Het voetbal is een wereldwijd fenomeen dat miljoenen mensen in vervoering brengt. Binnen deze gepassioneerde wereld spelen FIFA-toernooien een cruciale rol, waarbij clubs en landen strijden om de felbegeerde titel van wereldkampioen. Dit artikel biedt een overzicht van de winnaars van verschillende FIFA-toernooien, belicht memorabele momenten en werpt een blik op de toekomst van het clubvoetbal.
Wereldkampioenschap voetbal
Het Wereldkampioenschap voetbal, dat eens in de vier jaar wordt gehouden, is het meest prestigieuze voetbaltoernooi voor nationale teams. Het initiatief voor het eerste WK Voetbal werd genomen door de Fransman Jules Rimet (1873-1956). Tot en met 2022 zijn er in totaal tweeëntwintig wereldkampioenschappen voltooid. De huidige wereldkampioen is Frankrijk, die in 2018 in een zinderende finale van Kroatië won met 4-2. Andere recente winnaars zijn Duitsland (2014), Spanje (2010), Italië (2006) en Brazilië (2002). Het eerste WK vond plaats in 1930 in Uruguay, dat ook de finale won van Argentinië.
Hoewel Uruguay het reguliere WK Voetbal twee keer won, zijn op het tenue van Uruguay vier sterren te vinden. Dit is omdat het land ook twee keer het voetbaltoernooi van de Olympische Zomerspelen won (1924 en 1928). Deze edities van het Olympisch voetbaltoernooi werden mede georganiseerd door de FIFA en deze voetbalbond had voorafgaand aangegeven dat winnaars als wereldkampioen zouden worden beschouwd.
Nederland heeft helaas nog nooit het WK gewonnen. De meest recente kans was in 2010, toen de finale met 0-1 werd verloren van Spanje. Duitsland heeft het WK vier keer gewonnen (1954, 1974, 1990 en 2014), en Brazilië is recordhouder met vijf titels.
Europees Kampioenschap voetbal
Het Europees kampioenschap voetbal, vaak simpelweg EK voetbal genoemd, is een prestigieus voetbaltoernooi exclusief voor Europese landen. Het toernooi, dat afwisselend met het wereldkampioenschap voetbal wordt gehouden, vindt elke vier jaar plaats. Duitsland en Spanje delen het record als meest succesvolle landen met elk drie gewonnen titels. De huidige titelhouder is Italië, die het EK in 2021 (EURO 2020) wonnen.
Lees ook: De Weg naar de Top
Het idee voor een Europees kampioenschap werd in 1930 geopperd door de Fransman Henri Delaunay. In 1958, drie jaar na Delaunay's dood, besloot de UEFA tijdens een congres in Zweden dat het eerste EK in 1960 zou plaatsvinden. Zijn zoon, Pierre Delaunay, zette het werk van zijn vader voort als directeur van de UEFA en zorgde ervoor dat de trofee vernoemd werd naar Henri Delaunay als eerbetoon aan zijn pioniersrol. De Coupe Henri Delaunay is sindsdien de felbegeerde trofee waar de deelnemende landen om strijden.
De eerste editie van het EK vond plaats in 1960 in Frankrijk, met slechts vier deelnemende landen: Sovjet-Unie, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije en gastland Frankrijk. De finale werd gespeeld tussen de Sovjet-Unie en Joegoslavië, waarbij de Sovjet-Unie met 2-1 won, mede dankzij het sterke keeperswerk van Lev Jasjin.
In de beginjaren kwalificeerden zich slechts vier landen voor het eindtoernooi. In 1980 werd het aantal deelnemende landen uitgebreid naar acht, wat de concurrentie al aanzienlijk verhoogde. In 1996, toen het EK in Engeland werd gehouden, werd het aantal deelnemers verder uitgebreid naar zestien. Sinds 2016 kwalificeren maar liefst vierentwintig landen zich voor het toernooi.
Nederland behaalde zijn enige EK-titel in 1988 in West-Duitsland, onder leiding van coach Rinus Michels en met Marco van Basten als sterspeler. Na de hereniging van Duitsland in 1990 domineerde het Duitse team het EK van 1996 in Engeland. Frankrijk (2000) en Griekenland (2004) zorgden voor verrassende overwinningen in de vroege jaren 2000. Portugal behaalde zijn eerste grote titel op het EK van 2016, met Cristiano Ronaldo als aanvoerder. Italië won het EK in 1968 en voegde een tweede titel toe in 2021 na een overwinning op Engeland na strafschoppen.
Nederland heeft één keer het EK gewonnen, in 1988. Daarnaast werd Nederland een keer derde in 1976, in een tijd dat er nog een troostfinale werd gespeeld. In 1992, 2000 en 2004 eindigde Nederland ook als vierde, maar er werd geen wedstrijd om de derde plaats meer gespeeld. België behaalde de derde plaats in 1972 en de tweede plaats in 1980, wat nog steeds de beste prestatie is voor België op een EK.
Lees ook: Overzicht van AZ's KNVB Beker Triomfen
In 1996 werd de golden goal, ook wel ‘sudden death’ genoemd, ingevoerd op het EK in Engeland. Zowel tijdens dit EK als het daaropvolgende EK van 2000 werd het toernooi gewonnen door een golden goal. In 2002 schafte de UEFA de golden goal weer af. Voor het EK van 2004 werd de silver goal geïntroduceerd. Tijdens dit EK werd de silver goal alleen toegepast tijdens de halve finale tussen Griekenland en Tsjechië, waarbij Griekenland won door in de laatste minuut van de eerste verlenging te scoren. In 2006 keerde de UEFA terug naar het traditionele verlengingssysteem: twee keer een kwartier verlenging, gevolgd door strafschoppen indien nodig.
Cristiano Ronaldo is de topscorer aller tijden op het EK voetbal. Tijdens vijf toernooien scoorde hij in totaal veertien doelpunten. De grootste overwinning van Nederland op een EK was in 2000, toen ze Joegoslavië met 6-1 versloegen in de kwartfinale.
FIFA Wereldkampioenschap voor clubs
De beste voetbalclubs ter wereld mogen zich binnenkort bewijzen op het grootste podium van allemaal: het FIFA WK voor clubs. Slechts één club mag zich uiteindelijk kronen tot wereldkampioen. In het verleden wisten al heel wat grootmachten deze trofee te veroveren.
Real Madrid is de succesvolste club aller tijden op het wereldtoneel. De Koninklijke won maar liefst vijfmaal het FIFA WK voor clubs. FC Barcelona volgt op de voet met drie wereldkampioenschappen. Auckland City mocht het vaakst deelnemen aan het wereldkampioenschap, maar verloor maar liefst 11 wedstrijden. Het WK voor clubs 2025 kent een totaal nieuwe opzet en maar liefst 32 deelnemers.
Real Madrid won de wereldbeker voetbal al vijfmaal sinds 2014. In 2021 won Chelsea het WK voor clubs. Liverpool FC won het WK voor clubs slechts één keer. De Engelse club wist het toernooi in 2019 op zijn naam te schrijven. Corinthians won het toernooi zelfs al twee keer. De finale van het WK voor clubteams wordt gespeeld op 13 juli 2025.
Lees ook: Tennisgeschiedenis in Rotterdam Ahoy
Het nieuwe FIFA Wereldkampioenschap voor clubs (2025)
Over ruim anderhalf jaar, in de zomer van 2025, vindt het Wereldkampioenschap voor clubs plaats. Dit zal gebeuren in een ander format dan dat wij gewend zijn. Het huidige WK voor clubs vindt jaarlijks plaats en kent 7 deelnemers; de winnaars van de 6 continentale Champions Leagues en de kampioen uit het organiserende land. Aankomende december zal de wereldkampioen voor het laatst op deze wijze bepaald worden. In het vervolg wordt het WK een 4-jaarlijks toernooi waaraan 32 clubs meedoen. De eerste editie zal plaatsvinden in de Verenigde Staten in juni en juli van 2025.
Begin dit jaar maakte de FIFA bekend hoe deze 32 startbewijzen verdeeld worden tussen de verschillende continentale voetbalbonden. De UEFA kreeg met 12 startbewijzen de meeste plaatsen toegewezen. De CONMEBOL (Zuid-Amerika) moet het doen met de helft en mag 6 clubs afvaardigen. De AFC (Azië), CAF (Afrika) en CONCACAF (Midden- en Noord-Amerika) krijgen allen 4 startbewijzen. Van de laatste 2 startbewijzen gaat er 1 naar de OFC (Oceanië) en 1 naar het organiserende land.
Verdeling van de startbewijzen per continent
- UEFA (12 startbewijzen): Winnaars UEFA CL ’20/’21 (Chelsea), CL ’21/’22 (Real Madrid), ’22/’23 (Manchester City) en de winnaar van de huidige CL ’23/’24. De overige 8 plaatsen worden verdeeld op basis van een 4jaars ranglijst van de UEFA.
- CONMEBOL (6 startbewijzen): Winnaars Copa Libertadores ’20/’21 (Palmeiras), CL ’21/’22 (Flamengo) en de winnaars van de CL ’22/’23 en ’23/’24. De resterende 2 tickets worden verdeeld op basis van een 4jaars ranglijst van de CONMEBOL.
- AFC (4 startbewijzen): Winnaars AFC Champions League 2021 (Al-Hilal), AFC CL 2022 (Urawa Red Diamonds), de winnaar van AFC CL ’23/’24 en het best geklasseerde club op de 4jaars ranglijst van de AFC.
- CAF (4 startbewijzen): Normaliter zouden de 4 winnaars van de CAF Champions League zich plaatsen voor dit WK. Al Ahly won echter de edities van ’20/’21 en ’22/’23. Daardoor gaat het laatste ticket naar het best geklasseerde club op de 4jaars ranglijst van de CAF. Wydad Casablanca won de editie van ’21/’22 en heeft zich zodoende ook verzekerd van deelname.
- CONCACAF (4 startbewijzen): Winnaars CONCACAF CL 2021 (Monterrey), CL 2022 (Seattle Sounders FC), CL 2023 (León) en de winnaar van de CONCACAF CL 2024.
- OFC (1 startbewijs): De best geklasseerde OFC Champions League winnaar op de 4jaars ranglijst van de OFC. Voor het WK2025 zal dat gaan tussen de winnaars van 2021 tot 2024. In 2021 was er vanwege corona geen winnaar en de edities van 2022 en 2023 werd gewonnen door Auckland City.
Kansen voor Nederlandse clubs
Er is nog geen officieel bericht naar buiten gekomen hoe de 4jaars ranking van de UEFA eruit gaat zien, dus daar kan nog geen antwoord op gegeven worden. Op 30 oktober kwam echter Braziliaans journalist Leonardo Bertozzi met het bericht dat er een alternatieve ranglijst zal worden opgemaakt om te bepalen welke Europese clubs er naast de CL winnaars mogen uitkomen. Dit lijkt vooralsnog het meest betrouwbare scenario.
Daarnaast wordt er ook gesproken over een variant waarin alleen de behaalde punten in de CL meetellen in de gebruikelijke ranglijst of dat ‘gewoon’ de reguliere ranglijst gehanteerd wordt o.b.v. de laatste 4 seizoenen. Dat laatste scenario lijkt zeer onwaarschijnlijk daar punten behaald in de Europa- en Conference League dan ook invloed zouden hebben. Feit is wel dat in alle 3 de scenario’s Ajax en/of Feyenoord kans maakt op 1 van de 12 startbewijzen.
Wanneer je in 1 van de 4 seizoenen de Champions League wint dan ben je met zekerheid geplaatst voor het Wereldkampioenschap voor Clubs. Chelsea (’20/’21), Real Madrid (’21/’22) en Manchester City (’22/’23) zijn dus al verzekerd van deelname. Mocht 1 van deze clubs ook de CL in het huidige jaargang winnen dan wordt er 1 extra plaats vergeven via de UEFA 4jaars ranglijst. Deze ranglijst heeft 1 belangrijke restrictie. Elk land mag maximaal 2 clubs afvaardigen. Dit geldt echter niet wanneer een club zich plaats als Champions League winnaar.
Het meest voor de hand liggende scenario is diegene die Leonardo Bertozzi communiceerde. Dit zou goed nieuws betekenen voor Ajax, daar zij een aanzienlijke kans maken om zich op deze wijze te plaatsen voor het WK 2025. Op basis van bovenstaande criteria zou de ranglijst er als onderstaande uitzien en zou Ajax voorlopig het laatste ticket voor het WK claimen.
#ClubTotaal23/2422/2321/2220/211 Manchester City (Q)115.00014.00034.00028.00039.0002 Real Madrid (Q)103.00014.00031.00032.00026.0003 Chelsea FC (Q)82.000-21.00027.00034.0004 Bayern München (q)102.00014.00030.00028.00030.0005 Paris Saint-Germain (q) 73.00011.00019.00019.00024.0006 Internazionale70.00012.00029.00018.00011.0007 FC Porto63.00011.00018.00010.00024.0008 Borussia Dortmund 62.0009.00017.00014.00022.0009 FC Barcelona59.00014.00012.00012.00021.00010 Juventus52.000-8.00021.00023.00011 SL Benfica49.0005.00026.00018.000-12 AJAX47.000-11.00024.00012.00013 FC Salzburg44.0008.00011.00016.0009.00014 Shakhtar Donetsk39.0008.00011.0007.00013.00015 Club Brugge38.000-16.0009.00013.00016 Olympique Marseille19.000-11.000-8.00017 Zenit St.Zoals gezegd, bezet Ajax op dit moment de 12e plaats op de ranglijst. Een plaats welke voorlopig goed is voor plaatsing voor het WK. Ajax heeft zich dit seizoen echter niet geplaatst voor de CL en kan dus geen extra punten meer verzamelen. Wanneer een lager geklasseerde club de CL ’23/’24 wint, plaats Ajax zich niet voor het WK. Een overwinning en een gelijkspel voor FC Salzburg zal voor de Oostenrijkers voldoende zijn om de 12e plaats van Ajax over te nemen. Zij spelen achtereenvolgens tegen Internazionale (thuis), Real Sociedad (Uit) en SL Benifca (Thuis). Aangezien er nog maximaal 30.000 te behalen zijn (10 wedstrijden) maakt Feyenoord in dit scenario geen kans op plaatsing o.b.v. de ranglijst. Bayern München en PSG zijn zodoende op basis van deze ranglijst al zeker van deelname.
Dit scenario wijkt in feite niet veel af van het bovengenoemde scenario. Het grote verschil is dat daarin een aangepaste puntentelling (andere bonuspunten en 3 punten per overwinning) wordt gebruikt. Wanneer de FIFA/UEFA besluit om de reguliere puntentelling te hanteren, zal de ranglijst er aanzienlijk anders uitzien. Met nadelige gevolgen voor vooral Ajax en FC Barcelona.
#ClubTotaal23/2422/2321/2220/211 Manchester City (Q)105.00010.00033.00027.00035.0002 Real Madrid (Q)95.00010.00029.00030.00026.0003 Chelsea FC (Q)79.000-21.00025.00033.0004 Bayern München (q)90.00010.00027.00026.00027.0005 Paris Saint-Germain (q)70.0008.00019.00019.00024.0006 Internazionale65.0009.00029.00018.0009.0007 Borussia Dortmund57.0007.00018.00010.00022.0008 FC Porto57.0008.00018.0008.00023.0009 Atlético Madrid51.0008.0008.00019.00016.00010 SL Benfica49.0004.00025.00020.000-11 Juventus47.000-6.00020.00021.00012 Ajax39.000-8.00022.0009.00013 FC Salzburg39.0006.0009.00017.0007.00014 Club Brugge34.000-17.0007.00010.00015 Shakhtar Donetsk31.0006.0009.000 6.00010.00016 Lille OSC17.000--17.000-17 Young Boys13.0005.000-8.000-18 Zenit St.In dit scenario is de kans dat een Nederlandse club zich plaatst zeer klein. Wanneer Salzburg 1 van de komende 3 wedstrijden niet verliest passeren zij Ajax al op de ranglijst. Daarnaast maken ook Club Brugge en Shakhtar Donetsk nog kans om de Amsterdammers te passeren. Doordat er nog maximaal 28.000 punten te behalen zijn, maakt Feyenoord louter kans door de CL te winnen. Bayern München en PSG zijn ook in dit scenario zeker van deelname.
Het eenvoudigste maar tegelijkertijd meest onwaarschijnlijke scenario is het gebruik van de al bekende UEFA Coëfficiënten Ranglijst. Dit zou heel goed nieuws voor Feyenoord betekenen. Daar punten behaald in de Europa- en Conference League dan ook zouden meetellen. Dit zou de Rotterdammers op pole-position brengen richting het WK. In dit scenario neemt de kans op een Nederlandse deelname aanzienlijk toe. Feyenoord lijkt in dat geval de beste papieren te hebben. Al volgt Ajax op slechts 1.000 punt. Zolang de winnaar van het huidige jaargang niet van buiten de top12 komt lijken beide Nederlandse clubs het onderling uit te gaan maken. AS Roma is ineens de hoogstgeklasseerde Italiaanse club en ook Villarreal profiteert maximaal.
Zolang de UEFA en FIFA nog niet met een officieel statement komen hoe de puntentelling eruit gaat zien, kunnen we uiteraard nog geen conclusies trekken. Wat we zeker weten is dat Chelsea, Real Madrid en Manchester City zeker van de partij zullen zijn. En dat het raar moet lopen willen Bayern München en PSG niet mogen deelnemen. Dus mochten we dan toch tot een conclusie willen komen, dan klinkt die als volgt: “Manchester City of Real Madrid zijn gunstige Champions League ’23/’24 winnaars. Aangezien er dan 9 ipv 8 tickets op basis van de ranglijst worden verdeeld. Daarnaast lijkt FC Salzburg de grootste concurrent.
Overige Toernooien
Naast de grote toernooien zoals het WK en EK zijn er ook andere FIFA-toernooien die belangrijk zijn in de voetbalwereld.
UEFA Cup/Jaarbeursstedenbeker
De UEFA Cup en de Jaarbeursstedenbeker, een voorloper van de UEFA Cup, zijn toernooien waar clubs uit heel Europa aan deelnemen. Spanje voert de ranglijst van eindwinnaars aan met acht successen. Duitsland (zes eindzeges), Nederland (drie), Zweden (twee), Joegoslavië, Hongarije, België en Turkije (allen één) completeren de lijst.
Winnaars van het toernooi om de Jaarbeursstedenbeker (1958-1971) en het UEFA Cup-toernooi (1972-nu)
- 3 FC Barcelona (Spa) (1958, 1960, 1966)
- 3 Juventus (Ita) (1977, 1990, 1993)
- 3 Internazionale (Ita) (1991, 1994, 1998)
- 2 Valencia (Spa) (1962, 1963)
- 2 Leeds United (Eng) (1968, 1971)
- 2 Liverpool (Eng) (1973, 1976)
- 2 Bor. M'Gladbach (Dui) (1975, 1979)
- 2 Tottenham H.
tags: #winnaars #fifa #toernooien #lijst