Hockey is een populaire sport die over de hele wereld wordt gespeeld, en Nederland is een van de toplanden in de sport. Om hockey goed te kunnen spelen of bekijken, is het belangrijk om de spelregels te kennen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de spelregels van hockey, van de basisprincipes tot meer gedetailleerde regels over overtredingen en straffen.
Geschiedenis van de spelregels
In de beginjaren van het hockey in Nederland hanteerde men afwijkende regels in vergelijking met andere landen. Zo hadden de sticks twee platte kanten en was de bal gemaakt van gevlochten touw en canvas. Deze "sinaasappel", zoals de oranje bal genoemd werd, mocht met de voet gestopt worden en het was toegestaan om de tegenstander met de stick te haken. Deze regels waren echter niet praktisch voor internationale wedstrijden, zeker met het oog op de deelname van het Nederlands heren hockeyteam aan de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam.
Basisprincipes van het spel
Hockey is een teamsport die gespeeld wordt op een (kunst)grasveld. Twee teams van elk elf spelers proberen een bal met een stick in het doel van de tegenstander te krijgen. De stick heeft een kromme haak, waarmee de spelers de bal slaan, pushen of stoppen. Het team dat de meeste doelpunten scoort, wint de wedstrijd.
Het speelveld
Een hockeyveld is 91,40 meter lang en 55 meter breed. Het veld is verdeeld in twee helften door een middenlijn. Aan de uiteinden van het veld bevinden zich de achterlijnen met in het midden het doel, dat 3,66 meter breed is. Voor elk doel is een halfronde cirkel getrokken.
De hockeystick
Een hockeystick heeft een kromme haak aan de onderkant. De haak heeft een platte kant (links) en een bolle kant (rechts). De bal mag alleen met de platte kant van de stick worden gespeeld.
Lees ook: Gids voor Hockey 8-Tallen Speelbegeleiding
Het team
Een hockeyteam bestaat uit maximaal elf spelers in het veld: een keeper en tien veldspelers. Daarnaast mag een team uit maximaal 16 spelers bestaan, met dus maximaal 5 wisselspelers.
Spelverloop
Speeltijd
Alle hockeywedstrijden vanaf de D-jeugd (vanaf 10 jaar) duren vier keer 17,5 minuten. Bij internationale wedstrijden bestaat een wedstrijd ook uit 4 kwarten, maar duren deze slechts 15 minuten, waardoor de totale wedstrijdduur 60 minuten is. Na het eerste en derde kwart is er een korte pauze van 2 minuten, terwijl de rust tussen het tweede en derde kwart 5 minuten duurt. Er is geen blessuretijd in hockey.
Begin van de wedstrijd
Aan het begin van de wedstrijd wordt er getost door de scheidsrechter, bijvoorbeeld met een hockeystick of een munt. De winnaar van de toss mag kiezen of hij de bal uit wil nemen of een kant van het veld wil kiezen. De wedstrijd begint met een slag vanaf het midden van de middenlijn.
Scoren
Om te scoren moet de bal binnen de cirkel op goal geslagen zijn en volledig over de doellijn zijn gegaan. Het team met de meeste goals wint de wedstrijd.
Wisselen
In hockey mag onbeperkt gewisseld worden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld voetbal. De wisselspeler mag pas het veld betreden als de speler die hij vervangt, het veld heeft verlaten. Tijdens een strafcorner mag er niet gewisseld worden, tenzij de keeper geblesseerd is. Een speler met een kaart mag ook niet gewisseld worden.
Lees ook: Hockey spelregels: Een gedetailleerde uitleg
De keeper
Ieder team heeft een keeper in het veld, die te herkennen is aan de afwijkende kleding. De keeper draagt een helm, beenbeschermers (legguards), klompen en een shirt, trui of jack in een andere kleur. De keeper mag ook bescherming dragen voor de armen, borst, bovenbenen en handen.
De keeper mag de bal met zijn stick, handen en voeten stoppen, maar alleen binnen de eigen cirkel. Buiten de cirkel mag de keeper de bal alleen met zijn stick spelen.
Overtredingen en straffen
Om het spel eerlijk en veilig te houden, zijn er verschillende regels en overtredingen. Scheidsrechters spelen een cruciale rol bij het handhaven van deze regels.
Veelvoorkomende overtredingen
- Shoot: De bal komt tegen de voet, het been of een ander lichaamsdeel van een speler. Veldspelers mogen de bal niet met hun voeten spelen. Eigenlijk mag er met geen enkel lichaamsdeel gespeeld worden.
- Afhouden: Het afschermen van de bal met het lichaam of de stick.
- Gevaarlijk spel: Het omhoog spelen van de bal in de richting van een tegenstander binnen 5 meter, of het opzettelijk omhoog slaan van de bal met een flats of slag.
- Stick boven de schouder: Bij de jongste jeugd mag de stick niet boven de schouder komen om een bal aan te nemen.
- Tijdrekken: Het opzettelijk vertragen van het spel.
- Overige overtredingen: Het gooien van voorwerpen, uitschelden van spelers, of ander onsportief gedrag.
Strafcorner
Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een kans om te scoren voor de aanvallende ploeg. Een strafcorner wordt toegekend wanneer het verdedigende team een overtreding maakt in de eigen cirkel of een zware overtreding begaat binnen het eigen 23-metergebied.
Een aanvaller plaatst de bal op een vaste plaats op de achterlijn, minimaal 9,10 meter van de dichtstbijzijnde doelpaal. Deze speler pusht de bal naar zijn mede-aanvallers, die buiten de cirkel klaar staan om de bal in ontvangst te nemen. Tot de strafcorner daadwerkelijk is genomen, mogen deze aanvallers niet binnen de cirkel komen. Maximaal vijf verdedigers (inclusief de keeper) staan achter de achterlijn om de strafcorner te verdedigen. De overige verdedigers moeten achter de middenlijn staan.
Lees ook: Gids voor hockey spelregels
De strafcorner is genomen zodra de bal is gespeeld door de aanvaller op de achterlijn. De verdedigers mogen dan de cirkel inlopen om de bal te onderscheppen. De aanvallers moeten ervoor zorgen dat de bal eerst buiten de cirkel wordt gestopt. Als het eerste schot op goal een slag is, mag de bal niet hoger dan 46 centimeter van de grond komen.
Strafbal
Een strafbal is vergelijkbaar met een strafschop bij voetbal. De bal wordt op een strafstip gelegd, op een afstand van 6,40 meter recht voor de goal. Een speler van het aanvallende team probeert te scoren met één push op de goal. De goal wordt alleen verdedigd door de keeper van de tegenpartij. Alle andere spelers moeten achter de 23-meterlijn staan.
Een strafbal wordt om verschillende redenen toegekend, bijvoorbeeld als het verdedigende team een overtreding maakt in de eigen cirkel die een doelpunt voorkomt.
Strafkaarten
De scheidsrechter kan overtredingen bestraffen met strafkaarten:
- Groene kaart: Een waarschuwing in de vorm van een tijdsstraf van 2 minuten. Het team speelt gedurende deze tijd met een speler minder.
- Gele kaart: Een zwaardere straf, waarbij de speler 5 of 10 minuten van het veld moet. Ook hier speelt het team tijdelijk met een speler minder.
- Rode kaart: De zwaarste straf, waarbij de speler direct naar de kleedkamer wordt gestuurd en niet meer mag deelnemen aan de wedstrijd. Het team speelt de rest van de wedstrijd met een speler minder.
Ook een teambegeleider kan een groene, gele of rode kaart krijgen. Bij een gele kaart mag de teambegeleider gedurende 10 minuten geen aanwijzingen geven aan het team en moet hij buiten het veld staan. Bij een rode kaart moet de teambegeleider het veld verlaten.
Shoot-outs
Shoot-outs worden genomen als de stand van een wedstrijd tijdens een belangrijk kampioenschap of toernooi na reguliere speeltijd en eventuele verlenging nog gelijk is. Een shoot-out is een één-tegen-één duel tussen een speler en de keeper. De speler start op de 23-meterlijn en heeft acht seconden de tijd om te scoren.
Specifieke spelsituaties
Bully
Een bully wordt genomen als de scheidsrechter het spel stillegt en er geen duidelijke overtreding is. De bal wordt op de plaats gelegd waar de scheidsrechter het spel stillegde. Aan weerszijden van de bal staat een speler van elk team. De spelers tikken om de beurt één keer met hun stick op de grond rechts van de bal en vervolgens één keer tegen de stick van de tegenstander boven de bal. Daarna proberen ze de bal te spelen.
Lange corner
Een lange corner wordt toegekend als de bal door een verdediger over de eigen achterlijn wordt gespeeld, maar niet opzettelijk. De lange corner wordt genomen op de 23-meterlijn, recht tegenover de plek waar de bal over de achterlijn ging.
Voordeelregel
Als een speler een overtreding begaat, maar de tegenstander hierdoor in balbezit komt, kan de scheidsrechter ervoor kiezen om door te laten spelen. Dit wordt de voordeelregel genoemd.
Rol van de scheidsrechter
Een hockeywedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters, die elk verantwoordelijk zijn voor een helft van het veld. De scheidsrechters zorgen ervoor dat het spel eerlijk verloopt en dat de regels worden nageleefd. Ze leggen de wedstrijd stil bij overtredingen, blessures of onweer. Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er ook een videoscheidsrechter aanwezig, die kan worden ingeschakeld bij discutabele situaties.
Spelregels opfrissen
De spelregels van hockey worden opgesteld door de KNHB, de Nederlandse hockeybond. De KNHB volgt over het algemeen de internationale regels van de International Hockey Federation (FIH). De KNHB heeft ook een app beschikbaar waarin de spelregels geraadpleegd kunnen worden. Daarnaast stelt de Commissie Spelregels jaarlijks een document op met arbitrage afspraken en een update van de standaard afspraken. Dit document bevat extra uitleg over de interpretatie van de spelregels.
tags: #spelregels #hockey