Handbal is een dynamische en snelle sport die snelheid, strategie en teamwork combineert. Het doel is simpel: meer doelpunten scoren dan de tegenstander. In dit artikel duiken we diep in de spelregels, technieken en andere aspecten van handbal, zodat je een volledig beeld krijgt van deze populaire sport.
Basisprincipes van Handbal
De basis van handbal is relatief eenvoudig. Spelers vangen en gooien de bal met hun handen. Een speler mag maximaal drie passen lopen met de bal in de hand zonder te stuiteren of de bal af te spelen. Passief spel, waarbij geen duidelijke aanvalspoging wordt ondernomen, wordt bestraft.
De Handbalwedstrijd
Een standaard handbalwedstrijd duurt twee keer 30 minuten, met een korte pauze van 10 minuten tussen de helften. Bij jeugdwedstrijden kunnen kortere speeltijden worden gehanteerd. Als een wedstrijd in een gelijkspel eindigt en er een winnaar nodig is (bijvoorbeeld in bekerwedstrijden), volgen er twee verlengingen van elk 5 minuten. Als er dan nog geen winnaar is, wordt de beslissing bepaald door 7-meterworpen.
Het Speelveld
Het handbalveld is 40 meter lang en 20 meter breed. Het is verdeeld in twee speelhelften, elk met een handbaldoel. De belangrijkste lijnen zijn:
- Middellijn: Verdeelt het veld in twee gelijke helften.
- Doelgebieden: Halve cirkels met een radius van 6 meter rondom elk doel, waar alleen de doelverdediger mag komen.
- Vrijeworplijn: Een onderbroken lijn op 9 meter afstand van het doel, waarvandaan vrije worpen worden genomen.
- Strafworplijn: Een lijn van 1 meter lang op 7 meter afstand van het doel, voor strafworpen.
- Wissellijn: Een lijn aan de zijkant van het veld, 4,5 meter aan weerszijden van de middellijn, waar spelers gewisseld mogen worden.
De lijnen zijn 5 centimeter breed, behalve de lijn tussen de doelpalen, die 8 centimeter breed is, gelijk aan de dikte van de doelpalen. Een handbaldoel is 3 meter breed en 2 meter hoog, gemeten aan de binnenkant. Het doel is tweekleurig, meestal rood en wit, en moet stevig aan de grond of muur bevestigd zijn voor de veiligheid.
Lees ook: Gids voor Hockey 8-Tallen Speelbegeleiding
De Handbal
De handbal zelf is gemaakt van kunststof of leer. De grootte en het gewicht van de bal variëren afhankelijk van de leeftijd en het geslacht van de spelers. Heren spelen met een grotere bal dan dames. Een herenhandbal heeft een omvang van 58-60 cm en een gewicht van 425-475 gram, terwijl een dameshandbal een omvang van 54-56 cm en een gewicht van 325-375 gram heeft. Soms wordt hars gebruikt om de grip op de bal te verbeteren, maar dit is niet altijd toegestaan in sporthallen vanwege de sporen die het kan achterlaten. Op topniveau kan een handbal een snelheid van wel 100 km per uur bereiken bij een worp uit de loop.
Spelers en Posities
Een handbalteam bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er 7 tegelijkertijd op het veld staan: 6 veldspelers en 1 doelverdediger. De overige 7 spelers zijn wisselspelers. Er zijn verschillende posities binnen een handbalteam, elk met hun eigen specifieke taken:
- Doelverdediger (Keeper): Beschermt het doel en probeert doelpogingen te stoppen.
- Cirkelspeler (Pivot): Speelt dicht bij het doel van de tegenstander en probeert ruimte te maken en te scoren.
- Opbouwspeler: Start de aanval en probeert doelpunten te maken.
- Hoekspeler: Scoort vanaf de zijkanten van het veld.
- Verdediger: Stopt de tegenstander en onderschept passes.
Elke speler moet goed kunnen passen, dribbelen en schieten. Teamwork en strategie zijn essentieel voor succes.
Spelregels in Detail
- Aantal spelers: Een team bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan 7 op het veld (6 veldspelers en 1 doelverdediger).
- Speeltijd: Een wedstrijd bestaat uit twee helften van 30 minuten (voor senioren).
- Speelveld: Het veld is 40 x 20 meter, met diverse lijnen die de verschillende zones aangeven.
- De bal: Gemaakt van leer of kunststof, met een omtrek afhankelijk van leeftijd en geslacht.
- Stappen: Een speler mag maximaal drie seconden de bal vasthouden en maximaal drie stappen zetten met de bal in de hand.
- Balbehandeling: De bal mag met handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, gevangen en gestopt.
- Fouls: Onsportief belemmeren van een speler wordt bestraft met een vrije worp. Gele kaarten dienen als waarschuwing, terwijl een tweede overtreding leidt tot een 2-minuten uitsluiting. Een rode kaart betekent diskwalificatie.
- Beginworp: Wordt uitgevoerd in het midden van het speelveld na het beginsignaal van de scheidsrechter.
- Vrije worp: Wordt toegekend na een overtreding en uitgevoerd op de plek waar de overtreding plaatsvond.
- Inworp: Wordt uitgevoerd als de bal buiten het speelveld komt.
- Uitworp: Wordt uitgevoerd door de doelverdediger als de bal over de doellijn gaat en voor het laatst is aangeraakt door een aanvallende speler.
- 7-meter worp: Wordt toegekend als een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een overtreding.
Overige Belangrijke Regels
- Stuiten en Tippen: Na het vangen van de bal mag een speler onbeperkt tippen. Na het tippen en opnieuw vastpakken van de bal, moet de bal gespeeld worden.
- Persoonlijke Straf: Een persoonlijke straf wordt gegeven bij een overtreding op het lichaam van een tegenstander.
- Passief Spel: Het vasthouden van de bal zonder een duidelijke aanvalspoging te ondernemen, wordt bestraft.
Tactieken en Strategieën
Handbal is niet alleen een fysieke sport, maar ook een sport die veel tactisch inzicht vereist. Enkele belangrijke tactieken zijn:
- De Tegen Aanval: Een snelle aanval waarbij de aanvallers proberen te scoren voordat de verdediging van de tegenstander zich heeft kunnen organiseren.
- Positie Aanval: Een georganiseerde aanval waarbij spelers specifieke posities innemen en samenwerken om een doelpunt te forceren.
- Harmonika: Een tactiek waarbij de balbezitter een tweede verdediger op zich trekt, waardoor een overtal situatie ontstaat.
- Sperren: Het blokkeren van een verdediger om ruimte te creëren voor een medespeler.
Verdediging
Er zijn verschillende verdedigingssystemen in handbal, elk met hun eigen voor- en nadelen. Een 6-0 verdediging heeft bijvoorbeeld een maximale breedte en dichtheid, terwijl een 4-2 verdediging meer diepte heeft. Een bekende variant is de 3-2-1 verdediging, waarbij de mid achter bal gebonden blijft.
Lees ook: Hockey spelregels: Een gedetailleerde uitleg
Technieken
Naast de regels en tactieken zijn er ook specifieke technieken die belangrijk zijn in handbal:
- Vangen en Gooien: Snel en accuraat vangen en gooien is essentieel.
- De Sprongworp: Een veelgebruikte techniek om naar het doel te werpen.
- Dribbelen: De bal met één hand op de grond botsen om de bal te verplaatsen.
- Schijnbewegingen: Het maken van bewegingen om de verdediger te misleiden.
- Verdedigen: Het afschermen van de vrije ruimte voor de aanvaller en het moeilijk maken om een pass te geven.
- Keepers Technieken: Het verdedigen van het doel met een zo groot mogelijk deel van het lichaam en het lanceren van een tegenaanval na een redding.
Handbalvormen
Er zijn verschillende vormen van handbal, waaronder:
- Zaalhandbal: De meest gespeelde vorm, gespeeld in een sporthal.
- Veldhandbal: Wordt buiten op een veld gespeeld.
- Beachhandbal: Een variant gespeeld op zand.
- Straathandbal: Een informele vorm van handbal, vaak gespeeld op straat.
- Mini-handbal: Een aangepaste vorm voor jonge kinderen.
- Studentenhandbal: Handbal gespeeld door studenten.
- Recreantenhandbal: Handbal voor de lol, zonder competitieverplichtingen.
Handbal in Nederland
Handbal is vooral populair in Europa. De Nederlandse handbaldames hebben de laatste jaren veel succes geboekt, met onder andere het bereiken van de WK-finales in 2015 en 2016 en deelname aan de Olympische Spelen in Rio. In 2017 werden ze derde op het WK door de troostfinale van Zweden te winnen.
Lees ook: Gids voor hockey spelregels
tags: #spelregels #en #technieken #handbal #uitleg