Voetbal, in Amerika bekend als 'Soccer' en in Engeland als 'Football', is ongetwijfeld een van de meest populaire sporten ter wereld. De meeste mensen kennen de basisregels, hoewel buitenspel voor sommigen een mysterie blijft. Jeugdteams bedenken vaak hun eigen regels, en vriendenteams spelen regelmatig met 'aangepaste regels'. Maar wat zijn de officiële regels van voetbal? Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht.
Een Korte Geschiedenis van Voetbal
Het is moeilijk voor te stellen dat er een tijd was zonder voetbal. De sport ontstond officieel in 1863 met de oprichting van de Football Association. Echter, een spel dat lijkt op het huidige voetbal, werd al veel langer gespeeld. Afbeeldingen en geschriften van meer dan tweeduizend jaar geleden suggereren dat er al een soortgelijk spel bestond. Militaire geschriften uit China, daterend uit de derde eeuw voor Christus, beschrijven een spel waarbij een leren bal, gevuld met veren of haar, in een bamboe net van de tegenpartij moest worden gekregen. Ook de Romeinen en Oude Grieken kenden varianten van voetbal. In Engeland speelde men met een opgeblazen dierenblaas. In de dertiende eeuw werd het spel verboden omdat het zo populair was dat het 'afleidde van belangrijke zaken'.
Belangrijkste Spelregels
Buitenspel
Voor velen is de buitenspelregel een van de meest verwarrende. Een speler kan alleen buitenspel staan op de helft van de tegenstander. Een speler staat buitenspel als hij zich dichter bij de doellijn van de tegenstander bevindt dan de bal en de voorlaatste tegenstander, of de twee laatste tegenstanders (waaronder de doelman).
Vrije Trappen en Penalty's
Een penalty is een strafschop die wordt toegekend wanneer een overtreding plaatsvindt binnen het strafschopgebied. Een speler van het gedupeerde team mag dan 1-op-1 tegen de keeper een schot op doel doen vanaf de penaltystip. Andere spelers mogen niet ingrijpen.
Een vrije trap wordt genomen vanaf een plek buiten het strafschopgebied na een overtreding. Anders dan bij een penalty mag een vrije trap geblokt worden en mogen andere spelers tussen het doel en de keeper staan. Een vrije trap kan direct (rechtstreeks op doel) of indirect (eerst een voorzet naar een andere speler) genomen worden. Penalty's worden ook gebruikt om een gelijkspel te beslissen, bijvoorbeeld tijdens toernooien zoals het EK of WK. Na een eventuele verlenging volgt een strafschoppenserie.
Lees ook: Hockey spelregels: Belangrijke aspecten
Rode en Gele Kaarten
Een gele kaart is een officiële waarschuwing die wordt gegeven aan een speler die een overtreding begaat. Een tweede gele kaart in dezelfde wedstrijd resulteert in een rode kaart. Een rode kaart kan ook direct worden gegeven bij een ernstige overtreding. Een speler met een rode kaart moet het veld direct verlaten en mag niet vervangen worden.
Hands
Hands is de term voor een situatie waarin de bal op een niet-toegestane manier in contact komt met de hand of arm van een speler. De keeper is meestal vrijgesteld van deze regel zolang hij zich in zijn eigen strafschopgebied bevindt, behalve bij overtredingen van de terugspeelbalregel. De VAR (Video Assistant Referee) wordt vaak gebruikt om te bepalen of er sprake is van hands.
Schouderduw en Tackelen
Een schouderduw is toegestaan zolang beide spelers met hun schouders tegen elkaar duwen, beide ogen gericht op de bal, en beide spelers de bal kunnen spelen. Raakt de schouder van een speler iets anders van de andere speler, dan is er sprake van een overtreding. Een tackle is een manier om de bal af te pakken van een tegenstander, maar als de tackle resulteert in het vallen van de tegenstander, kan dit een overtreding zijn.
Overige Regels
Ingooi
Een ingooi wordt uitgevoerd door een speler van het team dat de bal niet als laatste heeft geraakt voordat deze over de zijlijn is gegaan.
Posities binnen de Ploeg
Een voetbalploeg kent verschillende posities, zoals:
Lees ook: Regels en uitvoering van de strafcorner
- Keeper: Verdedigt het doel.
- Linksback en Rechtsback: Verdedigers aan de linker- en rechterkant.
- Centrale Verdedigers: Spelen centraal in de verdediging.
- Linker, Centrale en Rechter Middenvelder: Spelen op het middenveld.
- Linksbuiten en Rechtsbuiten: Aanvallers aan de linker- en rechterkant.
- Spits: Centrale aanvaller.
Er kan met verschillende opstellingen worden gespeeld, bijvoorbeeld 4-3-3 of 3-4-3.
Corner
Een corner, of hoekschop, wordt toegekend wanneer de bal via een verdediger over de achterlijn gaat.
VAR (Video Assistant Referee)
De VAR ondersteunt de scheidsrechter bij het nemen van beslissingen met behulp van videobeelden.
Indirecte Vrije Trap: Regels en Situaties
Een indirecte vrije trap is een spelhervatting die alleen geldig is als de bal door minimaal twee spelers wordt aangeraakt voordat er gescoord wordt. De scheidsrechter geeft een indirecte vrije trap in specifieke situaties:
- Gevaarlijk spel zonder contact: Bijvoorbeeld een hoog geheven been dicht bij het hoofd van een tegenstander.
- Buitenspelpositie: Wanneer een speler buitenspel staat en de scheidsrechter fluit.
- Keeper pakt een terugspeelbal op: Als een veldspeler de bal opzettelijk terugspeelt naar de keeper en de keeper deze met de handen opraapt.
- Keeper houdt de bal langer dan zes seconden vast: Een doelman mag de bal maximaal zes seconden vasthouden.
- Blokkeren van een tegenstander zonder bal: Bewust hinderen van een tegenstander zonder dat de bal in de buurt is.
- Tweemaal raken van de bal bij een spelhervatting: Bijvoorbeeld bij een aftrap of vrije trap.
Bij een indirecte vrije trap moet de bal stil liggen en moeten minstens twee spelers de bal aanraken voordat er een doelpunt kan worden gemaakt. Als de bal direct in het doel wordt geschoten, wordt er een doelschop toegekend aan de tegenstander.
Lees ook: Talent en keuzes: Het verhaal van Ellen Hoog
Digitalisering en Veranderingen in het Voetbal
Het voetbal is steeds meer gedigitaliseerd, bijvoorbeeld door het gebruik van de VAR en de invloed van social media op de populariteit van spelers. Er zijn ook veranderingen in de spelregels, zoals de test met nieuwe regels in de Keuken Kampioen Divisie (seizoen 2023/2024) met betrekking tot zuivere speeltijd, intrappen in plaats van ingooien, dribbelen bij een vrije trap, tijdstraf bij een gele kaart en onbeperkt wisselen.
Gedragsregels
Naast de spelregels zijn er ook gedragsregels, zoals sportiviteit, respect voor vrijwilligers, een veilige omgeving zonder racisme of discriminatie, en respect voor elkaar en de omgeving. Een voetbalwedstrijd duurt 90 minuten, verdeeld over twee helften van 45 minuten, met een eventuele verlenging van twee keer 15 minuten.
Wissels
Het maximaal aantal wissels per wedstrijd is verhoogd van 3 naar 5. In een verlenging mag een team één extra speler wisselen.
Verschillen tussen Junioren en Senioren
Er wordt onderscheid gemaakt tussen junioren en senioren. Voor junioren zijn er aparte toernooien met aangepaste regels.
Leeftijdscategorieën
Er zijn verschillende leeftijdscategorieën in het voetbal, beginnend bij de pupillen onder de 6 jaar.
Aansprakelijkheid bij Blessures
Het komt steeds vaker voor dat voetballers die tijdens een wedstrijd een ernstige blessure oplopen, een advocaat inschakelen om de dader aansprakelijk te stellen. Hoewel voetbal een contactsport is, gelden er spelregels. Het overtreden van de spelregels betekent niet automatisch dat er sprake is van onrechtmatigheid. Slaan hoort niet thuis in de voetbalsport en leidt tot aansprakelijkheid. De beoordeling van slidings en tackles is complexer. Een goede sliding is op de bal gericht. Als een speler bewust het risico loopt dat hij met zijn actie de tegenstander ernstig kan blesseren, kan er sprake zijn van onrechtmatigheid. Bewijs is hierbij cruciaal. Het is belangrijk om acties te filmen, verklaringen op te nemen en de scheidsrechter als getuige te noteren.
Gevaarlijk Spel en Hoge Benen: Een Diepere Analyse
Binnen de context van voetbalregels is "gevaarlijk spel" een term die vaak discussie en interpretatie oproept. Het omvat acties die, hoewel ze misschien niet direct bedoeld zijn om schade toe te brengen, een potentieel risico vormen voor de veiligheid van de spelers. Een van de meest voorkomende voorbeelden van gevaarlijk spel is het heffen van een been in een positie die als bedreigend voor een tegenstander kan worden beschouwd, vooral wanneer dit in de buurt van het hoofd of de nek gebeurt.
Wat Definieert een "Hoog Been"?
Er is geen exacte hoogte gedefinieerd in de officiële regels die een been "hoog" maakt. De beoordeling hangt af van de context en de perceptie van de scheidsrechter. Factoren die een rol spelen bij deze beoordeling zijn:
- De nabijheid van een tegenstander: Een been dat hoog wordt geheven in de buurt van een tegenstander, vooral het hoofd, wordt eerder als gevaarlijk beschouwd dan wanneer er geen tegenstander in de buurt is.
- De intentie van de speler: Hoewel moeilijk te bepalen, kan de intentie van de speler een rol spelen. Was de speler zich bewust van de aanwezigheid van de tegenstander? Probeerde hij de bal te spelen of de tegenstander te intimideren?
- De waarschijnlijkheid van contact: Zelfs als er geen contact is, kan de actie als gevaarlijk worden beoordeeld als er een aanzienlijk risico op contact was.
De Regels Rondom Gevaarlijk Spel
De officiële spelregels stellen dat gevaarlijk spel bestraft moet worden, maar specificeren niet exact wat "gevaarlijk" is. Dit geeft de scheidsrechter de vrijheid om de situatie naar eigen inzicht te beoordelen. De straf voor gevaarlijk spel kan variëren:
- Indirecte vrije trap: Dit is de meest voorkomende straf voor gevaarlijk spel zonder contact. De vrije trap wordt toegekend aan het team van de tegenstander op de plek waar het gevaarlijke spel plaatsvond.
- Directe vrije trap of penalty: Als het gevaarlijke spel gepaard gaat met contact met de tegenstander, wordt een directe vrije trap toegekend. Binnen het strafschopgebied resulteert dit in een penalty.
- Gele of rode kaart: In ernstige gevallen, of bij herhaaldelijk gevaarlijk spel, kan de scheidsrechter een gele of rode kaart geven.
Voorbeelden en Interpretaties
Het is belangrijk om te begrijpen dat de interpretatie van "gevaarlijk spel" subjectief kan zijn en kan variëren afhankelijk van de scheidsrechter en de competitie. Hier zijn enkele voorbeelden om de nuances te illustreren:
- Voorbeeld 1: Hoge schop zonder contact: Een speler probeert een bal te spelen met een hoge schop, maar mist de bal en komt dicht bij het hoofd van een tegenstander. Zelfs als er geen contact is, kan de scheidsrechter een indirecte vrije trap toekennen vanwege het potentiële gevaar.
- Voorbeeld 2: Sliding met hoog geheven been: Een verdediger maakt een sliding om de bal weg te werken, maar houdt zijn been hoog en komt in de buurt van het hoofd van een aanvaller. Als er contact is, kan dit een directe vrije trap of penalty opleveren. Zonder contact kan het nog steeds als gevaarlijk spel worden beoordeeld.
- Voorbeeld 3: Laag koppen in een drukke situatie: Een speler duikt laag om een bal te koppen in een drukke situatie, waardoor hij het risico loopt geraakt te worden door de voet van een andere speler. Dit kan als gevaarlijk spel worden beschouwd, niet zozeer voor de tegenstander, maar voor de speler zelf.
De Rol van de Scheidsrechter
De scheidsrechter speelt een cruciale rol bij het handhaven van de veiligheid van de spelers en het interpreteren van de regels met betrekking tot gevaarlijk spel. Scheidsrechters worden getraind om situaties snel te beoordelen en beslissingen te nemen op basis van hun waarneming en kennis van de regels. Ze moeten rekening houden met alle relevante factoren, zoals de intentie van de speler, de nabijheid van tegenstanders en de waarschijnlijkheid van contact.
Preventie en Verantwoordelijkheid
Het is de verantwoordelijkheid van de spelers om zich bewust te zijn van de regels en om acties te vermijden die als gevaarlijk kunnen worden beschouwd. Trainers en coaches spelen ook een rol bij het onderwijzen van spelers over veilige speeltechnieken en het bevorderen van sportief gedrag.
Het Belang van Consistentie
Hoewel de interpretatie van "gevaarlijk spel" subjectief kan zijn, is het belangrijk dat scheidsrechters streven naar consistentie in hun beslissingen. Dit helpt om verwarring te voorkomen en zorgt ervoor dat spelers weten wat ze kunnen verwachten.