Het plotselinge overlijden van de 26-jarige Matija Sarkic, doelman van het nationale elftal van Montenegro en Millwall FC, heeft de voetbalwereld diep geschokt. Sarkic, die tien dagen geleden nog uitblonk in het veld tijdens de wedstrijd van Montenegro met negen reddingen, zou in een appartement in Budva onwel zijn geworden. Ondanks de snelle reactie van zijn vrienden en de hulpdiensten, overleed hij. Zijn club, Millwall FC, bevestigde het tragische nieuws en betuigde steun aan zijn familie en vrienden in deze moeilijke periode.
Het Leven en de Carrière van Matija Sarkic
Matija Sarkic speelde in de jeugd van RSC Anderlecht voordat hij naar Engeland verhuisde. Hij was actief voor verschillende clubs, waaronder Aston Villa, Wigan, Wolverhampton en Birmingham City. Het afgelopen seizoen was hij de nummer één bij Millwall. Sarkic werd geboren als zoon van een Montenegrijnse diplomaat en groeide op in Engeland. Later verhuisde de familie naar België. Sarkic sloot met zijn tweelingbroer Oliver aan bij de jeugdopleiding van Anderlecht. In 2015 stapte de doelman over naar Aston Villa in Birmingham.
Zijn recente prestaties op het veld, waaronder zijn indrukwekkende optreden in de oefenwedstrijd tegen België op 5 juni, waarbij hij zijn negende interland speelde, maken zijn overlijden des te onbegrijpelijker. De voetbalbond van Montenegro beschreef Sarkic als een "altijd glimlachende gast" en zal hem missen om zijn "opgewekte geest, je werkethiek en je geweldige keeperswerk".
Mogelijke Oorzaken van Plotselinge Dood bij Sporters
Hoewel de exacte doodsoorzaak van Sarkic nog niet bekend is, roept zijn overlijden vragen op over de mogelijke oorzaken van plotselinge dood bij jonge, fitte topsporters. Met enige regelmaat zien we jonge ultrafitte topsporters plotseling dood neervallen. Meestal is er dan sprake van een acute hartdood. Maar waarom krijgen zij dit? Sporten zou toch juist goed voor je moeten zijn?
Sporten is Gezond, Maar…
Sporten is inderdaad gezond. Het is bewezen dat regelmatig actief bewegen het risico op hart- en vaatziekten verkleint. Je cholesterolgehalte is lager, net als je bloeddruk en je gewicht. Daarnaast verlaagt het je risico op het overlijden aan een hartaanval. Toch is er een 'maar'. Te veel sporten is dus niet goed voor je hart. Te fanatieke atleten hebben hetzelfde risico op hart- en vaatziekten als bankzitters. Intensief sporten vraagt om een forse inspanning van je hartspier en tijdens zo'n stressmoment is er korte tijd een grotere kans op een hartstilstand.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Onderliggende Hartafwijkingen
Normaal gesproken vangt een goed getraind hart de inspanningspiek van een sportprestatie gemakkelijk op. Maar als een topsporter onderliggende hartafwijkingen heeft, kan het tot een plotselinge hartdood leiden. Sommige sporters lopen nog meer risico op hart- en vaatproblemen. Boomlange basketballers hebben een tien keer hogere kans op een plotselinge hartdood dan de gemiddelde atleet. Mogelijk spelen erfelijke aandoeningen hierbij een rol. Mensen met het syndroom van Marfan zijn bijvoorbeeld heel lang, ideaal voor een basketballer. Maar helaas geeft deze bindweefselaandoening ook zwakkere bloedvaten, waardoor ze daar eerder problemen van krijgen.
Vernauwing van de Kransslagaders
Een vernauwing van de kransslagaders, de slagaders naar de hartspier, is een mogelijke onderliggende oorzaak van acute hartdood bij sporters. Dit kan ontstaan als je langdurig intensief sport. Nu kunnen dit soort vernauwingen inderdaad tot een hartinfarct leiden. De kransslagaders voorzien de hartspier namelijk van zuurstofrijk bloed. Door een vernauwing kan die toevoer tekortschieten. Toch laten eerdere studies zien dat versmalde bloedvaten niet per se tot een hartstilstand leiden. En als het gebeurt, is dat vooral bij de oudere sporter.
Hypertrofische Cardiomyopathie
Bij jonge sporters wordt een acute hartdood vaker veroorzaakt door een aangeboren aandoening waarbij de hartspieren abnormaal dik zijn. Deze afwijking, hypertrofische cardiomyopathie geheten, komt bij ongeveer 1 op de 200 mensen voor en geeft in het normale leven meestal geen problemen. Maar als iemand topsport gaat beoefenen, wordt het een ander verhaal.
Sporthart versus Hartaandoening
Een sporthart is iets anders dan hypertrofische cardiomyopathie. In plaats van een te dikke hartspier kenmerkt een sporthart zich door een verwijding van de hartkamer, als gevolg van het vele trainen. Dit kan over het algemeen geen kwaad. Iedereen die meer dan tien uur in de week traint, kan een sporthart krijgen. Als je dan stopt met sporten, is je rikketik na een maand of drie weer tot het normale formaat geslonken. Omdat atleten vaak geen klachten hebben totdat het te laat is, adviseren de European Society of Cardiology en het Internationale Olympische Comité om topsporters te controleren op hartproblemen.
Coronavaccinatie en Acute Hartdood
Het is belangrijk om een hardnekkig gerucht te ontkrachten: de onderliggende hartproblemen en de plotselinge hartdood bij topsporters hebben niets te maken met coronavaccins. Via sociale media wordt beweerd dat de vaccinaties een ontsteking van de hartspier veroorzaken, waardoor de hartstilstand zou ontstaan. Maar sportcardiologen van het Amsterdam UMC analyseerden in 2023 studies van over de hele wereld met miljoenen mensen. Daaruit bleek dat na een coronavaccinatie niet meer sporters een hartstilstand kregen dan zonder vaccinatie.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Andere Tragische Gebeurtenissen in de Sportwereld
Het overlijden van Matija Sarkic is niet het enige recente voorbeeld van tragische gebeurtenissen in de sportwereld. Denk bijvoorbeeld aan Lenard, een speler van FC Engelen, die afgelopen zondag met spoed werd opgenomen in het ziekenhuis in Tilburg na een ongelukkige botsing tijdens een wedstrijd en overleed. Een botsing dus, net als bij Vaessen.
De Discussie over Keepershelmen
Deze gebeurtenissen doen de discussie over de veiligheid van sporters, met name keepers, weer oplaaien. Moeten keepers voortaan een helm dragen? Een oproep die vaker klinkt. Ruim vijf jaar geleden riep de Hersenstichting al op tot een helmverplichting voor kinderen tot 16 jaar, omdat de hersenen van kinderen niet volgroeid zijn en de nekspieren klappen niet kunnen opvangen.
Argumenten voor een Helmplicht
Neuropsycholoog Erik Matser begrijpt niet waarom er geen helmplicht is. "Er is geen enkele reden meer om géén helm op te doen", zegt Matser. "Ik heb een polikliniek voor hersenschade, en de voetbalvelden zijn leverancier van patiënten." Matser legt uit dat de hersenen zacht zijn en ingeklemd zitten in de schedel. Bij schokbelasting bewegen de hersenen in de schedel en schuren langs scherpe randen, wat hersenletsel kan veroorzaken.
Argumenten Tegen een Helmplicht
Emeritus-hoogleraar klinische sportgeneeskunde Frank Backx twijfelt aan de haalbaarheid van een helmplicht. "Voetbal is een conservatieve sport. Zo'n plicht zal nooit lukken, want er is veel te veel weerstand. We kunnen het wel adviseren en promoten." Backx ziet wel dat een helm groot verschil zou kunnen maken bij het voorkomen van blessures, of erger, maar erkent dat het zelden voorkomt dat een voetbalkeeper blijvende schade overhoudt aan een botsing op het veld. Hoofd- en hersenletsel zou bovendien ook voorkomen kunnen worden door keepers te leren zichzelf te beschermen, bijvoorbeeld door andere in- en uitlooptechnieken bij een confrontatie tussen aanvaller en keeper.
De Rol van de KNVB
De KNVB staat neutraal tegenover de keepershelm. "Als mensen hem op willen doen, dan is dat prima", aldus bondsarts van de KNVB Edwin Goedhart. Er is volgens hem nog geen noodzaak om er een verplichting van te maken. "Het idee dat een keepershelm een hersenschudding kan voorkomen, is niet waar. Een hersenschudding ontstaat uit een onverwachte draaibeweging." De keepershelm beschermt alleen tegen wonden op het voorhoofd. Volgens de bondsarts zijn er ook nadelen: een helm van hard materiaal kan anderen beschadigen en sommige spelers voelen zich té goed beschermd en tonen risicovoller gedrag.
Lees ook: De nasleep van het ongeluk: een analyse
Misdaad en Tragiek in Limburg in 2023
Naast het tragische overlijden van sporters, was 2023 een jaar vol opvallende en soms gruwelijke gebeurtenissen, met name in Limburg.
Gruwelijke Strafzaak in Eindhoven
Januari begon met een meerdaagse gruwelijke strafzaak tegen twee Limburgers, Nancy D. en Peter S., die terechtstonden voor ontucht met zeven jonge kinderen in de regio Eindhoven. Het stel misbruikte tussen 2019 en 2021 bewust jongere meisjes, tussen de 1 en 6 jaar. Het stel werd in 2021 ontmaskerd toen de ouders van één van de slachtoffertjes beelden uit de kinderkamer bekeken. Hun straf? Twaalf jaar cel en Peter kreeg daarbij ook tbs opgelegd.
Grafschennis in Brunssum en Neer
Begin dit jaar was er grafschennis op de begraafplaats in Brunssum. Camerabeelden toonden hoe vier jongens oneerbiedig tekeergingen op de begraafplaats, waarbij ze graven en monumenten beschadigden. Ook op begraafplaats Hammerveld in Neer werden vier kindergraven vernield. En in Heerlen raakte een kindergraf beschadigd door brandstichting.
Brandstichting op het Bisschoppelijk College Broekhin in Roermond
Leraren van het Bisschoppelijk College Broekhin in Roermond zochten massaal steun bij elkaar na een brand op hun school. De brandstichting leek gericht te zijn op een leerkracht. De politie pakte vrij snel een 13-jarige jongen uit Roermond op.
Aanval op Sevilla-keeper in het Philips Stadion
In februari rende de destijds 20-jarige Dylano K. uit Roermond in de extra tijd het veld op en viel Sevilla-keeper Marko Dmitrovic aan. De beelden van het incident gingen de hele wereld over. Hij kreeg drie maanden cel, waarvan een maand voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaar. Ook werd hem een gebiedsverbod van twee jaar opgelegd voor de omgeving rondom het PSV-stadion.
Ontuchttherapeut Paul van M. uit Swolgen
Het gerechtshof in Den Bosch legde ontuchttherapeut Paul van M. uit Swolgen een zwaardere straf op dan het vonnis van de rechtbank. De bejaarde man heeft vanuit zijn praktijk in Swolgen edelstenen gebruikt om allerlei kwaaltjes van cliënten te behandelen en pleegde ontucht met de slachtoffers.
Dood van Xavier Durlinger uit Sittard
Bijna een jaar na de dood van de 19-jarige Xavier Durlinger uit Sittard wist de politie in april een verdachte aan te houden. Xavier werd in mei 2022 in de Kollenberg in Sittard dood gevonden; hij bleek te zijn vermoord.
Lichaam in een Vriezer in Landgraaf
De politie vond in mei een lichaam van een man in een vriezer, in een woning in Landgraaf. Het bleek de vader van de 82-jarige bewoner van het huis te zijn. Junior verklaarde dat hij geen afscheid van hem kon nemen en hem daarom in de vrieskist had gestopt.
Bommelding in Maastricht
In juli meldde een Sittardenaar bij de politie dat er een bom was geplaatst bij de Pathé-bioscoop in het centrum van Maastricht. Een explosief werd niet gevonden en de valse melder is in de boeien geslagen.
Huisarts Veroordeeld voor Seksueel Misbruik
In oktober werd huisarts Sebastiaan van P. uit Brunssum opnieuw veroordeeld voor seksueel misbruik van een patiënt. Een jaar geleden werd de arts ook al veroordeeld tot drie jaar cel voor het betasten van drie patiënten in zijn praktijk.
Dood van een Baby in Heerlen
De moeder van de twee jaar geleden onder verdachte omstandigheden gestorven baby in Heerlen, is opnieuw aangehouden. De vrouw (24) wordt verdacht van doodslag en het onthouden van medische zorg. Uit onderzoek is gebleken dat de vier maanden oude baby door geweld om het leven is gekomen.