was de oprichting van de Nederlandse Dames Hockey Bond in 1933, die later fuseerde met de mannelijke tegenhanger. Dit markeerde het begin van een gestructureerde competitie voor hockey dames Nederland.
Lees ook: Europees kampioenschap basketbal (vrouwen): Historisch overzicht
De echte doorbraak kwam in 1978 met het winnen van het wereldkampioenschap, gevolgd door Olympisch goud in 1984. Deze prestaties katapulteerden het Nederlandse vrouwenhockey naar de wereldtop. De oranje hockey dames vormen een hecht en professioneel georganiseerd team onder leiding van de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB). De selectie bestaat uit negentien topspelers, waarvan zestien veldspelers en drie keepers. Het team kent een rijke geschiedenis met iconische spelers. Uit het verleden schitteren namen als Minke Smabers, recordhoudster met 309 interlands, en Maartje Paumen, topscorer met 195 doelpunten.
De oranje hockey dames trainen intensief met state-of-the-art faciliteiten. Het team maakt gebruik van geavanceerde analysetechnieken en individuele trainingsprogramma’s om elke speelster op het hoogste niveau te laten presteren. De succesformule van de oranje hockey dames ligt niet alleen in hun technische vaardigheden, maar ook in hun mentale weerbaarheid en teamgeest.
De Dominantie van Nederland in het Internationale Hockey
De nederland hockey vrouwen hebben een indrukwekkende erelijst opgebouwd die hun dominantie in de sport onderstreept. Op de Olympische Spelen hebben ze vijfmaal goud veroverd, wat hen tot recordhouder maakt. De nederlandse hockey dames schitteren ook op wereldkampioenschappen met negen FIH-titels en drie IFWHA-titels.
In vergelijking met andere toonaangevende landen steken de prestaties van de nederland hockey vrouwen er met kop en schouders bovenuit. Terwijl landen als Duitsland en Engeland respectievelijk twee Europese titels hebben gewonnen, heeft Nederland er twaalf op zijn naam staan. Deze overweldigende dominantie wordt verder geïllustreerd door het feit dat Oranje tien finales op rij heeft gewonnen in grote toernooien, inclusief Olympische Spelen, wereldkampioenschappen en Europese kampioenschappen.
De nationale competitie voor hockey dames Nederland is een van de sterkste ter wereld. De Hoofdklasse vormt de top van de piramide, gevolgd door de Promotieklasse en de Overgangsklasse. Topclubs zoals Amsterdam, Den Bosch en SCHC domineren het landschap van hockey vrouwen. Den Bosch heeft een indrukwekkende erelijst met 20 landstitels, terwijl Amsterdam en SCHC ook regelmatig meedoen in de titelstrijd. De play-offs aan het einde van het seizoen, waarbij de top vier strijdt om het kampioenschap, zorgen voor extra spanning en kwaliteit in de competitie.
De Olympische Spelen van 1980: Een Bijzondere Episode
De Olympische Spelen van 1980 in Moskou, toen nog als hoofdstad van de communistische Sovjet-Unie, werden geboycot door een groot aantal Westerse landen. De Verenigde Staten waren hiervan de gangmaker geweest. In mei 1980 kwamen de 23 verantwoordelijke sportbonden bij elkaar onder de vlag van het Nederlands Olympisch Comité om te praten over het advies van het NOC om wél naar Moskou te gaan. Een grote meerderheid sloot zich daarbij aan, maar tot grote verrassing van alle aanwezigen staakten de hockeyers en ruiters toch hun voorbereidingen en trokken zich terug van het toernooi.
Het besluit was in ieder geval voor de hockeyvrouwen extra moeilijk, omdat hun sport het officiële debuut maakte op de Spelen van Moskou. Voor de eerste keer mochten dan eindelijk ook de vrouwen eens meedoen aan het hockeytoernooi en dan trokken deze sporters zich terug.
Uiteindelijk waren er zes landen voor het vrouwenhockeytoernooi: de Sovjet-Unie, Oostenrijk, India, Polen, Tsjechoslowakije en Zimbabwe. Het Afrikaanse team was op het allerlaatste moment gevonden met allemaal blanke speelsters, van wie er een aantal net waren overgestapt vanuit het Zuid-Afrikaanse team, nog in de tijd van de apartheid. De Sovjet-Unie zelf had het vliegtuig geregeld naar Moskou, want de hockeybond van Zimbabwe had hier geen geld voor. Er werd ook nog eens op kunstgras gespeeld, wat deze hockeysters nooit hadden gedaan. Toch won dit land de eerste olympische titel in het vrouwenhockey!
Gouden Generatie: De Triomf in Parijs
De Oranje Dames hebben vrijdagavond met het behalen van de gouden medaille op de Spelen van Parijs Nederlandse hockeygeschiedenis geschreven: voor de eerste maal ooit staan beide Oranje-teams op dezelfde Spelen op het hoogste ereschavot. De Nederlandse hockeyvrouwen konden de tweede gouden plak in successie omhangen, nadat in de finale na een 1-1 eindstand via shoot-outs was gewonnen van het China van coach Alyson Annan.
De zege kwam tot stand na een bloedstollende shoot-outserie, waarin Oranje-keeper Anne Veenendaal een hoofdrol opeiste. Net zoals Pirmin Blaak dat 24 uur daarvoor bij de Oranjemannen tegen Duitsland had gedaan. Veenendaal maakte drie shoot-outs van China onschadelijk. Voor Oranje scoorden Pien Sanders, Maria Verschoor en Marijn Veen.
De gouden medaille in Parijs is een nieuwe kroon op een machtsvertoon van de Oranje Dames dat in het internationale hockey, maar zelfs in de mondiale sport, zijn weerga niet kent. Sinds de gewonnen WK-finale van 2014 zijn de Nederlandse hockeyvrouwen nagenoeg onverslaanbaar. Sindsdien werden alle grote titeltoernooien gewonnen door de vrouwen in de oranje tanktops. De enige smet op het gouden blazoen is de verfoeide zilveren medaille op de Spelen van Rio de Janeiro, toen Groot-Brittannië Oranje versloeg na shoot-outs omdat in de finale alles lukte en meezat.
Coaches en Teamdynamiek
Eerst jarenlang onder leiding van Alyson Annan, die ook in Rio de coach was. Daarna nam de ervaren Paul van Ass het het roer van de Duitser over. Alle coaches hadden hun eigen werkwijze, maar ook dezelfde rode draad: alles wat ze aanraakten, veranderde in goud. Er was op deze Spelen geen ploeg die zo sterk en zo fit was als Oranje. Hoe vaak de Oranje Dames ook winnen, nooit is er een moment van verslapping. Gemakzucht is een woord dat in het vocabulaire bij Nederland niet voorkomt.
Moeizaam knokte Oranje zich dit olympische toernooi door de poulefase. Niet qua resultaat, want alleen Duitsland maakte het Nederland in de score moeilijk. Maar wel in het spel. Dat was nooit ontspannen. Pas in de halve finales zagen we voor de rust een glimp van een bevrijd Oranje, dat aartsvijand Argentinië kansloos liet.
De Finale in Parijs: Een Zenuwslopende Strijd
De finale in Parijs was een zenuwslopende strijd. Oranje begon prima aan het duel met China, maar het spel van Oranje werd al snel slordiger. En de Chinese speelsters verdedigden ijzersterk en zaten er vaak met een stick tussen. Via de achterlijn kon een Wen Dan ongestoord ontsnappen, ze legde de bal bij de eerste paal waar Yi Chen attenter reageerde dan verdediger Renée van Laarhoven en de bal in de lange hoek tikte. De klap van de achterstand kwam hard aan bij Oranje.
Ondanks de 0-1 achterstand was Van Ass in de rust nog vol vertrouwen. Na rust zette Oranje druk, maar doelpunten bleven uit. Halve kansen waren er wel, maar nooit was er de ruimte om eens lekker uit te halen. Maar het moet gezegd: Oranje gaf niet op. Met nog vijftien minuten te gaan scoorde Yibbi Jansen uit een strafcorner. De bal klapte op de plank en gejuich in het veld en op de tribunes dat volgde was nog niet zo groot bij de Oranje Dames dit toernooi.
Shoot-outs moesten de beslissing brengen. Met Anne Veenendaal in de hoofdrol. 6. 51. Oranje wint na shoot outs, met treffers van Pien Sanders, Maria Verschoor en Marijn Veen.
Andere Vormen van Hockey
Naast veldhockey en zaalhockey zijn er nog andere vormen van hockey, zoals fithockey, funkey, G-hockey, LG-hockey, rolstoelhockey en beach hockey. Fithockey is een buitensport voor ouderen, terwijl funkey is ontwikkeld om hockey toegankelijk te maken voor jonge kinderen. G-hockey en LG-hockey zijn bedoeld voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking, en rolstoelhockey is er in elektrische en handbewogen varianten. Beach hockey is een relatief nieuwe vorm van hockey die op het strand wordt gespeeld met een grotere bal en simpele regels.
Sponsoring en Talentontwikkeling
Sponsoring speelt een belangrijke rol in de hockeywereld. Zo is er bijvoorbeeld een samenwerking tussen HC Oranje-Rood Dames 1 en hun hoofdsponsor CROWE FOEDERER, waarbij talentontwikkeling centraal staat.
tags: #kampioenschap #hockey #dames #geschiedenis