In de wereld van teamsporten is de dominantie van de Verenigde Staten in basketbal opmerkelijk. Zowel het mannen- als het vrouwenteam zijn met een team vol supersterren naar Parijs gekomen voor de Olympische Spelen. De mannen willen iets rechtzetten na hun vierde plaats op het WK vorig jaar.
De mannen begonnen hun Olympische campagne tegen Servië, terwijl de vrouwen maandag Japan als eerste tegenstander hebben. Wie kan Team USA in Parijs van de gouden medailles afhouden?
De opkomst van internationale basketbalsterren
In de NBA, de Amerikaanse basketbalcompetitie, wordt de Amerikaanse hegemonie de laatste jaren aangevochten. Europeanen zoals Nikola Jokic, Giannis Antetokounmpo en Victor Wembanyama zijn de nieuwe sterren. Canada levert echter de meeste niet-Amerikaanse NBA-spelers (61). Het buurland van de Verenigde Staten neemt er tien mee naar Frankrijk in de jacht op het eerste olympische eremetaal sinds 1936. Met Shai Gilgeous-Alexander als uitblinker werd Canada derde op het WK, en met de toevoeging van Jamal Murray wordt gesproken van het meest getalenteerde Canadese team ooit.
Canada won de openingswedstrijd van Griekenland (86-79) en is beter dan ooit voorbereid op een eindtoernooi. Spelers hebben zich gecommitteerd aan een meerjarenplan waardoor een goede chemie is ontstaan. Daar ontbreekt het bij de VS nog wel eens aan, en dat kan op internationale toernooien niet worden onderschat.
Op de Spelen wordt namelijk gespeeld met FIBA-regels, die afwijken van de in Amerika gehanteerde regels. Zo is het veld iets kleiner en duren wedstrijden acht minuten korter (vier keer tien minuten). De driepuntslijn ligt iets dichterbij en overtredingen worden anders beoordeeld. Over het algemeen blijkt teamspel, door veel over te spelen en gegroepeerd te verdedigen, daarin vaak succesvol.
Lees ook: Amerikaanse keeper uitgelegd
Teamwork als sleutel tot succes
'Teambasketbal' was ook het publieke geheim achter de Duitse ploeg die vorig jaar wereldkampioen werd. De Amerikaanse ploeg deed het op dat WK zonder de supersterren die wel naar Parijs komen. Toch maakten de Duitsers afgelopen maandag nog veel indruk door de Amerikanen in een oefenduel tot het uiterste te dwingen.
In de groepsfase neemt Duitsland het vrijdag al op tegen Victor Wembanyama, de 20-jarige publieksfavoriet van het thuisland. In zijn eerste seizoen in de NBA liet de 2.24 meter lange Fransman al zien niet onder te doen voor de groten der aarde. Zijn team, met onder anderen Nicolas Batum en Rudy Gobert, pakte zilver op de vorige Spelen in Tokio.
Door de toevoeging van Wembanyama en de steun van het eigen publiek zit er deze zomer misschien zelfs meer in. De Fransen begonnen goed, zaterdag werd Brazilië al verslagen (78-66).
Ook Australië is een vaste klant in de knockoutfase van het olympisch basketbal. Na het brons uit Tokio zint ook de ervaren ploeg met NBA-routiniers Patty Mills, Josh Green en Joe Ingles op meer. De eerste stap is al gezet, drievoudig olympisch finalist Spanje werd met 92-80 opzij gezet.
De eerste test: VS tegen Servië
De eerste test voor de Amerikanen liet niet lang op zich wachten. Het Servië van Jokic was de eerste tegenstander. Toen Servië acht jaar geleden in Rio de olympische finale met 96-66 verloor van de VS, stond Jokic nog maar aan het begin van zijn NBA-carrière. Dit jaar werd hij daar voor de derde keer gekozen als meest waardevolle speler (MVP).
Lees ook: Belgisch-Amerikaans volleybal
De Amerikaanse basketballers zijn de lastige eerste wedstrijd op de Olympische Spelen tegen Servië goed doorgekomen. Het Dream Team was te sterk voor Nikola Jokic en zijn landgenoten: 110-84. Kevin Durant stal de show met een perfecte eerste helft. De schutter pakte in een mum van tijd 21 punten uit acht schoten en miste geen enkele keer.
Het Dream Team van de Verenigde Staten stond met een bijzonder indrukwekkend team aan de start. Onder anderen LeBron James en Stephen Curry waren van de partij, maar het was Servië dat het best uit de startblokken kwam.
Via drievoudig NBA MVP Nikola Jokic was het begin van de Europeanen sterk. De Verenigde Staten schakelden een tandje bij en konden bovendien veel kwaliteit van de bank halen.
Voor het eerst in de geschiedenis stonden er vier NBA MVP's samen op het veld tijdens een olympische wedstrijd. Dit waren Kevin Durant, Joel Embiid, Steph Curry (twee keer) en LeBron James (vier keer). Met Nikola Jokic als drievoudig MVP stonden er in totaal elf MVP-seizoenen op het veld.
Durant kwam van de bank. Hij gold voor de wedstrijd nog als twijfelgeval. Vlak voor de start werd de lange schutter fit bevonden en Durant maakte meteen grote indruk. Hij maakte 21 punten in de eerste helft en was bijzonder efficiënt. Durant schoot acht keer in de eerste helft, waaronder vijf keer van achter de driepuntslijn. Hij miste geen enkel schot en het was voor het eerst in de geschiedenis dat iemand daarin slaagde. Durant had daar bovendien slechts 8 minuten en 39 seconden voor nodig.
Lees ook: Groeiende populariteit voetbal
Na rust liep Team USA stukje bij beetje verder weg van de Serviërs. Uiteindelijk stond er aan het einde een stand van 110-84 op het scorebord en dus was het een comfortabele overwinning voor het Dream Team.
Amerikaanse dominantie bij de vrouwen
Bij de vrouwen is de Amerikaanse hegemonie zo mogelijk nog groter dan bij de mannen. Tijdens elf deelnames aan de Spelen verloren de Amerikaanse vrouwen slechts 3 van de 75 gespeelde wedstrijden. De laatste misstap was in 1992, toen in de halve finales werd verloren van de latere olympisch kampioenen uit Rusland.
De grootste sterren uit de WNBA zijn mee afgereisd naar Frankrijk. Met Breanna Stewart als most valuable player van het afgelopen seizoen, topschutter Sabrina Ionescu en natuurlijk Diana Taurasi. De 42-jarige 'White Mamba' was er, zoals haar bijnaam al doet vermoeden, al bij in de tijd dat wijlen Kobe Bryant (zelfbenoemd Black Mamba) furore maakte en gaat voor haar zesde (!) olympisch goud. Veel aandacht zal bij de Amerikaanse ploeg, die maandag (21.00 uur) begint tegen Japan, ook uitgaan naar Brittney Griner.
De impact van de NBA op de globalisering van basketbal
De NBA heeft bijgedragen aan de mondialisering van de sport, met de expansie van het merk buiten de grenzen van de Verenigde Staten. Basketbal is nu een wereldwijd fenomeen, met talloze professionele leagues in landen over de hele wereld en met de NBA als het onbetwiste epicentrum. De reis van basketbal van een gymzaal naar een wereldsport is een verhaal van innovatie, aanpassing, en de universele liefde voor het spel.
De geschiedenis van basketbal
Het was een koude winternacht in december 1891 toen de Canadese leraar, Dr. James Naismith, wanhopig op zoek was naar een activiteit om zijn onrustige klas bezig te houden. Het allereerste basketbal werd niet gespeeld met een flashy, oranje bal, noch op een glanzend, houten parket, maar met een voetbal en in een gymzaal bij de Internationale YMCA Trainingsschool in Springfield, Massachusetts. Het originele spel werd gespeeld met negen spelers aan elke kant en bleef bij die traditie tot het begin van de 20e eeuw. Dr. Naismith had 13 basisregels opgesteld, die nog steeds de basis vormen van het hedendaagse basketbal. Basketbal ving aan als een eenvoudige sport in een gymzaal, maar al snel begon het spel zijn invloed uit te breiden. De sport verfijnde zich binnen de Amerikaanse onderwijsinstellingen in de eerste decennia van de 20e eeuw. Het aantal spelers werd verminderd tot de huidige vijf per team, en de eerste professionele leagues zoals de National Basketball League (NBL) en de Basketball Association of America (BAA) kwamen tot stand. Internationaal kreeg basketbal erkenning als een officiële sport in 1936 met de start van de Olympische spelcompetitie.
De Olympische Spelen als podium voor supersterren
De Olympische Spelen staan garant voor de aanwezigheid van supersterren, met in het bijzonder de Amerikaanse basketbalmannen. Bij elke Zomerspelen zijn de basketballers van Team USA een enorme attractie. Ook in Parijs.
Het samenbrengen van onder anderen NBA-sterren LeBron James (39), Stephen Curry (36) en Kevin Durant (35) werd op voorhand al met gejuich ontvangen.
Het zijn juist deze drie die het Amerikaanse basketbal de voorbije vijftien tot twintig jaar hebben gedragen in de beste competitie ter wereld van de sport, de NBA. En nu spelen ze voor het eerst samen voor Team USA, aangevuld met nog negen absolute topspelers.
Het Amerikaanse team van nu komt qua uitstraling aardig in de buurt van het iconische Dream Team uit 1992. Onder anderen Michael Jordan, Magic Johnson, Scottie Pippen en Charles Barkley kregen toen in Barcelona de sportwereld aan hun voeten.
Ruim 250 journalisten en 30 cameraploegen waren donderdagochtend in het immense perscentrum in Parijs in afwachting van het perspraatje van de basketbalfenomenen. Ze moesten volgens het schema om 11.00 uur op het toneel verschijnen.
Even daarvoor, rond 10.20 uur, verzamelden de eerste journalisten zich al voor de deur. Een medewerker van de organisatie hield iedereen buiten de deur, omdat een ander Amerikaans team zijn persmoment had.
Komt LeBron James wel? Het gerucht ging dat hij in zijn hotel was achtergebleven. Dat bleek te kloppen, want rond 11.15 uur liepen alleen Curry en Durant de perszaal binnen. Opeens werd het stil.
Voor Curry, een van de beste schutters aller tijden uit de NBA, waren het zijn eerste Olympische Spelen. Hij was in 2016 geblesseerd en vijf jaar later bedankte hij vriendelijk voor de eer bij de door corona aangepaste Spelen van Tokio.
"Onze chemie voelt heel natuurlijk. Het is prachtig om iemand in je team te hebben met zo veel spelintelligentie", vertelde Curry over het samenspelen met onder anderen James en Durant. Met laatstgenoemde werd hij bij Golden State Warriors NBA-kampioen in 2017 en 2018.
De sfeer op de persconferentie was ontspannen en het charisma spatte ervan af bij de twee basketballers.
Curry wilde tijdens de Spelen niet louter in zijn hotel zitten, vertelde hij. De Amerikanen verblijven niet in het olympisch dorp. "Ik hoop bij het turnen en beachvolleybal een kijkje te nemen", zei de point guard van Golden State Warriors.
Er werd ook gelachen als het over de aanwezigheid van Jrue Holiday, Jayson Tatum en Derrick White in de Amerikaanse kleedkamer ging. Het trio werd dit seizoen met Boston Celtics NBA-kampioen. Worden er nog speldenprikken uitgedeeld over die titel? "Helemaal niet", zei Durant streng en vastberaden.
Durant is ondertussen wel wat gewend. Hij won met Team USA al drie keer goud, maar de forward van Phoenix Suns schoot in de lach bij de vraag of hij weet waar hij naartoe moet zwemmen als er vrijdagavond tijdens de openingsceremonie op de Seine een noodsituatie is.
Ook Curry werd melig. "Het is niet zoals in een vliegtuig dat we instructies hebben gekregen waar de uitgangen zijn", lachte hij. "Niemand denkt daaraan, maar we weten hoe we moeten zwemmen."
Rond 11.45 uur eindigde de persconferentie.
Globalisering en sport
Globalisering is een proces dat de wereld tot één plaats maakt en een globale of wereldcultuur tot stand brengt die echter niet homogeen is. Economische en technologische globalisering hebben geleid tot wat we vandaag de dag globalisering noemen.
Joseph Maguire (1999) bespreekt de belangrijkste theorieën over de globalisering van sport. De cultureel imperialistische theorie en de moderniseringstheorie van Eric Wagner zijn belangrijk. Wagner stelt dat de verspreiding van sport deel uitmaakt van het globaliseringproces en dat 'modernisering' centraal staat.
Drie auteurs (Henning Eichberg, John Bale en Johan Galtung) hebben een meer destructief beeld van de impact van de verspreiding van sport. Ze zien sport als een afspiegeling van de koloniale overheersing van het Westen en stellen dat sport bijdraagt tot het vernietigen van inheemse (sport)culturen.
Bale en Maguire passen de scapes van Appadurai toe op het globaliseringproces van de sport. Ze zien sport als een statussymbool van sportiviteit en fitheid (media- en finanscape) en als een middel om technologische uitdagingen mogelijk te maken (technoscape). Sport roept gevoelens van nationalisme en identiteitsvorming op (ideoscape) en bevordert de internationale migratie van sportatleten (ethnoscape).
De versportingsevolutie
De versportingsevolutie (Dejonghe, 2001) kent verschillende periodes. De periode tot 1914 is de morele en educatieve periode. In deze periode worden de moderne Olympische Spelen opgericht (1896). De sportcompetities krijgen een internationaal karakter en de wetten van het kapitalisme vinden hun doorgang naar de sport.
Na 1914 laat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) het amateur-karakter varen en worden professionele sporters toegelaten. Regionale sporten (Dejonghe, 2001) zoals tennis en formule 1, hebben een wereldwijde actieradius en impact.
Migratie van sportatleten
De globalisering heeft geleid tot een globale migratie van sportatleten. Atleten trekken de wereld rond om hun sport te kunnen beoefenen. Deze migratie verloopt voornamelijk van oost naar west. Sportmigratie gebeurt op drie niveaus (Maguire, 1999): binnen een land, tussen landen van hetzelfde continent en tussen landen van verschillende continenten. Bij sporten zoals rugby, cricket en formule 1 is deze migratie seizoensgebonden.
Nationale sportpatronen in Europa
Er zijn overeenkomsten tussen de nationale sportpatronen in Europa. Voetbal is de meest beoefende sport in Europa, Latijns-Amerika en Afrika. Gymnastiek en handbal zijn uniek in Europa.
tags: #verenigde #staten #servie #basketbal #geschiedenis