Het Nederlandse amateurvoetbal, een bruisende wereld vol passie en sportiviteit, drijft op de onmisbare inzet van vrijwilligers. Zonder deze helden zou het onmogelijk zijn om de wekelijkse wedstrijden, trainingen en alle randactiviteiten te organiseren. Het voortbestaan van menig amateurvereniging valt of staat met de betrokkenheid van deze onbetaalde krachten.
De onzichtbare helden van het voetbal
Vaak denken we bij vrijwilligers in de eerste plaats aan de mensen die zichtbaar op of langs het veld staan, of achter de bar in de kantine werken. Echter, er is een hele groep vrijwilligers die minder in het oog springt, maar minstens zo belangrijk is. Denk aan de bestuurders die de club leiden, de veld- en kleedkamerplanners die zorgen dat alles logistiek klopt, en de wedstrijdsecretarissen die de wedstrijden organiseren. Al deze mensen vervullen dagelijks een cruciale rol in het mogelijk maken van het amateurvoetbal. Zoals bijvoorbeeld bij V.V.O.R., waar talloze vrijwilligers zowel voor als achter de schermen actief zijn om de vereniging draaiende te houden. Van de persoon die 's ochtends vroeg de koffie schenkt tot de coördinator die vragen beantwoordt, de materiaalman die de spullen regelt, en de trainers en scheidsrechters die de wedstrijden begeleiden. Achter de schermen zijn het bestuur, de jeugdcommissie en de technische staf die zich inzetten, vaak naast hun reguliere baan. Het zijn ouders, opa's, broers, kennissen, vrienden of oud-spelers, die ervoor zorgen dat de kinderen kunnen voetballen.
Kaderbeleid: De sleutel tot succes
Om voldoende vrijwilligers te werven en te behouden, is een goed kaderbeleid essentieel. De KNVB biedt clubs handvatten om hun kaderbeleid te optimaliseren. Dit omvat het creëren van een aantrekkelijke omgeving voor vrijwilligers, het bieden van ondersteuning en waardering, en het zorgen voor een goede organisatie. Het is belangrijk dat clubs zich afvragen wat ze een vrijwilliger te bieden hebben en waarom iemand zijn kostbare tijd in hun vereniging zou steken. Door zich te verplaatsen in een potentiële vrijwilliger, kunnen clubs verrassende inzichten opdoen en de basis leggen voor succesvolle werving.
Een stappenplan voor succesvolle werving
Het werven van nieuwe vrijwilligers vereist een doordachte aanpak. De theorie leert dat je succesvol werft als je de volgende vijf stappen doorloopt:
- Doel: Bepaal zo nauwkeurig mogelijk wat je met je wervingsactie wilt bereiken. Wil je de vacature voor bardienstmedewerker ingevuld hebben voor de start van het nieuwe seizoen? Zoek je in de zomer extra vrijwilligers voor het groenonderhoud van je accommodatie? Of heb je dringend een penningmeester nodig? Door het doel concreet te beschrijven, kun je heel gericht mensen benaderen.
- Doelgroep: Als je doel goed is omschreven, kun je heel eenvoudig je doelgroep bepalen. Voor een bardienstmedewerker richt je je bijvoorbeeld op mensen met horeca-ervaring. En iemand met verstand van financiën benader je logischerwijs voor de functie als penningmeester. Wees niet bang eisen te stellen aan je doelgroep. Dat voorkomt dat je iemand werft die onvoldoende in staat is het werk goed te doen. Denk aan leeftijd, opleiding, ervaring, beschikbaarheid, motivatie, continuïteit, stressbestendigheid, betrouwbaarheid, deskundigheid, kwaliteit, representativiteit, passend in team enzovoort.
- Boodschap: Je wilt mensen overhalen om bij jouw vereniging vrijwillig aan de slag te gaan. Verplaats je daarvoor in een potentiële vrijwilliger. Waarom zou hij of zij vrijwilligerswerk willen doen? En waarom juist bij jouw vereniging? Denk na over wat jouw vereniging zo aantrekkelijk maakt voor vrijwilligers. Kunnen ze ervaring opdoen op een voor hen nieuw terrein, bied je cursussen of opleidingen aan, krijgen ze een vergoeding? De antwoorden op deze vragen zijn je verkoopargumenten. Je verkoopargumenten kunnen bijvoorbeeld zijn dat de vrijwilligerswerkzaamheden een vast onderdeel vormen van het intakegesprek bij de inschrijving of ander overleg. Bij inschrijving moet je als nieuw lid direct aangeven welke vrijwilligerstaak je zou willen uitvoeren. Als nieuw lid kan er ook gekozen worden voor de vrijwilligersbijdrage te betalen.
- Communicatiemiddelen: Schiet niet met hagel, maar schiet gericht. Persoonlijke benadering - live of telefonisch - werkt vaak het beste om mensen over de streep te trekken. Zowel eigen media (clubblad, posters, social media-kanalen) als nieuwsmedia (lokale krant) zijn bij uitstek geschikt om vacatures onder de aandacht te brengen. Maak je keuze mede op basis van de voorkeurscommunicatiekanalen van je doelgroep. Zoek je jongeren bijvoorbeeld, zet dan social media in.
- Organisatie: Wie gaat de actie doen, wanneer en hoeveel mag het kosten? Maak duidelijke afspraken en ga aan de slag. Is je actie een succes? Dan is het nu zaak om vrijwilligers blijvend aan je te binden. Dat begint met goede begeleiding.
Diversiteit in vrijwilligers: Meer dan alleen mannen
Veel clubs laten onbedoeld en ongewild de helft van hun potentiële trainers, scheidsrechters en bestuurders liggen, omdat de cultuur en het werven van vrijwilligers vaak nog vooral op mannen gericht zijn. Dit is een gemiste kans, want de meeste verenigingen kunnen extra vrijwilligers goed gebruiken. De drijfveren en ervaren drempels zijn bij de meeste vrouwen anders dan bij mannen. Het is dus belangrijk om een aanpak op maat te ontwikkelen om ook meiden en vrouwen te binden, begeleiden en behouden als vrijwilliger.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De KNVB en vrijwilligers: Een sterke band
De KNVB erkent het cruciale belang van vrijwilligers en zet zich actief in om hen te ondersteunen. Zo zijn er bijvoorbeeld de spiegelsessies, waarin clubs hun droomscenario kunnen bepalen en inzicht krijgen in wat ze vrijwilligers te bieden hebben. Daarnaast organiseert de KNVB evenementen waarbij vrijwilligers een belangrijke rol spelen. Zo waren er in 2023 twee grote voetbalevenementen in Nederland, de UEFA Women’s Champions League finale in Eindhoven en het EK Vrouwen onder 17. Om deze evenementen tot een succes te maken, was de hulp van vrijwilligers onmisbaar.
De KNVB biedt ook het programma 'meer vrouwen in voetbal' aan om verenigingen te helpen meiden en vrouwen te werven en te behouden als vrijwilliger.
Waardering en erkenning: De sleutel tot behoud
Het is van groot belang om vrijwilligers te waarderen en te erkennen voor hun inzet. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door het organiseren van een vrijwilligersavond, het uitreiken van een vrijwilligersprijs, of simpelweg door een persoonlijk bedankje. Het gevoel gewaardeerd te worden, is een belangrijke motivator voor vrijwilligers om zich te blijven inzetten. Zoals V.V.O.R. aangeeft, zijn ze enorm dankbaar voor de vrijwillige inzet van ouders, opa's, broers, kennissen, vrienden en oud-spelers.
Vrijwilligerswerk: Meer dan alleen een verplichting
Hoewel sommige clubs, zoals DHC, overwegen om vrijwilligerswerk een vast onderdeel te maken van het intakegesprek of een vrijwilligersbijdrage te vragen, is het belangrijk om te benadrukken dat vrijwilligerswerk meer is dan alleen een verplichting. Het is een kans om betrokken te zijn bij de club, nieuwe mensen te ontmoeten, en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het amateurvoetbal. Vrijwilligers doen het uit clubliefde, om werkervaring op te doen, vanwege de gezelligheid of om bij te dragen aan de ontwikkeling van de nieuwe Frenkie of Lieke. Iedereen heeft zijn eigen reden, maar ze zijn allemaal #Clubheld!
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
tags: #vrijwilligerswerk #KNVB #voetbal