Het Nederlands elftal, ook wel bekend als "Oranje", heeft een speciale plaats in de harten van bijna alle Nederlanders. Tijdens grote toernooien kleuren straten, pleinen en cafés oranje. Het Nederlands elftal wordt gedragen door miljoenen fans en brengt ons land keer op keer in vervoering. ‘Oranje’ speelt onder de vlag van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) en vanwege onze aanvallende stijl en sterke reputatie zijn we een van de meest herkenbare en gerespecteerde nationale teams ter wereld. Dit artikel geeft een overzicht van de geschiedenis van de eerste wedstrijd van Oranje, de prestaties op grote toernooien en een blik op de komende wedstrijden.
De allereerste wedstrijd: 30 april 1905
De eerste officiële interland van het Nederlands elftal vond plaats op 30 april 1905 in Antwerpen tegen buurland België. Na verlenging won Nederland met 1-4. Eddy de Neve nam alle vier de Oranjetreffers voor zijn rekening. Hoewel dit de eerste officiële wedstrijd was, waren er al eerder wedstrijden van een 'Nederlands elftal' geweest. In 1894 bezocht het Engelse Felixtowe Nederland, en ter gelegenheid van die wedstrijd werd er een 'bondselftal' samengesteld met de beste voetballers van Nederland. De Nederlandse spelers droegen toen allemaal het shirt van de club waar ze normaliter voor speelden.
Twee jaar later, op 14 april 1907, speelde het Nederlands elftal wederom tegen de Zuiderburen. De Nederlanders hadden een nieuw tenue, dat door het Algemeen Handelsblad omschreven werd als: ‘het nieuwe nationale costuum, oranje shirt en witte broek.’ Een tenue dat we vandaag nog wel kennen, want deze kleuren zijn sindsdien nog vaak gebruikt. Het was tijdens dezelfde wedstrijd dat ook de Nederlandse leeuw haar intrede deed op het voetbaltenue.
Prestaties op grote toernooien
Oranje heeft een rijke historie op zowel de Wereldkampioenschappen (WK) als de Europese Kampioenschappen (EK).
Wereldkampioenschappen
In totaal wist Nederland vijf keer bij de laatste vier te eindigen op een Wereld Kampioenschap. Helaas wist Oranje nooit een finale te winnen.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- 1974: Onder leiding van Rinus Michels en met sterspeler Johan Cruijff liet Oranje schitterend voetbal zien. In de finale was West-Duitsland echter te sterk (2-1). Johan Neeskens schoot Oranje vanaf de penaltystip nog wel op 1-0. De Duitsers hadden op had moment nog geen balbezit gehad.
- 1978: Met bondscoach Ernst Happel behaalde het Nederlands Elftal zonder Johan Cruijff de finale. Ook deze finale werd verloren (3-1 na verlenging) van Argentinië.
- 1998: In Frankrijk behaalde Nederland de vierde plaats. In de halve finale werden ze na strafschoppen uitgeschakeld door Brazilië. De 2-1 overwinning op Argentinië in de kwartfinale, met een schitterend doelpunt van Dennis Bergkamp, was het hoogtepunt van het toernooi.
- 2010: Tijdens het WK in Zuid-Afrika stond het Nederlands Elftal in de finale tegen Spanje. In de 117e minuut maakte Andrés Iniesta de 1-0.
- 2014: In Brazilië werd Nederland in de halve finale uitgeschakeld door Argentinië. Nederland wist nog wel de troostfinale met 3-0 te winnen tegen gastland Brazilië. De ploeg van bondscoach Louis van Gaal verraste echter vriend en vijand. Tijdens de eerste wedstrijd won de ploeg direct in een wonderlijke wedtrijd met 5-1 van Wereld- en Europees kampioen Spanje. De duikkopbal van Robin van Persie was ongelooflijk mooi.
Europese Kampioenschappen
Het Nederlands elftal wist het Europees kampioenschap voetbal slechts één keer te winnen.
- 1976: Pas in 1976 nam Oranje voor het eerst deel aan een EK. In de halve finale verloor Oranje van Tsjecho-Slowakije (3-1 na verlenging), ondanks een doelpunt van Johan Cruijff.
- 1988: Het EK in 1988 werd het absolute hoogtepunt in de historie van het Nederlands elftal. Onder leiding van Rinus Michels en met sterren als Marco van Basten en Ruud Gullit speelde Nederland het toernooi van zijn leven. Van Basten, die na een blessure als wisselspeler aan het toernooi begon, maakte indruk met een hattrick tegen Engeland, zijn winnende treffer in de halve finale tegen Duitsland (2-1) en zijn wonderschone doelpunt in de finale tegen de Sovjet-Unie (2-0 winst). Ruud Gullit had in de eindstrijd met een snoeiharde kopbal de 1-0 op scorebord gezet. Na de winst van het EK barstte er een heus volksfeest los met een rondvaarttocht door de Amsterdamse grachten.
- 2000: In 2000 organiseerde Nederland voor het eerst zelf een eindronde. Samen met België was het gastland van het EK. Na een moeizame en gelukkige zege op Tsjechië (1-0) kwam Oranje helemaal los. Onder leiding van bondscoach Frank Rijkaard won de ploeg met 3-0 van Denemarken en 3-2 van Frankrijk. Vervolgens werd Joegoslavië met maar liefst 6-1 opgerold. Nederland leefde op een roze wolk. De Europese titel lag voor het grijpen. Helemaal toen Italië in de halve finale al vroeg met tien man kwam te staan. Oranje kreeg kans na kans, miste zelfs twee strafschoppen, maar de bal wilde er niet in. Uiteindelijk werd er ook gemist in de strafschoppenserie. Dit verlies dreunde nog even na.
- 2008: Oranje begon het EK in 2008 wervelend met een 3-0 zege op Wereldkampioen Italië en een 4-1 overwinning op Frankrijk. In de achtste finale verloor het echter volkomen onverwacht na verlenging in de kwartfinale van Rusland.
- 2021: Uitgesteld vanwege de coronapandemie was het Nederlands elftal in 2021 weer van de partij. Op het laatste EK, in 2024, startte het Nederlands elftal solide en wist na de groepsfase via zeges op Roemenië en Turkije door te dringen tot de halve finale, waar het stuitte op Engeland. Xavi Simons opende de score vroeg in de wedstrijd met een prachtig schot in de hoek, waarna een discutabele strafschop voor Engeland door Harry Kane werd benut. De wedstrijd leek af te stevenen op verlenging, maar vlak voor tijd maakte invaller Ollie Watkins de winnende treffer voor Engeland.
Totaalvoetbal
Totaalvoetbal is een revolutionaire voetbalfilosofie die in de jaren zeventig wereldwijd furore maakte en onlosmakelijk verbonden is met het Nederlands elftal. Onder leiding van bondscoach Rinus Michels en met Johan Cruijff als het brein op het veld transformeerde Nederland het voetbalspel. De kern van totaalvoetbal is dat elke speler in staat moet zijn om op elke positie te spelen. Wanneer een speler uit zijn positie loopt, neemt een ander zijn plek over. Hierdoor ontstaat een voortdurend bewegende ploeg, waarin spelers constant wisselen van rol. Belangrijk is het druk uitoefenen zonder bal en het creëren van ruimtes met bal. Het spel wordt breed en diep gespeeld, waardoor spelers constant op zoek zijn naar vrije zones en aanvallende oplossingen.
Rivaliteit
De grootste rivaliteit is misschien wel die met Duitsland. De confrontaties tussen het Nederlands elftal en dat van Duitsland zijn door de geschiedenis beladen, al is het in de loop der jaren wel wat minder geworden. Vooral na het drama van de verloren WK-finale van 1974 ontstond er een intense wil om van onze oosterburen te winnen. Ook de ontmoetingen met België zijn bijzonder. De Derby der Lage Landen kent een lange traditie van vriendschappelijke én competitieve duels. Een recentere rivaliteit ontstond met Argentinië, door de vele onderlinge ontmoetingen op WK’s, zoals in 1978 (verloren finale), 1998 (gewonnen kwartfinale), 2014 (verloren halve finale na strafschoppen) en 2022 (verloren kwartfinale na strafschoppen).
De huidige selectie en bondscoach
Ronald Koeman is de huidige bondscoach van Oranje. Hij begon zijn tweede termijn als bondscoach in 2023, nadat hij eerder tussen 2018 en 2020 al succesvol was met het Nederlands elftal. Koeman is een voormalig topverdediger bij onder andere Ajax, PSV, Feyenoord en FC Barcelona. Als speler van het Nederlands elftal heeft hij 78 interlands op zijn naam staan, waarin hij veertien keer wist te scoren. Als bondscoach staat Koeman bekend om zijn directe stijl, tactisch inzicht en duidelijke communicatie. Onder zijn leiding speelt Nederland een georganiseerde vorm van voetbal, waarbij het traditionele aanvallende positiespel centraal staat.
De huidige selectie van het Nederlands elftal kan steevast rekenen op sterspelers als Virgil van Dijk (aanvoerder), Frenkie de Jong en Memphis Depay, naast vaste krachten als Denzel Dumfries en Tijjani Reijnders.
Lees ook: Complete gids volleybal inslaan
Komende wedstrijden
Het Nederlands Elftal begint binnenkort aan de kwalificatieduels voor het WK 2026 in Canada, Mexico en de Verenigde Staten. Mis deze spannende wedstrijden niet!
Op 12 oktober speelt Oranje in de Johan Cruijff ArenA tegen Finland. Op 17 november staan onze Oranjeleeuwen tegenover Litouwen. Twee belangrijke kwalificatiewedstrijden in de strijd voor de plaatsing van het WK. Twee thuiswedstrijden vol strijd, spanning in een zee van oranje.
Waar te kijken?
De publieke omroep zendt de duels van het Nederlands Elftal live uit via de NOS. Je kunt de uitzendingen bekijken via Ziggo op NPO 1 en NPO 3.
Steun Oranje!
Een wedstrijd van Nederlands elftal aanschouwen is op elke leeftijd een magische ervaring. Wil jij samen met je vriend, familie of kind ook langs de zijlijn plaatsnemen voor onze Oranjeleeuwen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Lees ook: Jouw gids om lid te worden van de KNVB