Cricket is een populaire sport, vooral in landen als Engeland, India, Australië en Nieuw-Zeeland. Hoewel de spelregels ingewikkeld kunnen lijken, is de basis van het spel relatief eenvoudig te begrijpen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de cricketregels, met de nadruk op het gooien van de bal (bowling) en andere belangrijke aspecten van het spel.
De Essentie van Cricket
Cricket wordt gespeeld door twee teams van elk elf spelers. De teams wisselen elkaar af in de rollen van aanvallende en verdedigende partij. De aanvallende partij, met telkens twee spelers op het veld, probeert runs (punten) te scoren, terwijl de verdedigende partij probeert de slagmannen (batsmen) uit te schakelen.
Het Cricketveld
Het cricketveld is een ovaalvormig grasveld. De afmetingen zijn niet vastgesteld, maar een doorsnede van ongeveer 150 meter is gebruikelijk. De grens van het veld wordt gemarkeerd door een touw dat op het gras ligt, de zogenaamde "boundary".
In het midden van het veld bevindt zich de "pitch", een rechthoekige strook van ongeveer 20 x 3 meter met kort gras of kunstgras. Aan beide uiteinden van de pitch staan de "wickets", houten constructies bestaande uit drie rechtopstaande paaltjes ("stumps") met daarop twee kleine houtjes ("bails"). Het doel is om deze wickets omver te werpen. Op de pitch zijn lijnen getrokken die de "creases" worden genoemd.
De Wicket
De wicket is een cruciaal onderdeel van het cricketspel. Een wicket is 70 cm hoog en bestaat uit 3 stumps, drie rechtopstaande paaltjes en 2 bails, latjes die horizontal tussen de stumps liggen. Wanneer het wicket is geraakt vallen de bails op de grond. Dit betekent overigens niet dat er gescoord is, want zo eenvoudig is het spel niet.
Lees ook: Uitgebreide Gids Cricket
De Rol van de Bowler
De bowler is een speler van de verdedigende partij die de bal richting de wicket gooit. Het doel van de bowler is om de batsman uit te schakelen door de wicket te raken of de batsman te dwingen een fout te maken. De techniek van het gooien, "bowling" genoemd, is essentieel in cricket.
Bowlingtechnieken en Regels
De bowler gooit 6 maal (correct) richting slagman, deze serie van 6 wordt een "over" genoemd. Na een over wisselt men van kant waar men gooit en moet het bowling team een nieuwe bowler aanduiden. Nadat iemand anders gebowld heeft, kan men weer bowlen. Een team heeft dus meerdere bowlers nodig, ook heeft men verschillende types bowlers (snelle en spin bowlers). In een team zijn meestal 4 tot 5 goede bowlers in huis, die elkaar afwisselen, afhankelijk van de tactiek, de tegenstander en de hardheid van de pitch. Een "over" kan soms meer dan zes ballen tellen. Dit is het geval wanneer de bowler een slechte bal gegooid heeft, namelijk een 'no-ball' of een 'wide'.
De Taak van de Batsman
De batsman, een speler van de aanvallende partij, verdedigt de wicket met een bat (knuppel) en probeert runs te scoren. De batsman scoort pas wanneer hij van de ene kant naar de andere over de pitch rent. Zolang de verdedigers de bal nog niet in bezit hebben kan de aanvaller heen en weer rennen en kan hij runs maken en daarmee punten scoren. Vangt een verdediger de bal uit de lucht dan is de aanvaller uit en is de volgende bowler aan de beurt.
Runs Scoren
De taak van de slagmannen is om zo veel mogelijk runs te scoren. Ze doen dit door de bal te slaan en naar elkaars wicket te lopen. Dan hebben ze één run, ze kunnen stoppen met lopen of opnieuw de oversteek wagen om twee of meer runs te scoren. Indien de bal zo geslagen wordt dat die over de grond het speelveld uitrolt, dan scoort de slagman 4 runs (een boundary four). Slaat hij de bal op een manier dat die uit het veld vliegt zonder de grond te raken dan worden 6 runs toegekend. Bijgevolg is het zo dat als beide batsmen een oneven aantal runs lopen, de andere slagman aan slag komt. Een slagman mag zolang slaan als hij wil zolang hij niet uitraakt (out), de overs niet op zijn of de wedstrijd al is gewonnen.
Manieren om een Batsman Uit te Schakelen
Er zijn verschillende manieren waarop een batsman uit (out) kan worden gemaakt:
Lees ook: Tips voor Onderhands Gooien Basketbal
- Gevangen (Caught): Als een veldspeler de geslagen bal vangt voordat deze de grond raakt, is de batsman uit.
- Bowled: Als de bowler de wicket raakt met de bal, is de batsman uit.
- Leg Before Wicket (LBW): Als de bal, naar de mening van de scheidsrechter, de wicket zou hebben geraakt als de batsman zijn been er niet voor had gezet, is de batsman uit.
- Run Out: Als een batsman aan het rennen is tussen de wickets en een veldspeler de wicket raakt met de bal terwijl de batsman nog niet veilig binnen de crease is, is de batsman uit.
- Hit Wicket: een slagman die zijn wicket aanraakt en de bails laat vallen is uit.
- Twee maal slaan (hit the ball twice): een slagman mag niet twee maal slaan, hij mag wel zijn slaghout of voet gebruiken om de bal te stoppen om te voorkomen dat die het wicket zou raken.
- Uitgelopen (run out): een speler die niet op tijd "in" is (over de witte lijn voor zijn wicket) op het moment dat het wicket waar hij naartoe loopt wordt opgegooid.
- Retired out: een slagman kan vrijwillig ervoor kiezen om te stoppen.
Een batsman is overigens pas uit indien hij ofwel na een begane fout zelf het veld verlaat, ofwel nadat de veldploeg de umpire om een beslissing vraagt. Indien de umpire oordeelt dat een speler volgens de regels uit is, maar niemand van de spelers schijnt het op te merken, dan houdt de umpire zijn mond. Dit is het gevolg van de wet dat een umpire uitsluitend na een appeal een beslissing neemt. Wanneer een umpire een appeal honoreert, doet hij dat door zijn wijsvinger op te steken. Als een batsman uit is, wordt hij vervangen door een ploegmaat. Als er 10 van de 11 batsmen uit zijn, is de slagbeurt afgelopen (de laatste overgebleven batsman heeft immers geen partner meer om runs te lopen). De wedstrijd eindigt als ook het tweede team klaar is met zijn slagbeurt, of op het moment dat het tweede team meer runs heeft gescoord dan het eerste team.
Scheidsrechters (Umpires)
Er zijn twee scheidsrechters (umpires), een staat achter het wicket aan de kant waar gebowld wordt en de andere staat aan de zijkant en houdt het andere wicket in het oog. De scheidsrechters nemen beslissingen over onder andere of een batsman uit is en of een bal legaal is gegooid.
Verschillende Vormen van Cricket
Er zijn verschillende vormen van cricket, met name:
- Test Matches: Dit zijn de langste vorm van cricket, die maximaal vijf dagen duren. Elk team speelt twee innings. De International Cricketbond (ICC) besluit welke landen mogen deelnemen. In de testmatch worden door elk team twee innings gespeeld en omdat het dagen kan duren voor het spel uit is, zijn er one-day matches geintroduceerd in 1971.
- One-Day Internationals (ODI): Deze wedstrijden duren één dag en elk team speelt één innings met een beperkt aantal overs. Ieder team speelt slecht één innings en een beperkt aantal overs.
- Twenty20 (T20): Dit is de kortste vorm van cricket, waarbij elk team 20 overs speelt. Twenty20 is een cricketwedstrijd die uit 20 overs bestaat. Ze werden in 2003 voor het eerst gespeeld en hebben andere spelregels dan het 'klassieke' cricket. Deze korte wedstrijden werden 'uitgevonden' om het spel aantrekkelijker te maken voor de toeschouwers.
De Toss
De aanvoerders tossen om te mogen beslissen of ze eerst gaan batten of bowlen. De toss wordt in het cricket als zeer belangrijk ervaren, omdat het hele spelverloop ervan afhangt. De rode cricketbal wordt vaak gedurende daglichtwedstrijden gebruikt. Bij veel avondwedstrijden (meestal Twenty20-wedstrijden) worden witte ballen gebruikt voor betere zichtbaarheid bij kunstlicht.
Geschiedenis van Cricket
Hoewel spelen met bal en slaghout al in de middeleeuwen bekend waren en ongetwijfeld ouder zijn, houden Britse historici het erop dat de sport rond 1600 in Zuidoost-Engeland is ontstaan. Volgens Franse historici is cricket echter een Frans spel en hebben de Engelsen het tijdens de Honderdjarige Oorlog overgenomen. Over de herkomst van het woord 'cricket' bestaat een soortgelijke verwarring. Het is ofwel afkomstig van 'cricce' - het Angelsaksische woord voor een herdersstaf - of van 'krikstoel', de naam waarmee in de Lage Landen van de Middeleeuwen een kerkbankje werd aangeduid. In het Frans heette zo'n bankje een 'cricket'. Bij vroege vormen van cricket werden wickets gebruikt die inderdaad iets weg hadden van een laag driepikkeltje. Volgens een recent onderzoek zou cricket afkomstig zijn uit Vlaanderen. Cricket zou etymologisch te verklaren zijn als 'met de krik ketsen'.
Lees ook: Hoe ver gooien profhonkballers?
In de achttiende eeuw was cricket uitgegroeid tot een van de favoriete sporten van de Britse aristocratie. De Londense elite stoorde zich echter aan het feit dat hun wedstrijden op een grasveld in Islington door Jan en alleman konden worden gadegeslagen. Thomas Lord richtte daarom in 1787 in de wijk Marylebone een afgesloten cricketterrein in.
In 1880 vond in Engeland de eerste serieuze wedstrijd tussen de landenteams van Engeland en Australië plaats. De MCC had in de jaren daarvoor al een paar keer door Australië getoerd maar die wedstrijden werden niet zo serieus genomen. De wedstrijd werd uiteindelijk gespeeld op de Londense Kennington Oval. Engeland had, vanwege een rampzalig verlopende tweede slagbeurt, grote moeite om de wedstrijd te winnen. Uiteindelijk gaf W.G.
Dat de sport inmiddels nauw verbonden was geraakt met het Engelse zelfbewustzijn bleek toen Australië er in 1882 in slaagde om van het Engelse team te winnen. Met enig gevoel voor melodrama plaatste de Sporting Times daags na de wedstrijd een necrologie voor het overleden Engelse cricket. De "testwedstrijden" tussen Engeland en Australië worden sindsdien aangeduid als een strijd om 'the Ashes'. The Ashes worden tegenwoordig meestal gewonnen door Australië. In 2005 sleepte Engeland na afloop van de laatste van 5 "test"matches voor het eerst sinds 1987 de overwinning in de wacht. Er werd twee keer gewonnen, een keer verloren en tweemaal eindigde de wedstrijd onbeslist (draw). Lang hebben de Engelsen niet kunnen genieten, want een jaar later werden zij overtuigend in en door Australië verslagen met 5-0. Andere landen die "test" cricket spelen zijn India, Pakistan, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Sri Lanka, Brits West-Indië, Zimbabwe en Bangladesh.
Cricket is één keer, in 1900 in Parijs, een Olympische sport geweest.