Sinds 1965 is de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) gevestigd in de Zeister bossen. In die bijna zestig jaar is 'Zeist' uitgegroeid tot synoniem voor de trainingslocatie van de nationale elftallen, het VAR-kantoor van de scheidsrechters en het bestuur van de bond met in totaal zo'n vijfhonderd medewerkers. Hier worden competities georganiseerd voor meer dan een miljoen voetballers en worden trainers, scheidsrechters, coaches en bestuurders opgeleid.
Het KNVB Sportcentrum opende op 16 september 1965 zijn deuren in Zeist. Nu, bijna 60 jaar later, is ‘Zeist’ uitgegroeid tot het kloppend voetbalhart of ‘de middenstip’ van Nederland. De KNVB Campus draait om inspiratie, samenwerking en ontwikkeling. Gelegen in de bossen bij Zeist, biedt de Campus een dynamische werkomgeving voor ondernemers en professionals die willen groeien. Bij de KNVB Campus vindt u de perfecte balans tussen werken, ontmoeten en verbinden.
De huidige KNVB Campus in Zeist
De KNVB Campus is sinds 2017 geopend en omvat diverse faciliteiten:
- Trainingsvelden voor nationale selecties (mannen, vrouwen en jeugd)
- Opleidingscentrum voor trainers, coaches, scheidsrechters en bestuurders
- Medische begeleiding voor professionals en amateurs
- Faciliteiten voor regelgeving en rechtspraak bij tuchtzaken
- Innovatiecentrum voor nieuwe spelvormen
- Ondersteuning van verenigingen bij financiële, juridische en ruimtelijke vraagstukken
De KNVB wil vernieuwingen op de campus realiseren en samen met partners duurzaam investeren in de toekomst van het Nederlands voetbal, hoogwaardig natuurgebied ontwikkelen en de maatschappelijke impact in de regio Zeist vergroten. De onderzoeksresultaten die de KNVB uit het topvoetbal haalt, worden ook gebruikt voor de recreanten en andere sporten. De KNVB Campus is het kloppend hart van het Nederlands voetbal en vervult een lokale, regionale, landelijke én internationale functie. Sinds 2017 zijn de nationale seniorenteams in Zeist gevestigd. Het Nederlands elftal, de OranjeLeeuwinnen en Jong Oranje bereiden zich op de campus voor op interlands en toernooien. Onder optimale omstandigheden dankzij de topfaciliteiten op het gebied van voetbaltraining, data-analyse, fysieke training en medische verzorging/ondersteuning. De KNVB wil dezelfde omstandigheden bieden voor alle nationale jeugdteams.
Daarnaast wil de KNVB ruimte creëren voor de breedtesport; voor evenementen en maatschappelijke projecten. De activiteiten zijn nu hoofdzakelijk gericht op topsport, maar de KNVB wil ook heel graag de breedtesport naar de campus brengen. De KNVB voelt een grote verantwoordelijkheid om vanuit het voetbal iets terug te doen naar de gemeente Zeist, de regio Utrecht en haar inwoners. In het noordelijke deel van de KNVB Campus komen de beoogde drie nieuwe velden.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Ambities en ruimtegebrek in Zeist
De KNVB heeft ambities op nationaal en internationaal gebied en er zijn wensen voor verdere groei. De extra hectares die voor de ambities van de KNVB nodig zijn, lijken in Zeist vooralsnog niet voorhanden. Hoewel de gesprekken met de gemeente nog lopen en niet zijn afgebroken, zet de KNVB de deur voor ook voor andere gemeenten alvast wijd open. De KNVB wil uitbreiden, maar het is onzeker of dat kan op de locatie in Zeist.
‘Om onze nationale en internationale ambities te bereiken is groei en ruimte noodzakelijk. Ook voor onze huisvesting’, stelt de voetbalbond in een advertentie in het nieuwe magazine van Binnenlands Bestuur, dat op 25 oktober verschijnt. De KNVB wil vernieuwingen op de campus realiseren. Samen met onze partners duurzaam investeren in de toekomst van het Nederlands voetbal, hoogwaardig natuurgebied ontwikkelen en onze maatschappelijke impact in de regio Zeist vergroten.
Met de oplevering van de Campus in 2017 liep de KNVB voorop. Nederland zette de standaard voor de andere voetbalbonden. Het internationale voetbal heeft zich de afgelopen jaren echter op alle fronten sterk ontwikkeld. De eisen voor de spelers zijn zo hoog, dat het ook noodzakelijk is geworden om alle faciliteiten bij elkaar te hebben om goed te kunnen presteren. Sinds 2017 is de druk op de bezetting van de campus veel groter geworden. Dat heeft mede te maken met de ontwikkeling en professionalisering van het vrouwenvoetbal, waardoor ook deze nationale (jeugd)selecties een beroep doen op de faciliteiten van de campus. We kwalificeren ons met meerdere teams voor titeltoernooien. Een heel goede zaak voor het voetbal, maar op de campus zijn we daardoor uit ons jasje gegroeid.
Directeur topvoetbal Nigel de Jong: “Alles wordt gemeten en geanalyseerd. Voeding, data performance, gymsessies en fysieke testen zijn enorm belangrijk geworden. Ook vinden er meer besprekingen plaats, met het hele team maar bijvoorbeeld ook tussen de linies onderling. Je hebt daarvoor het juiste materiaal, goede ruimtes en meer mensen nodig. Op de KNVB Campus heb je dat allemaal bij elkaar. Andere landen hebben echter dat idee overgenomen en gaan Nederland nu voorbij. Zoals bijvoorbeeld de Portugese voetbalbond die een bijna exacte kopie van onze campus heeft gebouwd. Alleen hebben zij meer velden dan wij. Dat betaalt zich nu al uit voor Portugal, in talentontwikkeling en in prestaties."
Het Nederlands elftal (mannen en vrouwen) en Jong Oranje gaan voor. De overige teams kunnen we alleen kwijt op de KNVB Campus als er ruimte is. Het gebeurt regelmatig dat we ze elders in het land moeten stallen. Hierdoor hebben ze aanmerkelijk minder mogelijkheden en trainen op kwalitatief mindere velden. Een speler of speelster die zich bij het nationale team meldt, mag er qua faciliteiten niet op achteruit gaan ten opzichte van zijn of haar club. Het is een club overstijgende activiteit, op het allerhoogste niveau. Daarbij moet de basis op orde zijn. We bereiden de spelers en speelsters voor op hun volgende wedstrijd en toernooi, maar natuurlijk ook op de toekomst. We hebben hoge sportieve ambities. We willen internationaal de aansluiting houden met de top en prijzen winnen. Datgene wat het meeste in je eigen macht ligt, moet sowieso goed geregeld zijn. Dat mag je niet als excuus kunnen gebruiken.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Sommige nationale teams komen alleen op de campus voor de jaarlijkse medische screening. Het is niet mogelijk om al onze apparatuur en mensen mee te sturen door het hele land. Hierdoor krijgen deze teams niet de ideale begeleiding. De connectie tussen de teams kan het verschil maken. Wanneer je alle elftallen naast de deur hebt, krijg je als KNVB een perfect overzicht van alle spelers en speelsters. En voor de talentvolle jongens en meiden is het natuurlijk een enorme stimulans om op hetzelfde terrein te trainen als het Nederlands elftal. Dan zien zij waar ze het voor doen. Het is hun droom waar ze naartoe kunnen groeien.
Uitbreiding van het aantal velden is noodzaak. Met de komst van de campus in 2017 hebben we vooral in gebouwen geïnvesteerd, maar nog relatief weinig in velden. Er is alleen een kunstgrasveld bijgekomen en de velden aan de overkant van de Woudenbergseweg zijn opgeknapt. Andere voetbalbonden hebben goed naar ons gekeken. Zoals de Portugese voetbalbond dat een bijna exacte kopie van onze campus heeft gebouwd, maar wel met veel meer velden. Dat betaalt zich nu al uit voor Portugal, in talentontwikkeling en in prestaties. Drie velden is kwantitatief en kwalitatief niet meer genoeg.
Criteria voor een nieuwe locatie
De nieuwe campus moet ook op een eventuele nieuwe locatie blijven wat die nu is: de ‘middenstip van Nederland: dé ontmoetingsplek voor de Nederlandse voetbalwereld’, zoals de KNVB dat omschrijft. Die middenstip moet in geografisch opzicht niet te letterlijk worden genomen, geeft een woordvoerder aan. De bieding staat zeker niet alleen open voor gemeenten die zich in het hart van Nederland bevinden. Wel is het voor zowel KNVB-werknemers als voetballers prettig als de nieuwe campus goed bereikbaar is en er binnen pakweg een uur rijden een internationaal vliegveld voorhanden is.
De KNVB ziet gemeenten veruit als meest ‘geschikte partijen’ om het gesprek over de campus mee aan te gaan. Maar het kan ook om een combinatie van overheden gaan. ‘Daarbij kunnen wij ons voorstellen dat ook combinaties van private en publieke partijen belangstellend zijn’, schrijft de bond in een brochure over de nieuwe campus.
Gemeenten in de race
Verschillende gemeenten hebben interesse getoond in de huisvesting van de KNVB Campus, waaronder:
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
- Oisterwijk
- Rotterdam
- Barendrecht
- Breda
- Gemert-Bakel
- Noordwijk
Elke gemeente probeert op eigen wijze de KNVB te overtuigen. Neem Gemert-Bakel, dat als een van de kleinste kandidaten op het oog misschien een underdog lijkt. Toch ziet CDA-raadslid Joris van Loon, afkomstig uit het dorp, kansen. "Wij zijn een prachtige gemeente. Weliswaar niet de grootste, maar wel qua grondgebied. We hebben een prachtige locatie op het oog hiervoor. Er wordt gevraagd naar een parkachtige omgeving. Dat zullen ze in Rotterdam minder hebben dan hier." Hij benadrukt daarnaast de innovatieve kracht van de regio: "Wij zijn niet de meest bereikbare, maar wij hebben hier de Brainport-omgeving. De hersens van de wereld zitten hier en de KNVB zoekt een innovatieve locatie."
Andere gemeenten wijzen juist op hun schaal en bereikbaarheid. Barendrecht, grenzend aan Rotterdam, benadrukt zijn ligging in een natuurrijk gebied én de sterke voetbaltraditie in de regio. Wethouder Lennart van der Linden omschrijft het Zuidelijk Randpark als ideale locatie: "De locatie die we voor ogen hebben, is een groot gebied waar kinderen vanuit verschillende milieus samen kunnen komen."
De gemeenteraad van Breda was er onlangs interesse vanuit de lokale VVD-fractie en in Gemert-Bakel droomt CDA-raadslid Joris van Loon van een verhuizing naar zijn gemeente. In de gemeente Oisterwijk ging het balletje rollen door een aantal politieke partijen. Bij lokale initiatiefnemers ontstond veel enthousiasme over een KNVB Campus en is er door grondeigenaren ruim 35 hectare aangeboden. Het college van burgemeester en wethouders is overtuigd van het bidbook en hoopt de voetbalbond te overtuigen.
Oisterwijk profileert zich als een gastvrije, groene gemeente en toplocatie voor een KNVB Campus. "Een locatie in een natuurrijke omgeving die voor een belangrijk deel momenteel een planologisch traject doorloopt voor de ontwikkeling van verblijfsaccommodaties. De KNVB wil vernieuwingen op de campus realiseren. Samen met onze partners duurzaam investeren in de toekomst van het Nederlands voetbal, hoogwaardig natuurgebied ontwikkelen en onze maatschappelijke impact in de regio Zeist vergroten.
Wat staat daar voor gemeenten tegenover? Ze zullen, als ze de campus mogen huisvesten, het kloppende hart gaan vormen van een sport die door naar schatting 1,2 miljoen Nederlanders actief wordt beoefend. De regelmatige aanwezigheid van internationals en media straalt af op de gemeente. Daarbij wil de voetbalbond op de nieuwe locatie ook nadrukkelijk de samenwerking zoeken met lokale partijen om de gedachte van innovatie achter de nieuwe campus concreet vorm te geven. Te denken valt aan onderwijsinstellingen, onderzoeksbureaus en maatschappelijke instellingen. Ook ziet de voetbalbond mogelijkheden voor, bijvoorbeeld, bewegingsprogramma’s voor jongeren uit sociaal kwetsbare groepen op de campus.
Het selectieproces
Uit de gemeenten die zich aandienen wil de KNVB er maximaal vijf selecteren om mee door te praten. Dat zou moeten gaan geschieden in drie dialoogrondes, achtereenvolgens gewijd aan de wijze van samenwerken, de benodigde ruimte en infrastructuur en de haalbaarheid en de exploitatie van het plan. De voetbalbond streeft ernaar om binnen een jaar de knoop over de locatie van de KNVB Campus door te hakken.
Gemeenten die zich willen aanbieden, vraagt de KNVB hun plannen in te dienen. In drie dialoogrondes gaat de KNVB vervolgens verder in op de samenwerking, ruimte en infrastructuur, en de haalbaarheid.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid en duurzaamheid
De KNVB benadrukt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en streeft naar een duurzame ontwikkeling van de campus. De voetbalbond is zich bewust van haar bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. De KNVB heeft op vele vlakken een voorbeeldfunctie, ook in de maatschappelijke omslag naar verduurzaming en vergroening. Met De Groene Club helpen we onze verenigingen energiekosten te besparen. Aan dit verduurzamingsprogramma voor het amateurvoetbal zijn in minder dan vier jaar tijd 1.300 clubs verbonden. Met het mobiliteitsprogramma GO gaan we voor minder CO2-uitstoot in het voetbalverkeer.
Als KNVB vindt de KNVB het zeer belangrijk om in gezamenlijkheid en goed overleg met onze omgeving, zoals omwonenden, lokale ondernemers, belangenorganisaties, overheden en politiek dit project te realiseren. In een vroeg stadium heeft de KNVB daarom gesproken met omwonenden, belangenorganisaties zoals de Werkgroep Kromme Rijn-corridor, duurzaamheidsexperts en ondernemers over de plannen voor de campus.
Compensatie natuurverlies
Voor drie extra trainingsvelden heeft de KNVB extra ruimte nodig, buiten de huidige campusgrenzen. Die zoeken we met het grootste respect voor de naaste natuur en buren, waarbij we streven naar een win-winsituatie voor mens en omgeving. De drie velden willen we realiseren in het noordelijke deel, direct aangrenzend aan het huidige campusterrein.
De aanleg van de nieuwe velden gaat ten koste van 3,3 hectare bestaand NNN-gebied. Daarom wil de KNVB méér doen dan de wettelijk verplichte compensatie. Door in het nabije Odijk 10,3 hectare landbouwgrond in hoogwaardig natuurgebied te ontwikkelen, ontstaat er - met inbegrip van de wettelijke compensatie - drie keer zoveel natuur in onze directe leefomgeving.
De compensatie vindt voor een klein deel op de KNVB Campus plaats. Rondom de drie nieuwe oefenvelden komt een robuuste zoomvegetatie van minstens 5 meter breed. Bestaande bomen in deze strook worden zo veel mogelijk behouden. De waardevolle onderbeplanting (lage struiken en beplanting) wordt behouden en aangevuld met inheemse soorten van de Utrechtse Heuvelrug die de biodiversiteit verhogen. Op de bestaande campus nemen we compenserende en mitigerende maatregelen (voorkomen of verminderen negatieve effecten). We verhogen onder meer de natuurwaarden met de aanleg van de heuvelrugtuin, er komt een hoogwaardiger bostype bij villa Sonnehaert en zorgen met nieuwe aanplant voor meer biodiversiteit.
Aangezien een groot deel van de Utrechtse Heuvelrug al NNN-gebied is, zijn er geen mogelijkheden om hier tot volledige compensatie te komen. Daarom is de zoektocht uitgebreid binnen het overgangsgebied van Utrechtse Heuvelrug naar het Kromme Rijngebied. De KNVB steunt in de omgeving van Zeist al diverse initiatieven om het Kromme Rijnlandschap te beschermen en herstellen. Op hemelsbreed slechts 5 kilometer van de campus ligt het 10,3 hectare grote perceel De Hoef in Odijk. In het nabije Odijk (De Hoef) wordt een perceel van 10,3 ha hoogwaardige natuur ontwikkeld. Nu is het nog landbouwgrond. Door hoogwaardige natuur te ontwikkelen, waarbij inheemse bomen en struiken zullen worden aangeplant, wordt de groene corridor hersteld en kunnen flora en fauna terugkeren. Veel soorten planten en dieren zullen zich er snel thuis voelen.
Dit nieuwe gebied gaat twee bestaande natuurgebieden verbinden: de landgoederen zoals Hardenbroek, Sterkenburg, Hindensteyn langs de Langbroeker Wetering (richting Wijk bij Duurstede) en het Natura2000 gebied Overlangbroek aan de ene kant van de A12 en de landgoederen Amelisweerd, Rijnwijck, Wulperhorst, Niënhof en Oostbroek aan de andere kant van de snelweg. Hierdoor gaat een lang bestaande wens van natuurliefhebbers in vervulling om deze bijzondere ecologische corridor te versterken.
Overleg met omwonenden en andere partijen
De KNVB heeft in alle fasen van de planvorming de betrokken partijen geïnformeerd. Uiteraard zijn de omwonenden, onze directe buren, als eerste op de hoogte gesteld van ons voornemen om de campus verder te ontwikkelen en hoe dat er in de praktijk uit zou komen te zien. Die waardevolle gesprekken met omwonenden en bewonersvereniging Austerlitz Belang leverden diverse nieuwe inzichten op, vooral op het vlak van parkeren, communicatie en mogelijke licht- en geluidsoverlast, waarna de KNVB de plannen op tal van punten heeft aangepast. Lokaal Austerlitz wees ons op de aa…
In het oorspronkelijke plan zou de uitbreiding van de velden in totaal 5 ha omvatten. Dat is na alle overleggen teruggebracht tot 3,3 ha. Een belangrijke wijziging is het terugschroeven van het aantal nieuwe velden van vier naar drie. Hoe is dit zo gekomen?