Knie uit de Kom: Voetbalblessure en Herstel

Een knieblessure, in de volksmond vaak een "voetbalknie" genoemd, is een veelvoorkomend probleem, niet alleen bij voetballers, maar ook bij andere sporters en actieve mensen. De termen "blessure" en "letsel" worden vaak door elkaar gebruikt om aan te geven dat de knie klachten geeft. “Blessure” wordt in de volksmond vaak geassocieerd met letsels die door overbelasting zijn ontstaan zonder acuut moment. Als het letsel acuut is ontstaan wordt medisch gezien vaker de term “knieletsel” gebruikt. Knieletsels ontstaan meestal bij een verdraaiing van de knie bij sport- of ski/snowboardactiviteiten. Ook een directe klap (= trauma) tegen het onderbeen door een ongeval of tegenstander kunnen leiden tot knieletsels. Een knieletsel is vervelend en kan leiden tot pijn of instabiliteit van de knie in dagelijks leven of bij sportactiviteiten.

Oorzaken van een Voetbalknie

Een voetbalknie kan ontstaan door verschillende factoren:

• Meniscusletsel kan ontstaan door een verdraaiing van de knie, bijvoorbeeld tijdens het maken van een sliding bij voetbal.
• Overbelasting van de knie.
• Verkeerd schoeisel.
• Anatomische factoren.
• Slechte looptechniek.

De aard van het trauma kan leiden tot specifieke knieletsels of combinatieletsels. Bij een verdraaiing bij ski, voetbal, hockey of zaalsporten ontstaan meestal letsels van de binnenband, meniscus en/of voorste kruisband. Bij een directe klap tegen het onderbeen of een overstrekking van de knie kunnen ook letsels ontstaan van de achterste kruisband, buitenband van de knie of zenuwletsel van het been. Bij ernstige ongevallen kunnen meerdere banden kapot gaan en kan de knie in zijn geheel uit de kom schieten (= knieluxatie).

Symptomen en Diagnose

Je knie kan pijn doen als je valt. Of een verkeerde beweging maakt. Vaak gebeurt dit als je sport. Bijvoorbeeld doordat je je knie draait en je voet blijft vast op de grond staan.

Meteen veel klachtenJe kunt meteen veel klachten hebben, bijvoorbeeld:

• Je knie doet direct pijn.
• Je knie wordt snel dik. En soms ook blauw.
• Je voelde of hoorde iets knappen in je knie.

Schade die niet zo erg isMeestal is er geen ernstige schade aan je knie. Bijvoorbeeld:

• De kniebanden zijn iets uitgerekt.
• Het kraakbeen in de knie is wat gekneusd.
• Er zit een scheurtje in je meniscus. Een meniscus is een schijfje van kraakbeen in je knie.

Je knie geneest dan vanzelf.

Lees ook: Voorkom knieblessures bij volleybal

Meer schadeSoms is er meer schade aan de knie. Bijvoorbeeld bij deze dingen:

• De kniebanden zijn erg uitgerekt of gescheurd. Meestal wordt je knie dan snel dik, vaak al binnen 2 uur. Soms voelde of hoorde je iets knappen. En vaak kun je niet meer op je been staan.
• Je meniscus is erg beschadigd. Je knie kan dan op slot gaan. Dat betekent dat je je been niet meer kunt buigen of strekken.
• De knieschijf is uit de kom. De knieschijf kan dan als een dikke bult aan de buitenkant van je knie zitten. Soms schiet de knieschijf vanzelf weer terug. Je knie is dan meestal dik en je hebt pijn aan de voorkant van je knie.
• De pees van de knieschijf is afgescheurd. Je hebt dan opeens veel pijn aan de voorkant van je knie en je knie wordt dik. Je kunt je been dan meteen niet meer strekken.
• Het kraakbeen van je knie is erg beschadigd. Of het bot in je knie is gekneusd. Je hebt dan meestal een dikke knie en veel pijn.Als de knie een hele harde klap krijgt, breekt soms het bot van de knieschijf. Of het onderbeen of bovenbeen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een ongeluk.

Wat te doen bij een Knieblessure?

Als je last hebt van een voetbalknie, is het essentieel om onmiddellijk actie te ondernemen om verdere schade te voorkomen en het herstel te bevorderen.

1. Rust: Bij een acute blessure, waarbij sprake is van pijn en zwelling is het belangrijk om de knie rust te geven. Geef je knie dan een paar dagen rust. Maar blijf de knie af en toe wel bewegen. Bijvoorbeeld door je been elk uur een paar keer te buigen en strekken. Je mag ook kleine stukjes lopen.
2. Koelen: Koel je knie direct na de val of verkeerde beweging. Dat kan met ijsblokjes of met een ice-pack. Wikkel het ijs in een theedoek of handdoek. Zo bevriest je huid niet. Breng ijs aan op het getroffen gebied om ontstekingen te verminderen. Doe dit gedurende 15-20 minuten meerdere keren per dag. (Plaats het ijs niet direct op de huid; gebruik in plaats daarvan een doek als tussenlaag. Koelen kan de pijn minder maken. En ervoor zorgen dat de knie minder dik wordt. Het is niet zeker of de knie ook sneller geneest.
3. Compressie: Gebruik een elastische bandage om pijn ten gevolge van de zwelling te verminderen. Als je wilt, kun je een knie-verband dragen (brace). Dit kan de pijn iets minder maken en een stevig gevoel geven. Maar je knie geneest er niet sneller van. Je kunt het knie-verband zelf kopen bij een drogist, apotheek of winkel in hulpmiddelen. Gebruik het knie-verband niet langer dan 4 weken.
4. Elevatie: Probeer de knie hoger te houden, bijvoorbeeld in langzit op de bank of op bed. Leg je been hoog als je gaat zitten of liggen. Bijvoorbeeld op een stoel of op de bank.
5. Pijnstillers: Als je veel pijn hebt, kun je pijnstillers nemen. Paracetamol werkt meestal goed en heeft de minste bijwerkingen. Helpt dat niet genoeg? Ibuprofen, Diclofenac of Naproxen. Dit zijn goede pijnstillers, maar ze kunnen ook vervelende bijwerkingen geven. Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht). Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies.
6. Beweeglijkheid: Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het belangrijk is om de beweeglijkheid van de knie zo spoedig mogelijk terug te krijgen met een normaal looppatroon (evt. met 2 krukken) en de zwelling van de knie te beperken. Dan is er minder spierkrachtverlies en een sneller herstel na een knieletsel. Deze adviezen staan ook in het KNGF ES “Acuut knieletsel” zoals eerder vermeld. Heb je veel pijn? Geef je knie dan een paar dagen rust. Maar blijf de knie af en toe wel bewegen. Bijvoorbeeld door je been elk uur een paar keer te buigen en strekken. Je mag ook kleine stukjes lopen. Als je veel pijn hebt, kun je krukken lenen of huren bij een thuiszorg-winkel. Bewegen is veilig. Ook als later blijkt dat je erge schade aan je knie hebt. Bewegen zorgt ervoor dat je spieren sterker worden. Dat is beter voor je knie. Ook als je erge schade hebt aan je knie. Doet je knie niet veel pijn en is die niet erg dik? Probeer dan normaal te blijven bewegen. Je knie geneest dan sneller. Je kunt bijvoorbeeld elke dag een stukje wandelen. Gaat dat goed? Dan kun je steeds een beetje verder wandelen. Je kunt oefeningen doen om de spieren in je bovenbenen sterker te maken.
7. Fysiotherapie: Fysiotherapeuten hebben goede richtlijnen om acute knieletsels te herkennen en te behandelen vanuit hun beroepsvereniging KNGF (Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie). In 2015 is er een uitstekende Evidence Statement opgesteld voor de behandeling van acute knieletsels in Nederland. Dit statement geeft de “state of the art” behandeling weer op basis van wetenschappelijk onderzoek en sluit aan bij de internationale medische richtlijnen van kniespecialisten. Een fysiotherapeut kan een op maat gemaakt oefenprogramma opstellen dat gericht is op het versterken van de spieren rond de knie en het verbeteren van de mobiliteit (beweeglijkheid) en stabiliteit. Ten eerste zal de nadruk worden gelegd op het weer normaal kunnen hervatten van de activiteiten uit het dagelijks leven, zoals wandelen, traplopen, opstaan en fietsen.

Als je na een paar dagen geen verbetering ziet, of als je ernstige pijn, zwelling of instabiliteit ervaart, dan is het raadzaam om een arts of fysiotherapeut te raadplegen. De diagnose kan aangescherpt worden met aanvullende beeldvorming (zoals röntgenfoto’s, echografie of een MRI-scan).

Behandeling van Knieletsel

Na een knieletsels is het goed om de knie te koelen. Dit beperkt de zwelling en de pijn. Een aantal knieletsels kunnen uitstekend genezen zonder operatie mits herkent binnen 2 weken en adequaat behandelt met een brace of gips. Dit geldt voor letsels van de binnenband (mediaal collateraalband), buitenband (lateraal collateraalband) en achterste kruisband van de knie. Een voorste kruisbandscheur geneest meestal niet, maar hiervoor blijkt ook niet altijd een operatie noodzakelijk. Binnen twee weken na het letsel dient de diagnose gesteld te zijn en de behandeling begonnen. De brace dient 24 uur per dag te worden gedragen, ook onder de douche. De gipsmeester geeft u adviezen hoe u hiermee het beste kunt douchen. Dat mag al in de eerste week.

In sommige gevallen, wanneer conservatieve behandelingen niet effectief zijn of als er aanzienlijke schade is aan de knie, kan een operatie noodzakelijk zijn. Dit wordt vaak als laatste optie overwogen.

Specifieke Oefeningen

• Krachtoefeningen: Versterk de spieren rond de knie, met name de quadriceps en bilspieren, om stabiliteit te bieden. Daarnaast is het belangrijk om de core stability te verhogen.

Knieschijf Uit de Kom (Patella Luxatie)

Tijdens het sporten kan het zijn dat je in botsing raakt en dat hierdoor de knieschijf aan de verkeerde kant van het gewricht komt te liggen. De knieschijf raakt hierbij uit de kom. De knieschijf kan aan beide kanten uit de kom schieten, naar de binnenkant (mediaal) of buitenkant (lateraal). Bij een sporttrauma zien we dat de knieschijf mediaal uit de kom schiet. Dit heeft veelal te maken met externe krachten op het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan een botsing. Het meest voorkomend is echter dat de knieschijf naar buiten luxeert. Vaak zien we een laterale knieschijf luxatie ontstaan bij meisjes in de groei. Een patella luxatie kan veroorzaakt worden bijvoorbeeld tijdens het sporten. Het kan voorkomen dat er krachten van buitenaf op het been/ knieschijf ontstaan. Dit gebeurt meestal bij overmatig draaien, springen of een klap op de knieschijf. Bij jonge vrouwen, wanneer deze in de groeispurt zijn, is de kans aanwezig dat de luxatie spontaan plaatsvindt. Het kan zich herhalen.

Lees ook: Verbeter je volleybalprestaties

Symptomen van een Knieschijf Uit de Kom

Als de knieschijf uit de kom schiet, merk je dit:

• De knieschijf zit als een dikke bult aan de buitenkant van je knie.
• Je knie doet veel pijn.
• Je knie kan dik worden omdat er vocht in komt.

Vaak glijdt de knieschijf snel weer vanzelf terug op zijn plek.

Wat te doen als je Knieschijf Uit de Kom is Geschoten?

1. Directe Actie:
   • Bel direct 112 in deze situatie: Je knieschijf is uit de kom en je kunt echt niet leunen op dat been.
   • Bel direct je huisarts of huisartsen-spoedpost in deze situaties: Je knieschijf is uit de kom, maar je kunt wel een beetje leunen op dat been. Je knieschijf was uit de kom en gleed vanzelf weer terug, maar je houdt veel pijn.
   • Maak een afspraak op werkdagen bij je huisarts in deze situaties: Je knieschijf is voor de eerste keer uit de kom geweest. Na 5 dagen doet je knie nog pijn en is je knie nog dik. Je knieschijf gaat vaker uit de kom.
2. Knieschijf Terugduwen: Glijdt je knieschijf niet vanzelf terug? Dan kun je proberen hem zelf terug te duwen. Dat gaat vaak makkelijker als de knieschijf al vaker uit de kom is geweest.
   • Strek je been voorzichtig en hou het goed recht. Je kunt je knieschijf niet terugduwen als je je been gebogen houdt.
   • Pak de knieschijf stevig vast.
   • Duw de knieschijf terug midden op je knie.
   • Krijg je de knieschijf niet meer op zijn plek? Bel dan de huisarts. Die kan je knieschijf dan terugzetten.
3. Koelen: Koel je knie met ijs of een icepack. Wikkel het in een doek en leg het op je knie. De pijn wordt dan vaak minder.
4. Rust: Neem de eerste dagen zoveel mogelijk rust. Je mag wel kleine stukjes lopen. Als je het fijn vindt kun je met krukken lopen. Die kun je huren bij een hulpmiddelen-winkel.
5. Been Omhoog: Leg je been omhoog als je gaat zitten. Leg hem bijvoorbeeld op een stoel of bank. Leg liever geen kussen onder je knie. Het kan daarna moeilijker zijn om je been te strekken. En je knie wordt iets minder snel beter.
6. Meer Bewegen: Wordt de pijn in je knie minder? Ga dan steeds wat meer bewegen. Als je met krukken loopt, gebruik dan 1 kruk. Probeer steeds een stukje verder te lopen.
7. Verband of Brace: Je kunt een knie-verband of zachte knie-brace om je knie doen. Die kun je meestal kopen bij de drogist of een hulpmiddelen-winkel. Een knie-verband of zachte knie-brace is gemaakt van stof en zit stevig om je knie. Dit kan de pijn iets minder maken en een stevig gevoel geven. Draag de brace overdag. 's Nachts kun je hem uit doen. Het is niet zeker dat je knie er sneller beter door wordt. Een verband of brace heeft ook nadelen: Je knie kan ervan gaan zweten. En je moet hem zelf betalen. Als je een verband of zachte brace gebruikt, doe dat dan niet langer dan 4 weken.

Oorzaken van een Knieschijf Luxatie

Een knieschijf die uit de kom schiet, komt het vaakst voor bij tieners die plotseling snel groeien (groeispurt). Vaker bij meisjes dan bij jongens. Er zijn verschillende oorzaken waardoor je knieschijf uit de kom kan gaan:

• Je knieschijf is zo gegroeid dat die makkelijker uit de kom gaat.
• Je hebt X-benen.
• Je knieschijf is klein.
• Je kniebanden zijn te slap.
• Normaal gesproken is de kans op een het uit de kom gaan na een dergelijke beweging niet groot. Er kan sprake zijn van een te ondiepe groeve. Ieder mens is anders en daardoor ook de diepte van de groeve. Een meer zeldzame vorm is een afwijking in de grote van de knieschijf. Verminderde coördinatie, kracht of een verminderde soepelheid in de enkel en heup zorgen ervoor dat je X benen hebt in een bepaalde stand. Een eerdere luxatie zorgt altijd voor meer instabiliteit. De kans op een tweede luxatie is met 17% verhoogd na je eerste luxatie.

Wanneer een Arts Raadplegen?

Bel dezelfde dag de huisarts of de huisartsen-spoedpost bij 1 of meer van deze dingen:

• Je kunt helemaal niet op je been staan.
• Je kunt je been niet meer gestrekt optillen.
• Je knie gaat op slot: je kunt je knie niet meer strekken.
• Je knie wordt heel snel dik na de val of de verkeerde beweging.
• Je knieschijf is uit de kom geweest of is het nog steeds.
• Je hebt een ongeluk gehad waarbij je knie een harde klap heeft gehad.

Maak een afspraak bij de huisarts bij deze dingen:

Lees ook: Optimaliseer je hockey spel met de juiste knie bescherming

• De knie is na 1 week nog dik.
• De knie doet na 1 week nog veel pijn.
• De knie heeft op slot gezeten.
• Je hebt het gevoel dat je door je knie heen zakt.
• Het lukt niet om na een paar weken meer te gaan bewegen.

Diagnose en Behandeling van Patella Luxatie

De diagnose van een knieschijf uit de kom wordt gesteld door een arts of fysiotherapeut. Op basis van wat er is gebeurd, de voorgeschiedenis en een lichamelijk onderzoek. Het kan in sommige gevallen nodig zijn om aanvullend onderzoek te laten doen. Met behulp van een röntgenfoto kan in beeld worden gebracht of er sprake is van een anatomische afwijking of schade. Dit kan door de arts aangevuld worden met een CT scan of MRI om o.a. Het verschilt per persoon de behandeling eruit ziet. Vaak gaat de knie voor 6 weken in een gipsspalk. Dit zorgt ervoor dat de eventuele schade van de banden zo goed mogelijk kan herstellen. Na deze periode kan gestart worden met fysiotherapie. Bij Kniecare hebben we een effectieve methode ontwikkeld om je te helpen na een patella luxatie. Over het algemeen zal er eerst worden gekozen om middels fysiotherapie de klachten te verhelpen. Als die te weinig effect heeft, kan een operatie een goed optie zijn. Er zijn waarschijnlijk afwijkingen in de knie die ervoor zorgen dat de knieschijf te gemakkelijk uit de kom schiet. Vaak zijn bepaalde banden van de knie te veel uitgerekt waardoor ze niet meer voldoende stabiliteit geven. Er zijn verschillende soorten operaties die kunnen helpen bij een knieschijf die uit de kom gaat. Na een operatie moet er vaak voor 6 weken een gipskoker worden gedragen. Na deze periode kan de revalidatie starten. Het herstel neemt vaak tussen de 4 en 8 maanden in beslag. Bij Kniecare hebben we een effectieve methode ontwikkeld die je helpt te herstellen na een operatie. Als je bent hersteld van een patella luxatie zal je moeten blijven trainen. Of je nu geopereerd bent of niet, het zal altijd een zwakke plek blijven. De kans dat de knieschijf weer uit de kom gaat is relatief groter dan bij iemand die dit nog nooit heeft gehad. In sommige gevallen is het aanpassen van sport nodig en heb je een brace nodig tijdens het sporten. Het doel van een fysiotherapeutische behandeling is er altijd op gericht om het maximale te bereiken. Wij vinden het belangrijk dat je zorgeloos kunt blijven sporten en het maximale aan plezier en prestaties uit je sport kunt halen.

Preventie van Knieblessures

Het voorkomen van een knieverdraaiing is helaas niet gegarandeerd.

1. Spierversterking: Sterke spieren rond de knie kunnen vaak helpen om blessures te voorkomen. Oefeningen die de Quadriceps, Hamstrings (bovenbeenspieren) en de heupspieren versterken zijn bijzonder nuttig. Het is erg belangrijk om stabiliteitstraining van je core t/m je enkels te doen.
2. Flexibiliteit: Regelmatige rek- en mobiliteitsoefeningen kunnen de flexibiliteit van de knie verbeteren en de kans op klachten verminderen. Dit geldt met name als een bepaalde (sport) activiteit veel van de flexibiliteit van de knie vraagt.
3. Techniek en Schoenen: Als je aan sport doet zorg er dan voor dat je beschikt over de juiste techniek en geschikte schoenen draagt om de kans op blessures te minimaliseren.
4. Training: Training vraagt om regelmaat en goede motivatie.
5. Weer sporten: Begin rustig aan en ga steeds iets meer doen. Ga niet ineens te veel doen, want dan kun je weer meer pijn aan je knie krijgen. Dan duurt het langer voordat je weer normaal kunt sporten. Doe een goede warming-up als je gaat sporten. De kans op opnieuw blessures is dan kleiner. Ga niet sporten als je moe bent. De kans op vallen of een verkeerde beweging maken is dan groot. Zorg dus dat je goed fit bent als je gaat sporten. Doe niet gelijk mee aan wedstrijden maar ga eerst rustig trainen. Maak een opbouw-schema met je trainer als je die hebt. Doe je een sport waarbij je veel loopt of rent? Dan kan het helpen om tijdelijk een andere sport te doen, bijvoorbeeld fietsen. Dat gaat vaak makkelijker als je pijn aan je knie hebt.

Verschillen in Blessuregevoeligheid tussen Mannen en Vrouwen

De bouw van een vrouwenlichaam verschilt van dat van een mannenlichaam, dat is algemeen bekend. Maar heeft dit verschil in lichaamsbouw ook consequenties voor de blessuregevoeligheid? Het antwoord is ja. Als we het skelet van een gemiddelde man en vrouw naast elkaar zetten, is het meest opvallende verschil: de vorm van het bekken. Bij mannen is deze smaller en bij vrouwen is het bekken breder. Hierdoor ligt het heupgewricht verder naar buiten en moet het bovenbeen een schuinere weg afleggen naar de knie. Als gevolg daarvan ontstaat er een grotere hoek tussen het bovenbeen en het onderbeen. Deze hoek wordt ook wel de ‘Q angle’ genoemd. Als de voeten ook nog eens naar buiten staan, ontstaat er een nog grotere hoek in de knieën. Hoe groter de Q angle, hoe verder het kniegewricht naar binnen staat. Dit resulteert in een scheve drukverdeling in de knie. De buitenzijde van de knie zal meer belast worden, hier is dan ook meer kans op slijtage van het kraakbeen en de meniscus. Ook ontstaat er een grotere rek op de binnenband (mediale collaterale ligament). Dit kan bijdragen aan instabiliteit in het kniegewricht, met alle gevolgen van dien. Als laatste kan ook de sporing van de knieschijf (patella) veranderen. Dit komt doordat de bovenbeenspieren vanuit een scheve hoek aan de knieschijf trekken. Preventie van een vergrootte Q angle is helaas niet mogelijk aangezien het een aangeboren factor is. Maar we kunnen met krachttraining wel specifieke spiergroepen trainen om de kans op blessures ten gevolgen van deze grote Q angle te verkleinen. De belangrijkste spiergroepen hiervoor zijn de mm. Abductoren (spieren die het been naar buiten bewegen) en de mm. Quadriceps (dijbeenspieren).

Belang van Professioneel Advies

Geen één knie(blessure) is hetzelfde en het is dus belangrijk dat een deskundige zorgvuldig een behandelplan opstelt, zodat jij zo snel mogelijk weer op het voetbalveld staat! Ook voor hulp bij een preventieprogramma kan je altijd terecht bij de fysiotherapeut. Raadpleeg altijd een medisch professional voor een nauwkeurige diagnose en behandelingsadvies.

tags: #knie #uit #de #kom #voetbal #blessure