Waterpolo is een sport met een rijke historie in Nederland. Van de successen in de vorige eeuw tot de huidige inspanningen om de top te bereiken, dit artikel biedt een overzicht van de Nederlandse waterpolomannen, hun prestaties, en de ontwikkelingen binnen de sport.
Historische Successen
De Nederlandse herenwaterpoloërs kenden een periode van absolute wereldtop, beginnend met een bronzen medaille op de Olympische Spelen van 1948. Onder leiding van bondscoach Frans Kuijper en teamleider Ben Planjer werd dit succes in 1976 herhaald, toen de mannen wederom brons wonnen in Montreal onder bondscoach Ivo Trumbic. De prestatie in 1948 werd door de Volkskrant beschreven als een "ongedacht succes", grotendeels te danken aan de inspanningen van trainer Frans Kuijper.
In 1949 verraste het Nederlands team vriend en vijand door het toernooi om de Trefeo Italia, ook wel het officieuze Europese kampioenschap, ongeslagen te winnen. Aanvoerder Cor Braasem relativeerde de overwinning met de woorden: "We hebben natuurlijk wel een beetje geluk gehad. Het heeft ons in het toernooi meegezeten."
Een ander hoogtepunt was het Europees kampioenschap in Wenen in 1950. Ondanks een moeilijke start overklaste het team de andere deelnemers volledig en werd Nederland voor het eerst Europees kampioen waterpolo. De Zwemkroniek beschreef hoe bondscoach Frans Kuijper na de winst tegen Italië in het water werd gegooid.
De Olympische Spelen: Dromen en Teleurstellingen
Sydney 2000 was de laatste keer dat de Nederlandse waterpoloërs op de Olympische Spelen uitkwamen. Na vijf mislukte pogingen leek kwalificatie ook dit jaar een bijna onmogelijke opgave. Op het EK in Kroatië probeerde de ploeg van bondscoach Harry van der Meer in de race te blijven voor Parijs, waarvoor een plek bij de beste acht noodzakelijk was. In 2016 was het Nederlands waterpoloteam dicht bij plaatsing voor de Spelen, maar het ging mis op strafworpen. In 2020 strandde Nederland in de kwartfinales van het olympisch kwalificatietoernooi. Een aantal spelers in de nu sterk verjongde Nederlandse ploeg wilde die teleurstelling wegspelen, vertelde aanvoerder Jorn Muller. De druk om nu goed te presteren op het EK was groot, maar de concurrentie in Europa is hevig.
Lees ook: Waterpolo voor studenten in Maastricht
Recente Ontwikkelingen en Uitdagingen
Branko Mitrovic is aangesteld als bondscoach van de Nederlandse waterpolomannen. Het Nederlands waterpoloteam heeft in een oefeninterland tegen Servië in Dordrecht gelijkgespeeld (16-16) en de World Cup Finale in Podgorica afgesloten met een zesde plaats. Ook hebben ze zich geplaatst voor de Super Final van de World Cup en de kwartfinales van het toernooi om de World Cup, Divisie 2.
Clubnieuws en Regionale Activiteiten
In het hele land zijn waterpoloverenigingen actief met diverse activiteiten. Hieronder een overzicht van enkele recente gebeurtenissen:
- ZVV (Vaassen): Waterpoloster Elmi Roelofsen was genomineerd voor de sportprijs van de Gemeente Epe.
- De Zaan (Zaandam): David Collas, vader van een lid, fietste de Mont Ventoux op voor ALS en zocht sponsors.
- De Gouwe (Waddinxveen): Organiseerde schoolwaterpolokampioenschappen.
- Oceanus (Aalsmeer): Clinics voor scholen die meededen aan het scholenkampioenschap waren volgeboekt.
- Aquamigos (Den Bosch/Drunen/Waalwijk): Zocht een trainer voor de onder 13-jeugd. Rob van Beers ontving de Kees Kevenaar Trofee.
- De Rog (Weert): Organiseerde het Grote Rog-spel.
- WOC Regio West: Organiseerde een waterpoloclinic in Den Haag.
- Swol 1894 (Zwolle): Bestond in 2019 125 jaar en zocht mensen voor verschillende commissies. Heren 2 speelde een wedstrijd in Weston-super-Mere en won.
- ZPC Het Ravijn (Nijverdal): Betrokken bij het Open Huis van het Centre for Sports and Education (CSE) in Zwolle.
- Stichting Topwaterpolo in Leiden: Organiseerde een Digital Pubquiz voor de waterpolokids van ZVL-1886.
- ZVL-1886: De Leeuw Makelaardij verlengde het sponsorcontract.
- Sportstad Heerenveen: Het eerste Ymkje Broersma Schoolwaterpolotoernooi was een succes.
- ZPC Amersfoort: Organiseerde het Schoolzwem- en waterpolokampioenschap.
- DWT (Haarlem): Organiseerde het Pinkstertoernooi, dat al sinds 1949 bestaat.
- Hellas/Glana (Sittard/Geleen): Hield een waterpolotoernooi in het Hemelvaartweekend.
- Aquapoldro (Apeldoorn): De jeugdcommissie organiseerde een champagneontbijt.
- TriVia (Groningen): Heeft sinds kort een jeugdbestuur en houdt spreekuur in zwembad De Parrel.
- Neptunia ’24 (Sneek): Zoekt bestuursleden en gaf trainers een cursus EHSBO.
- ZC De Ham: Had een sponsorzwemevenement voor een trainingsstage in Montenegro.
- De Watervlo (Vleuten/De Meern): Gaat voor een duurzaam clubhuis.
- VZ&PC (Vriezenveen): Had een sponsorzwemevenement en zocht scheidsrechters.
- AZC (Alphen aan de Rijn): Organiseerde een open dag met een miniwaterpolotoernooi.
- De Reest (Meppel): Roy Crouse werd de nieuwe wpc-voorzitter.
- ZPC Katwijk: Had een ‘kerstballenwedstrijd’ en organiseerde een bierproeverij.
- SBC 2000 (Breda): Organiseerde het Bredase scholenwaterpolokampioenschap.
- DIO (Etten-Leur): Kan nog enthousiaste waterpoloërs gebruiken.
Financiële en Bestuurlijke Zaken
Het EK voor de waterpolodames in Eindhoven in januari 2024 kostte de KNZB 100.000 euro. Penningmeester Jeroen de Leeuw waarschuwde voor risico’s zoals het uitblijven van ledengroei en lagere subsidies. Arnoud Strijbis is de nieuwe algemeen directeur van de KNZB, en Hayke Veldman werd herkozen als voorzitter.
Waterpolo Den Haag: Een Team in Ontwikkeling
Waterpolo Den Haag heeft wisselende resultaten geboekt in recente wedstrijden. Het team heeft te maken gehad met nederlagen tegen sterke tegenstanders zoals ZV De Zaan en Polar Bears, maar ook overwinningen behaald, bijvoorbeeld tegen ZPB Barendrecht. Coach Mark van Engelen benadrukt het belang van inzet en strijdlust, en geeft jonge talenten de kans om ervaring op te doen. Aanvoerder Koen Heiden speelt een belangrijke rol in de strijd voor lijfsbehoud.
In een wedstrijd tegen BZC, bestaande uit een internationaal team, bleek het team uit Borculo te sterk, ondanks de vechtlust van Waterpolo Den Haag. In een andere wedstrijd tegen ZVL uit Leiden was coach Mark van Engelen trots en teleurgesteld tegelijkertijd, omdat zijn team goed partij gaf tegen een hoger geplaatst team.
Lees ook: Teams en talenten in het Nederlandse waterpolo
Individuele Prestaties en Waardering
Verschillende individuen zijn in het zonnetje gezet voor hun bijdrage aan de waterpolosport:
- Joost Berculo: Benoemd tot Lid van Verdienste van de KNZB.
- Frits Adelmeyer: Winnaar van de KNZB Vrijwilligersprijs.
- Bregje en Noortje de Brouwer en hun coach Esther Jauma: Winnaars van de Prestatieprijs 2024 voor synchroonzwemmen.
- Rob Toet: Ontving de KNZB Waarderingsprijs namens de Vereniging der Nostalgisten.
Jeugd en Opleiding
De overstap van zwemles naar waterpolo kan een grote stap zijn voor kinderen. De crawlklas van SG WZC biedt een tussenstap, waar kinderen waterpolovaardigheden en zwemslagen leren.
De weg naar Montreal 1976
Het Nederlands waterpoloteam kreeg de deur naar Montréal 1976 niet op eigen kracht open en arriveerde vooral daarom als outsider in het Olympisch veld met vele favorieten. Bij het toernooi om het wereldkampioenschap in Cali, één jaar eerder, was Nederland 'slechts' zevende geworden en greep als gevolg daarvan net naast de bonus van een plaats bij de top-zes, die zich automatisch voor de Olympische Spelen kwalificeerde. Omdat de vertegenwoordiger van het Afrikaanse continent - Nigeria - zich afmeldde, mochten bondscoach Ivo Trumbic en zijn spelers zonder een kwalificatiewedstrijd te spelen naar Montréal vertrekken. Dat de Nederlandse formatie tenslotte met Olympisch brons terugkeerde was zoveel als een regelrechte sensatie.
Een onvergetelijke wedstrijd
Dat het de kant van het ereschavot opging werd in ieder geval ook in de eerste wedstrijd nog niet duidelijk. Weliswaar werd het openingsduel tegen Mexico gewonnen (5-3), maar de strijd verliep sprankelend noch indrukwekkend. Dat in tegenstelling tot het tweede duel, waarin Nederland op wereldkampioen Rusland stuitte. Wat niemand voor mogelijk hield gebeurde in deze wedstrijd. Terwijl doelman Evert Kroon in het Nederlandse doel een bijna niet te passeren bolwerk vormde, slaagden Ton Buunk, Hans Smits en Rik Toonen erin de Russische keeper ieder éénmaal het nakijken te geven. Pas bij die 3-0 stand konden de Russen iets terug doen, maar verder dan 3-2 liet Evert Kroon het niet komen. De Nederlandse doelman werd na afloop omschreven als 'een octopus met armen die van doelpaal tot doelpaal reiken'. De sensationele overwinning op de Russen had logischerwijs een enorme uitwerking op het team, dat zijn mogelijkheden daarvoor geregeld moet hebben onderschat. Het ontzag voor de concurrentie, dat daarvoor meestal een gegeven was, smolt weg in de roes van het succes, dat werd vervolgd met een al even spectaculaire overwinning op Roemenië (6-5). Met een prachtige score van zes punten uit drie wedstrijden ging Nederland over naar de finalepoule. Het was duidelijk dat ook de Nederlandse waterpoloërs zich bewust waren van het feit dat ze in drie wedstrijden een totaal ander verwachtingspatroon om zich heen hadden geweven. Maar ze leken daaronder niet gebukt te gaan. Integendeel, het Nederlandse zelfvertrouwen was zo groot dat topscorer Nico Landeweerd voor de eerste wedstrijd uit de finalepoule, tegen West-Duitsland, zei: “Het zou me tegenvallen wanneer we ook in de finalepoule niet in ieder geval drie van de vijf wedstrijden winnen. Een nederlaag tegen West-Duitsland beschouw ik zelfs als een enorme afgang!”
Ivo Trumbic
Die uitspraak van Landeweerd was tekenend voor wat er was gaan leven in de ploeg, die zijn inspiratie voor een niet onbelangrijk deel ontleende aan de geestdrift van bondscoach Ivo Trumbic, die als aanvoerder Joegoslavië in 1964 en 1968 naar zilver en goud had geleid. “Een man die er alles voor over had om ons naar de top te krijgen,” wist. Nadat West-Duitsland met 3-2 was overmeesterd en het tweede duel met Roemenië in 4-4 was geëindigd, liep Nederland tegen Hongarije, de latere Olympisch kampioen, tegen de eerste nederlaag (3-5) op. “We beschouwden dat verlies tegen de Hongaren als een debacle en we wilden revanche, vooral voor Trumbic,” zei de sterk spelende Hans van Zeeland op de rustdag na het treffen. Het toernooi groeide naar een climax toen Nederland ook Joegoslavië met 5-3 versloeg. In de slotwedstrijd tegen Italië zat alles er nog in. Bij winst was er zilver voor Nederland, bij een gelijkspel brons voor Oranje en zilver voor de Azurri, en bij een verlies zou Roemenië nog derde worden en zou Nederland met lege handen staan. Het duel stond volledig in het teken van het scorebord. Italië kwam op 3-1, maar Landeweerd en Buunk egaliseerden de score, waardoor Nederland voor het eerst sinds 1948 weer een waterpolomedaille had behaald. Het optreden van de Nederlandse Olympische ploeg in Montréal was niet al te succesvol, dus de onverwachte medaille van de waterpoloërs werd met groot enthousiasme begroet. Evert Kroon, die voor de derde keer aan de Spelen had meegedaan en zijn interlandcarrière met brons afsloot, droeg bij de sluitingsceremonie de Nederlandse vlag. Enkele maanden later werd de waterpoloploeg gekozen tot Sportploeg van het jaar.
Lees ook: Waterpolo en zwemmen bij ZV De Ham
De Nederlandse ploeg in Montréal bestond uit: Alex Boegschoten, Ton Buunk, Piet de Zwarte, Andy Hoepelman, Evert Kroon, Nico Landeweerd, Hans Smits, Gijze Stroboer, Rik Toonen, Hans van Zeeland en Jan Evert Veer.
EK-kwalificatietoernooi in Sloveense Kranj
De Nederlandse waterpolomannen zijn met een monsterzege begonnen aan het EK-kwalificatietoernooi in het Sloveense Kranj. Oranje won zondag met liefst 3-27 van Groot-Brittannië. Daan Bakker (ZV De Zaan) luisterde zijn debuut in Oranje op met vier treffers. Ook Kas te Riele en Sebastian Hessels scoorden vier keer. Zoals verwacht had het Nederlands team weinig moeite met de Britten. Via 0-6 na een periode stond het halverwege al 0-10. Oranje liep zelfs uit naar 0-13 alvorens Groot-Brittannië na bijna 19 minuten zuivere speeltijd voor het eerst wist te scoren uit een man meer. Na de derde periode stond het 1-18 stand en in het laatste speldeel bleef de equipe van Branko Mitrovic en Harry van der Meer er lustig op los scoren. Tegenover twee doelpunten van Groot-Brittannië wist Nederland negen keer het net te vinden. Omdat er vijf landen in Kranj aanwezig zijn, hoeft Oranje maandag niet in actie te komen. Dinsdag staan er daarentegen twee duels op het programma: tegen Tsjechië en Polen. Daan Bakker keek vanzelfsprekend met een goed gevoel terug op zijn eerste duel in Oranje. “We begonnen heel scherp en hebben daarmee een goede basis gelegd voor het vervolg van de wedstrijd en de rest van het toernooi. En natuurlijk voor mij persoonlijk super cool om bij m’n debuut ook gelijk mede-topscorer te zijn. Dat smaakt naar meer.” Door het ontbreken van Bilal Gbadamassi - hij speelde vorige week nog de Champions League finale met zijn club en kreeg rust - was Tom de Weerd voor het eerst aanvoerder van Oranje.
Quint Gerdes: Een Leider in het Veld
In een wedstrijd van de Linge/PCG ontpopte Quint Gerdes zich tot een ware leider. Hij was belangrijk met zijn goals en verdedigende intercepties en een plaag voor de tegenstander. Mede dankzij zijn inzet werd de wedstrijd gewonnen met 10-13.
tags: #waterpolo #heren #aanvoerder #nederland