De strafbal is een cruciaal onderdeel van het hockeyspel. Het is een directe confrontatie tussen een speler en de keeper, en kan vaak het verschil maken tussen winst en verlies. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de strafbal in hockey, inclusief de regels, de situaties waarin deze wordt toegekend en de uitvoering ervan.
Wat is een Strafbal?
Een strafbal, ook wel een strafpush genoemd, is vergelijkbaar met een penalty in voetbal. Het is een één-op-één situatie waarbij een speler van de aanvallende partij een directe poging doet om te scoren vanaf een stip op 6,40 meter afstand van het doel, met alleen de keeper als verdediger.
Wanneer wordt een Strafbal Toegekend?
Een strafbal wordt toegekend in de volgende situaties:
- Voorkomen van een Doelpunt: Als een verdediger binnen de cirkel een overtreding maakt die een zeker doelpunt voorkomt, ongeacht of de overtreding opzettelijk of onopzettelijk is. Het maakt niet uit of het opzettelijk is of niet. De bal wordt gelijk op de stip gelegd.
- Opzettelijke Overtreding in de Cirkel: Als een verdediger een opzettelijke overtreding maakt in de eigen cirkel tegen een tegenstander die in balbezit is of een mogelijkheid heeft om de bal te spelen.
- Opzettelijke Overtreding waardoor Balbezit wordt Belemmerd: Als een verdediger een opzettelijke overtreding maakt waardoor de tegenstander niet in balbezit kan komen.
- Herhaaldelijk Te Vroeg Uitlopen bij een Strafcorner: Als de verdedigende partij drie keer te vroeg uitloopt bij een strafcorner.
Het is belangrijk op te merken dat de beoordeling van wat een opzettelijke overtreding is, kan verschillen per scheidsrechter. Het is vaak moeilijk in te schatten wat wel of niet opzettelijk is.
Regels en Procedure van een Strafbal
De regels voor het nemen van een strafbal zijn relatief eenvoudig:
Lees ook: Alles wat je moet weten over de Schijnbeweging bij de Hockey Strafbal
- Spelers Posities: Alle spelers, behalve de nemer van de strafbal en de verdedigende keeper, moeten achter de 23-meterlijn staan. Zij mogen zich niet onnodig storend gedragen.
- Keeper Positie: De keeper moet op de doellijn blijven staan en mag niet van zijn plaats komen voordat de strafbal is genomen. Bij een strafcorner moet de keeper er juist achter staan. Als de keeper te vroeg van zijn lijn komt en er wordt niet gescoord, dan moet de strafbal opnieuw worden genomen. Als er wel gescoord wordt, telt het doelpunt gewoon. Als er een vliegende keeper in het doel staat, dan is het verplicht om een helm op te zetten. Andere bescherming zoals keeperhandschoenen, body of legguards zijn niet toegestaan.
- Nemer Positie: De speler die de strafbal neemt, moet binnen speelafstand van de bal staan. Een aanloop nemen is dus niet toegestaan, maar een stap zetten wel.
- Scheidsrechter Positie: De scheidsrechter wiens cirkel het is, staat rechts achter de speler zodat hij de speler én de keeper in één oogopslag kan zien.
- Voorbereiding: De scheidsrechter vraagt eerst aan de keeper of deze klaar is, en daarna aan de speler.
- Signaal: De scheidsrechter fluit om aan te geven dat de strafbal genomen mag worden. Als de speler de strafbal neemt voordat er gefloten is en er wordt gescoord, moet hij de strafbal opnieuw nemen.
- Uitvoering: De speler mag één push op doel uitvoeren. Het is één schot op doel, er kan niet gescoord worden uit een rebound.
- Resultaat: Als er gescoord wordt, wordt de wedstrijd hervat met een beginslag. Als er niet gescoord wordt, krijgt de verdedigende partij een vrije slag.
Strafbal bij jeugdteams
Geregeld zien we bij jeugdteams, waar het team niet over een vaste keeper beschikt, dat de speler/speelster die aan de beurt is om het doel te verdedigen niet precies weet welke rechten de keeper heeft binnen de cirkel. Vanaf de O9 gaan de teams met een (roulerende) keeper spelen. tussen de aanvaller en de bal gaan lopen wanneer de aanvaller binnen speelafstand is.
Strafcorner: Een Vergelijkbare, Maar Andere Spelsituatie
Naast de strafbal is de strafcorner een andere belangrijke spelsituatie in hockey die een grote kans biedt om te scoren. Hoewel beide situaties voortkomen uit overtredingen, verschillen ze aanzienlijk in uitvoering en regels.
Wat is een Strafcorner?
Een strafcorner is een speciale spelsituatie die wordt toegekend aan de aanvallende partij wanneer de verdedigende partij een overtreding begaat binnen de eigen 'striking circle' (cirkel). De striking circle is een halfronde zone voor het doel, met een straal van 14,63 meter.
Wanneer wordt een Strafcorner Toegekend?
Een strafcorner wordt toegekend in de volgende situaties:
- Overtredingen binnen de Cirkel: Meestal voor een onopzettelijke overtreding door een verdediger binnen de eigen cirkel, waarbij het maken van een doelpunt niet direct wordt voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld het raken van de stick van een tegenstander zijn, het gevaarlijk hoog de cirkel uit slaan van de bal, of het schoppen van de bal door de keeper.
- Opzettelijke Overtredingen buiten de Cirkel: Een opzettelijke overtreding door een verdediger buiten de cirkel maar binnen de 23-meterlijn kan ook leiden tot een strafcorner.
- Bal hoger dan schouderhoogte: Alle ballen die binnen de cirkel door een verdediger hoger worden geslagen dan schouderhoogte, leveren per definitie een strafcorner op.
- Opzettelijk over de achterlijn spelen: Het is voor de verdedigende partij niet toegestaan om de bal opzettelijk over de eigen achterlijn te spelen.
Posities en Opstellingen bij een Strafcorner
Aanvallende Partij:
- Een aanvaller staat met de bal op de achterlijn, minimaal 9,10 meter van de dichtstbijzijnde doelpaal. Deze speler pusht de bal naar de mede-aanvallers die buiten de cirkel klaarstaan.
- De overige aanvallers staan buiten de cirkel, klaar om de bal te ontvangen en op doel te schieten. Totdat de strafcorner daadwerkelijk is genomen, mogen deze aanvallers de cirkel niet betreden.
- De aanvallende spelers die niet direct betrokken zijn bij de strafcorner, bevinden zich doorgaans op de hoogte van de middenlijn.
Verdedigende Partij:
- Maximaal vijf verdedigers (inclusief de keeper) mogen achter de achterlijn staan om de strafcorner te verdedigen. Ze mogen zowel binnen als buiten het doel staan.
- De overige verdedigers moeten achter de middenlijn staan.
Het Spelen van de Bal bij een Strafcorner
De strafcorner begint wanneer de speler op de achterlijn de bal speelt. Vanaf dat moment mogen de verdedigers de cirkel inlopen om de bal te onderscheppen. De aanvallers moeten ervoor zorgen dat de bal eerst buiten de cirkel wordt gestopt voordat er een doelpoging wordt ondernomen.
Lees ook: Uitleg van de strafbal in korfbal
Regels Tijdens de Strafcorner
- De bal moet buiten de cirkel zijn voordat er op doel geschoten mag worden.
- Het eerste schot op doel, indien geslagen of geflatst, mag niet hoger zijn dan 46 centimeter (de hoogte van de zij- en achterplank van het doel). Een push is hierop een uitzondering.
- De strafcorner is pas voorbij als de bal in het doel gaat, over de achterlijn gaat, voor de tweede keer buiten de cirkel komt, meer dan 5 meter buiten de cirkel komt (ook bij de eerste bal!) of er een overtreding gemaakt wordt.
Tactieken en Variaties bij een Strafcorner
De strafcorner is een dynamische spelsituatie waarin teams verschillende tactieken en variaties gebruiken om te scoren of een doelpunt te voorkomen.
Aanvallende Tactieken:
- De Standaard: Een van de meest voorkomende tactieken is de 'standaard' strafcorner, waarbij de bal vanaf de achterlijn naar een speler op de kop van de cirkel wordt gepusht. Deze speler stopt de bal, waarna een andere speler (de 'sleeppusher') de bal op doel sleept.
- De Tip-In: Bij deze variant loopt een speler vanaf de kop van de cirkel in en tipt de bal in het doel.
- De Aangever: De bal kan ook teruggespeeld worden op de speler die de bal heeft aangegeven, waarna deze een doelpoging onderneemt.
- Sleeppush: Veel teams maken gebruik van een sleeppush, waarbij de bal met een zwaaiende beweging hoog op doel wordt gepusht. Dit is een effectieve manier om de bal snel en hard richting het doel te krijgen.
Verdedigende Tactieken:
- Uitlopen: Verdedigers proberen zo snel mogelijk uit te lopen om de aangever of de stoppers onder druk te zetten.
- Blokken: Verdedigers proberen de bal te blokken met hun stick of lichaam om te voorkomen dat de bal op doel komt.
- Keeperswerk: De keeper speelt een cruciale rol bij het verdedigen van een strafcorner. Goede keepershandschoenen zijn essentieel om harde schoten te kunnen opvangen.
Het Belang van de Scheidsrechter
De scheidsrechter speelt een belangrijke rol bij het toekennen en begeleiden van een strafcorner. Het is belangrijk dat de scheidsrechter op de juiste plek staat om de overtreding(en) goed waar te nemen. Een goede positie is bij de achterlijn links van het doel aan de rechterhand van de scheidsrechter. Vanuit deze positie zijn cirkelfouten beter te zien en is de keuze tussen een strafcorner of strafbal beter te maken. Een strafcorner die gegeven wordt vanaf de 23-meterlijn of daarbuiten mist meestal overtuiging en kan leiden tot discussie.
De scheidsrechter geeft de strafcorner vrij wanneer de vier verdedigende veldspelers en de keeper achter de lijn staan, en wanneer de collega-scheidsrechter heeft aangegeven dat iedereen achter de middenlijn staat. De scheidsrechter moet er ook op letten dat de aangever geen schijnbeweging maakt en dat de verdedigers niet te vroeg uitlopen.
Algemene spelregels en overtredingen
Om het spel goed te begrijpen, is het belangrijk om enkele algemene spelregels en veelvoorkomende overtredingen te kennen.
Algemene Spelregels
- Team Samenstelling: Volwassen hockeyteams spelen 11 tegen 11. Bij jeugdteams komen ook kleinere teams voor en gelden soms andere regels.
- Stick Gebruik: Alle spelers hebben een eigen stick. Alleen met de binnenkant (platte kant) van de stick mogen ze de bal spelen. De andere kant heet de bolle kant.
- Bescherming: Een bitje en scheenbeschermers zijn verplicht om te dragen tijdens de wedstrijden.
- Doelpunt: Een doelpunt is geldig als de aanvallende partij de bal binnen de cirkel (het doelgebied) raakt en de bal daarna volledig over de doellijn gaat.
- Wedstrijdduur: Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 70 minuten, verdeeld over 4 kwarten van 17,5 minuten. Na het eerste en het derde kwart is er een pauze van 2 minuten, en in de rust na het tweede kwart is er een pauze van 5 minuten. Internationale wedstrijden duren 60 minuten (4 x 15 minuten). Er is geen blessuretijd.
- Wisselen: Bij hockey mag je onbeperkt doorwisselen tijdens de wedstrijd (Interchange). De speler die in het veld komt, mag pas het veld inlopen als de andere speler uit het veld is. Dit gebeurt bij de middenlijn.
- Scheidsrechters: Een wedstrijd wordt gefloten door 2 scheidsrechters, allebei aan 1 kant van het veld. Elke scheidsrechter beslist over het spel op zijn helft.
- Video Scheidsrechter: Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er een videoscheidsrechter. Deze doet alleen mee als hem een vraag gesteld wordt. Beide teams mogen een zogenaamde video-referral aanvragen voor alle situaties in het 23-metergebied die leiden tot een strafcorner, strafbal of een doelpunt.
- Manieren om de bal te spelen: Bij hockey mag je de bal op 4 verschillende manieren spelen:
- Een slag is een zwaaiende beweging van de stick tegen de bal.
- Een push is een duwbeweging met de stick tegen de bal.
- Een flats is een techniek die tussen de slag en push in zit.
- Een scoop is een scheppende beweging met de stick, waardoor de bal omhoog gaat.
Veelvoorkomende Overtredingen
- Shoot: Bij shoot komt de bal tegen de voet, been of ander lichaamsdeel van een speler. De beslissing van de scheidsrechter is afhankelijk van de plek waar de speler shoot maakt:
- Bij shoot in de cirkel volgt een strafcorner.
- Voorkomt shoot een doelpunt? Dan krijgt de tegenstander een strafbal.
- In andere gevallen volgt een vrije slag of voordeel: gewoon doorspelen.
- Afhouden: Afhouden betekent het belemmeren van de tegenstander bij het spelen van de bal. Je houdt ‘m van de bal af, terwijl hij er anders wel bij kon. Afhouden wordt bestraft met een vrije bal of strafcorner, afhankelijk van de plek van de overtreding.
- Hoge bal: Elke speler mag de bal omhoog spelen met een push of scoop, zolang het geen gevaarlijk spel is of leidt tot gevaarlijk spel. Speel je de bal omhoog in de richting van een tegenstander binnen 5 meter? Dan geldt dat als gevaarlijk. Je mag de bal in het veld niet opzettelijk omhoog slaan met een flats of slag. De scheidsrechter beoordeelt of dit het geval is. Een flats is technisch gezien een slag, daarom mag een hoge flats alleen op doel gespeeld worden.
Strafkaarten
Tijdens hockeywedstrijden kan de scheidsrechter overtredingen bestraffen met een strafkaart:
Lees ook: Keepers en strafschoppen: wat zijn de regels?
- Groene Kaart: Een speler die een groene kaart krijgt, moet 2 speelminuten afkoelen buiten het veld. Zijn team speelt die 2 minuten met een speler minder verder. 2 groene kaarten aan dezelfde speler is geel tenzij de speler de kaart krijgt in de functie van aanvoerder.
- Gele Kaart: Bij een gele kaart moet een speler ook het veld verlaten. Minimaal voor 5 minuten, of 10 minuten bij zwaardere overtredingen. 2 gele kaarten aan dezelfde speler is rood tenzij de speler de kaart krijgt in de functie van aanvoerder.
- Rode Kaart: Een rode kaart is voor een speler die een ernstige overtreding maakt. Hij moet dan definitief het veld verlaten.
Shoot-Outs
Shoot-outs zijn 1-op-1 duels tussen een speler en een keeper. Ze worden alleen genomen als er na een gelijkspel een winnaar moet worden bepaald. Vanaf de 23-meterlijn rent de aanvaller richting het doel en probeert binnen 8 seconden te scoren. In die 8 seconden mag hij meerdere doelpogingen doen, zolang de bal in het spel of het veld blijft.