Het handbal in Europa heeft een rijke en boeiende geschiedenis, gekenmerkt door de opkomst van verschillende landen, de evolutie van het spel en de onvergetelijke momenten die de sport hebben gevormd. Van de vroege pioniersjaren tot de moderne professionalisering, dit artikel duikt in de geschiedenis van het Europees Kampioenschap handbal.
De Vroege Jaren: Van Veldhandbal naar Zaalhandbal
De eerste stappen in de Nederlandse handbalgeschiedenis werden al in 1938 gezet met de oprichting van traditionele Haagse handbalverenigingen zoals Hermes en Wings. Aanvankelijk was het vooral het "elf-handbal" dat populair was, een variant die op een groter veld met elf spelers per team werd gespeeld. Nederland heeft in de veldhandbalperiode vier keer meegedaan aan een WK: in 1938 in Duitsland, in 1952 in Zwitserland, in 1963 opnieuw in Zwitserland en in 1966 in Oostenrijk.
Na de Tweede Wereldoorlog verschoof de focus geleidelijk naar het zaalhandbal, de variant die we vandaag de dag kennen. Deze overgang markeerde een belangrijke stap in de ontwikkeling van de sport, met snellere acties en meer technische vaardigheden.
De Oprichting van de EHF en de Eerste EK's
Pas in 1994, na de oprichting van de Europese Handbal Federatie (EHF) op 17 november 1991 in Berlijn, lagen er meer mogelijkheden voor de ‘kleinere’ landen om ook aan het grote werk te mogen proeven. De EHF speelde een cruciale rol in de structurering van het handbal in Europa en de organisatie van internationale toernooien.
Het eerste officiële Europees Kampioenschap handbal voor mannen werd gehouden in 1994 in Portugal, waar Zweden de eerste kampioen werd. Dit markeerde het begin van een nieuw tijdperk voor het handbal in Europa, met regelmatige kampioenschappen die de beste teams van het continent samenbrachten. Het Europees kampioenschap handbal vrouwen is de officiële competitie voor Europese nationale handbalteams van senioren en vindt elke twee jaar plaats. Naast de bekroning van de Europese kampioenen, dient het toernooi ook als een kwalificatietoernooi voor de Olympische Spelen en het Wereldkampioenschap.
Lees ook: Turkije wint EK Volleybal
Nederland op de Europese Kampioenschappen: Een Moeizame Start
Voor Nederland was de weg naar de Europese top lang en moeizaam. Decennialang verbleef Oranje, tot 1992, in de toen nog zo geheten B-categorie op Europees niveau. Ook aan het spelen op C-WK - de laagste categorie - ontwam Oranje niet. Het was jarenlang een enorme klus voor elke selectie en begeleidingsstaf om uit dat tweede niveau te geraken.
De Nederlandse handbalmannen hebben zich voor het eerst in de geschiedenis geplaatst voor een Europees Kampioenschap. Ze wonnen gisteravond met 25-21 van Letland en toen was het zeker. Maar 1 keer eerder deden de handballers mee aan een groot internationaal toernooi. Dat was in 1961, toen Nederland speelde op het wereldkampioenschap. Toen werd het team 11e. Nu is het 58 jaar later en kunnen de Nederlandse handbalmannen het proberen op een EK. Dat toernooi is in januari 2020.
Pas na 2010 kwam er een kentering en begon de ploeg zich te ontwikkelen tot een serieuze speler in de Europese subtop. In 2021 kwalificeerde Nederland zich wederom voor het EK, door in een sterke groep gelijk te eindigen met Slovenië en Polen voor te blijven. Het EK 2022 in Hongarije werd een memorabel toernooi voor de Nederlandse handballers. In de openingswedstrijd werd het sterke thuisland Hongarije voor 20.000 toeschouwers verslagen, een historische prestatie. Oranje eindigde als tweede in groep B, door winst op Portugal en verlies tegen IJsland, en plaatste zich daarmee voor de hoofdronde.
Memorabele Momenten en Wedstrijden
Door de jaren heen zijn er talloze memorabele momenten en wedstrijden geweest op de Europese Kampioenschappen. Denk aan de verrassende overwinningen van underdogteams, de spannende finales en de individuele prestaties van topspelers.
Op het EK in Hongarije verbaasde Oranje vriend en vijand. De ploeg plaatste zich op spectaculaire wijze voor de hoofdronde, door in de groepsfase twee keer te stunten.
Lees ook: EK Voetbal: Een Overzicht
De overwinning op Portugal was cruciaal voor het bereiken van de hoofdronde. Ondanks een stroeve start en een spannende slotfase wist Nederland de overwinning binnen te slepen.
In de hoofdronde nam Nederland het op tegen grootmachten als Frankrijk, Denemarken, Kroatië en Montenegro. Hoewel de wedstrijden tegen deze toplanden lastig waren, liet Nederland zien dat het in staat is om mee te spelen met de besten van Europa.
De Rol van Vrouwenhandbal
De Nederlandse vrouwen zijn ook sterk in handbal. Het Nederlandse handbal heeft een rijke geschiedenis, gekenmerkt door pioniersjaren, periodes van schaduw en de recente opmars naar de Europese subtop. De Nederlandse handbalvrouwen hebben zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een team van wereldklasse. Hun debuut op de Olympische Spelen was in 2016 in Rio de Janeiro. Hoewel het team goed presteerde, verloren ze in de halve finale van Frankrijk. Vijf jaar later, in Tokio, waren ze er weer bij, dit keer als wereldkampioen, nadat ze in 2019 de wereldtitel hadden veroverd.
Een van de meest memorabele momenten in de recente geschiedenis van het Nederlandse handbalteam is het WK van 2019 in Japan. In een bloedstollende finale versloegen ze Spanje met 30-29, waarmee ze voor het eerst in de geschiedenis wereldkampioen werden. Echter, de weg naar succes was niet altijd gemakkelijk. Op het EK in Zweden verloren de dames de finale van Noorwegen met slechts één doelpunt verschil. Ook in Rio bleken de Noren te sterk in de strijd om het brons, net als in de WK-finale een jaar eerder.
De Huidige Generatie en de Toekomst
Het Nederlandse handbal heeft de afgelopen jaren een enorme opmars doorgemaakt, met name door de prestaties van de vrouwenploeg die in 2019 de eerste WK-titel ophaalde in Japan. De mannen waar veel spelers renderen in sterke buitenlandse competities, slopen haast ongemerkt omhoog maar dat proces was langer en moeizamer. De stijging bij de mannen was niet fulminant, maar eerder een stapsgewijze aanpak: 17e op het EK 2021 naar een 10e positie op het EK van 2022.
Lees ook: Het EK Honkbal: Een Terugblik
Nederland heeft tussendoor niet achterover geleund: veel werk is gestoken in de ontwikkeling van jonge spelers op de Handbal Academie. Anderen trokken naar sterke buitenlandse competities of wisselden daar zelfs naar een hoger niveau.
De recente successen van het nationale mannenteam hebben gezorgd voor een groeiende populariteit van het handbal in Nederland. Met een goede opleiding van de talenten, een sterke teamgeest en een herkenbare speelstijl heeft het Nederlandse handbal een mooie toekomst voor zich.
tags: #europees #kampioenschap #handbal #geschiedenis