De Paralympische Spelen, een internationaal sportevenement voor atleten met een fysieke beperking, visuele beperking en/of hersenverlamming, hebben een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 20e eeuw. Onder toezicht van het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) in Bonn, Duitsland, vinden de Spelen doorgaans plaats in hetzelfde jaar en vaak in dezelfde stad als de Olympische Spelen. Vanaf 2012 is dit zelfs een verplichting. De Paralympische Spelen zijn een platform waar atleten laten zien wat ze wel kunnen, en niet wat ze niet kunnen. Het evenement is in de loop der jaren flink gegroeid, met een toenemende media-aandacht in de laatste decennia.
De Oorsprong en Ontwikkeling van de Paralympische Spelen
De basis voor de Paralympische Spelen werd gelegd in 1948 door Sir Ludwig Guttmann in Engeland. Hij organiseerde een sportevenement voor Tweede Wereldoorlogveteranen met rugletsel. Guttmann, een van de grondleggers van de gehandicaptensport, was van mening dat sport een goede therapie was voor zijn patiënten. Het zou hen niet alleen fysiek, maar ook mentaal sterker maken door meer zelfvertrouwen. Vier jaar later deden ook Nederlandse vertegenwoordigers mee aan het evenement, waardoor het internationaal werd. De naam "Paralympische Spelen" werd voor het eerst gebruikt in 1960 in Rome.
Aanvankelijk mochten alleen rolstoelgebruikers meedoen, maar vanaf 1976 konden ook personen met een visuele beperking of een amputatie deelnemen. In dat jaar werden ook de eerste Paralympische Winterspelen georganiseerd in het Zweedse Örnsköldsvik. Sindsdien kennen de Paralympics zes verschillende categorieën van participanten.
Nederland en de Paralympische Spelen
Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Paralympische Spelen. In 1980 waren de enige Paralympische Spelen in Nederland, gehouden in Arnhem. Prinses Margriet opende het evenement op 21 juni 1980, in het bijzijn van 12.000 toeschouwers. Bij de opening werd een vuur ontstoken, een verwijzing naar de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam, waar voor het eerst een Olympisch vuur brandde. De fakkel van Arnhem 1980 wordt nog steeds bewaard door NOC*NSF in haar collectie Sporterfgoed.
Bijna 2000 sporters uit 42 verschillende landen namen deel aan de Spelen in Arnhem, verdeeld over bijna 500 verschillende onderdelen. De Nederlandse sporters behaalden een zesde plaats in het medailleklassement met 33 gouden medailles. Volgens het sportonderzoeksinstituut Mulier was deze editie van de Paralympische Spelen van groot belang voor de ontwikkeling van de gehandicaptensport in Nederland.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
De Opkomst van CP-Voetbal
In 1984 werd CP-voetbal (voetbal voor mensen met cerebrale parese) een onderdeel van de Paralympische Spelen. Nederland speelde een belangrijke rol in de korte geschiedenis van deze sport. In 1984 kaapte Ierland het eerste Paralympisch goud weg voor de neus van de Belgen.
De Successen van het Nederlands CP-Voetbalteam
De successen van het Nederlands CP-voetbalteam begonnen in 1988 in Seoul, waar ze een uitstekend toernooi speelden en de finale wonnen van België. Vier jaar later, in Barcelona, prolongeerden ze hun titel door Portugal te verslaan. In 1996 in Atlanta toonde Nederland aan tot de absolute top van het CP-voetbal te behoren door in de finale Rusland met 3-1 te verslaan.
Na deze gouden periode kende het Nederlands team wisselend succes. In 2000 kwalificeerden ze zich voor de Paralympics in Sydney. In Athene 2004 behaalden ze een acceptabele zesde plaats met een jonge ploeg. Plaatsing voor de Paralympics 2008 werd zeker gesteld tijdens de WK 2007 in Rio de Janeiro. In Beijing 2008 werd de jacht geopend naar een vierde medaille, echter na het verlies van 1-0 in de eerste poulewedstrijd tegen Brazilië was het hoogst haalbare een vijfde plaats. Nederland stelde deze plaats veilig na een 4-2 overwinning op Ierland.
Bij het WK 2011 in eigen land werd een vijfde plaats behaald, wat directe kwalificatie opleverde voor de Paralympische Spelen 2012 in Londen. Het WK in Assen, Emmen en Hoogeveen was een groot succes. Met medewerking van de provincie Drenthe, het verblijf op het Hof van Saksen, de drie gemeenten en de voetbalclubs was het toernooi het grootste in de geschiedenis van het CP-voetbal. In de openingswedstrijd werd voor het eerst sinds jaren een goed resultaat gehaald tegen Brazilië. Tot op heden bleef het voor het Nederlands zevental bij drie gouden Paralympische medailles.
De Paralympische Spelen Vandaag
De Paralympische Spelen blijven groeien in omvang en populariteit. In 2021 namen meer dan 4200 atleten uit 164 landen deel aan de Paralympics in Japan. De Paralympische Spelen in Parijs in 2024 omvatten 4400 atleten uit 182 verschillende landen, die deelnemen aan tweeëntwintig verschillende sporten.
Lees ook: Olympische basketbaltriomfen van Amerika
De Betekenis van de Paralympische Spelen
De Paralympische Spelen zijn meer dan alleen een sportevenement. Voor veel deelnemers is sportbeoefening niet alleen een strijd om de medailles, maar ook onderdeel van hun medische behandeling. Hun handicap liepen ze op door ziekte of een ongeluk, waarna lichaamsbeweging heel belangrijk is geworden voor hun gezondheid. De Paralympische Spelen bieden een platform voor atleten met een handicap om te laten zien wat ze wel kunnen, en om te strijden op het hoogste niveau. Ze bevorderen inclusie, zelfvertrouwen en de bewustwording van de mogelijkheden van mensen met een handicap.
Andere Initiatieven en Internationale Betrokkenheid
Al in de 19e eeuw werden gehandicapten aangemoedigd om aan sport te doen. In dat jaar werd in Berlijn de eerste club voor slechthorenden opgericht. Reeds in augustus 1924 werden de eerste races gehouden. Nationale teams uit Nederland, België, Engeland, Polen, Frankrijk en Tsjechoslowakije namen deel. Italiaanse, Roemeense en Hongaarse atleten waren ook aanwezig. In datzelfde jaar, op 16 augustus, werd een Comité voor Doven opgericht. In 1926 werd het handvest van de nieuwe organisatie aanvaard. Sinds die datum werden er wedstrijden voor doven gehouden. Daarna kwamen de andere Europese landen - Duitsland, Denemarken, Finland, Joegoslavië en Zwitserland.
Voor mensen met aandoeningen aan het bewegingsapparaat ontwikkelde Stoke-Mandeville al in 1944 een gespecialiseerd trainingsprogramma, dat deel ging uitmaken van de algemene behandeling. Het werd opgericht door Professor Ludwig Gutmann. In de zomer van 1948 vonden de grootste Paralympische Spelen van het naoorlogse tijdperk plaats. Atleten uit heel West-Europa kwamen naar Groot-Brittannië. Ook het aanbod van concurrentie is aanzienlijk uitgebreid. Alleen al aan boogschieten namen 16 atleten deel. De wereldgemeenschap steunde het idee. Ook de categorieën atleten breidden zich uit. In 1959 werd het wedstrijdreglement opgesteld.
Naast de Paralympische Spelen werden ook de “Speshila Olympische Spelen” zeer populair. Mensen met een verstandelijke handicap namen eraan deel. Alle bijdragen aan deze wedstrijden worden uitsluitend geleverd door liefdadigheidsstichtingen en particuliere donaties. Er zijn geen royalty’s, in de gebruikelijke zin van het woord.
Lees ook: Bekende voetballers in de politiek
tags: #paralympische #spelen #voetbal #geschiedenis