Voetbal is een van de meest populaire teamsporten in Nederland, zowel bij mannen als bij een groeiend aantal damesteams. Echter, voetbal staat ook in de top 5 van sporten met de meeste blessures. Ongeveer 85-90% van deze blessures zijn acuut en ontstaan tijdens trainingen of wedstrijden. Voetbalblessures kunnen we onderverdelen in acute en niet-acute blessures. Acute blessures ontstaan tijdens een training of wedstrijd.
Voetbal is een contactsport, waardoor blessures onvermijdelijk zijn. Denk aan kopduels, verkeerde of te late slidings, verkeerd vallen, enz. Verrassend genoeg ontstaan acute blessures ook zonder contactmomenten. Een andere belangrijke factor is een verslechterde conditie en spierkracht. Wanneer deze factoren onder de maat zijn, wordt de kans op een blessure groter. Ook zien we regelmatig patiënten die al eerder een blessure hebben opgelopen maar niet of niet goed zijn behandeld. Blessures zullen altijd blijven voorkomen, hoe voorzichtig men ook is. Acute contactblessures zijn met name moeilijk te voorkomen, omdat voetbal een contactsport blijft.
Preventie: Een Goed Begin is het Halve Werk
Het gezegde "een goed begin is het halve werk" is hier zeker van toepassing. Een goede voorbereiding op een training of wedstrijd is cruciaal. Het is belangrijk om fit aan een training of wedstrijd deel te nemen, aangezien vermoeidheid een groot risico vormt voor sportblessures. Ten tweede is een goede warming-up voorafgaand aan de training of wedstrijd essentieel. Zeker in de lagere klassen wordt dit vaak overgeslagen. Daarnaast zien we veel patiënten die te intensief zijn gaan voetballen na een langere periode van rust, zoals na de winterstop of aan het begin van de competitie.
Niet elke blessure vereist een bezoek aan een (sport)fysiotherapeut. Sommige blessures genezen vanzelf na een periode van rust. Echter, het is wel aan te raden om een fysiotherapeut te bezoeken.
Oorzaken van Voetbalblessures
Als je een voetballer bent of vroeger hebt gevoetbald, is de kans groot dat je wel eens een blessure hebt opgelopen. Er zijn verschillende redenen waarom er veel blessures voorkomen bij voetbal:
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
- Populariteit van de sport: Voetbal is een van de meest populaire sporten in Nederland. Ruim één miljoen Nederlanders staan wekelijks op het veld om een wedstrijd te spelen of te trainen. Door het grote aantal voetballers is het geen verrassing dat er veel blessures voorkomen. Uit onderzoek van VeiligheidNL blijkt dat in 2019 ruim 1,2 miljoen voetballers een sportblessure opliepen, wat 22% van alle sportblessures in Nederland is.
- Contactsport: Voetbal is een contactsport, wat betekent dat er veel fysiek contact is met tegenstanders. Dit verhoogt het risico op blessures.
- Diverse bewegingen: Voetbal vereist verschillende bewegingen zoals draaien, wenden, keren, sprinten en springen. Dit vereist niet alleen een goede bal- en looptechniek, maar ook uithoudingsvermogen en spierkracht.
Veelvoorkomende Voetbalblessures en Wat Te Doen
- Enkelbandblessure: Vaak een verzwikking van de enkel, waarbij de enkelbanden verrekt of (deels) ingescheurd zijn. Dit ontstaat vaak door een verkeerde draaibeweging.
- Knieblessure: Veel voorkomende blessures aan de knie zijn letsel aan de kniebanden, kruisbanden of meniscus. Bij een knieblessure is het belangrijk dat de juiste diagnose wordt vastgesteld en dat je fysiek voldoende herstelt voordat je weer terugkeert naar het voetbalveld.
- Hamstringblessure: Ontstaat door het aanzetten bij een sprintje, inzetten van een sliding of tijdens een schot. Je ervaart acute scherpe pijn in de achterzijde van je bovenbeen. Belangrijk is dat je stopt met voetballen als je pijn voelt in je hamstring, om te voorkomen dat de blessure verergert.
- Voetballerslies: Een overbelastingsblessure aan de spieren aan de binnenkant van je bovenbeen. Door het vele sprinten en schieten wordt er veel gevraagd van deze spieren. Het is belangrijk om op tijd naar deze spieren te laten kijken door een sportfysiotherapeut.
- Quadricepsblessure: Een acuut letsel aan de quadriceps, een spiergroep aan de voorzijde van het bovenbeen, waarbij enkele of meerdere vezels scheuren. Vaak gebeurt dit tijdens een versnelling of explosieve krachtsinspanning, zoals een sprint.
- Hersenschudding: Een stoot of klap tegen het hoofd, bijvoorbeeld door een botsing met een tegenstander, een val, of een kopduel. Dit kan leiden tot duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid of verwardheid. Bij verdenking van een hersenschudding moet de speler meteen stoppen met voetballen en beoordeeld worden door een arts.
Wat te Doen Bij een Acute Blessure?
Behandel een acute blessure zo snel mogelijk om de hersteltijd en schade te beperken. Hieronder volgen de stappen die je kan ondernemen:
- Stel vast of er sprake is van een breuk: Wanneer er sprake is van een breuk, is het vaak niet mogelijk om te staan of leunen op het aangedane been. Neem contact op met een dokter als je een breuk vermoedt.
- Koel de pijnlijke plek: Bij verstuikingen, spierscheuringen, ontstekingen en zwellingen is het belangrijk om zo snel mogelijk te koelen om de zwelling tegen te gaan. Doe dit gedurende 10 tot maximaal 20 minuten om de 2-2.5 uur, gedurende 24 tot 48 uur. Gebruik bijvoorbeeld een Instant Cold Pack of First Aid Cold Spray. Door meteen te koelen verminder je de bloedcirculatie in dat gebied, wat zorgt voor het tegengaan van zwellingen en ontstekingen. Blijf tot twee à drie dagen na het oplopen van de blessure regelmatig koelen, of totdat de zwelling is verdwenen. Brengt nooit een coldpack of koudespray direct aan op de huid om bevriezing van de huid te voorkomen.
- Leg het aangedane lichaamsdeel omhoog: Het is aangeraden het geblesseerde lichaamsdeel omhoog te leggen om de bloedtoevoer te verminderen en vocht gemakkelijker weg te laten voeren. Bij een enkelblessure moet je enkel hoger liggen dan de knie. Bij een knieblessure moet de knie hoger liggen dan de heup.
- Probeer te bewegen: Probeer het geblesseerde lichaamsdeel na het koelen te bewegen binnen de pijngrens. Wanneer je het aangedane lichaamsdeel voor langere tijd weinig beweegt, kan het stijf worden. Beweeg het geblesseerde lichaamsdeel dus na het koelen telkens binnen je pijngrens, om het soepel te houden.
- Heb geduld!: Neem rust om het geblesseerde lichaamsdeel te ontzien en het beter te laten herstellen. Na ongeveer vijf dagen kun je je richten op het verminderen van de pijn en zwelling door middel van koelen, het aanbrengen van lichte druk en het omhoog leggen van het aangedane lichaamsdeel. Probeer in deze dagen geleidelijk te bewegen binnen de pijngrens. Na dag 5 kun je gedoseerd en progressief het aangedane lichaamsdeel belasten. Tijdens deze rustperiode kun je ook een brace dragen.
- Beweeg verantwoordelijk: Vind een goede balans tussen rust en verantwoordelijk bewegen. Werk aan spieren, conditie en herstel zonder de gewrichten te belasten. Bouw rustig het tempo en de intensiteit van de oefeningen op. Raadpleeg een arts of fysiotherapeut voor een precieze diagnose en een behandelingsplan.
RICE-methode
Bij voetbalblessures is de RICE-regel de algemene aanpak om de eerste pijn en zwelling te verminderen en het herstel te bevorderen. RICE staat voor Rust, IJs, Compressie en Elevatie:
- Rust (Rest): Zorg ervoor dat je het geblesseerde gebied zo min mogelijk belast.
- IJs (Ice): Koel het geblesseerde gebied zo snel mogelijk om zwelling tegen te gaan en pijn te verlichten.
- Compressie (Compression): Breng compressie aan, bijvoorbeeld met een zwachtel, om de zwelling onder controle te houden. Zorg ervoor dat de zwachtel niet te strak zit om de bloedcirculatie niet af te knellen.
- Elevatie (Elevation): Houd het geblesseerde lichaamsdeel boven het niveau van je hart.
Preventieve Maatregelen om Blessures te Voorkomen
Ben jij die voetballer die vaak blessures heeft? Dan kan je zelf een aantal dingen doen om je blessures te voorkomen:
- Luister naar je lichaam: Als je beginnende pijn hebt, neem dan een stapje terug of neem even rust.
- Warming-up: Zorg voor een goede warming-up voor elke training en wedstrijd.
- Regelmatig trainen: Regelmatig trainen (minimaal 2 keer per week) houdt je in voetbalritme. Veel blessures ontstaan ook aan het begin van een seizoen, daarom is het belangrijk dat de trainingen aan het begin van een seizoen goed opgebouwd worden.
- Vermijd inactiviteit: Lichamelijke inactiviteit leidt tot verlies van kracht en conditie. Als je 2 weken niets doet, dan kan je kracht, sprintvermogen en uithoudingsvermogen al verminderen met 5-10%.
- Goede behandeling van eerdere blessures: Eerdere blessures kunnen zorgen voor nieuwe blessures. Blessures moeten goed behandeld worden.
- Goede uitrusting: Koop goede voetbalschoenen die goed zitten en passen bij jouw voeten.
- Krachttraining: Vergroot niet alleen je spiermassa, maar versterkt ook pezen en botten, wat belangrijk is voor de beenspieren.
- Hydratatie: Voldoende water drinken is cruciaal voor het herstel van je lichaam en het behouden van een optimale spierfunctie.
- Cooling-down: Helpt je lichaam te herstellen na de training.
Sporttape
Door preventief te tapen met de Athlete Sports Tape verminder je het risico op een sportblessure aan gewrichtsbanden. Tape kan een blessure ondersteunen, stabiliseren en beschermen, maar ook voorkomen. Door tape te gebruiken, kun je zwakke plekken inbinden om de kans op blessures te verkleinen.
Liesblessure: Voetballerslies
Liesklachten komen bij veel voetballers voor vanwege het vele schieten en uitvoeren van explosieve bewegingen. Daarom spreken we ook wel over een voetballerslies, een overbelastingblessure van de spier die aan de binnenzijde van het bovenbeen loopt.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Wat kan de speler zelf doen bij een liesblessure?
Blijven bewegen en aangepast trainen blijft de beste behandeling voor een liesblessure. Als de spieren stijf aanvoelen, kunnen rekoefeningen helpen de klachten te verminderen. Verder helpt koelen soms tegen de pijn. Maar het belangrijkste is om op tijd de trainingen en het aantal wedstrijdminuten aan te passen, zodat er zonder klachten getraind en gespeeld kan worden.
Laat het herstel (tot volledige sporthervatting) goed begeleiden door een sportfysiotherapeut.
Herstel van Veelvoorkomende Voetbalblessures
- Hamstringblessure: Stop direct met voetballen om verdere schade te voorkomen. Begin voorzichtig met eenvoudige oefeningen. Gebruik de Athlete Kinesio Tape voor extra steun en pijnverlichting.
- Knieblessure: Na de RICE-methode, biedt de Ultimate Recover Knee van U-Sport verdere ondersteuning door koude therapie en compressie.
- Enkelblessure: Pas de RICE-regel toe. Daarnaast kan de Ultimate Recover Ankle van U-Sport ondersteuning bieden door middel van koudetherapie en compressie.
- Liesblessure: Naast koelen, lichte rekoefeningen doen om de spierspanning in de lies te verminderen. U-Sport's Athlete Kinesio Tape is ideaal om de liesregio te ondersteunen tijdens het herstel, zonder de bewegingsvrijheid te beperken.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd