De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) organiseert het voetbal in Nederland via een systeem van categorieën, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen categorie A en categorie B. Dit artikel behandelt de competitie-indeling en regels voor lagere elftallen in de KNVB Zuid 1, met specifieke aandacht voor categorie B en de O23-competitie.
Klasse-indeling en Teaminschrijving
Elk jaar schrijven verenigingen hun teams in voor de competities van het komende seizoen. Op basis van deze inschrijvingen maakt de KNVB de klasse-indeling voor de verschillende competities in categorie B. Om verenigingen te ondersteunen, biedt de KNVB een overzicht van de ingeschreven teams. Vanaf 1 juli 2024 zijn de verwerkte inschrijvingen en eventuele correcties in verband met promotie en degradatie beschikbaar voor verenigingen via Sportlink Club.
Aanvullend op de algemene klasse-indeling, wordt er ook een overzicht gegeven van de jeugdteams in de leeftijdscategorieën O13 tot en met O19 in de divisies en de hoofdklasse. Een belangrijke vernieuwing is dat deze teams hun speelniveau meenemen naar de opvolgende leeftijdscategorie, wat zorgt voor een consistentere en eerlijkere indeling.
De competitie-indelingen van de eerste tot en met de vijfde klasse bij de mannen (categorie A) en van de Top-, Hoofd- en eerste klasse bij de vrouwen (categorie A) voor het seizoen 2025/'26 zijn bekendgemaakt. Deze indelingen zijn ook te vinden op Voetbal.nl. Het wedstrijdschema van categorie A (reguliere competitie) volgt op zaterdag 9 augustus. De competitie start in het weekend van 20 en 21 september.
Het is cruciaal dat verenigingsvertegenwoordigers de klasse-indelingen zorgvuldig controleren.
Lees ook: Alles wat je moet weten over Zaalvoetbal Competitie Meppel
Belangrijke data voor teaminschrijving en publicatie van indelingen in 2025
- 16 juni 2025: Start inschrijven teams seizoen 2025/'26
- 25 juni 2025: Sluitingsdatum inschrijven teams
- 1 juli 2025: Publicatie klasse-indeling categorie B (met uitzondering van de JO13 t/m JO19 en MO-competities)
- 4 juli 2025: Publicatie indeling landelijk mannen 2e t/m 4e divisie
- 6 juli 2025: Uiterste reactiedatum klasse-indelingen cat. B (met uitzondering van de JO13 t/m JO19 en MO-competities)
- 6 juli 2025: Uiterste datum vullen bondsteams voor klassen met teamindex
- 11 juli 2025: Publicatie poule-indelingen senioren + divisies jeugd categorie A veldvoetbal
- 1 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen
- 2 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie
- 8 augustus 2025: Publicatie overige klasse-indelingen (o.a. de hoofdklassen JO)
- 8 augustus 2025: Publicatie competitie-indelingen senioren
- 8 augustus 2025: Publicatie competitie-indeling jeugd O7 t/m O19 en MO13 t/m MO20
- 8 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen seniorenvoetbal
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma reguliere competities senioren
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma jeugd O7 t/m O19
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie seniorenvoetbal
Start competities in 2025
- 16/17 augustus 2025: Start Tweede en Derde Divisie mannen
- 23/24 augustus 2025: Start Vierde Divisie mannen
- 30/31 augustus 2025: Start bekercompetitie categorie A en B
- 30 augustus 2025: Start fasevoetbal jeugd Noord, Oost en Zuid, pupillen West
- 6 september 2025: Start fasevoetbal junioren West
- 20/21 september 2025: Start competitie categorie A en B
Verschillen tussen Categorie A en Categorie B
De verschillen tussen categorie A en categorie B bij de KNVB komen voornamelijk tot uiting in de indelingen, afgelastingen, uitstel van wedstrijden en spelregels.
Indelingen
De A categorie omvat klassen waarbij teams spelen met verplichte promotie en degradatie. Voorbeelden hiervan zijn de 2e Divisie tot en met de reserve 2e klasse bij de heren, en de Eredivisie Vrouwen tot en met de 3e klasse bij de dames. In de B categorie zijn de regels voor promotie en degradatie vaak minder strikt of afwezig.
Afgelastingen
Bij het vaststellen van wedstrijden heeft de A categorie voorrang op de B categorie. Dit betekent dat bij beperkte beschikbaarheid van velden de wedstrijden in de A categorie doorgaan, terwijl die in de B categorie worden afgelast.
Uitstel van wedstrijden
De A categorie kent minder mogelijkheden voor het uitstellen van wedstrijden dan de B categorie. In de A categorie kan een verzoek tot uitstel alleen worden ingediend bij overmacht, zoals extreme weersomstandigheden, een sterfgeval of een calamiteit. In de B categorie is uitstel ook mogelijk bij een gebrek aan spelers, bijvoorbeeld door blessures, ziekte, vakantie of schorsing. Een verzoek tot uitstel moet altijd in overleg met de tegenstander en de KNVB worden gedaan.
Spelregels
De spelregels voor de A en B categorie zijn grotendeels hetzelfde, maar er zijn enkele verschillen die afhankelijk zijn van de leeftijdscategorie, het geslacht en het niveau van de teams. Een voorbeeld hiervan is het aantal wisselspelers.
Lees ook: Ontdek het Cypriotische voetbal
De O23-Competitie in de B-Categorie
Normaliter maken voetballers na het spelen in de O19 de overgang naar de senioren. Om jonge voetballers beter te begeleiden bij deze overgang, heeft de KNVB de O23-competitie in de B-categorie geïntroduceerd. De afgelopen jaren heeft er onderzoek plaatsgevonden naar de behoefte aan zo'n competitie. Uit dit onderzoek bleek dat veel spelers in de leeftijd van 16 tot 19 jaar stoppen met voetballen, met name in de B-categorie, omdat de stap naar de senioren te groot is.
De grote verschillen in leeftijd en levensfase tussen teamgenoten en tegenstanders hebben een aanzienlijke impact op deze jonge voetballers. Na bijeenkomsten met ruim 500 amateurclubs en interviews met diverse voetballers, bleek er een sterke wens te zijn voor een O23-competitie in de B-categorie.
Urgentie door de Corona-Pandemie
De competitie voor de huidige O19-spelers heeft door de impact van het coronavirus grotendeels stilgelegen. Hierdoor heeft deze groep voetballers niet of nauwelijks in competitieverband kunnen voetballen in de laatste twee reguliere seizoenen bij de junioren. Dit maakt de invoering van de O23-competitie nog urgenter voor het behoud van deze groep.
Organisatie van de O23-Competitie
De speeldag van de O23-competitie is zaterdag en/of zondag. De KNVB adviseert clubs om samen met de toekomstige O23-voetballers te bepalen wat de beste speeldag en het beste speelmoment is voor deze groep. Voor de O23-competitie in de B-categorie geldt vrije inschrijving.
Veelgestelde Vragen over de O23-Competitie
Waarom een O23-competitie?
De KNVB biedt de nieuwe O23-competitie aan om clubs te helpen met het behoud van junioren. Onderzoek onder voetballers en signalen vanuit clubs wezen uit dat jongeren moeite hebben met de overstap van de jeugd naar de senioren. Door de overgang naar de senioren te verlengen, biedt de KNVB voetballers de mogelijkheid om langer met en tegen leeftijdsgenoten te blijven voetballen, wat het voetbalplezier ten goede komt en bijdraagt aan het behouden van junioren voor het voetbal.
Lees ook: Braziliaans voetbal nader bekeken
Wat is de achtergrond?
De gedachte is dat het voor jonge spelers (18 - 22 jaar) leuker is om met leeftijdsgenoten te blijven voetballen. Voorheen gingen junioren na de O19 direct door naar de senioren. Met de nieuwe O23-competitieopzet wordt het voor clubs gemakkelijker om junioren te begeleiden in hun overgang naar de senioren.
Hoe wordt deze competitie weergegeven?
Voor de O23-competitie in de B-categorie geldt vrije inschrijving. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen wordt de competitie ingedeeld op basis van de team-index en wordt er in twee, drie of vier fases gevoetbald.
Wat is de Teamindex?
Met behulp van de Teamindex wordt de speelsterkte van teams beter vastgesteld. Dit helpt bij het beter, gelijkwaardiger en eerlijker indelen van de amateurcompetities. De Teamindex vormt een nieuwe factor bij het indelen van de competities. Om de Teamindex zo goed mogelijk te kunnen inzetten, is het van belang de bondsteams correct en tijdig samen te stellen - dit geldt alleen voor teams O13 en ouder - en het wedstrijdformulier (mDWF) voorafgaand en na afloop van een wedstrijd nauwkeurig in te vullen. De bondsteams moeten uiterlijk 12 juli zijn ingevuld.
De indeling van teams gebeurt aan de hand van vier stappen:
- Op basis van (historische) wedstrijdgegevens uit Sportlink wordt bepaald wat de relatieve sterkte van spelers is.
- Wanneer bekend is in welk team spelers gaan spelen, is het mogelijk een gemiddelde Teamindex te bepalen.
- De Teamindex wordt toegevoegd aan het huidige indelingsproces samen met de bestaande indelingsfactoren zoals reisafstand en clubvoorkeuren.
- Teams worden, mede op basis van hun Teamindex, ingedeeld waardoor er meer gelijkwaardige wedstrijden en competities ontstaan.
Meer informatie over de Teamindex is te vinden op knvb.nl/teamindex.
Wordt er met promotie/degradatie gewerkt?
Nee, er is geen promotie-/degradatieregeling in de O23-competitie voor de B-categorie.
Wanneer is deze competitie gestart?
Deze competitie is gestart in september 2021.
Is deze competitie alleen voor jongens?
Op dit moment is deze competitie alleen voor jongens of voor meiden die onderdeel zijn van een gemengd team.
Wordt in deze competitie ook Bekervoetbal aangeboden?
Mits er voldoende animo is, wordt er voor deze competitie ook Bekervoetbal aangeboden.
Op welke dagen wordt deze competitie gespeeld?
De competitie wordt aangeboden voor de zaterdag en/of de zondag. De KNVB raadt clubs aan de keuze voor de speeldag in overleg met de voetballers te bepalen, zodat deze het beste aansluit bij de behoeften van de doelgroep.
Wat is de leeftijdsgrens voor deze competitie?
Spelers geboren op of na 1 januari 2003 mogen meespelen in de O23-competitie. Spelers mogen meespelen in de O23-competitie vanaf het moment dat zij de leeftijd van 15 jaar bereiken.
Is er mogelijkheid tot leeftijdscompensatie?
In de leeftijdscategorie O23 (B-categorie) zijn maximaal drie dispensatiespelers per team toegestaan. Een dispensatiespeler mag maar één jaar ouder zijn (geboren op of na 1 januari 2002).
Voor welke teams is de O23 categorie B?
De O23 categorie B is bedoeld voor teams die in de jeugd of eventueel al in de senioren ook zijn uitgekomen in de categorie B. Teams die in het verleden voornamelijk zijn uitgekomen in de categorie A wordt aangeraden om in te schrijven in de laagste divisie (Divisie 4, categorie A). Hiervoor geldt een vrije inschrijving.
Door zoveel mogelijk teams vanaf de start van de competitie op het juiste niveau uit te laten komen, is er een betere gelijkwaardigheid van de O23-competities.
Praktijkvoorbeelden en Ervaringen
Voetbalprominenten hebben zich uitgesproken over het nut en de noodzaak van de O21 competitie. Onder andere de talenten Jurriën en Quinten Timber, oud-international Hedwiges Maduro en voormalig KNVB-directeur Voetbalontwikkeling Art Langeler (die nauw betrokken was bij de invoering van de nieuwe competities) hebben hun visie gedeeld.
Indelingen JO13-JO19 en MO13-MO20
De indelingen van de JO13 tot en met JO19 (eerste klasse en lager) en de MO13 tot en met MO20 zijn gemaakt op basis van de op 6 juli ingevulde bondsteams. Dit was de uiterste datum waarop bondsteams voor de berekening van de Teamindex konden worden gevuld.
Voor teams die op die datum niet gevuld waren, kon geen Teamindex worden berekend. Daardoor zijn ze mogelijk niet op het juiste niveau ingedeeld.
Periode Kampioenschappen Regels
De standen in iedere periode wordt opgemaakt obv het aantal behaalden punten. Eindigen teams gelijk, dan is het doelsaldo doorslaggevend, gevolgd door het aantal doelpunten vóór.
Competities met oneven aantal teams
Als winnaar periode 1 ook periode 2 wint, dan gaat de 2e periode titel naar de nummer 2 (= aangemerkte periodekampioen) van de 2e periode. Het team dat in de eindstand van de gehele competitie het hoogste is geëindigd en niet al (aangemerkte) periode winnaar is, wint de 3e periode. In bovenstaande gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, volgend door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Geen promotie mogelijk
Verenigingen die zich plaatsen voor de nacompetitie in enige klasse/divisie, kunnen niet aan de nacompetitie deelnemen als in alle poules van de naastgelegen hogere klasse/divisie al teams van deze vereniging uitkomen. Een uitzondering hierop is van toepassing als al bij de start van de nacompetitie in deze bewuste klasse/divisie vaststaat dat het team van dezelfde vereniging in die hogere klasse/divisie is gedegradeerd, gepromoveerd of als ‘herkanser’ dan wel periodekampioen wordt aangemerkt. Is een eventuele promotie of rechtstreekse degradatie nog afhankelijk van een beslissingswedstrijd c.q.
Eerst moeten de (aangemerkte) periode kampioenen worden bepaald, voordat bepaald wordt welke team de periodetitel van de kampioenen of promovendus overneemt. In bovenstaande 2 gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, volgend door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Overzicht van het Nederlandse Voetbal Systeem
Sinds het seizoen 2016/’17 heeft het Nederlands topvoetbal de huidige vorm.
Eredivisie
18 teams - geen beloftenteams
Het hoogste Nederlandse voetbalniveau is de Eredivisie. In deze competitie strijden achttien teams om de landstitel én tickets voor Europees voetbal. De nummmers één en twee plaatsen zich voor de voorrondes van de Champions League, de nummer drie voor de voorrondes van de Europa League. De vier hoogst geëindigde teams die zich niet rechtstreeks voor Europees voetbal hebben geplaatst spelen play-offs om het laatste ticket voor de voorrondes van de Europa League.
Met ingang van het seizoen 2019/'20 zijn er twee teams die rechtstreeks degraderen naar de Eerste Divisie. De nummer zestien speelt met de vier periodekampioenen uit de Eerste Divisie én de twee hoogstgeëindigde teams die niet rechtstreeks gepromoveerd zijn om de laatste plek in de Eredivisie.
Eerste Divisie
20 teams - 4 beloftenteams
De Keuken Kampioen Divisie bestaat uit twintig teams, waaronder vier beloftenteams. De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie.
Tweede divisie
18 teams - 2 beloftenteams
Sinds 2016/’17 is er sprake van een nieuwe Tweede Divisie. Deze nieuwe competitie moet de overgang tussen het huidige betaald voetbal en amateurvoetbal vereenvoudigen.
Speeldagen
Voor de Tweede Divisie geldt dat elke club (voorafgaand aan het seizoen) een voorkeur kan uitspreken voor het spelen van zijn thuiswedstrijden op zaterdag of zondag. Zaterdagclubs zullen tegen andere zaterdagclubs uitkomen op zaterdag en zondagclubs zullen tegen andere zondagclubs uitkomen op zondag. Zaterdagclubs spelen tegen zondagclubs op zaterdag om 18.00 uur. Hierbij geldt dat clubs onderling een ander aanvangstijdstip kunnen overeenkomen, alsmede dat overeen kan worden gekomen dat zondagclubs op zaterdag tegen elkaar spelen, mits een en ander tijdig is gecommuniceerd en van te voren door ons goedgekeurd.
Derde divisie
Zaterdag en zondag: 18 teams - 1 beloftenteam
De Derde divisie vormt nu een belangrijke opstap naar de Tweede divisie en mogelijk hoger. De competities bestaan in het seizoen 2019/'20 ieder uit 17 teams, waaronder 1 beloftenteam. De competities blijven op zondag en zaterdag bestaan, waardoor clubs hun voorkeur voor een speeldag kunnen aangeven.
De eerste elftallen die zijn geëindigd als de nummers vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in de Tweede divisie degraderen rechtstreeks naar de Derde divisie zaterdag of zondag. De kampioenen in de Derde divisie promoveren rechtstreeks naar de Tweede Divisie.
Hoofdklasse
Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er in de Hoofdklasse twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag. In het seizoen 2018/'19 spelen er in de Hoofdklasse twee zondag in beide poules één beloftenteam. Na het seizoen 2018/'19 zijn er geen beloftenteams meer in de Hoofdklasse en zal er onder de Derde divisie een beloftencompetitie worden gespeeld.
De eerste elftallen die zijn geëindigd als nummer vijftien en zestien van de zestien eerste elftallen in beide Derde divisies degraderen rechtstreeks naar de Hoofdklasse. De kampioenen van de Hoofdklassen A en B promoveren rechtstreeks naar de Derde divisie (zaterdag/zondag). De nummers dertien en veertien van de eerste elftallen na afloop van de reguliere competitie in beide Derde divisie (zaterdag/zondag) en de zes (vervangend) periodekampioenen van de Hoofdklasse A en B (zaterdag/zondag) spelen om één plaats in Derde divisies (zaterdag/zondag).
Beloftencompetities
Betaaldvoetbalclubs hadden voorafgaand aan het seizoen 2016/'17 de keuze om zich in te schrijven voor de voetbalpiramide of onderdeel uit te blijven maken van de beloftencompetities. Vanaf het seizoen 2019/'20 is er een promotie-/degradatieregeling voor beloftenteams tussen de Derde divisie en beloftencompetitie.