In de dynamische wereld van het voetbal is een solide verdediging cruciaal voor succes. Er zijn fundamenteel twee manieren om te verdedigen: zoneverdediging en mandekking. Het belangrijkste verschil tussen deze strategieën ligt in de focus van de verdedigers. Bij mandekking staat de directe tegenstander centraal, terwijl bij zoneverdediging de prioriteit ligt bij het verdedigen van specifieke ruimtes op het veld. Beide benaderingen hebben hun eigen unieke sterke en zwakke punten, en de effectiviteit ervan hangt sterk af van de kwaliteit van de uitvoering. Bovendien is het belangrijk op te merken dat zelfs bij een team dat in een zone verdedigt, elementen van mandekking vaak terugkomen.
Dit artikel vertaalt de principes van zoneverdediging naar praktische oefeningen die op het trainingsveld kunnen worden toegepast.
Zoneverdediging versus Mandekking: Een Fundamenteel Verschil
Het belangrijkste verschil tussen zoneverdediging en mandekking ligt in de oriëntatie van de verdedigers. Bij mandekking is het eerste uitgangspunt de directe tegenstander, terwijl bij zoneverdediging het verdedigen van de belangrijkste ruimtes op het veld prioriteit heeft.
De Simeone-vorm: Training voor Zoneverdediging
Een effectieve oefening om zoneverdediging te trainen is de Simeone-vorm. Hierbij is het veld verdeeld in vier stroken, waarbij elk team twee stroken bezet. De formatie bestaat uit vier opbouwende verdedigers en twee aanvallers. In eerste instantie blijven alle spelers in hun eigen strook. De vier verdedigers proberen de passlijnen naar de twee aanvallers af te schermen, terwijl de vier aanvallende spelers juist proberen deze te doorbreken. Dit zijn de basismechanismen van zoneverdediging, waarmee de belangrijke ruimtes op het veld effectief kunnen worden verdedigd.
Wanneer de aanvallers erin slagen om de twee aanvallers te bereiken, mogen de verdedigers achterwaarts druk zetten. Afhankelijk van het niveau van de spelers kan worden begonnen met maximaal twee balcontacten per speler, waarbij de nadruk ligt op een snelle spelverplaatsing om passlijnen te openen.
Lees ook: Voetbal keepers training: oefeningen en tips
Compact Zoneverdedigen: Een Partijspel met Vakken
Een ander cruciaal aspect van zoneverdediging is het compact verdedigen, zowel in de lengte als in de breedte van het veld. Een geschikt oefenvorm hiervoor is een partijspel met vakken, waarbij de nadruk ligt op het dicht bij elkaar blijven van het team. De vakken dienen als houvast, waarbij een regel de spelers dwingt om tijdens het verdedigen maximaal twee vakken in de lengte en in de breedte te bezetten. Dit vereist dat de spelers goed op elkaars positie letten en met elkaar meebewegen om de onderlinge afstand klein te houden.
In deze oefenvorm komt ook het principe van het afschermen van passlijnen terug, waarbij de spelers de passlijnen naar de andere vakken goed moeten afschermen. Op deze manier wordt dit principe in een meer wedstrijdechte vorm toegepast.
Zoneverdediging in Vakken: Een Partijspel 8:8 in 3 Zones
Een andere oefenvorm waarin de zoneverdediging centraal staat, is het partijspel 8:8 in 3 zones. Deze oefening, die onder trainer Erik ten Hag bij Ajax werd gebruikt, omvat meerdere aspecten van zoneverdediging, te beginnen met het blokkeren van passlijnen. Het veld is onderverdeeld in drie vakken, waarbij het eerste vak een 3+K:4 situatie kent. De vier aanvallers staan op een lijn en moeten met elkaar meebewegen om gezamenlijk de passlijnen naar de aanvallers af te schermen, waardoor de nadruk op samenwerking komt te liggen.
Als het toch lukt om de aanvallers te bereiken, ontstaat er een nieuwe situatie waarin vier aanvallers tegenover drie verdedigers en een keeper staan, waardoor ook het uitspelen van het overtal aan bod komt.
Verkleind Partijspel: Samenwerking Keeper en Verdedigers
Deze oefenvorm is ideaal om de samenwerking tussen de keeper en de verdedigers te trainen. Er wordt 7:5 gespeeld, inclusief keepers, waarbij het aanvallende team een overtal van twee spelers heeft. Dit dwingt het verdedigende team om de belangrijkste zones op het veld af te schermen en over te gaan op zoneverdediging.
Lees ook: De beste warming-up voor honkbalprestaties
Het team schuift mee naar de kant van de bal, waarbij de back naar de buitenspeler sprint om een voorzet te voorkomen. De back aan de andere kant komt naar binnen om te ondersteunen, terwijl de centrale verdedigers hun eigen zone in de as bewaken en alert zijn op rugdekking. Als de back wordt uitgespeeld, vangen zij de buitenspeler op in hun zone. Het is ook belangrijk om te letten op een diepgaande middenvelder, waarbij de back aan de andere kant kan ondersteunen.
Zoneverdediging in een Groot Partijspel: Toepassing in de Wedstrijd
Nadat de principes van zoneverdediging zijn aangeleerd, kan de volgende stap worden gezet: het toepassen van deze principes in een wedstrijdechte situatie. Dit kan worden gedaan door middel van een groot partijspel, waarbij het verdedigende team in een 1:5:4:1-formatie speelt (hoewel er ook gevarieerd kan worden). Het team krijgt de opdracht om compact in de zone te verdedigen, waarbij de onderlinge afstanden klein moeten zijn, passlijnen moeten worden afgeschermd en het team naar voren moet opschuiven als de bal achteruit wordt gespeeld. Het is cruciaal om achterin één lijn aan te houden.
Warming-up Oefeningen voor Verdediging
Een goede warming-up is essentieel om blessures te voorkomen en de spelers voor te bereiden op de training. Hieronder staan drie warming-up voorbeelden die gericht zijn op trainingen met de doelstelling verdedigen.
Warming-up Voorbeeld 1: Tikker met Bal
Alle spelers hebben een bal. Er is één tikker die probeert om in 30 seconden zoveel mogelijk ballen uit het vierkant te krijgen.
- Variaties:
- Spelers die af zijn krijgen een opdracht.
Warming-up Voorbeeld 2: Overlopertje
De tikker staat in het midden van het vak. De hele groep begint met allemaal een bal aan de ene kant en op het teken van de trainer gaan ze naar de overkant. Als je bal afgepakt wordt of uit het vak wordt gespeeld, dan moet je de tikker helpen met het afpakken van de ballen.
Lees ook: Voetbaloefeningen voor betere prestaties
- Variaties:
- Spelers die af zijn krijgen een opdracht.
Warming-up Voorbeeld 3: Genummerde Vakken
Vier vierkanten, genummerd van 1 t/m 4. Alle spelers hebben een bal en er zijn 2 tikkers zonder bal. De trainer roept een nummer onder de 5 en de groep met bal moet zo snel mogelijk in het vak zien te komen dat bij dat nummer hoort. De tikkers proberen onderweg zoveel mogelijk ballen te onderscheppen.
- Variaties:
- Zie oefening 1 maar nu in tweetallen. Per tweetal één bal en dus mag je al overspelend in het vak zien te komen. Pass je de bal per ongeluk uit, dan ben je af.
- Dezelfde vorm als 1 en/of 2 maar nu op tijd. Speler of tweetal dat als laatste het vak bereikt is af.
- Spelers die af zijn krijgen een opdracht.
Warming-up Voorbeeld 4: Verdedigen in Tweetallen
Er worden 2 groepen van 7 gemaakt. In elk groepje krijgt elke speler een nummer van 1 tot 7. In de eerste ronde gaan nummer 1 en 2 van elke groep in het vak staan van de andere groep om te verdedigen. Elke ronde duurt 45 seconden en in deze 45 seconden moeten de verdedigers zo vaak mogelijk de bal onderscheppen.
- Variaties:
- Zie oefenvorm 1. Nu gaat er voor elke keer dat er 10 keer wordt rondgespeeld door de aanvallers één onderschepping van de verdedigers weer af.
- De teams mogen nu zelf combinaties maken van tweetallen die ze naar het andere vak sturen. Dit mogen ook dezelfde spelers zijn (de beste verdedigers).
Aanpassingen:
- Moeilijker maken:
- Het veld groter maken.
- Aanpassing in aantal aanrakingen die een speler mag doen.
- Makkelijker maken:
- Veld kleiner maken.
Andere Nuttige Oefeningen
Oefening: Klein Verdedigen en Opschuiven
In een speelveld van 25 bij 35 meter staan twee teams tegenover elkaar opgesteld met drie doelen op de achterlijn voor ieder team. Naast deze doelen staan twee spelers per kant opgesteld. Het accent in deze oefening ligt op het klein verdedigen, opschuiven naar de kant van de bal, druk zetten op de bal en bij zekerheid de bal proberen te veroveren.
De trainer start het spel door de bal in te spelen naar het aanvallende team. De verdedigers proberen hierop te reageren, waarbij de tegenstander van de speler met bal probeert druk te zetten op de bal. De verdedigers links en rechts van de speler met bal stellen zich zo op dat een eventuele pass wordt weggenomen, maar dat zij ook kunnen helpen wanneer de speler met bal zijn tegenstander voorbij dribbelt. De verdediger welke meer dan één pass weg staat van de speler met bal, schuift op naar de kant van de bal.
De aanvallers reageren hierop door de bal te verplaatsen of door naar vrije ruimte te lopen, zodat ze de bal aangespeeld kunnen krijgen. Ook hier geldt weer dat de verdedigers opschuiven naar de kant van de bal en teamgenoten helpen wanneer dit nodig is.
De aanvallers mogen gebruik maken van de extra spelers. Deze spelers kijken naar vrije inlopende medespelers om vervolgens een pass op maat te geven waarbij er gescoord kan worden.
Belang van Verdediging in Voetbal
Verdedigen is een van de belangrijkste aspecten van voetbal. Een sterke verdediger zorgt ervoor dat de tegenstander minder kansen krijgt en helpt het team om georganiseerd en compact te spelen. Goede verdedigende vaardigheden, zoals positie kiezen, tackelen, en duelkracht, zijn essentieel om het spel te controleren en doelpunten te voorkomen.
tags: #oefeningen #verdedigen #voetbal