Selectieprocedures in de hockeywereld zijn vaak een bron van discussie en emotie. Enerzijds is er de euforie van de geselecteerde spelers, anderzijds de teleurstelling van de afvallers. Het selecteren zelf is niet verkeerd, het is een vorm van differentiëren om het voor iedereen leuk en leerzaam te houden. De crux ligt in de manier waarop selecties tot stand komen. Dit artikel beoogt een constructieve bijdrage te leveren aan het verbeteren van selectieprocedures, met de nadruk op objectiviteit, transparantie en spelersontwikkeling.
De Problematiek Rondom Selectie
De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) heeft in 2018 al het standpunt ingenomen om tot 12 jaar niet meer te selecteren. Desondanks blijft de selectieprocedure bij veel clubs voor discussie zorgen, met boze ouders en stress bij spelers als gevolg. Een belangrijke oorzaak hiervan is het feit dat beoordelingen vaak subjectief zijn, ondanks de intentie van meerdere beoordelaars om objectief te zijn. Concrete, uitgeschreven formats ontbreken vaak, waardoor verschillende beoordelaars verschillende aspecten van een speler opmerken.
Van Subjectief naar Concreet: Een Nieuwe Benadering
Om een goede selectieprocedure te waarborgen, is het essentieel dat beoordelingen objectief en vooral concreet zijn. Het woord 'concretiseren' is hierbij passender. Concrete maatstaven maken duidelijk waarneembaar wat er beoordeeld wordt, wat een waardevolle toevoeging kan zijn aan het leerproces van een kind. Een speler weet dan wat er van hem of haar verwacht wordt en waar specifiek op getraind kan worden om te verbeteren.
Concretisering in de Praktijk: Het Voorbeeld van Nederlands B
De KNHB hanteert bij de selectie van Nederlands B (14 tot 16 jaar) al een meer concrete aanpak. Kernpunten worden hier al meer geconcretiseerd, waarbij niveaus specifiek voor elke oefening worden uitgeschreven. Om de bijdrage aan het leerproces verder te vergroten, zou het wenselijk zijn om ook de tussenliggende niveaus concreet uit te schrijven. Hierdoor krijgt iedere speler een persoonlijke beoordeling met duidelijke verbeterpunten, waardoor gericht aan een specifiek doel gewerkt kan worden.
Een voorbeeld van deze werkwijze is de selectie van het Nederlands opleidingsteam B. Tijdens de uitleg wordt aan de scouts verteld dat iedere oefening een bepaald thema heeft, bijvoorbeeld 'Verdedigen', dat is opgesplitst in 'Benaderen en sturen' en 'Afpakken'. Beide elementen worden gescoord met verschillende niveaus. Zo weet een speler achteraf precies waar hij of zij in verdedigend opzicht goed in is en wat nog verbeterd kan worden. 'Verdedigen' wordt op deze manier geen containerbegrip meer. Zelfs wanneer een speler tijdens een verdedigende oefening opvalt door het voorbijspelen van verdedigers, maar niet voldoet aan de hogere niveaus van het verdedigende thema, wordt een laag niveau genoteerd. Er wordt dus per thema gescoord op wat het thema bij de oefening is.
Lees ook: Hockey selectiewedstrijd: Optimale voorbereiding en strategie
Het Ontwikkelen van een Concreet Beoordelingsformat
Het hoofddoel hoeft niet de ontwikkeling van een volledig SMART en concreet uitgeschreven format te zijn. Bij een open vaardigheid is nu eenmaal veel afhankelijk van de context. En hoe hoger het niveau, hoe dichter de niveaus van de spelers bij elkaar liggen. Wel is het belangrijk dat beoordeeld wordt aan de hand van concrete formats om de uitslag van de beoordeling transparant uit te kunnen leggen aan spelers, ouders en trainers. Ook voor de beoordelaars heeft het een positieve werking.
Normering van Aspecten: Visie van de Vereniging
De normering van de te beoordelen aspecten is eveneens van belang. Wanneer de visie van een vereniging en/of coach is dat de coachbaarheid of het mentale aspect zwaarder dient te wegen dan de techniek of tactiek van een speler, kan dit eenvoudig worden verwerkt in een format. Coachbaarheid kan bijvoorbeeld worden gescoord aan de hand van concreet uitgeschreven criteria, gekoppeld aan punten. Door de coachbaarheid een hogere normering te geven dan bijvoorbeeld techniek, wordt dit aspect zwaarder meegewogen in de selectieprocedure.
De Voordelen van een Concrete Selectieprocedure
Een concrete selectieprocedure biedt diverse voordelen:
- Wegnemen van discussies: Uitleg kan worden gegeven over gemaakte keuzes, die ook zichtbaar zijn voor mensen die niet beoordeeld hebben.
- Minder schade bij deselectie: Door transparantie en concrete feedback zal het deselecteren hopelijk minder impact hebben op een speler.
- Verbeterpunten voor geselecteerde spelers: Ook spelers die geselecteerd zijn, hebben baat bij concrete feedback om zich verder te ontwikkelen.
- Doelen voor trainers/coaches: De concrete beoordelingen bieden trainers/coaches handvatten om gerichter met hun spelers aan de slag te gaan.
Stappenplan voor het Ontwikkelen van een Concreet Format
Om een concreet format te ontwikkelen, is het essentieel om de visie van de vereniging en de hoofdtrainers en/of de Technische Commissie inzichtelijk te hebben. Vanuit dat gezamenlijke vertrekpunt kan er stap voor stap worden gekeken op welke componenten er wordt beoordeeld en wat per niveau en leeftijdscategorie verwacht wordt.
- Definieer de hoofdpunten: Bepaal de belangrijkste thema's waarop beoordeeld wordt, bijvoorbeeld 'Verdedigen' met de subthema's 'Benaderen & sturen' en 'Afpakken'.
- Werk de hoofdpunten uit: Beschrijf concreet wat er binnen elk thema en subthema verwacht wordt op verschillende niveaus.
- Beperk het aantal kernpunten: Een teveel aan punten maakt het plan te complex om uit te voeren.
- Start bij de eerste lijn teams: Schrijf een concreet format voor de eerste lijn teams van een leeftijdscategorie (bijvoorbeeld de B1) en vertaal dit vervolgens naar lagere teams.
Het Ultieme Doel: Spelersontwikkeling en Plezier
Het doel van dit artikel is verenigingen te laten inzien dat concretiseren tijdens de selectieprocedure een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van een speler en daarnaast ook veel onvrede weg kan halen bij leden, ouders en trainers. Het zal leed besparen bij sporters die afvallen, door hen uitleg te geven aan de hand van criteria die voor iedereen waarneembaar zijn. Daardoor is het te hopen dat het de ‘afvaller’ minder beschadigt en hij behouden wordt voor een blijvende deelname aan de bewegingscultuur.
Lees ook: Rode Kaarten en Voetbalregels Uitgelegd
Duidelijk moet wel zijn dat het doel niet is om de volledige selectieprocedure objectief te maken. Vanwege veel externe aspecten en een continu veranderende context is een open vaardigheid moeilijk meetbaar te maken. Hopelijk levert dit artikel een bijdrage om keuzes te verduidelijken en te verantwoorden, met mogelijk als resultaat dat het negatieve gevoel rondom de selectieprocedure vermindert.
Aanvullende Tips voor een Succesvolle Selectieprocedure
Naast het concretiseren van beoordelingscriteria, zijn er nog andere aspecten die bijdragen aan een succesvolle selectieprocedure:
- Communicatie: Informeer spelers en ouders tijdig en duidelijk over de selectieprocedure, de criteria en de planning.
- Transparantie: Wees open over de gemaakte keuzes en geef spelers de mogelijkheid om feedback te vragen.
- Individuele begeleiding: Bied spelers die afvallen de mogelijkheid tot individuele begeleiding en ondersteuning.
- Focus op ontwikkeling: Benadruk dat selectie een momentopname is en dat ontwikkeling belangrijker is dan prestatie.
- Plezier in het spel: Zorg ervoor dat hockey in de eerste plaats leuk blijft voor alle spelers, ongeacht hun niveau.
Hockeykleding: Een Onderdeel van de Voorbereiding
Goede hockeykleding draagt bij aan het comfort en de prestaties van spelers tijdens trainingen en wedstrijden. Het is belangrijk om kleding te kiezen die ademend is, vochtregulerend werkt en voldoende bewegingsvrijheid biedt. Er is een ruim aanbod aan hockey kleding dames, hockey kleding heren en hockeykleding voor jongens als hockeykleding voor meisjes. Verschillende merken, zoals Adidas, Reece, Osaka, Brabo en The Indian Maharadja, bieden kwalitatieve hockeykleding aan.
Training en Toernooien
Naast de selectieprocedure zelf, zijn er ook andere activiteiten die bijdragen aan de ontwikkeling van jonge hockeyers. Zo organiseert Ubuntu een hockeykamp in de meivakantie, waar spelers samen met opgeleide trainers aan hun hockeyskills kunnen werken en de kans krijgen om hun techniek naar een hoger niveau te tillen onder begeleiding van een topper uit de Nederlandse hockeywereld. Ook worden er regelmatig Super Mario Hockeydagen georganiseerd, waar kinderen op een speelse manier kennis kunnen maken met de hockeysport.
Lees ook: Preventie van rugklachten
tags: #voorbereiding #selectiewedstrijd #hockey