Op 25 juni 1988 schreef het Nederlands Elftal geschiedenis door in Duitsland de finale van het Europees kampioenschap voetbal te winnen. Onder leiding van bondscoach Rinus Michels versloeg Oranje de Sovjet-Unie met 2-0, waarmee het de enige Europese titel tot nu toe behaalde. Deze overwinning markeerde een hoogtepunt in de Nederlandse voetbalgeschiedenis en wordt tot op de dag van vandaag gekoesterd.
Een stroeve start
Het EK 1988 begon voor Nederland allesbehalve veelbelovend. Met spelers als Marco van Basten en Erwin Koeman in de gelederen, leed het team een 0-1 nederlaag tegen de Sovjet-Unie in de openingswedstrijd. De Nederlandse aanvallers vonden geen opening in de stugge Russische verdediging. Ook de tweede wedstrijd tegen Engeland was geen eenvoudige opgave. Hoewel Nederland met 3-1 won, had het team het nodige geluk dat de Engelsen twee keer de paal raakten.
De derde groepswedstrijd tegen Ierland was cruciaal om door te gaan naar de volgende ronde. Lange tijd leek het erop dat Nederland zou falen, mede doordat Ierland een bal op de paal schoot. Echter, acht minuten voor tijd belandde een mislukt afstandsschot van Ronald Koeman per ongeluk op het hoofd van Wim Kieft, waarna de bal via een merkwaardige curve achter de Ierse keeper stuiterde: 1-0. Dit doelpunt, wellicht een van de meest opmerkelijke uit de carrière van Kieft, bleek van onschatbare waarde.
De historische halve finale tegen West-Duitsland
De halve finale tegen West-Duitsland was een wedstrijd met een speciale lading. Na de verloren WK-finale van 1974 tegen hetzelfde West-Duitsland, bood dit EK de ultieme kans op revanche. Voor het eerst tijdens het toernooi liet Oranje sprankelend voetbal zien. Desondanks leek het lange tijd niet te lukken om te scoren. In de rust stond het nog steeds 0-0. Na een onterechte strafschop kwam Duitsland op een 1-0 voorsprong, en kort daarna miste Jürgen Klinsmann een kans op een grotere voorsprong. Een kwartier voor tijd kreeg Oranje echter een penalty, waardoor de teams weer in evenwicht waren. In de 89e minuut schoot Marco van Basten Nederland voor het eerst in de geschiedenis naar een EK-finale. De overwinning werd groots gevierd, alsof de finale al gewonnen was.
De glorieuze finale tegen de Sovjet-Unie
In de finale stond het Nederlands Elftal opnieuw tegenover de Sovjet-Unie, de ploeg waarvan in de eerste wedstrijd nog verloren was. Dit keer verliep de wedstrijd aanzienlijk beter. Na een half uur spelen bracht aanvoerder Ruud Gullit Oranje op een 1-0 voorsprong met een rake kopbal. Tien minuten na rust besliste Marco van Basten de wedstrijd met een legendarische goal. Een mislukte voorzet van Arnold Mühren belandde bij Van Basten, die de bal vanaf de zijkant van het strafschopgebied diagonaal over de kansloze keeper Rinat Dasajev schoot: 2-0. Deze goal wordt door velen beschouwd als de mooiste uit de EK-geschiedenis.Na de 2-0 werd het nog even spannend, doordat de Sovjet-Unie een strafschop kreeg. Hans van Breukelen redde echter de strafschop, waarna het wachten was op het laatste fluitsignaal. Nederland was Europees Kampioen.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
De basisopstelling van Nederland in de finale bestond uit de volgende spelers:
- Doelman: Hans van Breukelen
- Rechtsachter: Berry van Aerle
- Centrale verdedigers: Ronald Koeman, Frank Rijkaard
- Linksachter: Adri van Tiggelen
- Middenvelders: Jan Wouters, Arnold Mühren, Gerald Vanenburg, Erwin Koeman
- Aanvallers: Ruud Gullit (aanvoerder), Marco van Basten
De huldiging en de impact
Een dag na de overwinning vond de huldiging plaats in Amsterdam. De ploeg maakte een rondvaart door de grachten en werd toegejuicht op het Museumplein. De beelden van de feestende menigte gingen de hele wereld over. De overwinning op het EK 1988 betekende veel voor het Nederlandse voetbal. Het was de eerste en tot nu toe enige grote internationale prijs die het Nederlands Elftal wist te winnen. De spelers van het team werden nationale helden en de overwinning zorgde voor een enorme opleving van het voetbal in Nederland.
Sleutelspelers van het Nederlands Elftal
Het succes van het Nederlands Elftal op het EK 1988 was te danken aan een combinatie van talent, teamwork en de tactische aanpak van bondscoach Rinus Michels. Verschillende spelers speelden een cruciale rol in het behalen van de titel:
- Hans van Breukelen: De doelman van het Nederlands Elftal tijdens het EK van 1988. Ondanks kritiek en twijfels, herpakte hij zich op indrukwekkende wijze en stopte een strafschop in de finale tegen de Sovjet-Unie.
- Berry van Aerle: Als rechtsachter maakte hij deel uit van het team en had hij voorafgaand aan het EK al de Europa Cup I gewonnen met PSV.
- Ronald Koeman: Speelde als libero en was een belangrijk onderdeel van het team. Hij maakte indruk op het EK en had ook succes met PSV in de Europa Cup I. Later won hij ook de Europa Cup I met FC Barcelona in 1992.
- Frank Rijkaard: Was een van de smaakmakers van het toernooi en maakte daarna een toptransfer naar AC Milan.
- Adri van Tiggelen: De linksback van het Nederlands Elftal.
- Jan Wouters: Een hardwerkende en populaire middenvelder.
- Arnold Mühren: Met zijn 37 jaar de oudste speler op het EK 1988, hij gaf de assist op de goal van Marco van Basten.
- Gerald Vanenburg: Ooit gezien als het grootste talent van Nederland.
- Erwin Koeman: Speelde als middenvelder en stond bekend om zijn loopvermogen.
- Ruud Gullit: De aanvoerder van het Nederlands Elftal en een absolute wereldster. Hij scoorde de openingstreffer in de finale.
- Marco van Basten: Besliste de finale met een wondergoal en maakte indruk met een hattrick tegen Engeland en zijn winnende treffer in de halve finale tegen Duitsland.
De legendarische goal van Marco van Basten
De goal van Marco van Basten in de finale tegen de Sovjet-Unie is een van de meest iconische momenten in de voetbalgeschiedenis. De opkomende middenvelder Arnold Mühren wilde een lage strakke voorzet in het strafschopgebied geven, maar de bal belandde omhoog en onverwachts bij Van Basten. Zonder aarzeling schoot hij de bal vanaf de zijkant van het strafschopgebied diagonaal over de kansloze keeper Rinat Dasajev. De goal staat bekend om zijn schoonheid, techniek en de onwaarschijnlijke hoek van waaruit Van Basten wist te scoren.
Mogelijke huldiging bij een nieuwe EK-titel
Anno 2024 leeft de herinnering aan de EK-winst van 1988 nog steeds voort. Mocht het Nederlands elftal opnieuw de Europese titel winnen, dan staat er een huldiging in Amsterdam op het programma. De gemeente en de KNVB zijn al in gesprek over de voorbereidingen, hoewel er pas definitieve plannen worden gemaakt als de titel daadwerkelijk is behaald. De KNVB benadrukt dat een huldiging veel tijd kost om te organiseren en dat er verschillende scenario's worden overwogen.
Lees ook: Wie zijn de huidige doelmannen van Oranje?
Lees ook: Korfbal Historie Tilburg