Basketbal is een van de populairste sporten ter wereld, zowel op amateurniveau als professioneel niveau. Het snelle spel met de bal inspireert door zijn techniek, dynamiek en teamwork. Of het nu op school is, in een club of in internationale competities zoals de NBA.
De Geschiedenis van Basketbal: Van Uitvinding tot Wereldwijd Fenomeen
Basketbal ontstond aan het eind van de 19e eeuw in de Verenigde Staten. Om precies te zijn: in 1891 in Springfield, Massachusetts. In die tijd zocht de Canadese sportleraar en arts James Naismith een oplossing om zijn leerlingen bezig te houden tijdens de koude wintermaanden. Zijn taak was om een spel te ontwikkelen dat binnenshuis gespeeld kon worden, fysiek veeleisend was en het risico op blessures minimaliseerde.
Naismith liet zich inspireren door bestaande sporten zoals voetbal en rugby, maar creëerde een compleet nieuw concept: een spel waarbij twee teams een bal in een mand proberen te gooien die aan de muur is bevestigd. Er werden twee perzikmanden gebruikt die op een hoogte van 3,05 meter werden gemonteerd - een hoogte die vandaag de dag nog steeds de standaard is voor de basketbalhoepel.
Het resultaat was de uitvinding van basketbal - een compleet nieuwe sport die aanvankelijk met een voetbal werd gespeeld. Twee perzikmanden werden aan de muren van de hal bevestigd op een hoogte van 3,05 meter - een baskethoogte die vandaag de dag nog steeds standaard is. De bal moest in de mand worden gegooid zonder dat de tegenstander fysiek contact mocht maken. Zo ontstond het basisidee van deze sport, die wordt gekenmerkt door eerlijkheid, tactiek en snelheid.
Slechts een paar jaar later verspreidde het nieuwe spel zich snel in de VS en werd het al snel internationaal erkend. De opkomst van basketbal werd gekenmerkt door innovatie, sociaal leren en sportief enthousiasme. Tegenwoordig is het spel op alle continenten ingeburgerd, met professionele competities, schoolprogramma's en grote internationale toernooien.
Lees ook: Basketbal- en honkbalsterren: een zeldzame combinatie
De eerste officiële wedstrijd werd gespeeld in Springfield in 1892. Een jaar later (1893) namen de eerste studententeams het tegen elkaar op. Een van de bekendste vroege teams waren de Buffalo Germans, die actief waren vanaf 1895 en bekend werden om hun tactische speelstijl en indrukwekkende overwinningsreeks.
Met het groeiende aantal wedstrijden en de toenemende belangstelling van toeschouwers verspreidde de geschiedenis van basketbal zich snel tot buiten de grenzen van de VS. Het spel was niet alleen gemakkelijk te begrijpen, maar ook spannend, dynamisch en ideaal voor lessen lichamelijke opvoeding, openbare evenementen en recreatiefaciliteiten. De oorsprong van basketbal ontwikkelde zich van een indoorspel voor schoolkinderen tot een populaire publieksattractie.
Al vroeg werden er ook weddenschappen afgesloten op teams en spelers - een eerste stap naar de commercialisering van basketbal, wat het enthousiasme verder aanwakkerde. De mogelijkheid om geld in te zetten op de uitkomst van een wedstrijd zorgde ervoor dat steeds meer mensen betrokken raakten bij de sport. Deze mix van spanning, competitie en potentiële winst versnelde de opkomst enorm.
Een belangrijke mijlpaal in de basketbalgeschiedenis was het jaar 1940, toen de eerste wedstrijd op de Amerikaanse televisie werd uitgezonden. Hierdoor werd basketbal voor het eerst toegankelijk voor een breed publiek, ongeacht de locatie of stadioncapaciteit. De impact was enorm: nog meer mensen werden zich bewust van de sport en de populariteit bleef groeien.
Slechts zes jaar later, op 6 mei 1946, werd in New York City de Basketball Association of America (BAA) opgericht - de directe voorloper van de huidige NBA, de bekendste en succesvolste basketbalcompetitie ter wereld. Het markeerde het begin van de professionalisering van de sport op het hoogste niveau.
Lees ook: Bekende basketbalshorts onthuld
De combinatie van toenemende media-aanwezigheid, groeiende commerciële interesse en professionele organisatie maakte de weg vrij voor basketbal om een wereldwijde sportcultuur te worden. Tegenwoordig is basketbal een van de meest bekeken en gespeelde sporten ter wereld - zowel professioneel als recreatief.
Iedereen die de geschiedenis van basketbal bestudeert, beseft dat de sport meer is dan alleen een spel - het is een uiting van creativiteit, eerlijkheid en teamgeest. Het is een indrukwekkende reis geweest van de uitvinding van basketbal in een sporthal op school tot een wereldwijde massabeweging.
Beroemde Basketballers en Hun Iconische Momenten
Veel beroemde basketballers hebben hun stempel op het spel gedrukt. Hier is een overzicht van legendarische spelers die niet mogen ontbreken in de basketbalgeschiedenis:
- Bill Russell - won 11 NBA-titels met de Boston Celtics
- Wilt Chamberlain - de enige speler die 100 punten scoorde in een wedstrijd
- Kareem Abdul-Jabbar - recordhouder punten en skyhook move
- Magic Johnson - spelverdeler met ongeëvenaarde visie
- Larry Bird - Celtics legende en Magic's tegenstander
- Michael Jordan - icoon van de jaren 90 en zesvoudig NBA-kampioen
- Kobe Bryant - charismatische scorer voor de Los Angeles Lakers
- Dirk Nowitzki - meest succesvolle Duitse speler in de NBA
- LeBron James - alleskunner en superster die vandaag de dag nog steeds actief is
Michael Jordan: Een Legende Vereeuwigd in Korte Filmpjes
Basketballer Michael Jordan wordt door velen gezien als de beste speler aller tijden in het basketbal. De man die in de jaren tachtig en negentig furore maakte in de Amerikaanse basketbalcompetitie NBA als speler van de Chicago Bulls, won zes kampioenschappen in zijn carrière en pakte talloze individuele prijzen. In zo’n loopbaan zijn er vele momenten die je als sportliefhebber niet meer vergeet.
Jordan debuteerde in 1984 in de Amerikaanse basketbalcompetitie NBA. De Chicago Bulls kozen hem als derde in de draft, het systeem waarbij basketbalclubs jeugdspelers afkomstig van universiteiten of hoge scholen kunnen kiezen. Zijn eerste jaren in de NBA kenmerkten zich vooral door individueel succes. De Bulls wonnen geen kampioenschappen, maar Jordan zelf pakte prijs na prijs. Hij won goud op de Olympische Spelen van 1984, overigens nog voordat hij debuteerde in de NBA. In die jaren was het gebruikelijk dat een of twee talenten mee gingen met het nationale team naar grote eindtoernooien.
Lees ook: Basketbal taart versieren
Met een gemiddelde van ruim 37 punten per duel werd Michael Jordan in zijn derde seizoen topscorer van de NBA. Het mocht niet baten, want wederom Boston knikkerde Chicago uit de play-offs. Het management van de Bulls besefte dat meer nodig was dan alleen Jordan om een titel te pakken. Met Scottie Pippen haalde Chicago een jonge, veelbelovende speler binnen. De nieuwe coach Phil Jackson en de ervaren forward Horace Grant moesten de Bulls verder omhoog helpen. Een geslaagde verandering, want de Bulls haalden inderdaad de finale en versloegen de Los Angeles Lakers, met legende Earvin ‘Magic’ Johnson in de gelederen. Ook de twee jaar daarna werden de Bulls kampioen van de NBA met Jordan als natuurlijke leider en boegbeeld.
Na het derde kampioenschap in 1993 besloot Jordan later dat jaar echter om te stoppen met basketbal. De moord op zijn vader, eerder dat jaar, had ervoor gezorgd dat basketbal niet langer zijn topprioriteit was. Jordan keerde in maart 1995 terug in de NBA, midden in het seizoen bij zijn oude team in Chicago. Al in zijn vijfde duel na zijn terugkeer ging Jordan ‘los’ en scoorde 55 punten tegen New York. Desondanks werd dat jaar de titel niet gewonnen, die ging naar Houston Rockets.
In zijn eerste volledige seizoen na zijn comeback leidde Jordan de Bulls naar 72 winstpartijen in een seizoen van 82 duels. De kroon op het werk volgde en de Chicago Bulls werden in 1996 weer kampioen. Net als in ’91, ’92 en ’93 kwam er ook nu een trilogie want ook de twee jaar daarna leidde Jordan zijn team naar het landskampioenschap. De titel in 1998 was Jordans laatste, hij nam afscheid van de NBA en stopte met basketbal.
Na zijn afscheid kocht Jordan een deel van basketbalteam Washington Wizards. Op de training van het team kwam hij erachter nog steeds erg veel lol in het spelletje te hebben. In de zomer van 2001 zei hij nog voor 99,9% zeker niet terug te keren in de NBA, later dat jaar debuteerde hij voor zijn eigen team en werd prompt topscorer van de ploeg. In 2003 nam hij definitief afscheid van de NBA. Daarmee kwam een einde aan een periode waarin Jordan de NBA wereldwijd verder op de kaart had gezet als het grote marketingcircus wat het nu is.
Enkele iconische momenten van Michael Jordan zijn:
- Goud tijdens de Olympische Spelen van 1984 en 1992.
- Het winnende schot in de play-offs van 1989 tegen Cleveland Cavaliers.
- De dunk over Patrick Ewing in 1991 tegen de New York Knicks.
- De "flu game" in de finale van 1997 tegen Utah Jazz, waarin hij met griep toch 38 punten scoorde.
- Het laatste schot voor de Chicago Bulls in de finale van 1998, waarmee hij de titel won.
Dirk Nowitzki: Duitse Legende in de NBA
Alleen basketballiefhebbers zullen zijn naam herkennen: Dirk Werner Nowitzki. Duitser van geboorte (19/6/1978) en Texaan sinds hij in 1989 naar Dallas, TX verhuisde om daar profbasketballer voor de Dallas Mavericks te worden. Afgelopen week nam hij afscheid van de NBA, van Dallas (zijn laatste thuiswedstrijd) en San Antonio (zijn laatste uitwedstrijd). Beide wedstrijden werden gebruikt om met prachtige video’s, toespraken (gelukkig weinig) en heel veel show, muziek, vuurwerk en minutenlang applaus van de blije toeschouwers deze lange, eigenlijk slungelige speler uitgeleide te doen. Na 21 seizoen bij dezelfde club gespeeld te hebben, zette hij een dikke streep onder zijn indrukwekkende loopbaan.
'Durk' Dirk (de Amerikanen spreken uit: Durk) was de verpersoonlijking van simpel basketbal. Van hem hoefde je geen 'flashy' trucs te verwachten, geen ballen achter de rug of tussen de benen door gespeeld, geen theater, geen show… Neen, Dirk gooide gewoon de bal door de ring en deed dat zodanig goed dat hij nu de 6e topscorer ooit in de NBA is.
Dirks moeder (Helga Bredenböcker) was een goede basketbalspeelster, zijn vader Jörg-Werner Nowitzki was Duits handbal-international. Zijn zusje Silke was een goede atlete die ook kon basketballen en de familie leefde een hecht familieleven waar sport, studie, 'gewoon' blijven en leven op sociaaldemocratische basis aangehangen werd.
Op 15-jarige leeftijd begon hij met basketbal, maar, hoe gek dat ook klinkt, zijn lengte zat hem voortdurend in de weg. Hij leek onhandig, de bal was vaak zijn tegenstander totdat een Duitse international, Holger Geschwindner, zich over de gymnasist ontfermde en hem dagelijks ging trainen. De rest is eigenlijk geschiedenis. Na nog acht maanden als 2.08 meter lange bonenstaak in de Wehrmacht te hebben gediend, verlegde hij zijn blik op Amerika. Daar werd het allerbeste basketbal ter wereld gespeeld en daar moest hij heen; zo had ook Geschwindner hem voorgehouden. Die coach leerde hem echter ook meer. Om een beter en zeker completer mens te worden, raadde hij de jonge Dirk aan tenminste een muziekinstrument te gaan beheersen (dat werd de saxofoon) en heel veel wereldliteratuur te gaan lezen, hetgeen gebeurde: Dirk kon je overal lezend aantreffen. Geschwindner hield niet van sportmensen die niets anders konden zijn dan louter sportmens; de wereld was groter dan alleen maar een basketbalveld.
Tegenwoordig bestaat de Dirk Nowitzki Foundation die zich voornamelijk richt op diepe armoede in Afrikaanse landen en waar Dirk miljoenen heeft aangereikt om de jeugd aan het georganiseerd sporten te krijgen. Dirk is ook heel keurig getrouwd met een Zweedse vrouw Jessica, dochter uit een Zweeds-Afrikaans huwelijk en zuster van de voetballende broers Martin en Marcus Olson. De Nowitzki-familie woont in Dallas, de drie kinderen spreken Engels, Zweeds en Duits en hebben waarschijnlijk vol verbazing toegekeken hoe de internationale sportwereld hun vader uitgeleide deed.
Beelden van de grote Dirk die nauwelijks zijn emoties de baas kon blijven zijn de hele wereld over gegaan, voornamelijk omdat een vrij uniek sportmens hier afscheid van de actieve sport nam. Hij speelde 21 jaar als prof voor slechts een ploeg: de Dallas Mavericks. Hij werd eenmaal met die ploeg NBA-kampioen en hij droeg speelnummer 41. Vandaar dat tien en tien duizenden mensen in Dallas afgelopen week in een T-shirt liepen met het getal 41-21-1 op de borst.
Na zijn laatste thuiswedstrijd kreeg hij op het veld in Dallas bezoek van de hoge heren Charles Barkley, Scottie Pippen, Shawn Kemp, Larry Bird en Detlef Schrempf (zijn Duitse voorganger in de NBA) en al deze ex-basketballers wezen Dirk aan als een sober spelende doorzetter die verschrikkelijk goed kon schieten, die zelden stomme dingen deed en die het woord clubtrouw wel heel erg hoog in zijn vaandel voerde. Clubeigenaar Mark Cuban bood Dirk een baan voor het leven aan in Dallas ("And I don’t care what you will be doing, as long as you stay here") en onder een woeste orkaan aan geluid; muziek, vermengd met applaus, geschreeuw en alle andere vormen van lawaai werd Dirk uitgezwaaid.
Een avond later, in San Antonio, kreeg hij een mini-versie van een avond eerder over zich heen. Opmerkelijk: waar hij in Dallas vrij geserreerd was en bleef, brak hij in San Antonio al bij het zien van een magnifieke videopresentatie… Het publiek in San Antonio pakte de situatie op en begroef hem werkelijk onder een zelden meegemaakte ovatie die minuten lang duurde. In de laatste minuten van de wedstrijd gaf de coach van San Antonio, de beroemde Greg Popovic, aan zijn spelers de opdracht Nowitzki niet meer te verdedigen en hem ongestoord zijn laatste schoten in de NBA af te vuren. Dirk schoot ze raak.
Deze man, die in eigen land 'Duitser van het jaar 2011' werd, over wie twee boeken werden geschreven die in het Duits en het Engels uitkwamen (één heet: Einfach Er: Dirk Nowitzki) speelde 1680 NBA-wedstrijden en gooide er 31.560 punten in. Hij sprong nooit hoog, hij was geen super-atleet, maar scoorde altijd. Schieten was zijn specialiteit en watermerk, zoals Geschwindner hem dat geleerd had. Voor zijn diensten in Dallas kreeg Dirk het leuke sommetje van 251.646.362 miljoen dollar; meer dan een kwart miljard. In zijn laatste seizoen nam hij genoegen met een simpele 5 miljoen, een soort luxe AOW.
Nowitzki was als speler speciaal door zijn manier van schieten (vaak vanaf een been, als een soort ooievaar), maar als mens was hij ook apart. Interviews met hem (ik deed het eenmaal tijdens een All Star-weekend) waren briljantjes en gingen ergens over. Hij hield niet van sportieve prietpraat, zelfverheerlijking was hem vreemd, maar Ordnung musste sein. Journalisten die voor hun beurt gingen, werden gewoon genegeerd. Dirk verklaarde dan later: "U was nog niet aan de beurt… Ik sprak nog met een ander."
Dirk, nog slechts 40 jaren jong, speelde 51.368 minuten NBA-basketbal. Zijn beginsalaris in Dallas was 1.6 miljoen dollar, zijn hoogste salaris was 26 miljoen voor een jaar. Om aan te geven hoe zwaar (en moeilijk) het is een compleet seizoen NBA te spelen: in 21 seizoen speelde hij er slechts twee (2) volledig. Ook hij was fysiek wel kwetsbaar. Knie, achillespees, neus… Deze vlaggendrager voor Duitsland bij de Olympische Spelen van 2004 werd, spottenderwijs ook wel Irk Nowitzki genoemd. Irk als in 'No D', geen Defense, geen verdediging. Dat trok hij zich aan en hij leerde verdedigen (niet heel goed, maar toch). En: hij deed nooit aan gewichtentraining. Schutters als hij hadden dat niet nodig en te veel ontwikkelde spieren waren niet goed volgens Dirk en Geschwindner. Net zoals zijn Duitse coach/vriend hem voorhield niet al te veel aandacht te besteden aan oeverloze gesprekken over de te voeren tactieken in een wedstrijd. Gewoon die bal erin schieten was immers de basis voor Dirk voor heel veel succes.
Dat een Europeaan dat in de NBA voor elkaar kreeg, is bijzonder. Ja, het is waar, ik bleef afgelopen woensdag op en zag, midden in onze nacht, de ceremonie in Dallas bij Ziggo Sport. Indrukwekkend was het eerste woord dat in me opkwam. Sport kende daar in Dallas geen grenzen. Dirk was voor even van ons allen.
Basketbal Vandaag: Van Professionele Competities tot Recreatieve Sport
Tegenwoordig wordt basketbal overal ter wereld gespeeld - van professionele competities tot recreatieve sporten in het park of op het schoolplein. Of het nu buiten is met basketbal hoepels, in moderne sporthallen met indoor basketbal hoepels of op geïmproviseerde streetball velden met draagbare basketbal achterborden - het spel heeft al lang een cultstatus bereikt. In Europa zijn er talloze nationale competities zoals de BBL (Basketball Bundesliga) in Duitsland of de ACB in Spanje, die getalenteerde spelers een professioneel podium bieden.
Internationale toernooien zoals het FIBA Wereldkampioenschap of de Olympische Spelen zijn echte toeschouwersmagneten en brengen de beste basketballers ter wereld samen. Hoewel de NBA het wereldwijde vlaggenschip blijft, ontwikkelen zich ook in andere landen sterren en talenten die wereldwijd de aandacht trekken.
Basketbal wordt steeds populairder in de vrijetijdssector - niet in de laatste plaats vanwege de lage instap: alles wat je nodig hebt is een basketbalring, een bal en een beetje ruimte. Het assortiment basketbalaccessoires van hoge kwaliteit is ook groter dan ooit. Denk hierbij aan basketbalnetten, ballenpompen, tassen, trainingstouwen en tape voor de zaalvloer.
Hoogwaardige basketbaluitrusting - van shirts en speciale basketbalschoenen tot functionele trainingsaccessoires - is nu gemakkelijk te vinden in veel online winkels. Als je op zoek bent naar een complete basketbalset, kun je gemakkelijk online bestellen en profiteren van een grote selectie, eerlijke prijzen en snelle levering.
Rolstoelbasketbal: Een Inspirerend Voorbeeld van Inclusie
Rolstoelbasketbal gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog, want na de bevrijding werkten gewonde soldaten aan hun herstel door zoveel mogelijk lichaamsbeweging - onder meer door het spelen van basketbal. Op 5 mei 1956 zag een gevuld Olympisch Stadion in Amsterdam een wedstrijd in het rolstoelbasketbal. Voor de meeste mensen was dit een kennismaking met de gehandicaptensport.
Op de Europese parakampioenschappen in Rotterdam trok het rolstoelbasketbal de meeste aandacht. Het is een beloning voor de basketbalbond, die al in 1978 als eerste sportbond ter wereld de gehandicaptensport opnam in de eigen organisatie.
3x3 Basketbal: De Urban Variant Verovert de Wereld
In 2014 las Jesper Jobse een oproep van de Nederlandse Basketball Bond voor deelname aan de WK 3x3. Vijf jaar later was dat evenement in zijn eigen stad. Alles bij het 3x3 basketball is snel en zo ook de ontwikkeling van Jesper Jobse in dit nieuwe onderdeel, de urban variant van het traditionele 5x5. In korte tijd deze sport wereldwijd gegroeid naar zo’n 250 miljoen beoefenaars, zo zeggen de cijfers tenminste van de wereldbond FIBA.