Humphrey Mijnals, een naam die wellicht niet direct een belletje doet rinkelen bij het grote publiek, maar hij was de eerste Surinaamse voetballer die in het Nederlands elftal speelde. Zijn verhaal is er een van talent, doorzettingsvermogen, en de impact van een multiculturele pionier in een tijd waarin racisme nog openlijk aanwezig was.
Vroege Jaren en Transfer naar Nederland
Humphrey Mijnals werd geboren in 1930. Op vijfentwintigjarige leeftijd maakte hij de overstap van SV Robinhood in Paramaribo naar USV Elinkwijk in Utrecht. Deze transfer kwam tot stand via een kerkgemeenschap uit Zeist met een dominee die geïnteresseerd was in voetbal. De dominee zag potentie in Humphrey en zijn broer Frank, die beiden fysiek en technisch sterke voetballers waren. Na Humphrey kwam ook Frank naar Elinkwijk. Later kwamen daar spelers als Michel Kruin, Charly Marbach en Erwin Sparendam bij. Zo ontstond er een hele Surinaamse enclave bij Elinkwijk.’
Elinkwijk bood Mijnals een contract aan na een lange bootreis vanuit Suriname. Het betaald voetbal in Nederland bestond toen nog uit semiprofessionele voetballers.
Een Nieuwe Wereld in Nederland
Eenmaal in Nederland kwam Humphrey in een totaal ander klimaat. Van het zonnige Paramaribo naar de koude stad Utrecht. Hij kreeg ook de vraag of hij niet bang was voor de kou. Hierop antwoordde hij: ’Kou? Ik weet niet wat kou is’. Zijn debuut tegen Sparta Rotterdam was vanwege de kou ook erg lastig. Hij moest op een ijzig veld voetballen en werd door een tegenstander de wedstrijd uitgeschopt. Ondanks deze moeilijke start wist Mijnals zich te bewijzen door zijn positieve instelling, doorzettingsvermogen en vriendelijkheid. Na een paar weken begon hij te wennen aan Nederland en zagen ook de trainer en het publiek zijn kracht.
In het overwegend witte Nederland van 1956 was hij natuurlijk een opvallende figuur. Later vertelt hij dat een mevrouw in een bus hem kort na zijn komst in Nederland gevraagd had: ‘Heeft u ook zwart bloed?’ Zijn adequate antwoord: ‘Heeft u dan wit bloed?’
Lees ook: Complete Gids voor Waterpolo Regels
Debuut in Oranje en de Beroemde Omhaal
Na bijna vier jaar bij Elinkwijk te hebben gespeeld, werd Humphrey geselecteerd voor het Nederlands elftal. Dit gebeurde destijds via een keuzecommissie die spelers aan de bondscoach toewees. Op 3 april 1960 speelde Humphrey Mijnals als eerste Surinamer in het Nederlands Elftal. De fotograaf van het tijdschrift Sport- en Sportwereld klikte precies op het goede moment om de aandacht van de wereld te vangen. Op de grond zat de keeper van het Nederlands elftal, Frans de Munck, met een verblufte blik in de ogen. Pal voor hem hing Humphrey Mijnals in de lucht, horizontaal, ruggelings, in perfecte balans, op het moment dat hij de bal wegtrapte. Een omhaal, of een bicycle-kick, wordt zo iets nu genoemd.
De wedstrijd tegen Bulgarije in het Olympisch Stadion in Amsterdam was zijn debuut. Wat vooral opviel was de omhaal die hij maakte. Een omhaal was in die tijd niet gangbaar, bijna niemand kende het eigenlijk. Na afloop van de wedstrijd zei Humphrey dat de omhaal in Suriname en Brazilië, waar hij ook had gevoetbald, vrij normaal is. Voetballegende Hans Kraay sr. zei over de omhaal: ‘Als een Nederlander het zou proberen, scheurt hij al zijn spieren‘. Door de actie was Humprey de held van de dag. Na afloop, van de met 4-2 gewonnen wedstrijd tegen Bulgerije, werd hij op de schouders genomen door een groep Elinkwijk-supporters. Zij waren met bussen naar het Olympisch stadion in Amsterdam gereisd.’
De foto van de omhaal ging de hele wereld over en werd een iconisch beeld.
Teleurstelling en Einde van de Interlandcarrière
Na zijn succesvolle debuut mocht Humphrey mee op reis met Oranje, waaronder naar Suriname. Tijdens de reis kwam Humphrey weinig aan spelen toe. Hij was ook gepikeerd dat hij weinig speeltijd kreeg tegen Suriname, waar hij een grote achterban had.’
De reis was geen succes voor Humphrey. Het werd uiteindelijk ook het einde van zijn carrière bij het Nederlands elftal. Na afloop van de wedstrijden stelde een journalist op Schiphol de vraag hoe het was om in Suriname te voetballen. Humphrey reageerde dat hij er geen bal aan vond, omdat hij nauwelijks had gespeeld, niet wetende dat twee officials van de KNVB aan het meeluisteren waren. Ze dachten dat Humphrey veel te negatief was en dat hij niet meer voor het Nederlands elftal wilde spelen.’
Lees ook: Terugblik Daley Blind
Pionier en Wegbereider
Humprey Mijnals was een pionier. Volgens zijn biograaf Van der Linden maakte de Surinaamse voetballer de weg vrij voor de eerste multiculturele voetballers bij het Nederlands Elftal, ofschoon het nog wel even duurde voordat er een nieuwe voetballer van kleur werd geselecteerd: ‘Humphrey was de eerste, maar daarna duurde het tot eind jaren zeventig voordat de tweede Surinaamse voetballer in het Nederlands elftal kwam. Daarna kwamen de grote namen, zoals Ruud Gullit en Frank Rijkaard, die uiteindelijk Oranje hebben geholpen aan de grootste prijs, het Europese Kampioenschap in 1988.’
Mijnals werd in 1999 verkozen tot Surinaams voetballer van de eeuw. Op 27 juli 2019 overleed hij, 88 jaar oud. In 2020 richtte de KNVB de commissie Mijnals op, met als doel inclusiviteit te bevorderen en racisme tegen te gaan.
De Omhaal in Bewegend Beeld: Een Teruggevonden Schat
Lange tijd was de beroemde omhaal van Mijnals alleen bekend van de iconische foto. De bewegende beelden waren nergens te vinden. Totdat Andere Tijden de filmopname terugvond in het zogenaamde B-materiaal van Sport in Beeld. Het bleek dat de omhaal wel gefilmd was, maar niet in de uitzending was opgenomen. Bij het zien van de beelden, jaren later, ontdekte Mijnals dat de scheidsrechter al had gefloten voor een overtreding, iets wat hij destijds niet had gehoord. Desondanks blijft de omhaal een symbool voor de Surinaamse souplesse en artisticiteit die het Nederlandse voetbal verrijkt heeft.
Surinaams Voetbal in Nederland: Een Paradox
De komst van Surinaamse voetballers naar Nederland zorgde voor een paradox. Aan de ene kant kregen talentvolle spelers de kans om zich verder te ontwikkelen en te schitteren op een hoger niveau. Aan de andere kant leidde het tot een leegloop van het Surinaamse voetbal, waardoor het niveau daalde en de bezoekersaantallen terugliepen.
In de zomer van 1957 hadden zich maar liefst vijftien spelers uit dat land ingeschreven voor de Nederlandse profcompetitie, het grootste aantal tot dan toe. Van dit Surinaamse legioen speelden er veertien in de Eredivisie en één in de Eerste Divisie.
Lees ook: Je eerste hockeytraining: wat je moet weten
Het succes van de beste Surinaamse spelers ging dus ten koste van het eigen voetbal. ‘Onze totale voetbaltop werd binnen twee jaren weggekocht,’ vatte de Surinaamse sporthistoricus Guno Hoen dit in 1999 treffend samen in zijn boek Onze Sporthelden. Humberto Tan trok een jaar later dezelfde conclusie in zijn standaardwerk Het Surinaamse Legioen. ‘Voor het voetbal in Suriname zelf waren deze jaren rampzalig.’
Het Eerste Surinaamse Elftal in Nederland (1948)
Al in 1948 maakte een Surinaams elftal een toer door Nederland op uitnodiging van de KNVB. Dit was een belangrijke gebeurtenis, omdat het de eerste kennismaking was van het Nederlandse publiek met Surinaamse voetballers. De ploeg verbleef in hotel De Leeuwerik in Haarlem. De trainingen vonden plaats op het nabijgelegen terrein van R.C.H. in Heemstede. De eerste aftrap was op 4 juli in het Olympisch Stadion met Ajax als tegenstander. Deze enerverende wedstrijd eindigde in 2-2, waarvoor Ajax heel veel moeite had moeten doen. Ook tijdens de rest van de toer maakte Suriname indruk. Zo wist Quick uit Nijmegen zich aanvankelijk geen raad met ‘zulk een snelheid en goed combinatievermogen,’ zoals Het Nijmeegsch Dagblad schreef.
Tegelijkertijd was die triomf het begin van de volgende crisis, waarbij tien jaar later een complete generatie naar Nederland was vertrokken.
De Impact van Humphrey Mijnals en Zijn Erfenis
Humphrey Mijnals was niet alleen een begenadigd voetballer, maar ook een pionier die de weg vrijmaakte voor andere Surinaamse en multiculturele spelers in het Nederlandse voetbal. Zijn beroemde omhaal staat symbool voor de souplesse en creativiteit die hij en zijn landgenoten inbrachten. Ondanks de tegenslagen en de uitdagingen waarmee hij te maken kreeg, blijft hij een inspiratiebron en een icoon in de Surinaamse en Nederlandse voetbalgeschiedenis.
De Voetbalgeschiedenis van Suriname: Een Overzicht
De oorsprong van het voetbalspel moet 3000 jaar vóór Christus gezocht worden. In die tijd werd in China een spel beoefend dat men ‘Tsu chu’ noemde, hetgeen zoveel betekende als ‘de bal met de voet trappen’. Het was een sport die voornamelijk door soldaten werd beoefend.
Maandag 6 september 1909 is voor de Surinaamse voetbalsport een historische datum. In navolging van Nederlands Oost Indië, bereids een aanvang had gemaakt met de beoefening van het voetbalspel.
Op 5 maart 1910 werd de eerste voetbalwedstrijd in Suriname gespeeld en wel tussen MVCJ en SVV. De spelers van deze verenigingen waren: SVV: Ten Houte de Lange (keeper), Piet Payens, van Reyendam (backs), Wildeboer, da Costa, Nassy (midden), Bakker, Houtinck, C. Fernandes, D.
In 1914 werd de eerste voetbal bond in Suriname opgericht, namelijk de Surinaamsche Voetbal Bond.
De eerste internationale wedstrijd van het SVB-elftal vond plaats op 17 augustus 1915. Demerara versloeg Suriname toen met 0-5 en ook een ploeg van de militairen ging op 18 augustus 1915 roemloos ten onder.
Recente Ontwikkelingen: Etienne Vaessen Mogelijk Debuteert voor Suriname
In mei 2024 werd bekend dat Etienne Vaessen, de keeper van RKC Waalwijk, mogelijk zijn debuut zou maken voor Suriname. Hij werd door bondscoach Stanley Menzo opgenomen in de voorselectie voor twee WK-kwalificatiewedstrijden. Dit is een recente ontwikkeling die aantoont dat de band tussen het Surinaamse en Nederlandse voetbal nog steeds sterk is, en dat spelers met Surinaamse roots nog steeds de mogelijkheid zoeken om voor het land van hun voorouders uit te komen.
Michel Kruin: Een Bijzondere Ontmoeting en Herinneringen
Michel Kruin, een van de eerste Surinaamse spelers in de vaderlandse voetbalcompetitie, vormde samen met Humphrey Mijnals, broer Frank Mijnals en Charly Marbach het befaamde ‘Surinaamse Klavertje Vier’ bij Elinkwijk. Zijn snelheid en doelgerichtheid maakten hem een sensatie voor het voetbalpubliek.
Michel herinnert zich alle details nog. ‘We moesten die wedstrijd winnen en stonden op een bepaald moment met liefst 4-1 voor, ik maakte zelf drie goals. In het laatste kwartier ging het helemaal mis, ook door een onfortuinlijk eigen doelpunt van Humphrey, de bal vloog via zijn dijbeen ons doel in.
tags: #eerste #Surinaamse #keeper