Handbalverenigingen streven ernaar een veilige en plezierige omgeving te creëren voor al hun leden. Dit omvat spelers, ouders/verzorgers, trainers, coaches, scheidsrechters, publiek en media. Een belangrijk onderdeel van het waarborgen van deze veiligheid is het vaststellen van gedragsregels en het aanstellen van een vertrouwenspersoon. Deze maatregelen helpen bij het voorkomen van ongewenst gedrag en bieden een aanspreekpunt voor wie zich ongemakkelijk voelt of te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag.
Gedragsregels voor een Respectvolle Omgeving
Gedragsregels zijn essentieel om duidelijk te maken wat er van alle betrokkenen wordt verwacht binnen de handbalvereniging. Ze dienen als leidraad voor hoe men met elkaar omgaat en dragen bij aan een positieve sfeer.
Voorbeelden van gedragsregels zijn:
- Respect voor anderen: Een speler respecteert anderen en afspraken, gaat netjes met zijn omgeving om, blijft van anderen af en tast niemand aan in zijn of haar waarde.
- Sportiviteit: Toon respect voor tegenstanders/tegenspelers, coaches en trainers. Veroordeel elk gebruik van geweld en respecteer de beslissing van de scheidsrechter. Zorg ervoor dat uw gedrag sportief is.
- Plezier: Het plezier van het spelen van het kind staat voorop. Moedig uw kind aan om via de spelregels te spelen.
- Waardering: Erken de waarde en het belang van vrijwillige trainers, coaches en scheidsrechters. Respecteer hen!
- Verantwoordelijkheid: Je bent een voorbeeld voor de spelers en je maakt geen misbruik van je positie. Leer de spelers dat de spelregels afspraken zijn waar niemand zich aan kan onttrekken.
- Gelijkheid: Deel de kinderen in volgens leeftijd, lengte, vaardigheid en fysieke gesteldheid. Vermijd dat getalenteerde spelers te veel in het veld staan. Denk eraan dat de jeugd voor haar eigen plezier deelneemt aan georganiseerde sportbeoefening. De jeugd doet dit niet voor uw vermaak, noch zijn de sporters mini - profsporters.
Deze regels zijn van toepassing op alle leden, begeleiders en vrijwilligers van de vereniging en worden actief gecommuniceerd. Het is belangrijk dat de regels nageleefd worden en dat er een cultuur ontstaat waarin iedereen zich veilig en gerespecteerd voelt.
Concrete Gedragsregels voor Trainers en Begeleiders
Om de risico’s op ongewenst gedrag te minimaliseren, zijn er specifieke gedragsregels voor sportbegeleiders opgesteld. De begeleider heeft de plicht de sporter te beschermen tegen schade en (machts)misbruik als gevolg van seksuele intimidatie. De begeleider zal de sporter geen (im)materiële vergoedingen geven met de kennelijke bedoeling tegenprestaties te vragen. De begeleider zal er actief op toezien dat deze regels worden nageleefd door iedereen die bij de sporter is betrokken.
Het is van belang een omgeving en een sfeer te scheppen, waarin sociale veiligheid gewaarborgd is en ook zo wordt ervaren. Zorg dat je op de hoogte bent van de regels en richtlijnen én pas ze ook toe. Stel ook je sporters in staat om er meer over te weten te komen, bijvoorbeeld door ze mee te nemen naar voorlichtingsbijeenkomsten over doping, matchfixing of seksuele intimidatie. Gebruik de positie niet om op onredelijke of ongepaste wijze macht uit te oefenen. Onthoud je van elke vorm van (machts)misbruik, emotioneel misbruik, fysiek grensoverschrijdend gedrag, waaronder seksueel getinte of denigrerende opmerkingen, en aanrakingen en seksueel misbruik. Dring niet verder in het privéleven van sporters in dan noodzakelijk is. Onthoud je van discriminerende, kleinerende of intimiderende opmerkingen en gedragingen. Maak geen onderscheid naar godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, seksuele gerichtheid, culturele achtergrond, leeftijd of andere kenmerken. Wees waakzaam en alert op signalen en aarzel niet om signalen door te geven aan de Manager Limburg Handbal, de vertrouwens(contact)persoon en/of contact op te nemen met het vertrouwenspunt sport. Stel nooit informatie beschikbaar, die nog niet openbaar is gemaakt en kan worden gebruikt voor het plaatsen van weddenschappen.
Lees ook: Veilige Sportomgeving Handbal
De Rol van de Vertrouwenspersoon (VP)
Een vertrouwenspersoon (VP) is een essentieel onderdeel van een veilige sportomgeving. De VP fungeert als eerste aanspreekpunt voor leden (sporters, ouders van sporters, toeschouwers, kaderleden, vrijwilligers, bestuur) met een klacht of vraag over ongewenst gedrag. De VP is er voor meldingen van ongewenst gedrag (zoals pesten, bedreigen, discriminatie) en/of (seksuele) intimidatie, maar ook voor andere klachten of problemen met bijvoorbeeld problemen rondom seksuele geaardheid en genderproblematiek. De VP kan daarin een luisterend oor bieden.
De taken van een vertrouwenspersoon omvatten:
- Luisteren: Een luisterend oor bieden aan wie zich ongemakkelijk voelt of een probleem ervaart. Een gesprek met de VP gebeurt in alle vertrouwelijkheid.
- Adviseren: Steun, advies en informatie bieden. Samen wordt gekeken naar een oplossing.
- Bemiddelen: Helpen bij het zoeken naar een oplossing en eventueel bemiddelen tussen betrokken partijen.
- Verwijzen: Indien nodig, doorverwijzen naar andere instanties, zoals de sportbond, politie of een professionele hulpverlener.
- Informeren: De vereniging informeren over signalen van ongewenst gedrag en adviseren over preventieve maatregelen.
De vertrouwenspersoon valt onder directe verantwoordelijkheid van de voorzitter van het bestuur, maar maakt zelf geen deel uit van het bestuur om onpartijdigheid te waarborgen. Dit zorgt ervoor dat de VP onafhankelijk kan opereren en het vertrouwen van alle leden kan winnen.
Het Belang van Vertrouwelijkheid
Een cruciaal aspect van de rol van de vertrouwenspersoon is vertrouwelijkheid. De gegeven informatie zal niet zonder toestemming van de betrokkene gedeeld worden met andere personen. Dit is essentieel om mensen aan te moedigen hun verhaal te doen en hulp te zoeken zonder angst voor repercussies.
Vertrouwenspersonen bij Verschillende Organisaties
Vele verenigingen en alle - bij NOCNSF aangesloten - sportbonden hebben een vertrouwenscontactpersoon. Bij het NHV fungeren vertrouwenscontactpersonen als eerste aanspreekpunt bij (dreigende) incidenten en kunnen zij mensen doorverwijzen naar NOCNSF vertrouwenspersonen of andere ondersteunende instanties. Voor Platform Limburg Handbal is de VP belegd bij de externe organisatie Prettig Werken. Contactpersoon is mevr. Binnen Oliveo Handbal zijn Naomi en Verena de vertrouwenspersonen. Sporters, betrokken ouders en verzorgers kunnen terecht bij de ‘vertrouwenspersoon sport’ van de gemeente. De VP van de gemeente kan ingeschakeld worden bij heel lastige zaken bv als er tegenstrijdige belangen zijn met de onze.
Ongewenst Gedrag: Herkennen en Aanpakken
Ongewenst gedrag kan vele vormen aannemen, waaronder:
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
- Verbale agressie: Schelden, kleineren, intimideren.
- Fysieke agressie: Slaan, schoppen, duwen.
- Psychische agressie: Pesten, bedreigen, isoleren.
- Seksuele intimidatie: Dubbelzinnige grapjes, ongewenste aanrakingen, seksueel misbruik.
- Discriminatie: Onderscheid maken op basis van geslacht, ras, geloof, seksuele geaardheid, etc.
Het is belangrijk dat alle leden en vrijwilligers zich bewust zijn van deze vormen van ongewenst gedrag en weten hoe ze te herkennen en aan te pakken.
Pesten: Een Serieuze Vorm van Ongewenst Gedrag
Pesten is een systematische vorm van agressie waarbij een of meerdere personen proberen een andere persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen. Pesten is gekenmerkt door een ongelijke machtsverhouding. Het is essentieel om pesten te herkennen en er adequaat op te reageren.
Grensoverschrijdend Gedrag: Een Breed Probleem
Grensoverschrijdend gedrag is op het moment een veel besproken onderwerp en terecht dat ons allemaal bezighoudt. De verhalen die wij horen over grensoverschrijdend gedrag komen helaas niet alleen voor bij tv-programma’s, in de politiek en in het bedrijfsleven. Laten wij met zijn allen erop letten dat dit gedrag niet vertoond wordt. En als wij het toch zien of horen, spreek de personen er meteen op aan.
Preventie van Ongewenst Gedrag
Naast het aanstellen van een vertrouwenspersoon zijn er diverse andere maatregelen die een handbalvereniging kan nemen om ongewenst gedrag te voorkomen:
- Gedragscodes: Opstellen en communiceren van duidelijke gedragscodes voor alle betrokkenen.
- Aannamebeleid: Een zorgvuldig aannamebeleid voor trainers, coaches en andere begeleiders, inclusief het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).
- Voorlichting: Organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over ongewenst gedrag, integriteit en sociale veiligheid.
- Training: Bieden van trainingen aan trainers en coaches over het herkennen en aanpakken van ongewenst gedrag.
- Open communicatie: Creëren van een open en veilige sfeer waarin leden en vrijwilligers zich vrij voelen om problemen te bespreken.
De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)
De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het werken met minderjarigen bij een sportvereniging. Het aanvragen van VOG’s is één van de maatregelen die Oliveo Handbal neemt om de kans op seksuele intimidatie binnen de club te verkleinen. Het bestuur vraagt de VOG’s aan via de Commissie Technische Zaken. Deze VOG is gratis voor vrijwilligers van sportorganisaties. Een (VOG) is één van de maatregelen die een sportvereniging kan nemen om de kans op seksuele intimidatie binnen de club te verkleinen. Het geeft meer zekerheid over het verleden van (nieuwe) trainers, coaches, begeleiders of verzorgers en het vermindert de kans dat personen, die eerder in de fout zijn gegaan , een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen. Door het hebben van aannamebeleid zullen mensen met verkeerde bedoelingen mogelijk eerder afgeschrikt worden om binnen de handbalvereniging HVE2000 een functie te vervullen.
Lees ook: Oliveo Handbal Heren 1: Alles wat je moet weten
Stichting Platform Limburg Handbal 2.0
Bij Stichting Platform Limburg Handbal 2.0 wordt veilig sportief bezig zijn in alle facetten ondersteund. Handbalschool Limburg is, als onderdeel van Platform Limburg Handbal, een organisatie waarin eenieder in deze samenleving zich thuis voelt en met plezier kan sporten. Gedrag en/of uitspraken die als ongewenst of intimiderend wordt ervaren, wordt niet getolereerd. Deelnemers, ouders, trainers, bestuursleden, vrijwilligers, toeschouwers die o.a.
Wat te Doen bij Ongewenst Gedrag?
Als je te maken krijgt met ongewenst gedrag of getuige bent van ongewenst gedrag, is het belangrijk om actie te ondernemen. Mogelijke stappen zijn:
- Praat erover: Bespreek het met iemand die je vertrouwt, zoals een vriend, familielid, trainer of de vertrouwenspersoon.
- Meld het: Meld het incident bij de vertrouwenspersoon, het bestuur van de vereniging, de sportbond of het Centrum Veilige Sport Nederland.
- Dien een klacht in: Indien nodig, dien een formele klacht in bij de vereniging, sportbond of politie.
Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen staat en dat er mensen zijn die je willen helpen.
Specifieke Procedures binnen Verenigingen
HV DIOS Handbal is zich bewust van haar verantwoordelijkheid voor het welzijn van haar leden, vrijwilligers, medewerkers van de accommodatie, bezoekers en fotografen tijdens verenigingsactiviteiten en voor het gedrag van haar leden en vrijwilligers naar leden en vrijwilligers van andere verenigingen. Om haar leden, vrijwilligers en andere betrokkenen te beschermen tegen ongewenst gedrag zoals seksuele intimidatie, discriminatie, intimiderend gedrag, pesten, diefstal en vandalisme, heeft HV DIOS Handbal een protocol ongewenst gedrag opgesteld. In dit protocol staat dat ongewenst gedrag in welke vorm dan ook ontoelaatbaar is en dat ieder lid of vrijwilliger zich van iedere vorm van ongewenst gedrag dient te onthouden. Het doel van dit beleid is het bestrijden en voorkomen van deze vormen van gedrag en het creëren van een respectvol en correct verenigingsklimaat voor alle betrokkenen. Het bestuur van HV DIOS Handbal is eindverantwoordelijk voor het voorkomen van ongewenst gedrag.
HV DIOS Handbal heeft een protocol voor het melden van vermoedens van ongewenst gedrag. Elk lid of vrijwilliger van de vereniging is verplicht om vermoedens van ongewenst gedrag te melden bij het bestuur of de vertrouwenspersoon van de vereniging, maar alleen na toestemming van het slachtoffer. Er wordt op toegezien dat de melder/klager geen nadeel ondervindt. Binnen enkele dagen vindt er een gesprek plaats om de klacht helder te krijgen. Indien een bemiddelingsgesprek niet tot een oplossing leidt, zal het bestuur na overleg passende maatregelen nemen. Bij het aanstellen van een bemiddelaar in geval van een klacht van ongewenst gedrag, moet deze zowel door de klager als de aangeklaagde als acceptabel worden beschouwd. De bemiddelaar moet in staat zijn een neutrale rol te vervullen. Het doel van een bemiddelingsgesprek is om de aangeklaagde er op een duidelijke manier van bewust te maken dat het gedrag in kwestie is gesignaleerd en dat er van hen verwacht wordt dat zij hun gedrag veranderen. Als een bemiddelingsgesprek niet leidt tot de gewenste oplossing, zal het bestuur, na overleg, passende maatregelen nemen ten aanzien van de aangeklaagde. Indien de klacht van een meer persoonlijke aard is, kan de klager ook rechtstreeks een klacht indienen bij de vertrouwenspersoon van de vereniging. Indien een klacht van ongewenst gedrag wordt gemeld, zal de klager zich binnen enkele dagen melden bij de vertrouwenspersoon van de vereniging om de klacht helder te krijgen.
Northa-MSV
Binnen de Northa-MSV kun je voor problemen terecht bij de coach, trainer maar ook bij de Vertrouwenscontactpersoon. Er zijn gedragsregels opgesteld voor de vereniging. De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor en zoekt samen naar oplossingen. Deze vertrouwenscontactpersonen verzorgen de eerste opvang en zijn het eerste aanspreekpunt. Een vertrouwenscontactpersoon heeft een neutrale positie en werkt op basis van vertrouwelijkheid. Iedereen binnen de vereniging kan bij deze persoon terecht om zijn of haar verhaal te doen. Samen zullen de vervolgacties besproken worden. Van elke melding zal er een (verplichte) rapportage worden opgesteld. Dit kan op anonieme basis plaatsvinden. Deze rapportage zal voorgelegd worden aan het bestuur.
Meldpunten en Ondersteuning
Naast de vertrouwenspersoon van de vereniging zijn er diverse andere meldpunten en instanties waar je terecht kunt voor ondersteuning en advies:
- Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN): Het landelijke meldpunt voor alle sporten. Het Centrum Veilige Sport Nederland is telefonisch te bereiken via 0900 - 202 55 90 (dit nummer is op werkdagen bereikbaar van 8:30 - 17:00 uur). Je kunt ook anoniem melden via Speak Up via Centrum Veilige Sport.
- Meldpunt Veilige Sport van het NHV: Sporter, trainers, bestuurder, ouders en vrijwilligers kunnen een melding doen het meldpunt. Wanneer je een melding doet bij het NHV, zullen we naar je verhaal luisteren en samen met jou bespreken wat een passende opvolging van jouw melding kan zijn. Dit is afhankelijk van de aard, omvang, omstandigheden en impact van de melding. Het meldpunt bestaat uit de vertrouwenscontactpersonen Luc Pietersen, Karin Bok en integriteitsmanager Lotte Eising.
- Chat met FIER: Bij Chat met FIER kun je (anoniem) je verhaal delen. De FIER-chat is bedoeld voor kinderen, jongeren en volwassenen die sporten of actief zijn als vrijwilliger, trainer of coach in de sport. FIER staat in verbinding met het Centrum Veilige Sport Nederland. Toch is de chat tussen jou en FIER vertrouwelijk. De chat is bedoeld om sporters en iedereen die betrokken is bij sportadvies te geven bij seksuele intimidatie, misbruik of andere vormen van intimidatie, geweld en grensoverschrijdend gedrag.
Belang van Melden
Als je iets ziet of meemaakt dat niet kan of je twijfelt daarover: praat erover of meld het. Dat helpt niet alleen jou, maar ook dat helpt voorkomen dat zoiets mogelijk nog een keer gebeurt. Ga met elkaar in gesprek over mogelijk ongepast en/of ongewenst gedrag. Je kan allereerst terecht bij de vertrouwenscontactpersoon en/of bestuur van jouw vereniging.
tags: #gedragsregels #handbal #vertrouwenspersoon