Keeper zijn is een unieke positie binnen het voetbal, zowel fysiek als mentaal. Het is een rol die niet voor iedereen is weggelegd, en komt met specifieke voor- en nadelen. Dit artikel duikt diep in de psychologische, praktische en fysieke aspecten van het keepersvak, en verkent de uitdagingen en beloningen die komen kijken bij het verdedigen van het doel.
Mentale Kracht en Unieke Mentaliteit
Psychologisch gezien is keepen verreweg de meest veeleisende positie op het voetbalveld. Het vereist een immense mentale kracht en een unieke mentaliteit die de meeste andere voetballers niet hebben. Succes in keepen wordt niet gedefinieerd door technische vaardigheden, pronken of de show te stelen. Als doelman ben je niet zoals de spits die 10 open doelkansen kan missen en toch nog de matchwinnaar worden.
Bescheidenheid en Acceptatie
Met dat in het achterhoofd moeten keepers nederig blijven en volledig accepteren dat glorie alleen kan komen in de vorm van clean sheets, zeldzame penalty reddingen, of die spectaculaire match-winning blocks. Fouten maken hoort bij het keepersvak. Perfectie is onmogelijk. Als keeper kun je alleen maar leren van je ervaringen, zowel de goede als slechte. Wat een goede keeper maakt, is iemand die met zijn fouten kan leven en manieren vindt om ze te verbeteren. Als je het moeilijk hebt, blijf dan doorzetten. Als je te gemakkelijk gekwetst raakt door fouten, zul je nooit een succesvolle keeper worden.
Kritiek en Verantwoordelijkheid
Als keeper krijg je veel meer kritiek op je fouten dan dat je wordt geprezen voor het goede werk dat je doet. Één negatief punt maakt een reeks positieve punten ongedaan. Soms neem je de schuld op je voor situaties die niet helemaal jouw fout waren. Mocht je het zelf nog niet meegemaakt hebben, geloof ons keeper zijn is zwaar om je de laatste man in de verdedigingslinie bent, en er dus belangrijke tegendoelpunten op het spel staan. Als keeper is het jouw verantwoordelijkheid om deze zoveel mogelijk te vermijden en dus wordt ook verwacht dat je constant presteert tijdens wedstrijden. Keepers moeten onder hoge druk kunnen functioneren door alle negativiteit en pessimisme uit te bannen.
Concentratie en Alertheid
In tegenstelling tot andere posities op het veld kan de keeper niet ‘in’ een wedstrijd komen en gaandeweg de wedstrijd de vorm vinden. Ironisch genoeg is het vaak makkelijker om je aandacht erbij te houden in drukke wedstrijden. Rustige wedstrijden, waar niet veel actie is, zijn moeilijker om alert te blijven. Maar één moment gebrek aan concentratie kan grote gevolgen hebben: het kan de uitslag van je wedstrijd bepalen. Voor professionals kan het, helaas, een carrière bepalen. Alertheid (of gebrek daaraan) kan worden toegeschreven aan veel opvallende keepersfouten. Sommige van de beste keepers die ooit op het veld hebben gestaan hebben grote fouten gemaakt in grote wedstrijden. Elke doelman, jong of oud, welk niveau dan ook zal fouten maken. Toch kan je het je als keeper niet veroorloven om op enig moment zelfingenomen of afgeleid te zijn.
Lees ook: Waarom draagt PSV rouwbanden? Een uitgebreide uitleg.
Individualiteit en Verantwoordelijkheid
Het vergt een eenzelvige voetballer om de extra verantwoordelijkheden, de gespecialiseerde trainingsoefeningen en de unieke uitrusting te omarmen. Als keeper zul je je nooit hetzelfde voelen als de anderen. Maar draag altijd die nr. 1 trui met trots, want een vitale, spel-veranderende rol wordt alleen gegeven aan iemand met het vermogen om voor zichzelf te denken; iemand die verantwoordelijk is.
Het Belang van Goede Uitrusting
Voor een doelman is uitrusting van hoge kwaliteit van groot belang. Het kan namelijk het verschil betekenen tussen winnen en verliezen, maar het kan ook vele blessures voorkomen. In de meeste keepersshirts en keepersbroeken zit bescherming, zodat een doelman na een heftige redding altijd veilig terechtkomt. Maar ook keepershandschoenen zijn erg belangrijk bij het voorkomen van blessures.
Fingersave Technologie: Wel of Niet?
Zo vertrouwt een groot aantal keepers al enige jaren op de moderne fingersave techniek. Zij zweren erbij, terwijl andere doelmannen er juist fel op tegen zijn. Maar wanneer is fingersave de juiste keuze en wanneer niet? Allereerst is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van wat fingersave nou precies is. Fingersave is een moderne techniek die in veel hedendaagse keepershandschoenen zit verweven. Deze techniek zorgt ervoor dat de vingers van de keeper niet door kunnen klappen. En wanneer een keeper geblesseerd raakt aan zijn vingers of hand, dan is het voor een onbepaalde tijd afgelopen met het verdedigen van het doel. Om dat te voorkomen, is de fingersave techniek ontworpen. De vingers kunnen niet langer dubbelklappen en de doelman is voortaan beschermd tegen hard geschoten ballen, noppen en andere botsingen.
Waarom kiest niet iedere keeper voor keepershandschoenen met fingersave? Je zou zeggen dat iedere keeper zich veilig wil voelen onder de lat. Toch zijn er genoeg doelmannen die de fingersave techniek niet in hun keepershandschoenen willen, omdat ze vinden dat dit de bewegingsvrijheid van hun vingers verkleint. Daar zit wat in, want keepershandschoenen met fingersave zijn uiteraard stijver. Voor kinderen en volwassenen die echt met keepen bezig zijn wordt Fingersave dan ook afgeraden. Door de Fingersave staat de hand in een bepaalde vorm. De hand wordt daardoor lui en het grootste nadeel is dat de meeste keepers niet goed om de bal kunnen komen door de stijfheid. Hierdoor wordt het vangen bemoeilijkt en dit is vooral in de beginjaren de basis van het keepen. Veelal wordt bij jonge keepers met Fingersave het probleem geconstateerd dat veel ballen wegspringen tijdens het vangen. Vaak wordt de bal naar beneden geslagen of weggeduwd.
Daarnaast zal je eens moeten kijken naar de techniek van een bal vangen. Vang een bal en kijk naar de handen en de bal. Vingers kunnen tijdens het vangen niet naar achter klappen. Dit risico wordt alleen gelopen door met 1 hand naar een hoge bal en verre bal te gaan en slap in de zetten. Het tweede punt is de flankbal. Als je als keeper het duel aangaat met de spits bij een voorzet is het met fingersave bijna niet te doen om de vingers te spreiden. Hierdoor zal de keeper, vooral in een duel, eerder de bal loslaten met een doelpunt tot gevolg. Om deze redenen is het bij veel BVO's dan ook niet gewesnt om met fingersave te keepen. Er zijn ook verhalen bekend van keeper die juist door fingersave zwaar geblesseerd zijn geraakt. De beroemde bal recht op de vingers is een bekende keeperservaring. Keepershandschoenen met fingersave zullen bij deze ballen zeker niet meewerken. Doordat de vinger niet naar acteren kan, wat wel pijnlijk is, zal de vinger recht naar binnen willen. Zeer ongewenst als we de keepers mogen geloven die dit meegemaakt hebben.
Lees ook: Strategie en realtime feedback met koptelefoons in hockey
Conclusie: Fingersave wordt over het algemeen afgeraden, vooral in het profvoetbal en hogere divisies. Echter, als een keeper zich veiliger voelt met fingersave, dan kan het wel gebruikt worden. Het gaat immers om het gevoel van de keeper.
Beschermende Kleding: Veiligheid Boven Alles
Of je nou een beginnende keeper bent, of al wat langer onder de lat staat, het belang van goede beschermde kleding voor keepers is zeer belangrijk. Het kan het verschil maken in de manier waarop jij de ballen uit het doel houdt. Er zijn verschillende soorten beschermende kleding die een keeper kan aanschaffen om zichzelf te beschermen tijdens het keepen. Wanneer je naar de bal duikt wil je natuurlijk niet met je hoofd bij de landing zitten, maar bij de bal. Het is daarom van belang om goede dit soort kleding te dragen om zo je focus optimaal bij de bal te hebben. Je kunt kiezen uit verschillende soorten beschermende kleding voor keepers. Deze beschermingen zitten meestal verwerkt als beschermende paddings in shirts en broeken. Dit zijn speciale keepersshirts en keepersbroeken die deze beschermende padding op speciale plekken heeft zitten.
Zoals al eerder werd verteld, een keeper kan zijn werk alleen goed doen wanneer hij er zeker van is dat hij de beste keepersbescherming heeft. Hij moet vertrouwen hebben dat hij met goede kleding en bescherming onder de lat staat. De voordelen van goede beschermende kleding zal dan ook uitkomen op het grotere zelfvertrouwen, minder blauwe plekken en minder schaafwonden.
Hoewel we altijd zoveel mogelijk beschermende kleding adviseren, zijn er natuurlijk altijd nadelen. Het grootste nadeel die de meeste keepers er van weerhouden om veel dit soort kleding te dragen is doordat het hun bewegingsvrijheid iets meer beperkt. Dat komt doordat de stof door de beschermende paddings uiteraard wat dikker is om de bescherming te bieden. Sommige keepers vinden dit vervelend en kiezen er dan ook voor om het niet te dragen.
De Rol van een Goede Keeperstrainer
Het is essentieel om een goede keeperstrainer te hebben. Het is in mijn ogen onmogelijk om een goede keeperstrainer te zijn als je zelf nooit onder de lat hebt gestaan. Je moet weten wat er in een keeper omgaat tijdens een 1 VS 1 situatie. Je moet kunnen aanvoelen dat 1 stapje naar voren of 1 stapje naar achteren het verschil kan maken tussen een redding en een doelpunt. Zowel als keeper én keeperstrainer.
Lees ook: De betekenis achter de naam 3x3
Iedere keeperstrainer ontwikkelt in de loop van de tijd zijn eigen oefeningen (trainingen) en door middel van uren doorbrengen op het trainingsveld weet je exact of de oefeningen lopen of niet. Zijn de oefeningen uitdagend? Waar moet ik op letten bij deze oefening? Staan de keepers te lang stil bij deze oefening? Dit zijn allemaal zaken waar je pas achter komt nadat je de oefening hebt gegeven. Je weet vooraf bijna nooit hoe een oefening exact gaat lopen. Hoe geef ik training aan F-E jeugd? Waar moet ik op coachen bij B-A keepers? Het is essentieel dat jij als keeperstrainer over een redelijke trap beschikt. Bij de F-E keepers kan je nog veel ballen rollen en gooien maar bij de oudere jeugdkeepers kom je hier niet meer mee weg. Je moet moeiteloos de ballen kunnen schieten op ieder gewenste plek in de goal met de juiste snelheid.
Iedere keeperstrainer weet dat de ontwikkeling van jeugdkeepers stapje voor stapje gaat. Je kunt het nog zo gepassioneerd en technisch perfect uitleggen, maar foutloos schuin naar voren duiken, afzetten met het juiste been en de bal klemvast pakken uit de kruising leer je helaas niet in 1 training. Je moet keepers vertrouwen geven. Overtuigen dat ze het wel kunnen. Merk je dat een keeper het lastig vindt om te duiken. Laat hem dan op zijn knieën zitten en rol de bal voorzichtig net naast de keeper. Je zult merken dat de keeper nu wel valt/duikt en de bal heeft tegengehouden. Lukt dit dan ga je vervolgens over naar de hurkhouding en doe je precies hetzelfde. Stapje voor stapje (met heel veel geduld) is het jouw taak als keeperstrainer om de keeper iedere training weer een klein beetje beter te maken. “Een goede keeperstrainer moet gedreven zijn en passie hebben voor het keepersvak.
De Ongemakken van het Keepersvak: Een Lijstje
Een lijstje speciaal voor keepers. Want welke goalie herkent deze ongemakken nou niet? Om deze redenen kozen jouw teamgenoten juist niet voor die ene plek in de goal. Maar jij staat er toch.
- Het spelen op een water veld is superfijn. Het enige nadeel is dat het veld moet worden gesproeid en er geen vijftien mensen, tassen en een keeperstas in de dug-out passen. Door de grootte van de keeperstas is wel te raden welke als eerst buiten de dug-out verdwijnt. Sproeiers.
- Het is logisch, iedere training, wedstrijd en regenbui sta je in dat pak. In de wasmachine stoppen kan niet.
- Van jongs af heb jij geleerd om op je voorvoeten te staan, omdat je dan sneller kunt reageren op de bal. Als er iets goed getraind zou moeten zijn, zijn het de kuiten van de keeper.
- Bij elke wedstrijd heb je het welbekende auto-verdeling-tafereel. De keeper stapt in de auto en jawel, daar klinkt het deuntje dat de kofferbak niet goed dicht zit.
- Keepers zijn lui en staan in een wedstrijd alleen een beetje voor zich uit te stralen. Keepers krijgen deze vooroordelen vaak naar hun hoofd geslingerd. Maar keepen is vooral veel schakelen en reageren.
- Er zijn sommige clubs die het niet gemakkelijk maken voor keepers. Het is hartstikke moeilijk om met je tas en dat pak door van die ‘’super handige hekjes’’ te komen.
- Diverse clubs hebben een trap om bij de kleedkamers te komen. Dat gaat nooit goed.
- Tijdens een wedstrijd of training is iedereen zeiknat geregend. Dat is voor niemand een echt probleem behalve voor jou. Jouw keeperspak moet nu nat de tas in er is geen tijd of ruimte om hem te laten drogen.
- Na de teambespreking waarbij jij je zo stil mogelijk hebt geprobeerd je spullen aan te trekken, is iedereen klaar om te gaan. Iedereen staat op terwijl jij nog niet eens de helft aan hebt. Niemand lijkt het te merken. De keepers kleden zich nog om terwijl het team al op het veld staat.
- De laatste wedstrijden voor de winterstop worden gespeeld. Het is regenachtig weer en het waait hard. Je zult zien dat jij deze wedstrijd bijna geen bal krijgt en je verandert in een ijsblokje.
Blessures en Bescherming: Een Serieuze Zaak
Zowel amateur- als professionele keepers gebruiken keeperskleding met of zonder bescherming tijdens zowel trainingen als wedstrijden. Tegenwoordig is het niet meer zo vanzelfsprekend dat keepers kleding met extra bescherming dragen. Steeds meer keepers verschijnen op trainingen zonder de juiste beschermende kleding. Dit omdat hun rolmodel ook zonder deze aangepaste kleding op de training te bewonderen is. Toch moet je jezelf als keeper de vraag stellen, heb ik dezelfde kwaliteit grasmat als de profs? In de meeste gevallen is dat niet het geval en is extra bescherming aan te raden. Het zal misschien niet als een verrassing voor je komen, maar bijna elke keeper heeft wel eens een blessure aan zijn heup, knie of bovenbeen opgelopen. Het lijkt misschien niet zo voor jou, maar kneuzingen en schaafwonden vallen onder de noemer blessures. Ze beletten je om voluit te gaan tijdens de training of de wedstrijd, en zelfs om te stoppen. We hebben ze allemaal wel eens meegemaakt, dus het is overduidelijk dat dit kwetsbare delen van ons lichaam zijn. Wat u waarschijnlijk ook niet zal verbazen, is dat de meeste blessures tijdens de training worden opgelopen. Je traint vaker dan dat je wedstrijden speelt en om die reden is de belasting voor jou als keeper tijdens de training hoger dan tijdens een wedstrijd. Je duikt vaker. Er is ook aangetoond dat amateurkeepers blessuregevoeliger waren dan professionele keepers.
De technologie van fabrikanten van keepersproducten staat niet stil. Vroeger was keeperskleding omvangrijk en zwaar en was het vaak een last voor keepers om zich gemakkelijk te kunnen bewegen. In de loop der jaren is er veel veranderd op het gebied van beschermende kleding en zijn er veel producten bijgekomen. Ondanks de nieuwste technieken en innovaties is een kunstgrasmat veel harder dan gras. Bij een val op kunstgras is de impact op je lichaam veel groter dan bij een val op normaal gras. En dat is slecht nieuws voor keepers. Want keepers zijn degenen die het vaakst in contact komen met de grond. Bij het keepen op kunstgras heeft het hebben van een keepersbroek naar onze mening wel degelijk een toegevoegde waarde. Daarnaast staat de ontwikkeling van keepersbroeken met bescherming ook niet stil. Bij Prostar Goalkeeping kiezen we er bewust voor om alleen compressie ondergoed in ons assortiment op te nemen. Gewone keepersshorts of -truien bieden wel bescherming, maar sluiten niet strak om de huid aan, waardoor ze kunnen verschuiven en je alsnog geblesseerd kunt raken.