Rolstoelbasketbal is een teamsport die wordt gespeeld door mensen met een lichamelijke beperking. Het is een variant op het reguliere basketbal, waarbij de atleten in rolstoelen zitten. Rolstoelbasketbal is een Paralympische sport en wordt wereldwijd beoefend. De sport vereist een combinatie van behendigheid, kracht, tactiek en teamwork.
De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor rolstoelbasketbal in de media, mede dankzij de successen van het Nederlandse team. Deze toegenomen populariteit heeft geleid tot een stijging in het aantal reclamecampagnes waarin rolstoelbasketbal een rol speelt. Deze campagnes zijn niet alleen bedoeld om de sport te promoten, maar ook om de beeldvorming van mensen met een beperking te verbeteren.
De opkomst van rolstoelbasketbal in reclame
Steeds vaker zien we mensen met een beperking op een positieve, maar realistische manier, voorbij komen in TV-reclames. Dit is een hele mooie stap in de goede richting, wat betreft de beeldvorming van mensen met een beperking. Reclamecampagnes rondom rolstoelbasketbal dragen bij aan een inclusievere samenleving, waarin mensen met een beperking gezien en gewaardeerd worden.
Voorbeelden van rolstoelbasketbal reclamecampagnes
Er zijn verschillende voorbeelden van reclamecampagnes waarin rolstoelbasketbal een rol speelt. Een recent voorbeeld is de merkcampagne van Univé, waarin de sportclub voor rolstoelbasketbal wordt gesteund.
Univé: Winst waar jij blij van wordt
Univé lanceerde een nieuwe merkcampagne met de titel "Winst waar jij blij van wordt". De campagne laat zien hoe de coöperatie het geld dat ze overhoudt ten goede laat komen aan de leden en de maatschappij. In samenwerking met DEPT® en regisseur Ottilie Maters koos Univé voor een verhaal dat laat zien hoe het geld dat Univé overhoudt ten goede komt aan de buurt. Zo is er een bijdrage aan verkeersveiligheid en aan de sportclub voor rolstoelbasketbal die ze supporten. Michelle Rienks, manager Formule, Strategie, Merk & Communicatie legt uit: "Met de commercial laten we kijkers voelen waar de coöperatie en winst waar jij blij van wordt precies voor staat.”
Lees ook: Basketbal taart versieren
De commercial voelt heel echt aan. Alleen het schaken aan het begin lijkt in scène gezet, de rest oogt heel natuurlijk. Net als het thema ‘Winst waar jij blij van wordt’. De zin ‘Zo wordt het minder alleen en meer met zijn allen’ sluit mooi aan bij de coöperatie-gedachte van het merk. En ook bij de vereenzamingstrend trouwens. Het klinkt met deze zin en met het bijbehorende beeld alsof Univé zich ook actief inzet om eenzame ouderen meer te betrekken bij de samenleving. Die subtiele boodschap is heel slim toegevoegd. Alles bij elkaar is de weg die Univé ingeslagen is met deze merkcampagne een goede weg. Er zal in de toekomst verder voortgebouwd gaan worden op ‘Winst waar jij blij van wordt’.
Calvé: Esther Vergeer
Calvé heeft altijd bekende sporters in hun pindakaas-reclame. Dat waren altijd sporters zonder handicap, tot nu toe. In de reclame zien we een jonge Esther Vergeer armpje drukken in de klas. Op de achtergrond is het nummer “Don’t stop me now” van Queen te horen. Daarna is het pauze, alle kinderen rennen naar buiten. Esther hangt in het klimrek en een leraar vraagt: “Doe je wel voorzichtig?” Waarop Esther “Nee” antwoordt. Daarna zien we Esther tafeltennissen en een punt scoren tijdens basketbal. Vervolgens zegt een klasgenoot: “Hé Esther jij kan ook alles he?” Terwijl Esther vanuit haar rolstoel op een muurtje klimt en een hap neemt uit haar boterham met pindakaas.
Nike: Basketball reclame
In deze commercial van Nike zien we een basketballer, die allerlei excuses opnoemt om maar niet te hoeven sporten, tijdens het basketballen. Aan het eind zegt hij “And my feet hurt” dan wordt pas duidelijk dat deze basketballer in een rolstoel zit. Deze reclame is geweldig, want het is een van de weinige oudere reclames, waarin iemand met een handicap op een positieve manier word neer gezet. In eerste instantie zie je niks, pas op het eind zie je het.
De impact van rolstoelbasketbal reclamecampagnes
Rolstoelbasketbal reclamecampagnes hebben een positieve impact op de samenleving. Ze dragen bij aan:
- Bewustwording: De campagnes maken het grote publiek bewust van rolstoelbasketbal als een serieuze en competitieve sport.
- Inclusie: Ze laten zien dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving en succesvol kunnen zijn in de sport.
- Positieve beeldvorming: De campagnes helpen om de negatieve stereotypen over mensen met een beperking te doorbreken en een positiever beeld te creëren.
- Inspiratie: Ze inspireren andere mensen met een beperking om te gaan sporten en hun dromen na te jagen.
De weg naar succes in rolstoelbasketbal
Iedereen begint ergens, maar hoe word je paralympisch topsporter? Voormalig rolstoeltennisster Esther Vergeer vertelt hoe zij begon om het onmogelijke mogelijk te maken.
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
Op 8-jarige leeftijd kreeg Esther Vergeer met flinke tegenslagen te maken. “Binnen twee jaar kreeg ik drie keer een hersenbloeding. In die periode was het: ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Als gevolg van een operatie kreeg ik een dwarslaesie, waardoor ik voortaan altijd moeilijk zou kunnen lopen. Als kind onderga je die ontwikkelingen, maar later ervaar je pas hoeveel impact zo’n dwarslaesie heeft. Na weer een ziekenhuisbezoek probeer je thuis het leven weer op te pakken. Als kind bracht ze drie keer een fikse tijd - enkele weken en soms een paar maanden - door in het ziekenhuis. “Dankzij fysiotherapie, krukken en andere hulpmiddelen kon ik vervolgens wel lopen en meedoen op school, al deed dat wel veel pijn. Toen was er nog hoop dat ik ooit zou herstellen. Maar geleidelijk leerde ik om vanuit mijn rolstoel zelfstandig dingen te doen. Dat was minder pijnlijk en ik werd er snel handig in. Op krukken een glas meenemen uit de keuken was onmogelijk, maar in mijn rolstoel lukte dat wel.
De jonge Esther liet zich echter niet uit het veld slaan. “De omstandigheden dwongen me om inventief te zijn. Dat komt ook door mijn ouders, die zijn ook van het doorpakken. Ik wilde zoveel mogelijk meedoen: buitenspelen, gymlessen, logeren bij vriendinnetjes of met het gezin op kampeervakantie. We vonden altijd wel een oplossing. Dankzij mijn doorzettingsvermogen kon ik de knop omzetten. Als het leven niet makkelijk gaat, dan moet je hard werken en oplossingsgericht zijn.
Dagelijks werd Esther ermee geconfronteerd dat ze als kind een beperking had. “Je bent de langzaamste met tikkertje, je wordt als laatste uitgekozen tijdens de gymles. Mensen staren je na op straat als je in een rolstoel zit. In het begin is dat best confronterend. Thuis kun je niet meer bij de hoogste keukenkastjes, instappen in de auto is lastiger. ‘s Avonds lig je in bed jezelf af te vragen: waarom moet dit mij overkomen? Komt het ooit goed?
Als onderdeel van het herstel kreeg Esther fysiotherapie, ergotherapie en ging ze verschillende sporten proberen. “Badminton, volleybal, basketbal en tennis. Die laatste twee bevielen me zo goed dat ik na mijn revalidatie lid ben geworden van zowel een basketbalclub als een tennisclub. Ik bleek in beide sporten best handig te zijn. In 1997 werd ik met de Nederlandse selectie zelfs Europees kampioen rolstoelbasketbal.
Mijn studie dwong me om te kiezen. Die keuze bracht een aantal veranderingen met zich mee. “Het team om me heen werd uitgebreid. Ik kreeg een trainer, meer aandacht voor voeding en het mentale aspect van topsport. Uitgangspunt was om naar de Paralympische Spelen te gaan. Dat betekent niet meer drie trainingen per week, maar twee trainingen per dag en dat zes of zeven dagen per week. Gek genoeg is dat helemaal geen offer, het voelt als het mooiste wat er is. Het duurde niet lang voordat ze als nummer 1 van de wereld vele prijzen en medailles pakte. “Er zijn momenten geweest waarop ik me afvroeg: is dit het nu? Wanneer is het klaar en begin ik een maatschappelijke carrière? De routine - gezonde voeding, constante trainingen, jaarlijks dezelfde toernooien - leidde ertoe dat ik een nieuwe uitdaging nodig had. Ik had moeite om me te blijven motiveren en voelde een groeiende druk op mijn schouders om aan de top te blijven.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
Behalve de onvoorwaardelijke steun van haar ouders speelt ook haar coach een belangrijke rol. “In die lastige periode van prestatiedruk en twijfels kwam er een belangrijk keerpunt: ik besloot om afscheid te nemen van de coach met wie ik tien jaar lang had gewerkt. De komst van mijn nieuwe coach bracht me vervolgens zoveel nieuwe energie. Als hoogtepunt noemt Esther haar gouden paralympische plak tijdens de spelen van 2008 in Bejing. “Daar kwam alles samen: onder druk presteren in een mooie wedstrijd tegen mijn grootste rivaal: Korie Homan. Op dat moment had ik heel lang geen wedstrijd meer verloren. Korie had nog nooit van mij gewonnen. In de finale stond ze zelfs op matchpoint, dat had ik nog nooit meegemaakt. Het scheelde slechts één punt of ik had die gouden medaille misgelopen. Toch heb ik die wedstrijd weten om te draaien.
Sinds 2018 is ze chef de mission voor de Nederlandse paralympische sportploeg. “Daarbij faciliteer ik alle Team NL-sporters om zo optimaal te kunnen presteren. Ik weet wat ze als sporter doormaken en probeer vanuit het kantoor van NOC*NSF mee te luisteren. Esther is ervan overtuigd dat er plek is voor alles sporters. “Of je nou een beperking hebt of niet, sport kan zoveel goeds brengen. Sport is fysiek en mentaal heel gezond, goed voor je sociale contacten en voor je zelfvertrouwen. Dat heb je soms nodig in het dagelijks leven, wat je ook gaat doen. Graag zou ik zien dat sporten nog makkelijker toegankelijk wordt voor mensen met een beperking. Ook ben ik voorstander van meer sporten op de basisschool. Als je iets echt graag wilt, is er heel veel mogelijk. Dat is de gedachte achter Toyota’s Start Your Impossible. Tijdens ’s werelds grootste sportevenement bewijzen atleten dat niets onmogelijk is. Er wordt telkens bewezen dat niets onhaalbaar is en dit inspireert ons dat met de kracht van bewegen het onmogelijke kan worden bereikt. Vanwege deze idealen is Toyota trotse mobiliteitspartner van de Olympische en Paralympische Spelen. Die missie ondersteunt Esther van harte. “De grootste uitdaging was toen ik als kind in een rolstoel belandde. Daarbij was sporten niet mijn belangrijkste doelstelling, maar uiteindelijk bleek ook dat mogelijk te zijn.
Deze doelstelling past volgens de rolstoeltennisspeelster uitstekend bij het merk Toyota. “Het mooie van Toyota is dat ze met behulp van technologie het leven van mensen makkelijker willen maken. Dat doen ze niet alleen door auto’s te bouwen, maar ook met robotisering. Toyota denkt ook na over rolstoelen en andersoortige vervoersmiddelen. Zo kijken ze verder dan een beperking, streven ze naar mobiliteit, vrijheid en onafhankelijkheid voor iedereen. Dat is het grootste goed als mens.
Het succes van de Nederlandse rolstoelbasketbalsters
Het is een understatement om te stellen dat het goed gaat met de Nederlandse rolstoelbasketbalsters. De hoofdprijzen stapelen zich de laatste jaren op. Drie Europese titels, wereldkampioen in 2019 en als hoogtepunt paralympisch kampioen in 2021 in Tokio. Kortom, ook bij de WK in Dubai, waar zaterdag de eerste wedstrijd tegen Duitsland al met 60-45 werd gewonnen, zijn de Orange Lions de topfavoriet.
Jarenlang is er in de Arnhemhal op sportcentrum Papendal door bondscoach Gertjan van der Linden en assistent Irene Sloof gesleuteld aan de ideale formule om van de rolstoelbasketbalsters de beste ploeg van de wereld te maken. Een fulltime programma werd er opgetuigd en langzaam maar zeker kwamen de successen.
Brons in 2012 op de Paralympische Spelen in Londen was een eerste kroon op het werk. Vier jaar later veroverde Oranje opnieuw brons, maar die medaille smaakte bitter. Goud was immers het doel. Na die teleurstelling kwamen de vrouwen sterk voor de dag. In 2017, 2019 en 2021 werd er telkens goud gehaald op de EK en in 2018 werd de ploeg van Van der Linden in Hamburg wereldkampioen.
De stress was groot anderhalf jaar geleden in Tokio. De Nederlandse vrouwen hadden een unieke kans om het allerhoogste te bereiken: paralympisch goud. Uitgaan van eigen kracht was het devies en na een uitgekiende campagne volgde op 4 september 2021 de ultieme beloning: de paralympische titel kon op de erelijst worden bijgeschreven.
"Goud winnen was onze grootste droom. Nu hebben we op alle titeltoernooien de hoofdprijzen gewonnen. Maar aan de top blijven is lastiger. Het doel in Parijs blijft voor ons allemaal hetzelfde: goud", zegt een optimistische Bo Kramer. "We zijn aan onze stand verplicht de finale te halen", vindt guard Jitske Visser, die op tijd hersteld is van een hersenschudding. "Andere landen kijken vooral naar Oranje. Allemaal kopiëren ze onze methodes." "De wereld vindt ons goed, dus dan mogen wij onszelf ook wel goed vinden", laat Kramer vol zelfvertrouwen weten. "We hebben heel erg op mentaal vlak stappen gemaakt en we zijn allemaal fysiek een stukje sterker en sneller geworden waardoor we tactisch ook wat sterker zijn." Inmiddels hebben de basketbalsters hun eerste wedstrijd erop zitten op de WK, waar Canada, China en de Verenigde Staten de voornaamste concurrenten zijn.
Rolstoelbasketbal in Zwijndrecht
De campagne ‘Ga naar Buiten’ wil iedereen in Zwijndrecht stimuleren om naar buiten te gaan en te bewegen. Beide hebben een positieve invloed hebben op zowel de fysieke als mentale gezondheid. Met een gevarieerd programma aan activiteiten in de buitenlucht biedt de campagne voor elk wat wils. Denk aan bootcamples, skateclinics, rugbyclinics en rolstoelbasketbal. ‘Ga naar buiten’ is gericht op inwoners van alle leeftijden en moedigt niet alleen aan om actiever te worden, maar heeft ook als doel om mensen bij elkaar te brengen. Door gezamenlijk deel te nemen aan buitenactiviteiten kunnen mensen nieuwe vriendschappen sluiten, hun sociale netwerken uitbreiden en een gevoel van saamhorigheid ervaren. Na het succes van ‘Ga naar buiten’ in Zwijndrecht vorig jaar worden opnieuw ‘beweegaanbieders’ gezocht die dit jaar mee willen liften op de promotiecampagne en bewegen in de buitenlucht (willen gaan) aanbieden. Zij kunnen contact opnemen met Fitmakers.
Miss Paralympics: Marc van de Kuilen
De Paralympische Spelen staan op het punt van beginnen, reden om Miss Podcast de komende twee weken om te dopen tot Miss Paralympics. In Miss Paralympics ontvangt oud-Paralympiër Roos Oosterbaan iedere nacht een bijzondere gast. Afgelopen nacht startte zij de reeks met oud-Paralympisch rolstoelbasketballer Marc van de Kuilen.
Van de Kuilen zou eigenlijk ook naar Tokio gaan, maar doet zijn commentaar toch vanuit Nederland. ’s Avonds om 22.00 uur maakt hij na Nieuwsuur een uitzending over de Paralympische Spelen en geeft hij een overzicht van de dag. Zelf was Van de Kuilen als rolstoelbasketballer aanwezig op de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro. Hij eindigde daar samen met zijn teamgenoten op een zevende plaats: “Er heeft daar meer ingezeten, daar ben ik van overtuigd. Maar het moet er ook uitkomen.” Vertelt hij. “Pijn is een groot woord, maar het is gewoon jammer. Roos Oosterbaan en Marc van de Kuilen maken samen de podcast Miss Paralympics. Tijdens het maken van deze podcast merkten zij dat sommige grote Paralympische rolmodellen als tafeltennisster Kelly van Zon in het begin weerstand hadden om zich aan de Paralympische Spelen te verbinden. Van de Kuilen voelde geen drempel om mee te doen aan het rolstoelbasketbal. In het revalidatiecentrum in Doorn kreeg hij een clinic van het Nederlandse rolstoelbasketbalteam: “Ik vond het vooral heel leuk om te zien wat zij konden met die stoel. De snelheid, hoe snel ze draaien. Als je net gehandicapt bent dan ben je blij dat je vooruit komt.
Voordat Van de Kuilen zijn sportcarrière begon, was hij beroepsmilitair. Zijn allergrootste angst was toen om zijn benen te verliezen. Van de Kuilen is twee keer op uitzending naar Afghanistan geweest, zo vertelt hij: “Tijdens mijn eerste uitzending raakte iemand van een andere peloton zijn been kwijt. Die hebben wij zien binnenkomen op het kamp. Die werd daar overgeheveld in een helikopter. Toen stond ik daar met een collega en dacht ik ‘het zou je overkomen’, ‘duw mij maar van een berg’. Tijdens een missie in 2008 verloor Van de Kuilen allebei zijn benen. Tijdens een verkenningsmissie werd het dorp waar de missie zich afspeelde van beide kanten uitgekamd. De angst om zijn benen te verliezen besprak Van de Kuilen ook met zijn vrienden. Zij vreesden na het ongeluk dan ook voor zijn reactie.
Deze Paralympische Spelen maakt Miss Paralympics een canon van de Paralympische Spelen en elke dag komt daar een audiofragment bij. Marc van de Kuilen voegt een fragment toe waar presentatrice Roos Oosterbaan ook in voor komt: het winnen van de bronzen plak in Londen.