Veel volleyballers ervaren pijn in de lage onderrug. Dit artikel bespreekt de mogelijke oorzaken van deze pijn en de beschikbare behandelingen.
Inleiding
Volleybal is een dynamische sport die snelle bewegingen, sprongen, duiken en aanvallen vereist. Hoewel het een leuke sport is, is het ook blessuregevoelig. Rugpijn komt vaak voor bij volleyballers door de herhaalde buiging en rotatie van de romp.
Oorzaken van Lage Rugpijn bij Volleybal
Lage rugpijn bij volleybal kan verschillende oorzaken hebben:
- A-specifieke lage rugklachten: Veel sporters hebben last van a-specifieke lage rugklachten, waarbij er geen duidelijke fysieke afwijkingen worden gevonden die de pijn kunnen verklaren. Artsen vermoeden dat deze pijn ontstaat doordat spieren, botten en banden onder in de rug tijdelijk niet goed samenwerken.
- Spier- en peesverrekkingen: Herhaalde buiging en rotatie van de romp kan leiden tot verrekking van een rugspier.
- Hyperextensie: Herhaalde hyperextensie bij de aanval (het extreem hollen van de rug) geeft veel stress op de botten van de onderrug.
- Slechte houding: Een slechte houding kan bijdragen aan lage rugpijn.
- Spierdisbalans: Het niet goed functioneren van bepaalde spieren (disbalans, verkorte of verzwakte spieren) kan leiden tot lage rugpijn.
- Overbelasting: Overbelasting van de rug kan rugpijn veroorzaken.
- Instabiliteit: Instabiliteit in de rug kan leiden tot pijn.
- Problemen met de wervels: Problemen met de wervels onder in de rug kunnen rugpijn veroorzaken.
- Repeterende schuifkrachten: Bij sporters ontstaan rugblessures op basis van repeterende schuifkrachten tijdens het buigen, draaien en strekken van de rug.
Bepaalde sporten, waaronder volleybal, turnen, schoonspringen, kunstschaatsen, vlinderslag zwemmen, golf en softbal, hebben een grotere kans op rugklachten.
Symptomen van Lage Rugpijn
Het meest kenmerkende symptoom van lage rugpijn is een zeurende of stekende pijn in de onderrug. De pijn kan plotseling ontstaan, maar kan ook geleidelijk opkomen. Soms bevindt de pijn zich aan één kant van de rug. Vaak is er tevens sprake van stijfheid of verhoogde spierspanning in de onderrug.
Lees ook: Volleybal en armpijn: Preventie en behandeling
De pijn wordt veelal erger tijdens sporten, maar ook langdurig staan, zitten of slenteren kan de klachten provoceren. Sommige mensen met lage rugpijn hebben tevens last van een zeurende pijn in de heupen, billen of achterkant van de bovenbenen.
Het is belangrijk om op te letten of er sprake is van ongewild gewichtsverlies, ernstige motorische uitval van benen en gevoelsstoornissen rondom het bekken en benen. Ook moet er geen verergering optreden van de klachten bij hoesten, niezen en persen. Als de pijn uitstraalt voorbij de knieën, dan dient een hernia uitgesloten te worden.
Diagnose
Om de juiste diagnose te stellen, is het belangrijk om een screeningslijst te gebruiken om zeker te zijn dat we te maken hebben met a-specifieke lage rugklachten. Vaak zijn er klachten tussen de 20-55 jaar, pijn wordt vaak gevoeld laag in de rug en eventueel de bilregio. Soms schiet het er acuut in bij een verkeerde beweging.
In 90% van de rugklachten is er geen weefselstructuur kapot en is er op röntgenfoto's dan ook geen schade aan de rug te ontdekken. Omdat er geen weefselschade is kan de romp stapsgewijs weer belast worden om inactiviteit te voorkomen.
Behandeling van Lage Rugpijn
De behandeling van lage rugpijn is afhankelijk van de oorzaak en de symptomen. Enkele behandelingsopties zijn:
Lees ook: Oorzaken achillespees pijn voetbal
- Actief blijven en bedrust beperken: Bewegen wordt sterk geadviseerd en geeft verbetering van kracht, coördinatie en afname van klachten. Het is niet raadzaam om (langdurig) bedrust te houden, omdat dit nadelig is voor de botten, het bindweefsel, de spieren en het cardiovasculaire systeem. Af en toe een uurtje gaan liggen kan bij acute rugklachten in de beginfase echter wel helpen.
- Pijnstillers: Eventueel kunnen pijnstillers (paracetamol, eventueel in combinatie met NSAID’s) worden voorgeschreven tegen de pijn.
- Fysiotherapie en revalidatietraining: Fysiotherapie en revalidatietraining - eventueel via een rugschool - hebben meestal een gunstig effect op de klachten. Onder begeleiding van een fysiotherapeut kan de patiënt in 6 tot 12 weken door middel van oefentherapie de dagelijkse activiteiten weer opbouwen tot het oude niveau.
- Manuele therapie: Ook manuele therapie kan zinvol zijn.
- Oefentherapie: Een oefenschema met een combinatie van spierkrachtoefeningen, flexibiliteitsoefeningen en duurtraining kan bijdragen aan het herstel van de klachten. Core-stability oefeningen (rompstabiliteit) kunnen helpen bij het versterken, stabiliseren en ondersteunen van de wervelkolom.
- Mobiliserende oefeningen: Je kunt direct starten met mobiliserende oefeningen. Met spierversterkende oefeningen (ook voor de rompstabiliteit) is het verstandig te wachten tot de acute, heftige pijn wat afgenomen is.
- Ga op je rug liggen met gestrekte benen. Probeer de benen vanaf de heupen langer te maken door ze om beurten zo ver mogelijk te strekken.
- Ga op je rug liggen met gebogen knieën en houd de rug plat tegen de grond. Raak met je knieën afwisselend de vloer rechts en links van je.
- Steun op je handen en knieën en probeer afwisselend je rug hol en bol te maken.
- Aerobe training: Aerobe training (duurtraining) verbetert de doorbloeding van weefsels, de toevoer van nuttige stoffen en de afvoer van schadelijke stoffen. Om je conditie op peil te houden en de genezing te bevorderen, zijn fietsen en zwemmen uitstekend. Zorg op de fiets wel voor een goede rechte houding.
Bij de behandeling richten wij ons vooral op de beperkingen en problemen bij het sporten / werkzaamheden. Verder maken we een transfer naar de sportactiviteit en gaat alle bewegingen weer gericht oefenen. Meestal zijn de rugklachten na 4-6 weken weer verdwenen en wordt volledige sportparticipatie weer mogelijk. Uiteindelijk ga je geen pijn meer ervaren tijdens of na het sporten.
Preventie van Lage Rugpijn
Er zijn verschillende manieren om lage rugpijn te voorkomen:
- Goede warming-up: Een goede warming-up is heel belangrijk. Koude spieren zijn minder goed gecoördineerd en minder snel, daarmee heb je meer kans op een misstap of verrekking. Een warming-up zorgt voor een goede doorbloeding, coördinatie en flexibiliteit. Doe dan gelijk je oefeningen voor je romp, enkels en schouders, dan heb je die in ieder geval gehad.
- Rompstabiliteit trainen: Rompstabiliteit trainen is voor iedereen erg belangrijk. Bewust zijn en bewustwording van de eigen houding en een goed getraind rompspiercorset zijn de basis om weer klachtenvrij te functioneren.
- Goede houding: Letten op de houding en niet onderuit gezakt zitten zijn aandachtspunten. Probeer steeds van houding te wisselen als je zit en probeer daarbij zo veel mogelijk rechtop te zitten. Het lang aanhouden van één houding is belastend.
- Goede sport- en tiltechniek: Een goede sport- en tiltechniek voorkomt dat de patiënt last krijgt van zijn of haar rug. Wil je iets oppakken van de grond, buig dan door de knieën en hou je rug recht. Hou als je omhoog komt, hetgeen je oppakt dicht bij je lichaam.
- Matras en slaaphouding: 's Nachts kun je het beste plat op de rug liggen op een stevige matras. Leg zo nodig een kussen onder de knieën.
- Belasting verminderen: Moet je lang staan? Dan kun je de belasting van de rug verminderen door één voet op een kleine verhoging te plaatsen.
- Spierkorset versterken: Zorg voor een goed spierkorset van de romp door ten minste twee keer per week oefeningen te doen ter verbetering van de rompstabiliteit.
- Rust: Bij een pijntje of ongemak neem je even rust of doe een tandje terug. Als je niet luistert naar je lichaam, ga je sowieso ergens compenseren. Voor een topsporter is rusten een nachtmerrie. Toch is het ook noodzakelijk. Als je niet op tijd rust, loop je het risico dat je blessure nog erger wordt dan ze al is.
- Techniek: Blijf scherp op je techniek en zorg dat je jezelf niet ‘scheef traint’.
- Rugbrace: Doe je een sport die belastend is voor de rug, zoals tennis, joggen of fitness? Denk er dan eens over om een rugbrace te dragen. Zo’n brace stabiliseert de spieren in je romp en zorgt voor een betere lichaamshouding.
Groningen Sport Revalidatie heeft een uitgebalanceerd programma ontwikkeld om bij rugklachten te gaan trainen.
Prognose
De prognose voor iemand met lagerugpijn is goed. Vijftig procent van de patiënten is al binnen een week van de klachten af, 95 procent binnen drie maanden. Ongeveer 60% heeft wel kans op herhaling van klachten binnen 1 jaar. Lagerugpijn is anderzijds wel een aandoening die met enige regelmaat weer kan terugkomen. Zestig procent van de patiënten krijgt binnen een jaar opnieuw klachten.
Conclusie
Lage rugpijn is een veelvoorkomend probleem bij volleyballers. Door de oorzaken te begrijpen, de juiste diagnose te stellen en een passende behandeling te volgen, kunnen volleyballers hun rugpijn verminderen en weer volledig deelnemen aan hun sport. Preventie is essentieel om herhaling te voorkomen.
Lees ook: Behandelingen voor volleybal-gerelateerde elleboogpijn