De Philips Sport Vereniging (PSV), officieel opgericht op 31 augustus 1913, kent een rijke en gevarieerde geschiedenis in de KNVB Beker, het nationale bekertoernooi voor Nederlandse voetbalclubs. Dit toernooi, dat al sinds 1898 bestaat en werkt volgens een knock-outsysteem, is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse voetbalcultuur. PSV heeft in de loop der jaren een prominente rol gespeeld in dit toernooi, met vele memorabele momenten en successen.
Oorsprong en Vroege Jaren van PSV
De basis voor de huidige voetbalclub PSV werd al op 12 december 1910 gelegd, toen werknemers van Philips het Philips Elftal oprichtten. Dit elftal speelde zijn eerste wedstrijd begin 1911 op de Frederiklaan, exact de locatie waar nu het Philips Stadion staat. Een unicum in Nederland. De vijfjarige Frits Philips, die later uitgroeide tot clubicoon, verrichtte de aftrap van de wedstrijd tegen Hollandia uit Woensel.
Op 22 oktober 1913 sloot het Philips Elftal zich aan bij de Philips Sport Vereniging, maar behield de eigen naam tot 31 oktober 1916. PSV bleef in de beginjaren een club voor personeelsleden van de N.V. Philips’ Gloeilampenfabrieken. Pas in 1928 mochten mensen van buiten het bedrijf bij PSV sporten. De voetbalafdeling van PSV speelde al sinds 1914 in de Nederlandse competitie en klom in minder dan tien jaar tijd op tot de hoogste klasse van het Nederlandse voetbal. Vanaf 1926 speelt de club onafgebroken op het hoogste niveau.
Vroege Bekeravonturen en Successen voor de Oorlog
Hoewel de focus in de beginjaren vooral op de competitie lag, nam PSV ook deel aan de KNVB Beker. In 1929 bereikte PSV de bekerfinale, waarin het tegen DFC speelde. Een wedstrijd met een bizarre ontwikkeling. Tot vier maal toe wisten de Brabanders een voorsprong te nemen, mede door goals van Cees Visser, maar na 90 minuten stond er 4-4 op het bord.
Op 18 juni 1939 is PSV opnieuw bekerfinalist en kan het zich revancheren voor het eerdere verlies tegen DFC. Op een bescheiden neutrale Eendracht terrein in Arnhem voor 3.500 toeschouwers is Wageningen de opponent. Twee gelijkwaardige ploegen bestrijden elkaar tot het einde. De 1-1 is dan ook een terechte tussenstand. Het is een paar minuten in de verlenging als Wageningenspeler Zittersteijn het duel beslist met zijn tweede goal, eindstand 2-1.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De Jaren na de Tweede Wereldoorlog
Na de Tweede Wereldoorlog pakte PSV de draad weer op, zowel in de competitie als in de beker. De club bleef een vaste waarde in de hoogste regionen van het Nederlandse voetbal en wist regelmatig te stunten in de KNVB Beker.
De Weg naar Europees Succes en de KNVB Beker
Vanaf 1974 speelde de club onafgebroken in Europees verband. Het eerste hoogtepunt is de winst van de UEFA Cup in 1978 onder aanvoering van Willy van der Kuijlen. Het is het begin van een nieuwe periode voor de club. Vanaf dat moment wordt er gebouwd aan een team dat in de jaren tachtig met veel internationale topspelers zijn hoogtepunt bereikt. Tussen 1986 en 1992 wordt PSV zes keer landskampioen en wint het drie keer de KNVB beker.
Het absolute hoogtepunt in de clubgeschiedenis is het seizoen 1987-1988. Onder leiding van trainer Guus Hiddink wint PSV de Europa Cup I. De finale is in Stuttgart tegen Benfica. De wedstrijd wordt beslist door het nemen van strafschoppen. Doelman Hans van Breukelen stopt de beslissende strafschop van António Veloso en PSV mag zich de beste club van Europa noemen. Het is de kroon op het meest succesvolle seizoen in de clubhistorie. Naast de grootste prijs in het Europese voetbal wint de club namelijk ook de landstitel en de KNVB beker. Het is dan ook met recht het gouden jaar in de clubhistorie.
PSV als Kraamkamer voor Sterren
Het succes geeft de internationale uitstraling van PSV een enorme boost. Vanaf dat moment komen grote talenten in het mondiale voetbal naar Eindhoven om zich te ontwikkelen tot de groten der aarde. Dat begint met de Brazilianen Romário en Ronaldo. Beiden worden binnengehaald op basis van eigen scoutingsactiviteiten en groeien uit tot wereldtoppers. De lijst met internationale topspelers die daarna bij PSV voetballen en voetbalden is lang. Cocu, Van Nistelrooy, Robben, Van Bommel, Alex, Gomes, Farfán, Mertens, Wijnaldum, Guardado, Xavi, De Jong, Lozano: het is een greep uit de vedetten die onderdeel zijn van de rijke historie van de club.
Een decennium geleden besloot PSV de investeringen in haar eigen Academy te intensiveren. De club omarmde haar status als kraamkamer voor sterren en besloot er een succesformule van te maken. Topspelers als Afellay, Memphis, Malen, Madueke en Gakpo zijn allemaal gekneed op PSV Campus De Herdgang. In 2013-2014 voegde Jong PSV, naast een aantal andere Jong-ploegen, bij de Eerste Divisie. Sindsdien komen de talenten van PSV vroegtijdig in aanraking met het profvoetbal. De stap naar de A-selectie werd kleiner. Iets wat er mede toe heeft geleid dat een steeds groter deel van de hoofdmacht uit zelf opgeleide spelers bestond en bestaat.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Mister PSV: Willy van der Kuijlen
Geen enkele speler zal de prestaties van Van der Kuijlen bij PSV ooit evenaren. De spits is en blijft voor altijd topscorer van PSV en de Eredivisie. 308 keer maar liefst schiet de Helmonder raak in het shirt van PSV, een ongekend aantal. achttien seizoenen lang, 528 competitiewedstrijden, draagt hij het rood-wit van PSV, wat hem met recht de titel ‘Mister PSV’ oplevert. Een eretitel die Van der Kuijlen, de bescheidenheid zelve, ook na zijn actieve loopbaan met verve draagt, eerst als jeugd- en assistent-trainer en later als scout en clubicoon. Nooit voelt Skiete Willy, uiteraard ook Lid van Verdienste van PSV, zich ergens te groot voor. Zijn belangrijkste handelsmerk blijft voor altijd kappen, schieten, scoren, vooral heel veel scoren; Willy van der Kuijlen is voor altijd Mister PSV.
Frits Philips: Een Clubicoon
‘Meneer Frits’ loopt als een rode draad door de geschiedenis van PSV. Als vijfjarige verricht Frits Philips (van 16 april 1905) in 1911 de aftrap bij de eerste wedstrijd van het Philips Elftal, de voorloper van het huidige PSV. Hij was de zoon van medeoprichter dr. Anton Philips en overleed in 2005 op 100-jarige leeftijd. Tot die tijd maakte hij de rijke historie van dichtbij mee. Hij was op 31 augustus 1913 aanwezig bij de officiële oprichting en was zijn hele leven lang actief betrokken bij de club als supporter.
Door zijn betrokkenheid bij de stad Eindhoven en zijn gemakkelijke omgang met mensen uit alle lagen van de bevolking groeide hij uit tot een icoon van de stad, waarvan hij Ereburger werd. Op 16 april 2005 vierde heel Eindhoven zijn honderdste verjaardag. Daaruit bleek eens te meer hoe populair hij was onder de PSV-supporters, stadsbewoners en (oud) Philipsmensen. Frits Philips beleefde als supporter achttien landstitels van PSV. Zijn laatste was in 2005, in de zomer voor zijn overlijden. Na de uitreiking van de kampioensschaal liep aanvoerder Mark van Bommel de tribune op om de schaal met het clubicoon te tonen aan het publiek. Een memorabel moment in de geschiedenis van de club en Meneer Frits. Later dat jaar, op 5 december, overleed hij op zijn landgoed De Wielewaal.
Recente Prestaties in de KNVB Beker
PSV heeft een rijke geschiedenis in de KNVB Beker en wist al 11 keer de trofee omhoog te houden. Recente eindzeges waren er in 2022 en 2023. Beide keren werd Ajax in de finale verslagen.
In het seizoen 2023/2024 trapte PSV het KNVB Bekeravontuur af op 17 december 2024 met een eenvoudige overwinning op HFC. De regerend landskampioen was oppermachtig en stuurde de amateurs met een overtuigende 8-0 nederlaag terug naar huis. In de achtste finales ontsnapten de Eindhovenaren aan uitschakeling tegen Excelsior. In de kwartfinale wachtte een zware kluif tegen Feyenoord. Het duel in het Philips Stadion was geen spektakelstuk, maar PSV deed wat nodig was. PSV moest in de halve finale van de KNVB Beker zijn meerdere erkennen in Go Ahead Eagles. De club uit Deventer sloeg al in de 25e minuut toe met een knappe kopbal van Gerrit Nauber. Niet veel later verdubbelde Victor Edvardsen de voorsprong met een strakke uithaal: 0-2. PSV had moeite om door de defensie van de Eagles heen te breken. Ivan Perisic benutte nog wel een strafschop, maar verder kwam de thuisploeg niet. Met een thuiswedstrijd tegen Go Ahead Eagles leek de loting gunstig uit te pakken. De Eindhovenaren begonnen als torenhoge favoriet, maar het liep anders dan verwacht. In de eerste helft sloeg de club uit Deventer genadeloos toe met twee snelle goals. PSV kon de achterstand niet meer goedmaken en verloor met 1-2.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
PSV en Go Ahead Eagles: Een Historische Confrontatie
PSV en Go Ahead Eagles hebben al 85 keer de degens gekruist. De statistieken spreken in het voordeel van de Eindhovenaren, die 57 keer als winnaar van het veld stapten. Go Ahead Eagles wist 17 keer te stunten. Het thuisvoordeel speelt een grote rol: in het Philips Stadion won PSV 34 van de 44 onderlinge ontmoetingen. De Eindhovenaren wisten de laatste 4 van de laatste 5 onderlinge duels met Go Ahead Eagles te winnen.
tags: #PSV #KNVB #beker #geschiedenis