Het verhaal van rugby begint met een speler die de bal hoog de lucht in trapt. Een scrimmage ontstaat, hoofden botsen, en het eerste bloed vloeit. De bal belandt bij de aanvallende scrumhalf, die hem met een duikslag naar de fly-half passt. Deze nummer tien, met een schijnbeweging, trapt af met rechts, verplaatst zijn gewicht naar links en glijdt als een geest door de verdediging om met de bal onder zijn arm over de doellijn te duiken. Vijf punten! Dan volgt de conversie. Hij plaatst de bal op een kicking-tee, neemt vijf stappen terug, kijkt naar de doelpalen, treedt naar voren en raakt de bal perfect. Het stadion juicht.
Dit gedroomde scenario vat de essentie van rugby samen: een sport die geweld en schoonheid verenigt. Tegenover de kracht van de voorspelers staat het lyrische van de snelle achterspelers. De mythologie van de fly-half is bepalend. Net als de centrale aanvaller in het voetbal is de fly-half een speler die de toeschouwer overrompelt met avontuurlijk spel, gekenmerkt door kracht, moed en talent. De fly-half is een held in een klassiek epos, met ogenschijnlijk bovenmenselijke krachten en tegelijkertijd een representatie van de gewone mens. Een nationale held die het karakter van een volk weerspiegelt.
Neem de Welshman Phil Bennett, die in 1973, spelend voor de Barbarians tegen de All Blacks, aan de wieg stond van een van de mooiste try's ooit. Bennett ontving de bal diep in zijn eigen helft. De verstandige optie zou zijn geweest de bal zo ver mogelijk weg te trappen, maar Bennett begon te dansen. Klein van stuk, als een Frodo, nam hij het op tegen de reuzen van de tegenpartij en ontweek tot drie keer toe tackles van de All Blacks.
Of de Zuid-Afrikaan Naas Botha, wiens carrière deels in de marge van de rugbywereld plaatsvond vanwege de apartheidspolitiek van zijn land en de daaruit voortvloeiende sportboycots. In de jaren tachtig zag ik Botha spelen in de bekerfinale van de Zuid-Afrikaanse competitie. Deze wedstrijden waren enorm populair door het ontbreken van internationale competitie. Botha speelde voor Noord-Transvaal tegen Transvaal. Mijn team was beter, maar de tegenpartij had Botha. Een genie, als Johan Cruijff, Maradona, Pele of Marco van Basten. Als een generaal controleerde Botha de finale op Ellispark. Het leek alsof hij de goden aan zijn zijde had, alsof hij bovennatuurlijke krachten bezat. Met fenomenaal spelinzicht en techniek domineerde hij en won hij eigenhandig de beker.
De geesten van Botha en Bennett zijn nog altijd voelbaar in de internationale rugbywereld.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
De Groeiende Populariteit van Rugby
Het WK Rugby is het derde grootste sportevenement na het WK Voetbal en de Olympische Spelen. De groeiende populariteit van de sport is deels te verklaren door marketing; er gaan miljarden om in het rugby sinds het een professionele sport is geworden.
Thomas Kenneally, de auteur van Schindler’s List, schreef aan de vooravond van het WK Rugby: "Nu komt het: zes weken van vuistgevechten, bottenbrekende aanvallen, vingers in ogen, knieën in nieren, armen om nekken, het grijpen naar jockstraps in stinkende scrums. ‹Rugby! Rugby!›, zingen de hemelse koren. ‹Prijs de heer en laten we ons storten op de scrimmage›, zingen de engelen. Oké, rugby is onze geschiedenis. Rugby is de robuuste herhaling van eeuwige territoriale oorlogen. Perfect vermaak, inderdaad."
Kenneally's observaties doen echter geen recht aan het feit dat rugby meer is dan schoppen en slaan. Het is een technische sport waarbij dertig spelers strijden om balbezit. De regels, versimpeld: een speler pakt de bal, rent naar de doellijn van de tegenstanders en passt de bal naar een medespeler in het geval van een tackle. Een try (vijf punten) wordt gescoord wanneer de bal over de lijn op de grond achter de vijandige doellijn wordt geplaatst. Het fundamentele verschil tussen rugby en voetbal is dat je in rugby de bal met je handen mag aanraken.
De Historische Band tussen Rugby en Voetbal
Beide sporten zijn historisch gezien onlosmakelijk met elkaar verbonden. De geschiedenis leert dat de moderne voetbalsport is gebaseerd op een misverstand, namelijk dat het ontoelaatbaar is de bal met de handen aan te raken. Beide sporten ontstonden meer dan tweeduizend jaar geleden in China ten tijde van de Han-dynastie. In Europa speelden de Romeinen een afgeleide ervan, "harpastum" geheten. De sport ontwikkelde zich vooral in de tijd van Julius Caesar. Een officier van zijn leger die een bekwame speler van harpastum toonde, wachtte een gouden toekomst. Onder de heerschappij van Caesar vond harpastum ingang in Groot-Brittannië.
In harpastum moesten twee teams een "bal" - een stuk leer gevuld met veren - tot over de doellijn van de tegenstanders dragen. In de twaalfde eeuw was iedereen in en om Londen gek van foote balle. Hele dorpen streden tegen elkaar. Het speelveld strekte zich kilometers ver uit en wedstrijden duurden dagenlang. Het spel was bloeddorstig, met het gebruik van botte voorwerpen bij het veroveren van zowel terrein als bal. Het doel was om de bal terug te brengen naar een centraal punt in het dorp, bijvoorbeeld een plein of een waterput. Volgens sommige bronnen symboliseerde de bal het hoofd van de koning of dat van een wild dier. Behalve het schoppen en dragen van de bal kon je hem ook verplaatsen door met een stok te slaan. Velen verloren hun leven, bijvoorbeeld door tijdens het spel in een rivier te verdrinken.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
De sport verspreidde zich over heel Europa, maar de extreme gewelddadigheid noopte Engelse, Schotse en Franse monarchen foote balle te verbieden. Het mocht niet baten. In de achttiende eeuw was het "voetballen" een gevestigde sport in beroemde scholen als Winchester College en Eton College. Hierbij diende zich de kernvraag aan welke versie van de sport te spelen. Mocht men de bal oppikken en ermee rennen? En hoe zat het nu met dat gebruik van de vuist om een opponent uit te spelen?
De Scheiding tussen Rugby en Voetbal
In 1839 richtte Arthur Pell, een oud-leerling van de Rugby School, een rugbyclub op aan Cambridge University. Tijdens een wedstrijd tussen de club van Pell en die van Eton waren de Etonians verbijsterd toen ze zagen dat de Rugbyers de bal met de handen aanraakten. Het geharrewar over de regels kon niet langer worden genegeerd.
In 1863 vergaderden ondersteuners van de "schopregels" en pleitbezorgers van de "draagregels" in Londen om een compromis te bereiken. De "schoppers" vielen vooral over de eis van de "dragers" dat het mogelijk moet blijven tegen het scheenbeen van de opponent te trappen, hem ten val te brengen en de bal met de handen te pakken en ermee te rennen. De schoppers stormden uit de vergadering.
De Opkomst van Rugby in de Britse Koloniën
In de jaren daarna ontwikkelde het rugby zich vooral in de koloniën van het Britse Rijk. Deze landen vormen vandaag de dag het machtscentrum van het moderne rugby: Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. De andere sterke rugbylanden zijn Engeland, Frankrijk, Wales, Ierland en Schotland. Vooral Engeland maakt de laatste jaren een spectaculaire comeback.
Het succes van Engeland is echter tekenend voor een verontrustende ontwikkeling in het rugby. De macht van Engeland, en in mindere mate die van de andere rugbyreuzen, is vooral gebaseerd op geld. Het gevolg is dat het WK Rugby voor het grootste deel een spectaculair kluchtspel is, waarbij van de 48 wedstrijden er in werkelijkheid slechts acht toe doen. Van tevoren staat namelijk al vast dat de acht grote rugbylanden zouden doordringen tot de laatste rondes van de competitie. De "sloebers" die in de voorrondes tegen deze reuzen moeten spelen, komen veelal uit arme werelddelen: de Stille Zuidzee (Fiji, Samoa en Tonga), Oost-Europa (Roemenië) en Afrika (Namibië). De rugbyers uit deze landen zijn "kerkratten" vergeleken met de supersterren die zwemmen in de miljarden die in de sterke landen in de sport worden gepompt. Deze miljarden vloeien direct voort uit de opbrengst van uitzendrechten verbonden aan grote internationals. De genoemde arme landen krijgen vaak geen cent.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske
De Verstoorde Machtsverhoudingen
Dat is een tragedie, temeer omdat de verstoorde machtsverhouding tussen de kleine en de grote rugbylanden steeds meer lijkt op die tussen een meester en een slaaf. Witte rugbyscouts uit Australië en Nieuw-Zeeland overspoelen de eilanden in de Stille Zuidzee op zoek naar veelbelovend talent. Michael Jones, een Samoaan en oud-speler van de All Blacks, stelt dat jonge Samoaanse spelers ongewild verstrikt raken in het rugbysysteem van Nieuw-Zeeland. Volgens de regels van de Internationale Rugbyraad mag een Samoaan die eenmaal heeft gespeeld voor een Nieuw-Zeelands team nooit meer voor Samoa spelen. Hetzelfde geldt voor spelers uit Fiji en Tonga. Het tegenargument, namelijk dat een jonge speler een mooie toekomst wacht als professionele rugbyer in Nieuw-Zeeland of Australië, gaat niet op. Het talent van met name de Samoanen en de Fijianen is evident, maar de kans is klein dat ze over een maand nog voor hun eigen land spelen.
De Puren en Spirituele Kant van Rugby
En toch: het rugby heeft iets puurs, iets spiritueels. Het is in zekere zin als kunst. Auteur J.M. Coetzee schrijft: "Het rugby is als een verhaal. Het spel belooft betekenis te geven aan een tijdruimte. Het vervult deze belofte dikwijls genoeg om de toeschouwer keer op keer te laten terugkeren. Voor postreligieuze mensen wier leven is ondergedompeld in chronos, die zichzelf voelen sterven terwijl zij nog leven, is het rugby een transcendentale belevenis."
Behalve het spirituele - het euforische gevoel bij de toeschouwer als zijn team punten aantekent - ligt de ware betekenis van het rugby in de geschiedenis van de mens. Zoals auteur Kenneally stelt: op een abstract niveau is de sport een heropvoering van oude territoriale oorlogen. Het WK is een "oorlog" tussen landen. In het conflict zijn er helden: spelers die betoveren met hun kracht, elegantie en vaart. Je blijft kijken, je blijft dezelfde speler aanmoedigen als hij even later een magistrale tackle uitvoert. De schoonheid van al dat geweld laat je schrikken, zeker wanneer de herhaling in slow motion komt.
Recente WK Rugby Evenementen
Het WK rugby staat pas voor de achtste keer in de historie op het programma. Het toernooi wordt gespeeld volgens de bekendste variant van het spel: rugby union, waarbij elk team vijftien spelers telt.
Het allereerste WK was in 1987 en werd gehouden in Nieuw-Zeeland en Australië met zestien landen. Gastland Nieuw-Zeeland versloeg in de finale Frankrijk en werd de eerste wereldkampioen.
Naast Nieuw-Zeeland zijn Australië en Zuid-Afrika landen die een rijke traditie kennen in het rugby. Terwijl de Springbokken, de bijnaam van het Zuid-Afrikaanse nationale team, de eerste twee edities niet mochten meedoen aan het WK door de internationale sportboycot vanwege het apartheidsregime.
1995 werd een memorabel jaar. Er ging niet alleen een streep door de boycot tegen Zuid-Afrika, het land mocht ook meteen het WK organiseren. Zuid-Afrika bereikte prompt de finale, waarin topfavoriet Nieuw-Zeeland de tegenstander was. Het thuisland won, waarna de ceremonie na afloop uitgroeide tot een moment dat het officiële einde van de apartheid symboliseert. President Nelson Mandela reikte de William Webb Ellis-trofee uit aan aanvoerder Francois Pienaar. Volgens Pienaar was dat moment groter dan sport. "Mandela zei: bedankt voor wat je gedaan hebt voor Zuid-Afrika. Ik kon dat niet geloven en zei: bedankt voor wat u gedaan hebt voor het land."
Australië was in 1999 het eerste land dat twee keer wereldkampioen werd, vier jaar later was er voor de eerste (en laatste) keer een Europese winnaar: Engeland. Zuid-Afrika won in 2007 voor de tweede keer en op de vorige editie was Nieuw-Zeeland weer de sterkste.
Nieuw-Zeeland's Dominantie en Andere Opmerkelijke Momenten
Nieuw-Zeeland heeft zaterdag rugbygeschiedenis geschreven door in een zinderende WK-finale rivaal Australië te verslaan (34-17). De All Blacks zijn het eerste team dat twee keer achter elkaar de Webb Ellis Cup verovert en het eerste land dat zich voor de derde keer tot wereldkampioen kroont.
De eindstrijd in het Londense Twickenham Stadium was een reclame voor het rugby. Prachtige aanvallen en keiharde tackles wisselden elkaar in moordend tempo af. Al in de eerste minuut liep de Australische captain Stephen Moore met een bloedneus op het veld. In dezelfde minuut liet All Black Ma’a Nonu al enkele tegenstanders zijn hielen zien.
De Wallabies beperkten zich in de eerste helft tot verdedigen en deden dat met verve. De Nieuw-Zeelanders leken in de eerste veertig minuten alleen te kunnen scoren dankzij penalties van fly half Dan Carter. Toch deelden de All Blacks vlak voor de rust een harde tik uit. Na een snelle aanval kon Nehe Milner-Skudder de eerste try van het duel scoren.
Nadat Nonu vlak na de pauze de tweede Nieuw-Zeelandse try had gemaakt en zijn team daarmee op 21-3 had gezet, leek de finale vroegtijdig beslist. Toch zal menig All Black-supporter de nagels in de daaropvolgende fase flink hebben toegetakeld met de tanden. In de tien minuten dat Ben Smith een straf uitzat op de sin bin, wisten de Wallabies dankzij tries van David Pocock en Tevita Kuridrani terug te komen tot op vier punten.
Het was de weergaloze Carter die zijn ploeg vervolgens bij de hand nam. Dankzij een dropgoal en een van ver raak geschoten penalty zette hij de Australiërs op een haast onoverbrugbare achterstand. Beauden Barret zorgde in de slotfase voor de kers op de toch al rijkelijk gevulde taart door nog een Nieuw-Zeelandse try op het bord te zetten.
En zo mocht de afzwaaiende kapitein Richie McCaw - met 148 caps voor de All Blacks de absolute recordhouder - net als vier jaar geleden de Webb Ellis Cup boven zijn hoofd houden. De Nieuw-Zeelanders toonden zich tijdens het sensationele WK Rugby in Engeland verreweg de sterksten (alle wedstrijden werden gewonnen en het team scoorde de meeste punten) en pakten de titel voor de derde keer in de historie.
Het WK Rugby in Japan 2019
Het WK rugby werd in 2019 in Japan georganiseerd. Het WK duurde van 19 oktober tot en met 2 november. Op het WK namen de beste rugby-landen ter wereld deel en streden om het felbegeerde kampioenschap.
Het eerste WK rugby dateert uit 1987, er zijn dus nog niet extreem veel edities geweest aangezien het evenement om de 4 jaar wordt gehouden. De eerste editie werd gewonnen door Nieuw-Zeeland. Dit land is tevens de recordhouder met 3 wereldtitels tot nu toe. Zuid-Afrika en Australië staan samen op een gedeeltelijke 3de plek met ieder 2 wereldtitels. Engeland staat op 1 wereldtitel en sluit het rijtje van wereldtitel houders af.
Japan is geen super groot rugby-land van origine maar dat mocht de pret zeker niet bederven. Wat de pret wel een beetje bedorf was de tyfoon Hagibis die Japan teisterde in oktober. Door de tyfoon werden er verschillende wedstrijden afgelast, wat nog nooit eerder in de geschiedenis van het WK rugby was gebeurd. Erger nog Japan was er kapot van. 66 mensen hebben de tyfoon niet overleefd en de schade was immens. Dit zorgde voor erg indrukwekkende beelden tijdens minuten stilte die voor de wedstrijden werd gehouden.
Hoe verschrikkelijk dit nieuws ook was voor Japan het had ook een voordeel. Het land was meer verbonden dan ook en ging massaal achter het Japanse nationale rugby team staan. Tot iedereens verbazing bleef Japan maar winnen in de groepsfase, het leek wel of de steun van het land ze vleugels gaf. Als grootste verrassing ging Japan door naar de kwartfinales als poulewinnaar. Dit was de eerste keer in de geschiedenis van het rugby dat een land uit Azië in de kwartfinales stond van een WK.
Japan trof Zuid-Afrika in de kwartfinale, een land dat al 2 wereldtitels op hun naam had staan en dus een erg lastige tegenstander ging worden. Het geloof in Japan was echter zo groot dat iedereen verwachtte dat ze deze wedstrijd ook gewoon konden winnen. Dit bleek uiteindelijk niet het geval en Japan werd uitgeschakeld.
Engeland's Uitschakeling van Nieuw-Zeeland
Nieuw-Zeeland, ook wel bekend als de “All Blacks”, domineert de rugbywereld de laatste jaren. De voorgaande 2 edities van het WK rugby werden al gewonnen door Nieuw-Zeeland, ze gingen dus als absolute favorieten aan het toernooi beginnen. Het is dan ook een verrassing om Nieuw-Zeeland niet in de finale te zien dit jaar. Het is voor het eerst sinds 2007 dat Nieuw-Zeeland niet in de eindronde van een toernooi staat, een grote shock dus. Engeland schakelde Nieuw-Zeeland vakkundig uit in de halve finale en verdiende een finaleplek.
tags: #wk #rugby #Engeland #Nieuw-Zeeland #geschiedenis