De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) heeft een complexe structuur voor tuchtrechtspraak in het betaald voetbal, ontworpen om eerlijkheid en consistentie te waarborgen. Deze structuur bestaat uit verschillende organen, waaronder de aanklager, de tuchtcommissie en de commissie van beroep.
De Structuur van de Tuchtrechtspraak
De tuchtrechtspraak binnen het voetbal kent de aanklager, de tuchtcommissie en de commissie van beroep. Deze instanties zijn verantwoordelijk voor de behandeling van zaken betreffende overtredingen en geschillen binnen het betaald voetbal.
De Aanklager
De aanklager is de spil in de tuchtrechtelijke procedure. Bij de aanklager komen nieuwe zaken binnen. Er zijn vijf aanklagers die om beurten een week dienst hebben. Alle vijf zijn (oud-)officier van justitie. De aanklager van dienst volgt het voetbal die betreffende week op de voet. Hij/zij kan schikkingsvoorstellen sturen bij directe rode kaarten. Ook kan de aanklager een vooronderzoek starten, bijvoorbeeld naar een overtreding die de scheidsrechter heeft gemist of naar wanordelijkheden in het stadion. De aanklager vraagt dan verklaringen op van betreffende club(s) en speler(s), waarna een sepot of schikkingsvoorstel volgt.
De aanklager is verantwoordelijk voor het verzamelen van de nodige bewijsmiddelen en de samenstelling van het dossier. De aanklager heeft zowel bij directe rode kaarten, als bij verenigingsstraffen, de mogelijkheid om een schikkingsvoorstel aan te bieden. In de meeste gevallen wordt dit gedaan enkel op basis van de rapportage van de scheidsrechter. Dit heeft als voordeel dat er snel duidelijkheid kan worden gegeven.
De Tuchtcommissie
De tuchtcommissie bestaat uit minimaal zeven leden, waarvan tenminste de helft jurist is. De commissie bestaat verder uit twee oud-voetballers en één oud-scheidsrechter. Een zaak komt bij de tuchtcommissie in drie gevallen: als een schikkingsvoorstel is afgewezen, als de aanklager vindt dat een zaak zich niet leent voor een schikkingsvoorstel, of als een rechtstreeks betrokken belanghebbende verzoekt om alsnog de aanklager te bevelen tot vervolging over te gaan.
Lees ook: KNVB Oost Tuchtcommissie Werkwijze
De Commissie van Beroep
De commissie van beroep kent minstens zes leden, allen jurist, onder wie één oud-voetballer. Een zaak komt terecht bij de commissie van beroep als hetzij de aanklager, hetzij de veroordeelde partij een beroep instelt tegen een uitspraak van de tuchtcommissie, of als er een verzoek tot herziening wordt ingediend. De commissie van beroep is een onafhankelijke commissie. Dit betekent dat de commissie van beroep niet afhankelijk is van de KNVB of van andere tuchtorganen. Elke zaak van de commissie van beroep wordt door drie leden zeer zorgvuldig bekeken. Zij overleggen vervolgens met elkaar welke uitspraak gedaan moet worden. Het streven is zo snel mogelijk uitspraak te doen. De commissie van beroep is centraal georganiseerd en wordt bij haar werkzaamheden ondersteund door een medewerker ondersteuning beroepszaken. Deze medewerker fungeert als contactpersoon van de betrokkenen en is belast met de uitwerking en verzending van de uitspraken.
Werkwijze bij Overtredingen en Sancties
Wekelijks beleven meer dan een miljoen spelers, scheidsrechters, coaches en andere liefhebbers veel plezier aan een wedstrijdje voetballen. Meestal is er plezier en respect. Om dit zoveel mogelijk te behouden, kent vanzelfsprekend ook het amateurvoetbal tuchtrechtspraak.
Directe Rode Kaart
Een speler of wisselspeler die voor, tijdens of na een bindende wedstrijd door de scheidsrechter disciplinair is bestraft met een directe veldverwijdering, is voor geen enkel team speelgerechtigd om deel te nemen aan bindende wedstrijden tot en met de dag waarop het team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld. Onder een bindende wedstrijd wordt verstaan een competitiewedstrijd, een daarmee samenhangende wedstrijd en een bekerwedstrijd. De club en speler zijn overigens zelf verantwoordelijk voor naleving van deze regel.
Als gevolg van de directe rode kaart kan betrokkene vóór de eerstvolgende bindende wedstrijd een schikkingsvoorstel van de aanklager of een uitspraak van de tuchtcommissie ontvangen. Indien betrokkene in verweer gaat tegen het schikkingsvoorstel van de aanklager of in beroep gaat tegen de uitspraak van de tuchtcommissie, blijft de directe rode kaartregeling van kracht. Dit betekent dat betrokkene ondanks het ingediende verweerschrift of beroepschrift niet speelgerechtigd is voor de eerstvolgende bindende wedstrijd.
Enkel in het geval dat de aanklager vóór de eerstvolgende bindende wedstrijd de tuchtzaak seponeert of wanneer de tuchtcommissie, dan wel de commissie van beroep betrokkene vóór de eerstvolgende bindende wedstrijd vrijspreekt, is betrokkene speelgerechtigd voor de eerstvolgende bindende wedstrijd.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Heeft de speler na de eerstvolgende gespeelde officiële wedstrijd nog geen schikkingsvoorstel van de aanklager ontvangen, dan is meespelen weer toegestaan. Als de directe rode kaartregeling is toegepast, dan mag deze wedstrijd van de uiteindelijke straf worden afgetrokken. In het schikkingsvoorstel van de aanklager wordt dit ook vermeld.
Twee Keer Geel
Een speler die wegens twee keer geel de rode kaart heeft gekregen, is automatisch voor de eerstvolgende wedstrijd uitgesloten in het veldvoetbal. Wanneer een speler twee gele kaarten krijgt in een competitiewedstrijd of een daarmee samenhangende wedstrijd heeft dit tot gevolg dat de speler is uitgesloten van deelname aan competitiewedstrijden en daarmee samenhangende wedstrijden totdat zijn team de eerstvolgende competitiewedstrijd of daarmee samenhangende wedstrijd heeft gespeeld. Deze speler is dus niet uitgesloten voor bekerwedstrijden. De twee gele kaarten worden niet geregistreerd op de staffel.
Wanneer een speler twee gele kaarten krijgt in een bekerwedstrijd heeft dit tot gevolg dat de speler is uitgesloten van deelname aan bekerwedstrijden totdat zijn team de eerstvolgende bekerwedstrijd heeft gespeeld. Deze speler is dus niet uitgesloten voor competitiewedstrijden of daarmee samenhangende wedstrijden. De twee gele kaarten worden niet geregistreerd op de staffel.
In het futsal is een speler die wegens twee keer geel de rode kaart heeft gekregen in de eredivisie mannen/vrouwen of eerste divisie vrouwen automatisch voor de eerstvolgende wedstrijd uitgesloten.
Uitsluitingen en Competities
Uitsluitingen die worden opgelegd als gevolg van overtredingen in het veldvoetbal zijn niet van toepassing op futsal en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan gelet op de ernst van de overtreding anders beslist. Uitsluitingen die worden opgelegd naar aanleiding van overtredingen in competitiewedstrijden of met de competitie samenhangende wedstrijden, zijn ook van toepassing op bekerwedstrijden en omgekeerd, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan gelet op de ernst van de overtreding anders beslist.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Een met de competitie samenhangende wedstrijd is een promotie- en degradatiewedstrijd/play-offwedstrijd, maar bijvoorbeeld ook een beslissingswedstrijd voor promotie, degradatie of periodekampioenschap en een kampioenswedstrijd.
Functieontzegging voor Trainers
Ontzegging van het recht om één of meerdere functies te mogen uitoefenen kan alleen worden opgelegd naar aanleiding van een overtreding begaan in de uitoefening van een functie. In zijn schikkingsvoorstel bepaalt de aanklager welke functies worden ontzegd en voor welke periode of voor hoeveel officiële wedstrijden deze ontzegging geldt.
In deze periode - of gedurende het genoemde aantal wedstrijden - is het niet toegestaan om de functie van trainer bij een ander team van zijn vereniging uit te oefenen. Mocht de trainer bij meerdere verenigingen een functie vervullen, dan geldt de functieontzegging alleen voor de vereniging waarbij hij op het moment van de overtreding de functie uitoefende, tenzij het tuchtrechtelijk orgaan gelet op de ernst van de overtreding anders beslist.
Overige Functies Tijdens Uitsluiting
Een uitsluiting heeft alleen betrekking op het als speler niet mogen meespelen in officiële wedstrijden. Andere functies, bijvoorbeeld als trainer of als assistent-scheidsrechter, mogen gewoon worden uitgeoefend.
Restant van Gestaakte Wedstrijd
Een speler die is uitgesloten van deelname aan competitie- en/of bekerwedstrijden mag wel meedoen aan het restant van een gestaakte wedstrijd dat in zijn uitsluitingsperiode wordt gespeeld, wanneer hij/zij ook de oorspronkelijke wedstrijd had mogen spelen.
Verder geldt in het algemeen voor het uitspelen van een restant dat het niet noodzakelijk is dat weer dezelfde spelers worden opgesteld. Wel dienen alle spelers speelgerechtigd te zijn. Een speler die in het gespeelde gedeelte van een gestaakte wedstrijd uit het veld is gestuurd, mag niet deelnemen aan het restant, ook al heeft hij/zij de straf voor de directe rode kaart al uitgezeten.
Spelers die zijn gewisseld in het gespeelde gedeelte van een gestaakte wedstrijd, die behoort tot categorie A, mogen eveneens niet meespelen in het restant van deze wedstrijd (in categorie B is dit wel toegestaan).
Indien een speler is uitgesloten van deelname aan competitie- en/of bekerwedstrijden, maar wel mag meespelen in het restant van een gestaakte wedstrijd aangezien hij toen ook speelgerechtigd was, zal dit uitspelen niet gelden als een wedstrijd die van het aantal wedstrijden uitsluiting zal kunnen worden afgetrokken, ongeacht of hij wel of niet meespeelt.
Om een wedstrijd in mindering te kunnen brengen op het aantal wedstrijden uitsluiting zal deze wedstrijd moeten plaatsvinden na het opleggen van de straf. Wanneer die wedstrijd niet is uitgespeeld kan deze wel in mindering worden gebracht, maar is betrokkene niet gerechtigd aan het restant van de wedstrijd deel te nemen. Dit wordt namelijk gezien als een vervolg van een eerder vastgestelde wedstrijd.
Clubstraf in Mindering Brengen
Wanneer de clubleiding naar aanleiding van een overtreding van een van haar spelers zelf besluit deze speler uit te sluiten voor een aantal wedstrijden mag dit in mindering worden gebracht op de door het tuchtrechtelijk orgaan opgelegde straf.
Voorwaarde is wel dat het bestuur van de vereniging dit binnen drie werkdagen na de wedstrijddag schriftelijk aan de aanklager heeft gemeld.
Op de standaard rapportformulieren kan dit worden ingevuld. Achteraf kan een vereniging zich niet beroepen op een opgelegde clubstraf.
Procedurele Aspecten
Schikkingsvoorstel en Verweer
Als je een schikkingsvoorstel van de aanklager hebt ontvangen dan heb je drie werkdagen de tijd om je verweerschrift in te dienen. Dit verweerschrift moet je persoonlijk indienen bij de aanklager en moet voorzien zijn van je naam en je KNVB-relatienummer. Als je na drie dagen je verweer indient en dus te laat bent, dan kan je verweer helaas niet meer in behandeling worden genomen en staat je straf vast.
Als betrokkene heb je verschillende rechten. Zo heeft een betrokkene recht tot inzage van het dossier en mag een betrokkene zich in elke fase van de behandeling van een zaak laten bijstaan door een advocaat of een schriftelijk gemachtigde. Daarnaast heeft betrokkene recht op verweer. Als gevolg van dit recht staat het betrokkene vrij om het schikkingsvoorstel van de aanklager niet te accepteren. Indien betrokkene het schikkingsvoorstel van de aanklager niet accepteert, bekijkt de aanklager het dossier nogmaals. De aanklager heeft vervolgens drie opties:
- De zaak wordt geseponeerd.
- De aanklager acht (wederom) bewezen dat betrokkene zich schuldig heeft gemaakt aan het ten laste gelegde feit, maar vindt een lagere sanctie passend.
Beroepsprocedure
Als iemand het niet eens is met de uitspraak van de tuchtcommissie bestaat in vrijwel alle gevallen de mogelijkheid hiertegen in beroep te gaan. In sommige gevallen is er geen mogelijkheid om beroep in te stellen. Zo is het niet mogelijk om verweer of beroep in te stellen tegen de registratie door de aanklager van waarschuwingen en daaruit voortvloeiende uitsluitingen naar aanleiding van deze waarschuwingen. Ook is geen beroep mogelijk als de tuchtzaak is afgedaan met een berisping, schuldigverklaring zonder oplegging van straf, vrijspraak, administratieve boete of een boete wegens een administratief verzuim.
Door het instellen van beroep wordt de tenuitvoerlegging van de door de tuchtcommissie opgelegde straf en/of maatregel niet automatisch opgeschort. Dit betekent dat de straf of maatregel die door de tuchtcommissie is opgelegd, blijft gelden tot er een uitspraak is van de commissie van beroep.
Een betrokkene kan de commissie van beroep wel verzoeken om de opgelegde straf of maatregel op te schorten. Dit wordt ook wel een opschortingsverzoek genoemd.
In de volgende gevallen zal de commissie van beroep overgaan tot opschorting van de straf:
- als meteen op basis van het dossier vaststaat dat betrokkene zou moeten worden vrijgesproken;
- als er ernstige procedurefouten zijn gemaakt;
- als er een straf aan betrokkene is opgelegd die niet in verhouding staat tot de overtreding die door de tuchtcommissie bewezen is geacht.
Zo lang de commissie van beroep geen beslissing over het opschortingsverzoek heeft genomen, blijft de opgelegde straf of maatregel gelden. De kosten van een opschortingsverzoek zijn: € 32,30 (senior) / € 18,30 (junior/pupil) / € 25,10 (vereniging). De vereniging kan betrokkene vragen om deze kosten te betalen.
De kosten van het beroep voor een persoon zijn: € 58,40. Dit bedrag brengt de KNVB in rekening bij de vereniging van betrokkene. De vereniging kan betrokkene vragen om deze kosten te betalen. De kosten van het beroep voor een vereniging zijn: € 88,10.
Wordt betrokkene door de commissie van beroep vrijgesproken of wordt de zaak teruggewezen naar de tuchtcommissie, dan komen de kosten van het beroep voor rekening van de KNVB.
Inzage Dossiers
Een betrokkene of zijn/haar gemachtigde heeft het recht het dossier van zijn/haar zaak in te zien. Het is dus niet mogelijk voor iemand die niet rechtstreeks bij de zaak betrokken is, zonder machtiging de betreffende stukken in te zien.
Wijziging van een Uitspraak
Wanneer het door een onvoorziene verandering van omstandigheden, als bijvoorbeeld het betrokken team is teruggetrokken of een speler inmiddels senior is, niet (meer) mogelijk is de straf of maatregel geheel of gedeeltelijk ten uitvoer te leggen, kan de commissie die de straf of maatregel heeft opgelegd, op gemotiveerd verzoek van de betrokkene en met inachtneming van de voorschriften bedoeld in artikel 100 van het Reglement Tuchtrechtspraak Amateurvoetbal, de uitspraak wijzigen. Maar deze wijziging kan alleen als doel hebben de tenuitvoerlegging aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden. In het geval dat een team uit de competitie is teruggetrokken of een jeugdspeler net naar de senioren is overgegaan kan de straf of maatregel worden gekoppeld aan een ander team.
Niet Spelen van een Wedstrijd
Het kan zo zijn dat het niet lukt om een wedstrijd in overleg met de tegenstander te verplaatsen. In zo’n geval is er sprake van het ‘niet opkomen c.q. niet spelen’ van ofwel de thuisvereniging ofwel de bezoekende vereniging. Vanuit de aanklager volgt er dan een schikkingsvoorstel met een boete en eventueel punten in mindering wegens het niet spelen van deze wedstrijd.
Let op het volgende:
Het enkel tijdig melden aan de tegenstander dat de wedstrijd niet gespeeld kan worden, zónder tijdig een nieuwe datum in te plannen met deze tegenstander, zorgt er niet voor dat er geen tuchtzaak voor het niet spelen van de wedstrijd wordt aangemaakt. Ook het gegeven dat getracht is in overleg met de tegenstander de wedstrijd te verplaatsen, maar de tegenstander niet wilde meewerken aan deze verplaatsing, is geen reden om géén tuchtzaak te starten. De tegenstander is namelijk geenszins verplicht om deze medewerking te verlenen.
Via Sportlink Club is het mogelijk om een overzicht op te vragen van alle tuchtzaken van de vereniging. Als een zaak niet met een schikkingsvoorstel wordt afgedaan of als betrokkene het schikkingsvoorstel heeft afgewezen, dan worden er aanvullende verklaringen opgevraagd door de aanklager.
Behandeling van een Tuchtzaak
De aanklager bepaalt vervolgens of er wordt geseponeerd, een schikking wordt aangeboden of de zaak aan de tuchtcommissie wordt voorgelegd. De tuchtcommissie komt in beginsel tot een oordeel op basis van het door de aanklager samengestelde dossier en de daarin opgenomen bewijsmiddelen. Mocht het dossier onvoldoende zijn voor de tuchtcommissie om tot een oordeel te komen, dan kan de tuchtcommissie een getuige horen of de aanklager opdracht geven om het dossier aan te vullen.
De behandeling van een tuchtzaak kan zowel schriftelijk als mondeling plaatsvinden. Zaken worden in principe schriftelijk behandeld, tenzij:
- De aanklager een straf van ten minste negen maanden schorsing of het uit de competitie nemen van een elftal of team zal eisen; en
- Betrokkene (speler/vereniging) schriftelijk om een mondeling onderzoek heeft verzocht.
Ook kan mondelinge behandeling plaatsvinden als de commissie daartoe zelf, of op vordering van de aanklager of gemotiveerd verzoek van betrokkene, besluit.
Als de tuchtcommissie alle benodigde informatie heeft ontvangen sluit zij het onderzoek. Vervolgens beraadslaagt de tuchtcommissie over de zaak. Deze zittingen zijn niet openbaar en de tuchtcommissie beslist met meerderheid van stemmen. De tuchtcommissie wordt ondersteund door medewerkers van de arbeidsorganisatie.
Uitspraak en Vervolgstappen
De uitspraak van de commissie van beroep is onherroepelijk. Tegen de uitspraak van de commissie van beroep staat verder geen beroepsmiddel meer open. De KNVB, clubs en spelers kunnen informatie leveren, maar doen geen uitspraak.
Recente ontwikkelingen
Op 13 mei 2025 maakte de KNVB bekend dat de aanklager betaald voetbal in beroep gaat tegen de uitspraak van de tuchtcommissie, die de rode kaart van Feyenoord-verdediger Givairo Read had geseponeerd. De aanklager stelt beroep in omdat hij van mening is dat de tuchtcommissie de beschuldigde, Givairo Read, ten onrechte heeft vrijgesproken van het tenlastegelegde feit.
Het is nog onduidelijk wanneer de beroepszaak dient. De gedane uitspraak van de tuchtcommissie blijft overeind totdat de beroepszaak is geweest.
tags: #tuchtcommissie #knvb #betaald #voetbal #werkwijze