Het Nederlands elftal, opgericht in 1905, kent een rijke historie vol memorabele momenten en iconische figuren. Van de eerste interland tot de successen op EK's en WK's, Oranje heeft vele harten veroverd. Dit artikel neemt je mee op een reis door de tijd, langs hoogte- en dieptepunten, en belicht enkele van de meest opmerkelijke gebeurtenissen in de geschiedenis van het Nederlands voetbal.
De Eerste Stappen: Van 1905 tot de Tweede Wereldoorlog
De eerste interland van het Nederlands elftal werd gespeeld op 30 april 1905 tegen België. Na een spannende verlenging won Oranje met 1-4. In de beginjaren lag de focus vooral op de Olympische Spelen, waar Nederland succesvol was. Daarna kwamen de WK's en EK's in beeld. Op de WK's van 1934 en 1938 was het avontuur echter van korte duur, met vroege uitschakelingen tegen respectievelijk Zwitserland (3-2) en Tsjecho-Slowakije (3-0).
Totaalvoetbal en de Jaren '70: Een Gouden Generatie
Na een lange afwezigheid op eindtoernooien, maakte Nederland in 1974 een spectaculaire comeback op het WK in West-Duitsland. Onder leiding van Rinus Michels en met Johan Cruijff en Willem van Hanegem als sleutelfiguren, introduceerde Oranje het totaalvoetbal. Deze revolutionaire speelstijl, die de basis vormt voor de huidige manier van spelen van het nationale elftal, verbaasde de wereld.
Ondanks het dominante spel en de vele kansen, was de finale tegen het gastland West-Duitsland één wedstrijd te veel. Nederland verloor met 2-1, hoewel Johan Neeskens Oranje vanaf de penaltystip nog wel op een 1-0 voorsprong had geschoten. De Duitsers hadden op dat moment nog geen balbezit gehad.
Ook het WK van 1978 in Argentinië eindigde in mineur. Ondanks dat Nederland weer de finale bereikte, was Argentinië na verlenging te sterk. De bal op de paal van Rob Rensenbrink staat nog steeds in het geheugen gegrift van vele voetballiefhebbers.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Europees Kampioen in 1988: Een Langverwachte Triomf
Na het debuut op het EK in 1976, waar de ploeg als derde eindigde, en een teleurstellend EK in 1980, braken er mindere jaren aan voor Oranje. In 1988 was Nederland er echter weer bij op het EK in West-Duitsland. Dit toernooi zou de geschiedenis ingaan als de grootste triomf van het Nederlands elftal.
Het elftal van Rinus Michels, met Marco van Basten en aanvoerder Ruud Gullit als absolute sterren, speelde een onvergetelijk toernooi. Van Basten maakte indruk met een hattrick tegen Engeland, zijn winnende treffer in de halve finale tegen Duitsland (2-1) en zijn wonderschone doelpunt in de finale tegen de Sovjet-Unie (2-0 winst). Ruud Gullit had in de eindstrijd met een snoeiharde kopbal de 1-0 op het scorebord gezet. Na de winst van het EK barstte er een heus volksfeest los met een rondvaarttocht door de Amsterdamse grachten.
Jaren van Net-Niet: Successen en Teleurstellingen Wisselen Elkaar Af
Na de euforie van 1988 volgden jaren waarin Oranje vaak dicht bij succes was, maar telkens net tekort kwam. Op het WK in Italië in 1990 was er een vroege uitschakeling, terwijl de ploeg op het EK in 1992 in de halve finale na strafschoppen verloor van Denemarken. Ook op het WK in 1994 was de kwartfinale het eindstation, na een 3-2 verlies tegen Brazilië.
Het WK in Frankrijk in 1998 was een hoogtepunt, met een vierde plaats als resultaat. De 2-1 overwinning op Argentinië in de kwartfinale, met een schitterend doelpunt van Dennis Bergkamp, was een onvergetelijk moment.
In 2000 organiseerde Nederland samen met België het EK. Na een moeizame start kwam Oranje helemaal los, met overwinningen op Denemarken, Frankrijk en Joegoslavië. De halve finale tegen Italië eindigde echter in een drama. Ondanks een numeriek overwicht en vele kansen, miste Oranje twee strafschoppen tijdens de wedstrijd en verloor uiteindelijk de strafschoppenserie.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Na het missen van het WK in 2002, bereikte Oranje op het EK in 2004 de halve finale, waarin gastland Portugal te sterk was. Ook op het WK in 2006 was Portugal de boosdoener, met een 1-0 overwinning in de achtste finale.
Het EK in 2008 begon veelbelovend met overwinningen op Italië en Frankrijk, maar eindigde in een teleurstelling na een onverwachte nederlaag tegen Rusland in de kwartfinale.
De Finale in Zuid-Afrika: Een Nieuw Trauma
Op het WK in Zuid-Afrika in 2010 speelde Nederland onder leiding van Bert van Marwijk minder spectaculair, maar wel effectiever. De ploeg bereikte de finale, waarin Spanje na verlenging met 1-0 te sterk was. Het doelpunt van Andrès Iniesta viel nadat John Heitinga met twee keer geel van het veld was gestuurd. De kans van Arjen Robben bij een 0-0 stand werd een nationaal trauma. Doelman Iker Casillas redde de bal maar net met de punt van zijn voet.
Verrassing in Brazilië en een Gemist EK
Na een teleurstellend EK in 2012, verraste Nederland vriend en vijand op het WK in Brazilië in 2014. De 5-1 overwinning op Spanje in de eerste wedstrijd was een hoogtepunt, evenals de strafschoppenserie tegen Costa Rica in de kwartfinale. In de halve finale was Argentinië echter te sterk na strafschoppen. Uiteindelijk won Oranje wel de troostfinale.
De kwalificatie voor het EK 2016 in Frankrijk liep uit op een grote teleurstelling. Nederland verloor van IJsland en pakte tegen andere concurrenten slechts één punt. Hierdoor ontbrak Oranje voor het eerst in lange tijd op een eindronde.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Records en Statistieken: Wesley Sneijder en Robin van Persie Aan Kop
Wesley Sneijder is recordinternational van het Nederlands elftal met 134 interlands. Robin van Persie is topscorer aller tijden met 50 doelpunten.
Top 5 meeste interlands:
- Wesley Sneijder (134)
- Edwin van der Sar (130)
- Frank de Boer (112)
- Rafael van der Vaart (109)
- Giovanni van Bronckhorst (106)
Top 5 topscorers:
- Robin van Persie (50)
- Klaas Jan Huntelaar (42)
- Memphis Depay (42)
- Patrick Kluivert (40)
- Dennis Bergkamp (37)
De Rivaliteit met Duitsland: Meer dan een WK-Finale
De rivaliteit tussen Nederland en Duitsland gaat verder terug dan de WK-finale van 1974. Al meer dan honderd jaar spelen de landen onderlinge wedstrijden. De eerste wedstrijd vond plaats op 5 april 1914 in Amsterdam.
De wedstrijd in 1934, de eerste na de machtsovername door Adolf Hitler, was controversieel vanwege het spelen van het Horst Wessel-lied en het hijsen van de Swastika-vlag. Na de Tweede Wereldoorlog weigerde Nederland lange tijd om weer tegen Duitsland te voetballen. Pas in 1956 vond er weer een wedstrijd plaats, die Nederland met 1-2 won.
Een vriendschappelijke wedstrijd tussen Nederland en Duitsland in 2015 werd afgelast vanwege een serieuze dreiging van een terroristische aanslag.
Memorabele wedstrijden in de Nederlandse voetbalgeschiedenis
- Watersnoodwedstrijd (1953): Als eerbetoon aan de slachtoffers van de Watersnoodramp speelde het Nederlands elftal een gedenkwaardige wedstrijd tegen Frankrijk in Parijs, die met 2-1 werd gewonnen.
- Feijenoord - Ajax (1956): Een legendarische Klassieker in De Kuip, waarin Feijenoord met 7-3 won.
- Feijenoord - Vasas Boedapest (1962): Een beslissingswedstrijd in de Europacup die door 30.000 Feijenoord-supporters werd bijgewoond in Antwerpen.
- Feijenoord - Real Madrid (1965): Een memorabele wedstrijd in de Europacup die door Feijenoord met 2-1 werd gewonnen, met een opmerkelijk incident rond Coen Moulijn.
- Celtic FC - Feijenoord (1970): De finale van de Europacup I, waarin Feijenoord als eerste Nederlandse club de beker won.
- Estudiantes de La Plata - Feijenoord (1970): De wedstrijd om de Wereldbeker, waarin Feijenoord zich tot beste club ter wereld kroonde.