In de zomer van 1996 schreef het Nederlands volleybalteam geschiedenis door goud te winnen op de Olympische Spelen in Atlanta. Deze overwinning, behaald op Italië in een zenuwslopende finale, werd later uitgeroepen tot hét sportmoment van de eeuw. De herinnering aan deze prestatie is nog levendig, en in de sportloze periodes van het afgelopen jaar werd de Olympische finale zelfs verkozen tot de Mooiste Wedstrijd Ooit.
De Weg naar de Finale
De Olympische volleybalfinale van 4 augustus 1996 in Atlanta was een memorabele wedstrijd tussen Nederland en Italië. Beide teams toonden spectaculair volleybal van het hoogste niveau. De wedstrijd sleepte zich voort in een zenuwslopende vijfsetter, waarin uiteindelijk de Nederlanders aan het langste eind trokken.
Peter Blangé, de spelverdeler van het team, blikt graag terug op dat cruciale moment: "Het verschil in die wedstrijd was eigenlijk één bal. Het was de belangrijkste setup uit mijn loopbaan als volleyballer. Het is matchpoint Italië. Zij hebben de service. Je weet die bal komt over het net en het maken van een fout is funest. Er mag niks misgaan, want dan is het afgelopen. Sterker, je moet de bal dusdanig verwerken dat het initiatief weer bij de eigen ploeg ligt."
Coach Joop Alberda nam een time-out, een moment dat Blangé gebruikte om te bepalen wie de beste keuze was voor de setup. Zijn keuze viel op Bas van de Goor, de jongste van het stel, via de snelle middenaanval. Blangé verwerkte de service van de Italianen foutloos en gaf de bal aan Van de Goor, wat resulteerde in 15-15 in plaats van 14-16.
Een Trance van Concentratie
Blangé beschrijft de slotfase als een soort trance: "We stonden al drie uur op het veld en we waren behoorlijk naar de klote. En als je dan bij 16-15 die bal van de Italianen mis ziet gaan, dan weet je dat het goed zit. Goh, wat gingen we uit onze bol. Ik ben normaal vrij nuchter, een realist." Ron Zwerver, daarentegen, was meer een dromer en had in de maanden vooraf al een aantal keren tegen Blangé gezegd dat hij het goud voor zich zag.
Lees ook: Olympische basketbaltriomfen van Amerika
De volleybalfinale was de laatste sportwedstrijd in Atlanta, en een uur later volgde al de sluitingsceremonie, waarbij Peter Blangé de Nederlandse vlag mocht dragen.
Factoren voor Succes
Volgens Blangé was de basis van het succes in Atlanta, naast de jarenlange training, de samenstelling van de technische staf en de hoge mate van taakacceptatie. Ook de dynamiek binnen het team speelde een rol: "In het team was het niet elke dag even gezellig. We hadden soms heftige discussies, maar wel allemaal met één en hetzelfde doel: Olympisch kampioen worden. We trainden niet voor de gezelligheid, we trainden om te winnen. En we wisten dat we daarvoor elkaar nodig hadden. Op trainingen konden we de strijd met elkaar flink aangaan. De vonken vlogen er soms vanaf. Maar als we tegenover een tegenstander stonden, dan waren we één blok. We vormden dan een ijzersterk collectief."
Blangé roemt ook de leergierigheid en de weerbaarheid van het team: "In de jaren voorafgaand aan de Spelen hebben we op de grote toernooien alle finales verloren. Na elk verlies heerste er natuurlijk teleurstelling, maar snel kwam ook iedere keer weer dezelfde vraag: hoe kunnen we ze verslaan?" De competitiedrang en de afkeer van verliezen waren drijfveren voor het team.
Peter Blangé: Een Carrière in Vogelvlucht
Peter Blangé debuteerde in 1984 in Oranje en nam deel aan vier Olympische Spelen, waaronder die van Barcelona in 1992, waar hij zilver won. Hij speelde in totaal 500 interlands, een record. Na zijn actieve carrière werd hij succesvol volleybaltrainer bij ORTEC Nesselande in Rotterdam en later bondscoach van Nederland.
Na een periode in het bedrijfsleven ging Blangé aan de slag bij de KNVB als prestatie- en innovatiemanager. Hij ondervond echter weerstand tegen zijn innovatieve ideeën en verliet de voetbalbond uiteindelijk. Later werd hij ad interim technisch directeur bij de Nederlandse Skateboardfederatie en momenteel is hij algemeen directeur van Rotterdam Topsport.
Lees ook: Een terugblik op de glorieuze Olympische geschiedenis van het Nederlandse dameshockey.
Herinneringen aan de Bankrashal en het Bankrasmodel
Ron Zwerver schreef in de Coronatijd een boek, min of meer uit verveling. In het boek veel Amstelveen, veel Bankrashal en veel Bankrasmodel, allemaal uit Zwervers mond opgetekend door de voormalige NRC-journalist Hans Klippus. Het boek, met de titel “Eeuwig goud; Het verhaal over de olympische titel en het leven erna.”, is de moeite van het lezen waard, alleen al om te zien welke offers er nodig zijn om een ideaal te verwezenlijken. Zwerver wordt samen met Avital Selinger gezien als grote drager van het zogenaamde Bankrasmodel, dat in 1985 ontstond toen een groep talentvolle volleyballers van Brother/Martinus besloot om van hun hobby hun beroep te maken, door dagelijks vier tot vijf uur te gaan trainen, met als doel: de Olympische Spelen en vervolgens goud. Dit alles werd in eerste aanleg gefinancierd door sponsor Brother International uit Amstelveen.
De Bankrashal in Amstelveen, waar het Bankrasmodel ontstond, was een belangrijke plek voor het Nederlands volleybal. Ondanks het lage plafond van de hal, was het een plek waar veel internationale teams graag kwamen trainen. Het Bankrasmodel, waarbij topsport als een dagtaak werd gezien, zette de hele Nederlandse topsport op zijn kop.
De Betekenis van de Overwinning
De gouden medaille in Atlanta wordt tot op de dag van vandaag gezien als een fantastische prestatie voor Nederland. Blangé merkt op dat hij zich in die tijd niet zo bewust was van de impact, omdat hij zich in die wereld bevond en veel topwedstrijden speelde. Echter, hij wordt nog steeds aangesproken over hoe fantastisch die Olympische medaille voor Nederland is en nog altijd wordt ervaren.
Richard Schuil: Van Volleybal naar Beachvolleybal
Richard Schuil, een andere speler van het gouden team, behaalde zowel in het volleybal als in het beachvolleybal internationale faam. Met een gouden medaille in Atlanta en in totaal vijf deelnames aan de Olympische Spelen heeft hij een indrukwekkend CV.
Schuil maakte op 23-jarige leeftijd deel uit van de selectie van het Nederlands volleybalteam op de Olympische Spelen in Atlanta. Na nog tweemaal te hebben deelgenomen aan de Olympische Spelen in de categorie volleybal, stapte hij in 2004 over naar het beachvolleybal, waar hij samen met Reinder Nummerdor successen boekte.
Lees ook: Geschiedenis Olympisch basketbal
De Nederlandse Volleybalvrouwen
Ook de Nederlandse volleybalvrouwen hebben successen gekend. In 2007 wonnen ze de FIVB World Grand Prix in Ningbo, China. In 2016 behaalden ze de derde plaats. De Nederlandse vrouwen hebben vier keer deelgenomen aan de Olympische Spelen, met een zesde plaats in Barcelona in 1992 als beste resultaat.
Documentairereeks ‘Van hier tot Tokio’
De Nederlandse volleybaldames werden sinds 29 september 2018 gevolgd door het tv-programma ‘Van Hier Tot Tokio’ van Ziggo Sport. In de serie werden de voorbereidingen van het team op de Olympische Spelen van Tokio gevolgd, evenals de uitdagingen en successen die ze onderweg tegenkwamen.
Conclusie
De gouden medaille van het Nederlands volleybalteam op de Olympische Spelen van 1996 is een onvergetelijk moment in de Nederlandse sportgeschiedenis. Het was het resultaat van jarenlange harde training, een sterke teamgeest en een onwrikbaar geloof in eigen kunnen. De herinnering aan deze prestatie leeft voort en inspireert nog steeds nieuwe generaties volleyballers. De weg naar de top was geplaveid met offers, discussies en verloren finales, maar de uiteindelijke triomf in Atlanta maakte alles de moeite waard. Het Bankrasmodel, dat aan de basis stond van dit succes, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de Nederlandse topsport. Het team van 1996, met spelers als Peter Blangé en Richard Schuil, zal voor altijd herinnerd worden als de 'Lange Mannen' die Nederland op de kaart zetten in de internationale volleybalwereld.
tags: #olympische #spelen #volleybal #podium #1996