Cricket is een boeiende balsport die wereldwijd, met name in de landen van het Britse Gemenebest en het Indische subcontinent, veel aanhang kent. Na voetbal is cricket de meest gespeelde sport ter wereld. Het is een teamsport waarbij twee teams om de beurt slaan (batting) en gooien (bowling). Het doel is om runs te scoren door heen en weer te lopen over de cricket pitch. De wedstrijd gaat door tot een bepaald aantal overs of wickets, afhankelijk van de spelvorm. Het team dat aan het eind van de wedstrijd de meeste runs heeft behaald, wint.
De Geschiedenis van Cricket
De oorsprong van cricket is gehuld in mysterie, met verschillende theorieën over de herkomst. Hoewel bal- en slaghoutspelen al in de Middeleeuwen bekend waren, situeren Britse historici de oorsprong van cricket rond 1600 in Zuidoost-Engeland. Franse historici beweren echter dat cricket een Franse sport is die door de Engelsen is overgenomen tijdens de Honderdjarige Oorlog.
Recent onderzoek uit Australië suggereert een Vlaamse oorsprong. De ontdekking van een gedicht uit 1533, waarin Vlaamse wevers worden omschreven als 'kings of crekettes', ondersteunt deze theorie. Dit is de oudste waarneming van de sport cricket en wordt daardoor gezien als de meest aannemelijke theorie over het ontstaan van de balsport. Het vermoeden is nu dat Vlaamse wevers cricket mee hebben genomen bij hun migratie naar Kent en dat de sport zo in Engeland terecht kwam.
De precieze oorsprong van het woord 'cricket' is onduidelijk, met verschillende theorieën die niet met bewijs te staven zijn. In de 18e eeuw groeide cricket uit tot een populaire sport onder de Britse aristocratie. In 1787 richtte Thomas Lord een afgesloten cricketterrein op in de wijk Marylebone, inclusief de Marylebone Cricket Club (MCC). Deze club stelde in 1788 de cricketwetten op en beheert deze tot op de dag van vandaag.
Om de vier jaar wordt er een wereldkampioenschap cricket gehouden. Het eerste mannentoernooi werd gewonnen door West-Indië, terwijl Engeland het eerste vrouwentoernooi won.
Lees ook: Analyse ledenwervingsstrategie HCAW
Het Spelverloop van Cricket
Een cricketwedstrijd is verdeeld in slagbeurten, ook wel innings genoemd. In de meeste wedstrijden krijgt elk team één slagbeurt. Een slagbeurt duurt totdat 10 van de 11 slagmensen uit zijn, of totdat het maximale aantal gegooide ballen (overs) is bereikt. Een 'over' bestaat uit zes correcte worpen van de bowler. Belangrijke wedstrijden, zoals testcricket en first-class wedstrijden, bestaan uit twee slagbeurten per team. In belangrijke eendagswedstrijden krijgt elk team een slagbeurt van 50 overs (300 ballen), terwijl Twenty20-wedstrijden bestaan uit 20 overs per slagbeurt.
Een slagbeurt eindigt wanneer:
- 10 van de 11 slagmensen van het team uit zijn.
- Het afgesproken aantal overs is gespeeld.
- Het slagteam besluit de slagbeurt vroegtijdig te beëindigen.
De Rol van de Slagman (Batsman)
De primaire taak van de slagmensen is het scoren van zoveel mogelijk runs. Dit doen ze door de bal weg te slaan en vervolgens naar elkaars wicket te rennen. Elke succesvolle oversteek levert één run op. De slagmensen kunnen ervoor kiezen om door te rennen voor meerdere runs. Een bal die over de grond het speelveld verlaat, levert automatisch vier runs op (een 'boundary four'). Een bal die uit het veld vliegt zonder de grond te raken, levert zes runs op. Wanneer beide slagmensen een oneven aantal runs lopen, komt de andere slagman aan slag. Na een over wisselt dit, waardoor de andere batsman aan slag komt bij een even aantal runs. Een slagman kan aan slag blijven zolang hij niet uitgaat, de overs niet op zijn of de wedstrijd niet is gewonnen.
Manieren waarop een Slagman Uit Kan Gaan
Er zijn verschillende manieren waarop een slagman uit kan gaan:
- Catch: Een veldspeler vangt de geslagen bal voordat deze de grond raakt.
- Bowled: De bowler gooit de bal tegen de wickets, waardoor de bails eraf vallen.
- Run Out: Een speler is niet op tijd over de witte lijn voor zijn wicket op het moment dat de wicket waar hij naartoe loopt om wordt gegooid.
- Gestumped: De wicketkeeper gooit de bal tegen het wicket wanneer de slagman uit zijn crease stapt en de bal mist.
- Leg Before Wicket (LBW): De bal zou de wicket raken, maar wordt gestopt door het been van de slagman. De scheidsrechter beslist of de bal daadwerkelijk de wicket zou hebben geraakt.
- Hit the Ball Twice: Een slagman slaat de bal tweemaal, behalve om te voorkomen dat de bal het wicket raakt.
- Hit Wicket: De slagman raakt de wicket met zijn lichaam of bat, waardoor de bails eraf vallen.
- Timed Out: Een nieuwe slagman heeft drie minuten om het veld te betreden; anders is hij uit.
- Obstructing the Field: De slagman hindert opzettelijk een veldspeler.
- Retired Out: De slagman kiest er vrijwillig voor om zijn slagbeurt te beëindigen.
De Rol van de Scheidsrechters, Bal en Teams
Tijdens een cricketwedstrijd zijn er altijd twee scheidsrechters aanwezig. Een van hen staat achter een van de wickets aan de kant waar er gebowld wordt. De ander houdt een oogje in het zeil vanaf de zijkant, hij of zij focust voornamelijk op de tweede wicket. De aanvoerders van de teams tossen om te bepalen wie er het eerst aan slag is en wie er eerst gaat bowlen. De toss is een belangrijk onderdeel van cricket, omdat het hele spelverloop hiervan afhangt. Sinds het toevoegen van tv-camera’s rond het speelveld die opgesteld zijn op vaste plaatsen, is er een derde scheidsrechter bij gekomen die aan de hand van de camerabeelden een beslissing neemt als dit wordt gevraagd.
Lees ook: Lees meer over Korfbal
Tijdens wedstrijden die vier of vijf dagen duren, wordt een rode cricketbal gebruikt. Voor kortere spelvormen wordt een witte bal gebruikt. Het team dat als eerste aan slag is, stuurt twee spelers het veld op die gaan slaan. Deze spelers vormen de eerste partnership van de wedstrijd. Beide spelers hebben een eigen slaghout, ofwel een bat, meestal gemaakt van wilgenhout. Daarnaast beschikken zij over de nodige bescherming voor hun lichaam, die hen veilig houdt voor de harde bal die in hun richting wordt gegooid.
Het team dat als eerste in het veld staat, zet alle elf spelers in het veld. Een van hen fungeert als de wicketkeeper, de enige van het team die handschoenen en beenbeschermers draagt. Hij staat namelijk net achter de speler die aan slag is, vergelijkbaar met de catcher bij honkbal. Hij moet de bal vangen indien de slagman er niet in slaagt om de bal weg te slaan. Hij is ook verantwoordelijk voor het stumpen van de slagman. Een andere speler van het veldteam krijgt de rol van de bowler. Hij of zij gooit de bal richting de slagman. In totaal gooit een bowler zes keer op een correcte manier de bal naar de slagman. Deze serie van zes noemen we in het cricket een ‘over’. Na een over wisselt men van kant waar vanuit gegooid wordt en moet het team een andere bowler aanwijzen. Een bowler kan wel meerdere keren per wedstrijd bowlen, maar niet twee overs achter elkaar.
Cricket in Nederland
In Nederland zijn er diverse cricketverenigingen en -clubs waar je de sport kunt beoefenen. Het cricketseizoen loopt van mei tot en met september. In de winter zijn er indoor trainingsmogelijkheden.
Benodigdheden om Cricket te Spelen
Om cricket te spelen, heb je de volgende benodigdheden nodig:
- Slaghout (bat)
- Speelveld
- Lichaamsbescherming
- Witte cricketballen (voor korte spelvormen, rode voor langere)
- Wickets
- Handschoenen
- Geschikte schoenen
Verschillende Vormen van Cricket
Cricket kent verschillende spelvormen, waaronder:
Lees ook: De achtergrond van Akwasi als geëngageerd kunstenaar
- Testcricket: Een internationale wedstrijdvorm die tot vijf dagen kan duren, met twee innings per team.
- Eendaagse wedstrijden: Elke team speelt slechts één innings met een beperkt aantal overs (meestal 50).
- Twenty20: Een kortere variant met maximaal 20 overs per innings, populair vanwege de spectaculaire acties.
Cricket Termen
Hier zijn enkele veelvoorkomende crickettermen:
- Bat: Houten plank waarmee geslagen wordt.
- Batsman: Speler die de bal met zijn bat tegenhoudt of wegslaat.
- Bowler: Speler die de ballen naar de batsman gooit.
- Wicket: De constructie van drie paaltjes (stumps) met twee houtjes (bails) erop.
- Pitch: De strook in het midden van het veld waar de wickets staan.
- Run: Een punt gescoord door het heen en weer rennen tussen de wickets.
- Over: Een serie van zes ballen gebowld door één bowler.
- Innings: Een slagbeurt van een team.
- Boundary: De grens van het speelveld, vaak aangegeven met een touw.