Cricket, een balsport die wereldwijd populariteit geniet, vooral in landen van het Britse Gemenebest en het Indische subcontinent, kan op het eerste gezicht complex lijken. Na voetbal is cricket de meest gespeelde sport ter wereld. Dit artikel dient als een uitgebreide gids om de regels, het spelverloop, de geschiedenis en de benodigdheden van cricket te begrijpen, zodat zowel beginners als gevorderden de sport ten volle kunnen waarderen.
Wat is Cricket?
Cricket is een teamsport die wordt gespeeld tussen twee teams van elk elf spelers. Het doel is om punten te scoren, runs genoemd, door heen en weer te lopen tussen twee wickets op een centraal gelegen strook, de pitch. Teams wisselen elkaar af in slagbeurten (innings) waarin ze proberen zoveel mogelijk runs te scoren. De lengte van een cricketwedstrijd wordt bepaald door het aantal innings en het aantal 'overs' (een reeks van zes ballen gegooid door een bowler) die in een inning worden gespeeld. Het team met de meeste runs aan het einde van de wedstrijd wint.
De Geschiedenis van Cricket
De oorsprong van cricket is onderwerp van discussie. Spellen met een bal en slaghout waren al in de Middeleeuwen bekend, maar Britse historici plaatsen het ontstaan van cricket rond 1600 in Zuidoost-Engeland. Franse historici beweren echter dat cricket een Franse sport is die door de Engelsen is overgenomen tijdens de Honderdjarige Oorlog. Recenter onderzoek uit Australië suggereert dat cricket afkomstig is uit Vlaanderen, ondersteund door een gedicht uit 1533 waarin Vlaamse wevers worden omschreven als 'kings of crekettes'. Het vermoeden is dat Vlaamse wevers cricket meebrachten bij hun migratie naar Kent, waardoor de sport in Engeland terechtkwam.
In de 18e eeuw groeide cricket uit tot een populaire sport onder de Britse aristocratie. In 1787 richtte Thomas Lord een afgesloten cricketterrein op in Londen, met de Marylebone Cricket Club (MCC). De MCC stelde in 1788 cricketwetten op en beheert deze nog steeds. Om de vier jaar wordt er een wereldkampioenschap cricket gehouden.
Het Spelverloop
Een cricketwedstrijd verloopt in slagbeurten, innings genoemd. In de meeste wedstrijden krijgt elk team één slagbeurt. Een slagbeurt duurt totdat 10 van de 11 slagmensen uit zijn, of totdat het maximale aantal gegooide ballen (overs) is gebruikt. Belangrijke wedstrijden kunnen langer duren, waarbij elk team twee slagbeurten krijgt, zoals bij testcricket. In eendaagse wedstrijden krijgt elk team een slagbeurt van 50 overs (300 ballen). Twenty20 is een kortere variant met 20 overs per slagbeurt.
Lees ook: Tips voor Onderhands Gooien Basketbal
Een slagbeurt eindigt wanneer:
- 10 van de 11 slagmensen van het team zijn uitgeschakeld.
- Het afgesproken aantal overs is gespeeld.
- Het slagteam besluit de slagbeurt vroegtijdig te beëindigen.
De taak van de slagmannen is het scoren van zoveel mogelijk runs door de bal te slaan en naar elkaars wicket te lopen. Als ze de wicket bereiken, scoren ze één run. Ze kunnen meerdere keren oversteken om meer runs te scoren. Als de bal over de grond het speelveld uitrolt, krijgt de slagman vier runs (een boundary four). Als de bal uit het veld vliegt zonder de grond te raken, krijgt de slagman zes runs.
Een slagman kan uitgaan op verschillende manieren:
- Catch: De geslagen bal wordt gevangen voordat deze de grond raakt.
- Bowled: De bowler gooit de bal tegen de wickets.
- Run out: Een speler is niet op tijd over de witte lijn voor zijn wicket wanneer de wicket wordt omgegooid.
- Gestumped: De wicketkeeper gooit de bal tegen de wicket wanneer de slagman uit zijn crease stapt en de bal mist.
- Leg before wicket (LBW): De bal zou de wicket raken, maar wordt tegengehouden door het been van de slagman.
- Hit the ball twice: De slagman slaat de bal twee keer (behalve om te voorkomen dat de bal de wicket raakt).
- Hit wicket: De slagman raakt de wicket en de bails vallen eraf.
- Timed out: Een nieuwe slagman komt te laat het veld op.
- Obstructie: De slagman hindert opzettelijk een veldspeler.
- Retired out: De slagman kiest er vrijwillig voor om te stoppen met zijn slagbeurt.
Rollen en Regels
- Bowler: De werper die de bal naar de slagman gooit. Na zes correcte worpen (een over) wisselt de bowler.
- Batsman: De slagman die de bal probeert weg te slaan en runs te scoren.
- Wicketkeeper: De speler achter de slagman die de bal vangt als de slagman mist en verantwoordelijk is voor het stumpen van de slagman.
- Fielders: De overige spelers van het veldteam die de bal proberen te vangen en terug te gooien om runs te voorkomen of de slagman uit te maken.
- Scheidsrechters (Umpires): Twee scheidsrechters bewaken het spel, één achter het wicket aan de kant waar gebowld wordt en één aan de zijkant.
Het Cricketveld
Het cricketveld is een rond veld met een doorsnede van ongeveer 140 tot 160 meter. De pitch, een strook van kort gras of kunstgras van ongeveer 20 meter lang en 3 meter breed, ligt in het midden van het veld. Aan beide uiteinden van de pitch staan de wickets, bestaande uit drie paaltjes (stumps) met twee latjes (bails) erop. Een touw, de boundary, markeert de grens van het veld.
Benodigdheden om Cricket te Spelen
Om cricket te spelen, heb je de volgende benodigdheden nodig:
Lees ook: Hoe ver gooien profhonkballers?
- Slaghout (bat)
- Wickets
- Cricketbal
- Speelveld
- Lichaamsbescherming
- Handschoenen
- Geschikte schoenen
Cricket in Nederland
In Nederland wordt ook cricket gespeeld. Er zijn ongeveer 60 cricketclubs die deelnemen aan landelijke competities georganiseerd door de Koninklijke Nederlandse Cricket Bond (KNCB). De KNCB heeft ook jeugdcompetities en beheert het Nederlands Elftal voor heren en dames.
Varianten van Cricket
- Testcricket: Internationale wedstrijden die langer duren, met twee innings per team.
- Eendaagse wedstrijden: Wedstrijden met één inning per team en een beperkt aantal overs.
- Twenty20: Een kortere variant met maximaal 20 overs per inning.