De Nederlandse volleybalmannen hebben door de jaren heen een rijke historie opgebouwd, met memorabele momenten op de Olympische Spelen, Europese kampioenschappen en wereldkampioenschappen. Van de eerste deelname aan de Olympische Spelen tot de successen in de jaren '90 en de recente prestaties, dit artikel belicht de hoogtepunten en belangrijke gebeurtenissen in de Nederlandse volleybalgeschiedenis.
Glorie en Prijzen in de Jaren '90
De jaren '90 waren een gouden tijd voor het Nederlandse volleybal. Onder leiding van bondscoach Joop Alberda beleefden de "Lange Mannen" hun grootste successen. Het absolute hoogtepunt was de Olympische finale van 1996 in Atlanta, waar Nederland de aartsrivaal Italië in een bloedstollende wedstrijd versloeg. In de vijfde set werd het 17-15 voor Oranje. Deze overwinning werd door de Nederlandse televisiekijkers verkozen tot 'Sportmoment van de Eeuw' en in 2020 zelfs tot de 'Mooiste Wedstrijd Ooit' door luisteraars van NPO Radio 1.
De weg naar de Olympische Spelen van 1996 was gevuld met spannende wedstrijden. Het was niet het enige succes op de Olympische Spelen, want vier jaar eerder in Barcelona won Oranje de zilveren medaille. In de succesvolle jaren '90 streden Nederland en grootmacht Italië om de heerschappij in wereld- en Europese kampioenschappen. Oranje verloor drie finales op rij, in 1993 op het EK, in 1994 op het WK en in 1995 op het EK. Het gouden jaar 1996 bracht de omslag, in dat jaar werd Italië in de finale van de FIVB World League voor het eerst in een grote eindstrijd verslagen. In een volgepakt Ahoy Rotterdam won Nederland met 3-2. Dit was de enige winst in dit mondiale toernooi.
Naast de twee podiumplekken in '93 en '95 op het EK kenden de Lange Mannen hun grootste succes op het Europees toernooi in 1997. In Eindhoven werd het voormalige Joegoslavië in de finale met 3-1 verslagen. Het is de enige Europese titel tot op heden voor de Nederlandse volleybalmannen. In totaal werden er vijf podiumplekken gescoord. Op wereldkampioenschappen wisten de Nederlandse mannen een keer door te dringen tot de finale, zoals eerder gememoreerd werd die in 1994 verloren van Italië.
Deelname aan Internationale Toernooien
Nederland is een van de landen die deelnemen aan de Olympische Spelen. Nederland debuteerde op de Zomerspelen van 1900. In 2008 deed Nederland voor de 24e keer mee aan de Zomerspelen, op de Winterspelen was het 18 keer present.
Lees ook: Olympische basketbaltriomfen van Amerika
In de jaren dat Nederland zich niet wist te plaatsen voor de FIVB World League, nam het vrijwel altijd deel aan de European League. In 2006 en 2012 werd dit door de Europese volleybalbond CEV georganiseerde toernooi gewonnen. In totaal behaalde Oranje vijf podiumplaatsen.
Overzicht van Deelnames en Resultaten
Hieronder een overzicht van de prestaties van de Nederlandse volleybalmannen op diverse internationale toernooien:
Olympische Spelen:
- 1996: 1e plaats
Wereldkampioenschappen:
- 1948: 6e plaats
- 1951: 9e plaats
- 1958: 13e plaats
- 1963: 12e plaats
- 1967: 15e plaats
- 1971: 9e plaats
- 1975: 9e plaats
- 1977: 12e plaats
- 1983: 10e plaats
- 1985: 10e plaats
- 1987: 5e plaats
Europese Kampioenschappen:
Lees ook: Een terugblik op de glorieuze Olympische geschiedenis van het Nederlandse dameshockey.
- 1989: 3e plaats
- 1991: 3e plaats
- 1993: 2e plaats
- 1995: 2e plaats
- 1997: 1e plaats
In 2018 eindigde Nederland op een achtste plaats nadat Oranje op drie eindtoernooien niet van de partij was.
Archief van het Nederlands Olympisch Comité (NOC)
Het archief van het Nederlands Olympisch Comité (NOC) is een belangrijke bron van informatie over de Nederlandse deelname aan de Olympische Spelen en andere sportevenementen. Het archief bevat stukken over de organisatie, verslagen van vergaderingen, jaarverslagen, tijdschriften, stukken van de verschillende commissies en de correspondentie van de verschillende bestuursleden van het comité. Daarnaast bevat het archief ook stukken van de verschillende olympische zomer- en winterspelen zoals aanvraagkaarten, selectielijsten, krantenknipsels en verslagen, vaak geordend per sportonderdeel. Het archief beslaat de periode 1912-1993. De oudste stukken hebben betrekking op de oprichting en statuten van het NOC. Het jaar 1993 is als einddatum gekozen, omdat in dat jaar NOC en NSF een fusie aangingen.
Het archief van het NOC is onderverdeeld in twee groepen: Algemeen historisch en Olympisch. De kern van het algemeen historische gedeelte wordt gevormd door notulen en jaarverslagen. Deze zijn nagenoeg volledig bewaard gebleven. Het Olympische gedeelte, dat geordend is per Olympiade, bevat zeer diverse en soms ook zeer gedetailleerde informatie over de Nederlandse deelname aan de Olympische Spelen, maar ook stukken betreffende de Olympische Dagen en screeningsnota's over diverse sportbonden.
Het archief van de Nederlandse Sport Federatie (NSF) over de periode 1959 tot 1993 zal in de nabije toekomst aan het Algemeen Rijksarchief worden overgedragen.
Het Nederlands Olympisch Comité: Van Oprichting tot Fusie
Het Nederlandsch Olympisch Comité (NOC) werd opgericht op 11 september 1912 in Hotel Krasnapolsky in Amsterdam. De voornaamste initiatiefnemers waren C.A.W. Hirschman en J. Warner, respectievelijk secretaris en voorzitter van de voetbalbond, en F.W.C.H. baron van Tuyll van Serooskerken, die tot zijn dood in 1924 de eerste voorzitter van het bestuur zou zijn. Het NOC gaf zich vanaf het begin twee taken: de voorbereiding op en uitzending van Nederlandse sporters naar de Olympische Spelen, en de bevordering van alle zaken die de lichamelijke ontwikkeling en vaardigheid van het Nederlandse volk ten goede komen.
Lees ook: Geschiedenis Olympisch basketbal
In 1959 vond na jaren van voorbereiding herstructurering van de Nederlandse sportwereld plaats. Het NOC zou zich voortaan uitsluitend met Olympische aangelegenheden bezighouden. De vele niet-Olympische werkzaamheden van het NOC werden overgeheveld naar een nieuwe organisatie. Op 24 januari 1959 ontstond de Nederlandse Sport Federatie (NSF).
In mei 1989 openbaarden het NOC en de NSF fusieplannen. Het NOC verhuisde in 1990 naar Papendal. Op 1 juli 1993 was de fusie tussen het NOC en de NSF een feit. De nieuwe organisatie, NOCNSF, is de bundeling van de Nederlandse sport. Anno 2000 behartigde NOCNSF in Nederland de belangen van de totale sport op alle mogelijke manieren. Thans zijn bij NOC*NSF 90 landelijke sportorganisaties aangesloten. Samen vertegenwoordigen ze 30.000 Nederlandse sportverenigingen, met in totaal 4,4 miljoen sporters.
Cultureel Erfgoed en Sportgeschiedenis
Sportarchieven vormen een belangrijk cultureel erfgoed. Zonder schriftelijke bronnen uit het verleden is het vrijwel onmogelijk de geschiedenis van de sport in Nederland vast te leggen. Bij sportgeschiedenis kan vooral de wisselwerking en wederzijdse beïnvloeding van sport en maatschappij interessant zijn.
The Witches of the Orient: Een Inspirerend Verhaal
Ter gelegenheid van het WK volleybal voor vrouwen in Nederland werd de documentaire "The Witches of the Orient" vertoond. Deze film vertelt het verhaal van het legendarische Japanse vrouwenteam dat in 1964 de Olympische titel veroverde. De documentaire belicht de intense trainingen en de vastberadenheid van het team om de top te bereiken.
tags: #olympische #spelen #volleybal #1964 #uitslagen