De racistische aantijgingen tijdens de wedstrijd tussen FC Den Bosch en Excelsior op 17 november 2019 veroorzaakten een golf van verontwaardiging en een nationale discussie over racisme in het voetbal. Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira werd vanaf de tribunes racistisch bejegend door supporters van FC Den Bosch, wat leidde tot een tijdelijke staking van de wedstrijd. Dit incident leidde tot een breed onderzoek, maatregelen van FC Den Bosch en een reactie van de KNVB, die probeert racisme in het voetbal te bestrijden.
Incident en Directe Reacties
Tijdens de wedstrijd tussen FC Den Bosch en Excelsior op 17 november 2019 werd Excelsior-spits Ahmad Mendes Moreira het slachtoffer van racistische uitingen door een deel van de FC Den Bosch-supporters. Er werden oerwoudgeluiden gemaakt en Zwarte Piet-liedjes gezongen. Ook werd een spandoek met de tekst ‘M-side hartje Zwarte Piet’ getoond. Mendes Moreira reageerde door te scoren en zijn doelpunt op gepaste wijze te vieren.
Na het incident werd de wedstrijd tijdelijk stilgelegd door scheidsrechter Laurens Gerrets, nadat Mendes Moreira in tranen was uitgebarsten door de aanhoudende verwensingen. De club FC Den Bosch startte direct een onderzoek naar de daders en de KNVB kondigde aan maatregelen te nemen om racisme in het voetbal aan te pakken.
Onderzoek FC Den Bosch
FC Den Bosch startte direct na de wedstrijd een intern onderzoek om de daders te identificeren en te straffen. De club werkte samen met de politie en maakte gebruik van beschikbare beelden van camera's in het stadion en van FOX. Jan-Hein Schouten, destijds voorzitter van FC Den Bosch, verklaarde dat de club beelden en geluidsopnames van de M-tribune had opgevraagd om racistische uitlatingen te kunnen opsporen.
Omdat het moeilijk bleek om individuele daders te identificeren, schakelde FC Den Bosch de hulp in van liplezers. Deze specialisten analyseerden de beelden om te achterhalen wat er precies was geroepen. Schouten gaf aan dat het vinden van liplezers die bereid waren om urenlang beelden te bekijken een uitdaging was.
Lees ook: Handbal Spanje Analyse
Uiteindelijk identificeerde FC Den Bosch een groep van ongeveer twintig personen die verdacht werden van racistisch gedrag of het gooien van voorwerpen. Vijf van hen werden verdacht van racistische uitlatingen. De club legde voorlopige stadionverboden op aan een aantal supporters en zette deze straffen om in landelijke stadionverboden.
Reactie van de KNVB
De KNVB veroordeelde het racisme-incident ten zeerste en kondigde aan een 'veelomvattend' plan te ontwikkelen om racisme in het voetbal tegen te gaan. De voetbalbond liet de tuchtzaak over aan de onafhankelijke tuchtorganen. Er werden werkgroepen opgericht met vertegenwoordigers van de ministeries van sport, sociale zaken en justitie om maatregelen te bespreken.
De KNVB pleitte onder meer voor de inzet van slimme camera's die geluiden kunnen opvangen en lokaliseren, en voor een speciale app waarmee wangedrag anoniem kan worden gemeld. Het complete aanvalsplan werd eind januari verwacht en zou op 8 februari worden gepresenteerd.
De KNVB benadrukte dat racisme een maatschappelijk probleem is en dat de voetbalwereld hierin een afspiegeling is van de maatschappij. De bond wilde samen met de clubs werken aan een structurele oplossing om racisme uit het voetbal te bannen.
Tuchtzaak en Mogelijke Sancties
FC Den Bosch moest zich verantwoorden voor de tuchtcommissie betaald voetbal van de KNVB. De club wilde benadrukken dat racisme een maatschappelijk probleem is en dat de voetbalwereld slechts een afspiegeling is. Voorzitter Schouten gaf aan dat hij niet geloofde in een boete, maar wel in hulp en steun om antiracismeprojecten op te zetten.
Lees ook: Hockey reactie oefeningen
De openbaar aanklager kon verschillende straffen eisen, aangezien er geen standaard straf is voor dit soort gebeurtenissen. Mogelijke sancties varieerden van een boete tot het spelen van wedstrijden zonder publiek. De KNVB zou ook kunnen besluiten om FC Den Bosch te verplichten om antiracismeprojecten op te zetten.
Maatregelen en Preventie
Naast de straffen en onderzoeken werden er ook preventieve maatregelen genomen om racisme in de toekomst te voorkomen. FC Den Bosch organiseerde na de thuiswedstrijd tegen FC Dordrecht een actie waarbij spelers en supporters samen een spandoek ontrolden met de tekst 'M-Side is voor iedereen'. Hiermee wilde de club een signaal afgeven dat racisme niet getolereerd wordt.
De KNVB werkte aan een plan om slimme camera's met geluidsopname te installeren in stadions, zodat racistische uitingen gemakkelijker kunnen worden opgespoord. Ook werd er gesproken over een meldplicht voor supporters met een stadionverbod.
Daarnaast werd het belang van educatie en bewustwording benadrukt. FC Den Bosch wilde een pilot-club worden die uitwassen niet duldt, aanpakt en bestraft. De club wilde samen met de KNVB en andere organisaties werken aan antiracismeprojecten om supporters bewust te maken van de gevolgen van racisme.
Liplezers en Bewijsmateriaal
Een opvallend aspect van het onderzoek naar de racistische uitingen was de inzet van liplezers. Zowel FC Den Bosch als het Openbaar Ministerie maakten gebruik van de expertise van deze specialisten om te achterhalen wat er precies was geroepen vanaf de tribunes.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Liplezen bleek echter een complexe en tijdrovende klus. Het was moeilijk om de gehoorde woorden te koppelen aan de bewegende monden van de supporters. Bovendien waren veel liplezers terughoudend om aan het onderzoek mee te werken, omdat het veel tijd en inspanning vergde.
Desondanks leverde het liplezen belangrijk bewijsmateriaal op. Mede dankzij de inzet van liplezers konden meerdere daders worden geïdentificeerd en bestraft.
Nasleep en Vervolgstappen
De racistische aantijgingen bij FC Den Bosch hadden een grote impact op de club, de spelers en de supporters. De club kreeg te maken met een negatief imago en moest hard werken om het vertrouwen te herstellen.
Voorzitter Jan-Hein Schouten kondigde aan dat hij zou terugtreden, maar bleef betrokken bij de club om te helpen bij het herstellen van het geschonden image. FC Den Bosch wilde een ander type club zijn, een club die racisme niet tolereert en actief bestrijdt.
De KNVB zette zich in om een structurele oplossing te vinden voor racisme in het voetbal. De bond werkte samen met clubs, ministeries en andere organisaties om maatregelen te ontwikkelen en te implementeren. Het doel was om een veilige en respectvolle omgeving te creëren voor alle spelers en supporters.
tags: #reactie #KNVB #op #aantijgingen #Mendes