Op een sombere zaterdagochtend voltrok zich een tragedie op een voetbalveld in het Gelderse ‘s-Heerenberg. Een 13-jarige keeper van voetbalclub MvR kwam om het leven na een botsing tijdens een wedstrijd. Ondanks de snelle inzet van EHBO’ers en de aanwezigheid van een AED, overleed hij later in een ziekenhuis in Nijmegen. Dit tragische incident wierp een schaduw over de lokale gemeenschap en de voetbalwereld, en leidde tot bezorgdheid over de veiligheid van jonge voetballers.
De Fatale Botsing en Directe Reactie
De gebeurtenis vond plaats tijdens een thuiswedstrijd van de C3 van MvR tegen een team uit Dieren. Volgens een getuige, geciteerd door De Stentor, was de situatie direct ernstig. De keeper botste ongelukkig met een andere speler, waarna hij bewusteloos op het veld bleef liggen. Zijn ademhaling en hartslag vielen weg.
De aanwezige EHBO’ers handelden snel en er werd onmiddellijk 112 gebeld. Een AED, aanwezig op het veld, werd gebruikt in een poging om zijn hartslag te normaliseren. Helaas mocht alle hulp niet baten. De jongen kwam niet meer bij kennis en overleed later op de dag in het ziekenhuis.
De Reactie van de Club en Gemeenschap
De club MvR organiseerde zaterdagmiddag een bijeenkomst voor de spelers van de teams en de hulpverleners die bij het ongeluk aanwezig waren. Ook iemand van slachtofferhulp was aanwezig om steun te bieden. De wedstrijden van zaterdag en zondag werden afgelast, en de trainingen werden voorlopig stopgezet.
Oud-voorzitter Willy Stein, die bij de wedstrijd aanwezig was, verwoordde de gevoelens van velen: “Hier zijn geen woorden voor”. De club belegde een bijeenkomst voor de teamgenoten van de jongen en hun ouders, en richtte een herdenkingshoek in voor de overleden speler. Er werd ook hulp van een kinderpsycholoog ingeschakeld.
Lees ook: Oorzaken van Plotselinge Dood bij Sporters
Voetbalvereniging Lengel, eveneens spelend in 's-Heerenberg, stond zondag uitgebreid stil bij het drama. De spelers droegen rouwbanden en er werd een minuut stilte in acht genomen. De burgemeester van de gemeente Montferland, Peter de Baat, toonde zich geschokt en leefde mee met de nabestaanden en beide clubs.
Condoleances en Ondersteuning van Buitenaf
De KNVB reageerde diep geraakt op het overlijden van de jonge voetballer. Jan Dirk van der Zee, directeur van de amateurafdeling van de KNVB, betuigde medeleven aan de nabestaanden en de leden van MvR, en bood de steun van de KNVB aan. Ook vv Dieren, de tegenstander tijdens de noodlottige wedstrijd, betuigde condoleances en wenste de familie, vrienden en clubgenoten van de jongen veel kracht toe.
De Discussie over Veiligheid en Preventie
Dit tragische incident leidde tot een heropleving van de discussie over de veiligheid van jonge voetballers, met name keepers. De vraag of keepers voortaan een helm zouden moeten dragen, werd opnieuw gesteld. Ruim vijf jaar geleden had de Hersenstichting al opgeroepen tot een helmverplichting voor kinderen tot 16 jaar, omdat de hersenen van kinderen niet volgroeid zijn en de nekspieren klappen niet kunnen opvangen.
Neuropsycholoog Erik Matser is een groot voorstander van een helmplicht. Hij legde uit dat de hersenen zacht zijn en ingeklemd zitten in de schedel, waardoor ze kwetsbaar zijn voor beschadiging bij botsingen. Hij stelt dat voetbalvelden een "leverancier van patiënten" zijn voor zijn polikliniek voor hersenschade.
Emeritus-hoogleraar klinische sportgeneeskunde Frank Backx erkent dat een helm een groot verschil zou kunnen maken bij het voorkomen van blessures, maar twijfelt aan de haalbaarheid van een helmplicht. Hij wijst erop dat voetbal een conservatieve sport is en dat er veel weerstand zou zijn tegen zo'n plicht. Hij benadrukt ook dat het zelden voorkomt dat een voetbalkeeper blijvende schade overhoudt aan een botsing op het veld.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Backx stelt dat hoofd- en hersenletsel ook voorkomen kunnen worden door keepers te leren zichzelf te beschermen, bijvoorbeeld door andere in- en uitlooptechnieken bij een confrontatie tussen aanvaller en keeper. Hij waarschuwt dat we niet moeten denken dat een helm alles kan voorkomen.
De Risico's van Hersenletsel in de Sport
De gevolgen van een heftige botsing kunnen groot zijn. Hersenschuddingen, concentratieproblemen, hoofdpijn en vermoeidheid zijn allemaal mogelijke gevolgen. In de meeste gevallen herstelt men volledig, maar bij een deel van de getroffenen blijven de klachten maanden tot jarenlang aanhouden (postcommotioneel syndroom).
VeiligheidNL publiceerde een onderzoek waaruit blijkt dat er jaarlijks ongeveer 600 voetballers met licht hersenletsel naar de Spoedeisende Hulp in het ziekenhuis gaan. Het is niet duidelijk hoeveel van hen ernstig letsel overhouden.
Het Standpunt van de KNVB
De KNVB staat neutraal tegenover de keepershelm. Bondsarts Edwin Goedhart stelt dat er nog geen noodzaak is om er een verplichting van te maken. Hij wijst erop dat een keepershelm een hersenschudding niet kan voorkomen, omdat een hersenschudding ontstaat uit een onverwachte draaibeweging. De helm beschermt alleen tegen wonden op het voorhoofd en mogelijk een botbreuk, maar dat is volgens Goedhart eigenlijk nooit gezien.
Goedhart ziet ook nadelen aan de keepershelm. Hij stelt dat een helm van hard materiaal anderen kan beschadigen en dat sommige spelers zich té goed beschermd voelen, waardoor ze risicovoller gedrag vertonen.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Een Vergelijking met Andere Tragische Incidenten
Het overlijden van de 13-jarige keeper in 's-Heerenberg is niet het enige tragische incident in de voetbalwereld waarbij een keeper om het leven kwam. Afgelopen weekend overleed er ook een keeper in Den Bosch na een botsing. Deze incidenten benadrukken de risico's die keepers lopen en de noodzaak om de veiligheid in de sport te verbeteren.
De Rol van Jan van Beveren en de Controverses Rondom het Nederlands Elftal
De casus van Jan van Beveren, een van 's werelds meest begenadigde keepers, werpt een ander licht op de complexiteit van de voetbalwereld. Het boek 'Klem!' van Ruud Doevendans onthult de controverses rondom Van Beveren's afwezigheid op het WK van 1974. Doevendans weerlegt de aanname dat het team een 'meevoetballende keeper' nodig had en toont aan dat de afwezigheid van Van Beveren voortkwam uit een financieel conflict met Cruijff en diens schoonvader Cor Coster.
De verdeling van de reclamegelden voor en tijdens het WK was de oorzaak van de breuk met Van Beveren. Cruijff en andere Ajacieden meldden zich tussen 1966 en 1972 vaak en gemakkelijk af voor interlands, wat Van Beveren niet was vergeten.
Tijdens de EK-kwalificatie van september 1975 tegen Polen groeide de irritatie toen Cruijff en Neeskens een dag later naar Chorzov mochten afreizen. Van der Kuijlen maakte een opmerking over de "koningen van Spanje", wat Cruijff aan Van Beveren toeschreef. Cruijff stelde vervolgens dat Van Beveren uit het elftal moest, anders zou hij opstappen.
De media lieten Van Beveren genadeloos vallen en Voetbal International noemde hem zonder schroom "een zeikerd". Uiteindelijk werd Van Beveren gepasseerd voor Jongbloed en speelde hij nooit meer voor Nederland.
In 1978 werd Van Beveren bedreigd door een actiegroep uit Hoogeveen en besloot hij Nederland te verlaten. Pas in 1980 legde PSV zich bij het onvermijdelijke neer en verhuisde Van Beveren naar Amerika.