Wales, een land met een rijke geschiedenis en een sterke eigen cultuur, heeft een diepe passie voor rugby. Het nationale rugby union team van Wales is meer dan alleen een sportteam; het is een symbool van nationale trots en identiteit. Deze artikel duikt in de geschiedenis van het Welsh nationale rugby union team, van de vroege dagen tot de moderne successen, en onderzoekt de culturele betekenis van rugby in Wales.
Een Historisch Overzicht van Wales
De geschiedenis van Wales is lang en complex, gevuld met oorlogen, krijgsheren, verval en bloei. In het pre-middeleeuwse tijdperk was er contact met Engelse gebieden, maar pas vanaf 1282 werd dat intensief. De Engelse koning Edward I lijfde verschillende Welsh koninkrijkjes in en bouwde talloze burchten om het land onder controle te houden. Voor hij stierf gaf hij zijn zoon de titel ‘Prins van Wales’, een titel die tot op heden wordt gebruikt.
Het 'samenleven' tussen de twee 'landen' ging tamelijk goed, maar Wales was duidelijk de ondergeschikte in de relatie. Zo werd het met de Penal Laws against Wales uit 1402 verboden voor Welshmen om wapens te dragen of om een kasteel te bezitten. Deze wetten waren een reactie op de opstand die twee jaar daarvoor was begonnen en tot 1415 zou duren. In 1536 werd, onder de befaamde koning Hendrik VIII, de Welsh variant van de Act of The Union gesloten. Wales moest voortaan het Engelse wettenstelsel implementeren en kwam daarmee wederom onder meer controle van de Engelse troon te staan.
Samen met Noord-Ierland en Schotland maken Engeland en Wales deel uit van het Verenigd Koninkrijk dat is gelegen op het eiland ‘Groot-Brittannië’. Dit koninkrijk kwam in zijn huidige vorm in 1800 tot stand met de Acts of the Union. De rol van Wales hierin was minimaal omdat het geen soevereine zeggenschap had: het ontbrak het land namelijk aan een eigen parlement.
Ondanks het feit dat Wales zo lang vanuit Engeland werd bestuurd, kent het alsnog een sterke eigen cultuur. Het belangrijkste culturele verschil is taal en erfgoed die nog altijd leven in de sterke gemeenschap. De Welsh zijn trots op deze eigen geschiedenis, traditie en taal. Er is dus nog altijd een nationaal sentiment aanwezig maar deze komt voornamelijk naar boven wanneer je een Welshman voor Engelsman aanziet, óf wanneer Wales tegen Engeland moet rugbyen.
Lees ook: Wales verslaat Oekraïne
De Opkomst van Rugby in Wales
Rugby vond zijn weg naar Wales in de tweede helft van de 19e eeuw en werd al snel populair, vooral in de industriële gemeenschappen van Zuid-Wales. De sport bood een gevoel van gemeenschap en trots, en de Welsh blonken al snel uit in het spel.
De vroege dagen van het Welsh rugby werden gekenmerkt door lokale wedstrijden en de opkomst van getalenteerde spelers uit de mijnsteden en dorpen. Deze spelers brachten een ruwe, vastberaden stijl van spelen naar het veld, wat het Welsh rugby een uniek karakter gaf.
Vroege Internationale Successen
Wales speelde zijn eerste internationale wedstrijd in 1881 tegen Engeland en hoewel ze verloren, markeerde het de geboorte van een nationale rugbykracht. In de jaren die volgden, vestigde Wales zich als een van de topteams in het toenmalige Home Nations Championship (nu het Six Nations Championship).
De "First Golden Era" van Welsh rugby, van 1900 tot 1911, zag Wales domineren in het Home Nations Championship. Onder leiding van legendarische spelers als Billy Bancroft, Gwyn Nicholls en kapitein Bleddyn Williams, won Wales meerdere kampioenschappen en Triple Crowns (het verslaan van alle andere Home Nations in hetzelfde jaar).
Interbellum en de Tweede Wereldoorlog
De periode tussen de wereldoorlogen was een tijd van wederopbouw en consolidatie voor het Welsh rugby. Hoewel er nog steeds getalenteerde spelers waren, was het team niet zo dominant als in de Gouden Eeuw. De Tweede Wereldoorlog onderbrak het rugby opnieuw, maar na de oorlog herstelde de sport zich snel.
Lees ook: Diepgaande analyse van de rugbyhistorie van Nieuw-Zeeland en Wales
De Tweede Gouden Eeuw
De jaren 1970 worden vaak beschouwd als de "Second Golden Era" van Welsh rugby. Onder leiding van spelers als Gareth Edwards, J.P.R. Williams, Phil Bennett en Mervyn Davies, beleefde Wales een periode van ongekend succes. Ze wonnen talloze Six Nations-kampioenschappen en Triple Crowns, en hun aanvallende, opwindende stijl van spelen boeide fans over de hele wereld.
Een van de meest iconische momenten van deze periode was de wedstrijd tegen de All Blacks in 1973, die Wales nipt verloor met 19-16. Ondanks de nederlaag wordt de wedstrijd beschouwd als een van de grootste in de rugbygeschiedenis, met beide teams die een spectaculair spel vertoonden.
Recente Geschiedenis
Na de glorie van de jaren 1970 kende het Welsh rugby een periode van ups en downs. In de jaren 1980 en 1990 worstelde het team om consistent succes te behalen, maar de komst van het professionele tijdperk in de late jaren 1990 bracht nieuwe mogelijkheden.
Onder leiding van coaches als Graham Henry en Warren Gatland heeft Wales de afgelopen jaren een opleving doorgemaakt. Het team heeft meerdere Six Nations-kampioenschappen gewonnen, waaronder Grand Slams (het winnen van alle wedstrijden in het toernooi) in 2005, 2008, 2012 en 2019.
Wales heeft ook indruk gemaakt op het wereldtoneel, met sterke prestaties in de Rugby World Cups. Ze bereikten de halve finales in 1987 en 2011, en de kwartfinales in 2015 en 2019.
Lees ook: Analyse van de voetbalwedstrijd Turkije - Wales
Culturele Betekenis van Rugby in Wales
Rugby is diep geworteld in de Welsh cultuur en identiteit. Voor veel Welshmen is rugby meer dan alleen een sport; het is een manier van leven. De sport brengt gemeenschappen samen, bevordert nationale trots en biedt een gevoel van identiteit.
De passie voor rugby in Wales is duidelijk te zien in de enorme opkomst bij wedstrijden, de luide en gepassioneerde steun van de fans en de alomtegenwoordigheid van rugby in de media. Rugby is een nationaal gespreksonderwerp, en de prestaties van het team worden met intense interesse gevolgd.
De Welsh taal en cultuur zijn ook nauw verbonden met rugby. Het volkslied "Hen Wlad Fy Nhadau" ("Oud Land van Mijn Vaderen") wordt met trots gezongen voor elke wedstrijd, en de spelers worden gezien als vertegenwoordigers van de Welsh natie.
Wales tegen Engeland: Een Intense Rivaliteit
De rivaliteit tussen Wales en Engeland is een van de meest intense en historische in de rugbywereld. De twee landen hebben een lange en complexe geschiedenis, en hun rugbywedstrijden zijn altijd beladen met emotie en passie.
De wedstrijden tussen Wales en Engeland zijn vaak close en competitief, en de overwinning wordt gezien als een enorme prestatie voor beide teams. De rivaliteit is niet alleen sportief, maar ook cultureel en nationaal, en de wedstrijden worden met grote belangstelling gevolgd door mensen in beide landen.
Een aantal weken geleden streden de twee nationale teams tegen elkaar in de Rugby Six Nations Cup, een bijzondere ervaring voor mij, want hoe vaak maak je het mee dat er evenveel supporters van beide teams aanwezig zijn als het gaat om een nationale wedstrijd? De dampende ruimte in het hoofdgebouw van de universiteit was tot de nok toe gevuld en de lallende supporters van beide teams sloegen pinten bier achterover en volgden gearmd of bij elkaar op schoot de wedstrijd. De bijbehorende spreekkoren wisselden elkaar af en lieten elkaar uitzingen. Dat Engeland op een gegeven moment met 19-0 voorstond deed de gemoederen niet minderen. In tegendeel: ze schreeuwden samen, dronken samen, lachten samen. En na de laatste zinderende tien minuten waarin Wales terugkwam naar 25-21, troostten de Engelsen hun vrienden waarna gezamenlijk de pub indoken.
De Toekomst van Welsh Rugby
De toekomst van het Welsh rugby ziet er rooskleurig uit. Met een sterke basis van getalenteerde spelers, toegewijde coaches en gepassioneerde fans, is Wales goed gepositioneerd om te blijven concurreren op het hoogste niveau.
De Welsh Rugby Union (WRU) investeert in de ontwikkeling van jonge spelers en de verbetering van de infrastructuur om de sport in het hele land te ondersteunen. Met de voortdurende steun van de fans en de toewijding van de spelers en coaches, zal het Welsh rugby ongetwijfeld nog vele successen behalen in de toekomst.
Rugby en de Calcutta Cup
Schotland ademt rugby, net als buurland Engeland. Wanneer deze landen elkaar treffen wordt een eeuwenoude rivaliteit zichtbaar. Deze bijzondere ‘burenruzie’ heeft zelfs een eigen naam inclusief trofee gekregen: de Calcutta Cup.
De Calcutta Cup is het seizoenshoogtepunt van rugby liefhebbend Schotland en Engeland. Deze speciale beker wordt al sinds 1879 uitgereikt aan de winnaar van de rugbywedstrijd tussen Schotland en Engeland.
De oorsprong van de Calcutta Cup ligt niet in Engeland of Schotland maar in India. De Calcutta Rugby Football Club werd ontbonden en bleef zitten met een smak geld. Het eerste idee van de Britse expats, die onder deze club rugby speelden in India, was om het geld onder de leden te verdelen. Later werd het idee geboren om iets blijvends achter te laten voor de rugbywereld. Het zilver zou omgesmolten worden tot een beker.
Er werden 533 zilveren roepies omgesmolten tot wat nu de Calcutta Cup is. De trofee werd geschonken aan de RFU (Rugby Football Union) in Engeland. Het doel was dat deze beker jaarlijks werd uitgereikt aan de winnaar van Schotland - Engeland. De twee oudste rugbylanden ter wereld.
Al sinds 1884 is de Calcutta Cup onderdeel van de Six Nations. Naast Engeland en Schotland worden ook Wales, Ierland, Italië en Frankrijk gezien als de thuislanden van rugby. Door deze ‘extra’ beker krijgt Engeland - Schotland nog een extra dimensie.
Voorafgaand aan de toevoeging van de Calcutta Cup aan de Six Nations werd deze befaamde trofee al vijf keer uitgedeeld. In 1879 werd er in Edinburgh voor het eerst gestreden om de cup. Zoals het eigenlijk hoort bij een eerste wedstrijd eindigde het in een gelijkspel. Uiteindelijk werd Schotland als winnaar uitgeroepen omdat zij een try scoorden. Een jaar later won Engeland in Manchester voor het eerst. Het werd 9-3 in het voordeel van de thuisploeg.
Met het ontstaan van de Calcutta Cup werd er voor Schotland middels rugby een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan het toen al eeuwenoude boek ‘Auld Enemy’. Een diepgewortelde rivaliteit tussen Schotland en Engeland die al eeuwen voortduurt. De geschiedenis van beide landen gaat ver terug en was vaker bloederig dan vriendelijk.
In de late dertiende en vroege veertiende eeuw vochten Schotland en Engeland de Schotse onafhankelijkheidsoorlogen uit. Er werd gevochten voor het behoud van de onafhankelijkheid van Schotland ten opzichte van Engeland. Ruim 400 jaar later werd Schotland middels de Act of Union alsnog opgenomen in het Koninkrijk Groot-Brittannië. Het zorgde voor een einde aan vele militaire conflicten. Toch stierf daarmee die roep om onafhankelijkheid niet. Tot op de dag van vandaag zijn er groeperingen in Schotland die roepen om onafhankelijkheid van Groot-Brittannië. Zeker nadat er nationaal werd gekozen voor Brexit terwijl het overgrote deel van Schotland juist tegen was. Maar liefst 62% van de Schotse stemmer koos voor een blijvend verblijf in de EU. In tegenstelling tot de 52% Britse stemmer die juist koos voor het verlaten van de Europese Unie.
Politiek speelt nog altijd een grote rol. De Scottish National Party (SNP) vecht nog altijd in het Britse parlement voor een onafhankelijkheidsreferendum. Een terugkeer naar de EU, economische autonomie, historische identiteit en nationale trots maken het tot een fiers bediscussieerd item in Schotland.
In het hedendaagse leven zien we de enorme rivaliteit vooral terug in de sport. Wanneer Schotland een rugby wedstrijd speelt tegen Engeland leggen de Schotse fans massaal alle energie in het zingen van het volkslied ‘The Flower of Scotland’. Na afloop zullen zij zeker gebruikmaken van de bragging rights als ze winnen.
Rugby op de Olympische Spelen
In 2016 stond rugby sinds lang weer eens op het programma van de Olympische Spelen. De geschiedenis van rugby op de Olympische Spelen gaat ver terug. Baron Pierre de Coubertin (1863-1937) was een liefhebber van rugby. De stichter van de moderne Olympische Spelen bewonderde de levenshouding, de morele waarden en de fysieke en mentale vaardigheden die nodig zijn om rugby te spelen.
Bij de eerste Olympische Spelen, in 1896 in Athene, stond er geen rugby op het menu. Misschien kwam dat wel doordat er aan het eind van de 19e eeuw geen rugby werd gespeeld in Griekenland. Maar in 1900 slaagde de baron erin om drie teams bij elkaar te krijgen voor de eerste Olympische rugbycompetitie in Parijs. Zoals toen gebruikelijk waren het clubteams die hun land vertegenwoordigden. Een Parijse selectie, de Union des Sociétés Françaises de Sports Athlétiques USFSA, vertegenwoordigde Frankrijk. Duitsland werd vertegenwoordigd door SC 1880 Frankfurt, aangevuld met een speler van FV Stuttgart 93. Het zou logisch zijn om minimaal drie wedstrijden tussen deze teams te spelen. Maar het werden er slechts twee.
Beslissend was de wedstrijd tussen de Fransen en de Duitsers. Op eigen terrein en ondersteund door een Franse scheidsrechter, won het Franse team met 27-17. Tot op heden gaan er geruchten over een duidelijke voorkeursbehandeling van het Franse team. De wedstrijd van Frankrijk tegen Duitsland was naar de mening van alle betrokkenen, ook de Franse toeschouwers en pers, een schandaal. De scheidsrechter nam onbegrijpelijke beslissingen. De superioriteit van het Duitse team werd uitgedrukt in de voorsprong bij de rust. Hoe langer de wedstrijd duurde, hoe onbegrijpelijker de onpartijdige Franse scheidsrechter, monsieur Potter, floot. Het ging wel om een gouden medaille! De wedstrijd tegen Engeland won Frankrijk duidelijk met 27-8. Het duel tussen de Britse en de Duitse teams zou uiteindelijk niet meer plaatsvinden. Het Britse team moest namelijk - heel amateuristisch - direct na de wedstrijd tegen Frankrijk weer terug naar huis.
In 1904 werd rugby door de Amerikaanse organisatoren van de Olympische Spelen in St Louis niet als Olympische sport gekozen. Maar in 1908, in Londen, stond er weer rugby op het programma. Dit keer mochten er maximaal vier teams deelnemen. Zuid-Afrika en Nieuw Zeeland wezen de uitnodiging af. Ierland, Wales en Schotland negeerden de uitnodiging. En dus bleven Engeland, Frankrijk en Australië als enige deelnemers over. Maar een week voor de wedstrijd Engeland-Frankrijk trok Frankrijk zich terug. Het kon geen representatief team op de been brengen. En zo bleven er slechts twee deelnemers over. Australië werd vertegenwoordigd door een selectie uit het touring team de Wallabies. En Engeland door Cornwall, de regerende County Champion. Australië verpletterde Engeland in de enige Olympische rugbywedstrijd van 1908 met 32-3.
Rugby stond niet op het Olympische programma van 1912, maar na de Eerste Wereldoorlog was het opnieuw een Olympische sport in 1920 in Antwerpen. De Britse landen namen niet deel. Ze vonden, dat september te vroeg in hun rugbyseizoen was om waardig tegenstand te kunnen bieden. Roemenië en Tsjechoslowakije trokken zich op het laatste moment terug. De Verenigde Staten - vertegenwoordigd door een team van Californische studenten - en Frankrijk bleven als enige deelnemers over. Frankrijk zou wel even winnen van het onervaren VS-team, maar dat ging mooi niet door. De VS verraste de Fransen met hun krachtige spel en zorgvuldige verdediging en won de wedstrijd met 8-0. Sneu voor die arrogante Fransen!
Gastland Frankrijk speelde op 4 mei tegen Roemenië. De Fransen waren doorgewinterde Five Nations deelnemers. De Roemenen waren nieuwkomers op internationaal niveau en verschenen voor het eerst op de Olympische Spelen. Zoals verwacht versloegen de Fransen de nieuwelingen uit Oost Europa met een recorduitslag van 61-3. Ze scoorden maar liefst 13 tries. Deze walkover moet de Fransen het gevoel hebben gegeven onoverwinnelijk te zijn. Op 11 mei versloeg ook het team van de VS de Roemenen, die zich dapper verweerden. Ze wisten de score tot 39-0 te beperken. De Amerikanen scoorden “slechts” 8 tries. Ondanks hun twee nederlagen gingen de Roemenen met Olympisch brons naar huis. De eerste Olympische medaille die ze ooit wonnen!
Op 18 mei werd de finale gespeeld voor zo´n 50.000 toeschouwers. De Amerikanen verrasten hun gastheren en het Franse publiek met hun snelheid, balvaardigheid en tackels. Ze wonnen met 17-3 en scoorden 5 tries tegenover slechts één Franse try. Er staat een filmpje op YouTube van deze finale. De VS werd de vierde Olympische rugbykampioen, nadat ze in 1920 ook al kampioen werden.
In 1925 stapte De Coubertin op als voorzitter van het IOC. Zijn opvolger, graaf Baillet-Latour, was minder enthousiast over rugby. Het Olympisch congres van 1925 betekende het begin van een ontwikkeling tegen de teamsporten. Rugby werd geschrapt uit het Olympisch programma. De Nederlandse studenten wilden graag rugby in het Olympisch programma van 1928 hebben. Ze protesteerden krachtig, maar dat mocht niet baten. In 1932 stond het aan rugby verwante American football als demonstratiesport op het Olympisch programma. Voor de eerste keer ging het in 2016 om sevens rugby en waren ook rugbyende vrouwen welkom. Nederland was optimistisch over de kansen van het nationale vrouwen-sevensteam om zich te plaatsen voor deelname aan de Olympische Spelen in Rio. Maar helaas: het slaagde daar niet in. De medaillewinnaars bij de mannen waren achtereenvolgens Fiji, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika.