De Olympische Spelen, een internationaal sportevenement dat sinds 1896 bestaat, kent zowel een zomer- als een wintereditie. De originele Olympische Spelen werden gehouden in de oude Griekse stad Olympia, geïnspireerd door religieuze en atletische festivals ter ere van oppergod Zeus. Eind negentiende eeuw kwam de Fransman Pierre de Coubertin met het plan om de oude Olympische Spelen nieuw leven in te blazen.
De Vroege Jaren: Amsterdam 1928
Nadat het Nederlandsch Olympisch Comité in 1912 werd opgericht, raakte voorzitter baron Frits van Tuyll van Serooskerken in de ban van de olympische beweging. Hoewel de Spelen van 1916 door de Eerste Wereldoorlog niet doorgingen, organiseerde Van Tuyll in Amsterdam de Nationale Olympische Spelen. Dit evenement was een succes en vormde een startpunt om de echte Olympische Spelen naar Nederland te halen. In 1921 werden de Spelen van 1928 aan Amsterdam toegewezen.
Amsterdam had talloze olympische primeurs. Tijdens de opening werd voor het eerst het olympisch vuur ontstoken, en Griekenland opende het landendéfile. De afstand van de marathonloop werd definitief vastgesteld op 42 km en 195 m. Koningin Wilhelmina opende de Spelen niet, maar prins Hendrik deed dat. Vrouwen maakten hun olympisch debuut bij atletiek en gymnastiek.
Nederland behaalde goede prestaties en bezette de zesde plaats in het eindklassement. Er was goud voor de turnsters, zwemster Marie 'Zus' Braun, de military-ruiters, de wielrenners Leene en Van Dijk, en bokser Bep van Klaveren. Jan Wils won goud voor zijn ontwerp van het Olympisch Stadion in de afdeling bouwkunst, en Isaac Israëls voor Ruiter in rode rok in de afdeling schilderkunst.
Het Olympisch Stadion: Een Monumentale Locatie
Het Olympisch Stadion in Amsterdam speelt een cruciale rol in de Nederlandse sportgeschiedenis. Het stadion, gebouwd voor de Olympische Spelen van 1928, staat op 4425 palen om te voorkomen dat het in de grond zou zakken. Op 28 juli 1928 werd het olympisch vuur op de Marathontoren ontstoken, een idee van architect Jan Wils. Het Internationaal Olympisch Comité vond dit zo leuk dat sindsdien het vuur altijd wordt ontstoken bij een openingsceremonie.
Lees ook: Alles over de Voetbalregels op de Olympische Spelen
Op 17 mei 1928 werden voor het stadion de eerste parkeerborden ter wereld geplaatst. In oktober 1929 was er een voetbalwedstrijd met kunstlicht, wat nog nooit eerder in Nederland was gebeurd. Op 9 september 1933 hield koningin Wilhelmina in het Olympisch Stadion een toespraak.
Het Olympisch Stadion heeft een belangrijke rol gespeeld na de Bevrijding, als nationale plek van de herdenking tussen 1945 en 1950. In 1947 keerde Bep van Klaveren terug in het stadion voor de strijd om de Nederlandse titel in het middengewicht. In 1954 startte de Tour de France voor het eerst buiten Frankrijk in het Olympisch Stadion.
In de jaren die volgden vonden er diverse evenementen plaats, zoals de finale van de Europa Cup 1 in 1962 tussen Benfica en Real Madrid, en de 'Mistwedstrijd' van Ajax tegen Liverpool in 1966. In 1978 nam Johan Cruijff afscheid als voetballer in het Olympisch Stadion. In 1991 begon de Wereld Gymnaestrada in Amsterdam met 20.000 deelnemers. De halve finale van de Champions League in 1995 tegen Bayern München werd legendarisch in het Olympisch Stadion.
Het Nederlands Elftal op de Olympische Spelen
Het Nederlands elftal bestaat sinds 1905. In de eerste jaren waren de Olympische Spelen het hoofddoel. Nederland was daarin in de eerste jaren bijzonder succesvol. Daarna kwamen de WK's en EK's.
Om een Oranje-voetbal-deelname te vinden op de Spelen vóór 2008, moeten we terug naar 1952. Willen we uit de amateurtijd een editie van de Spelen vinden waarop Oranje niet na één wedstrijd al was uitgeschakeld, dan moeten we helemaal terug naar 1924!
Lees ook: Olympische Spelen Vrouwenvoetbal
Vanaf 1992 hanteren de Spelen de Onder-23-regel op het voetbaltoernooi, waarop de UEFA besloot dat het EK-Onder-21-jaar als kwalificatietoernooi zou gaan gelden voor deelname door Europese beloftenteams op het Olympische eindtoernooi. In 2007 slaagde Jong Oranje erin om een Olympisch ticket te bemachtigen. Op dat beloften-EK kroonde Nederland zich tot Europees kampioen op eigen bodem.
De Olympische Spelen van 2008 in Beijing
In 2008 kwalificeerde Jong Oranje zich voor de Olympische Spelen in Beijing. Bondscoach Foppe de Haan vulde zijn succesvolle beloftenploeg aan met ervaring, waaronder Kew Jaliens en Roy Makaay. Gerald Sibon maakte op 34-jarige leeftijd zijn opwachting in het oranje tricot.
In de kwartfinale tegen Argentinië was Jaliens geschorst, Makaay geblesseerd en Sibon te statisch. Nederland verloor in de verlenging van Argentinië, dat met Lionel Messi, Juan Román Riquelme, Ángel Di María en Sergio Agüero over een getalenteerde selectie beschikte.
Ondanks de uitschakeling in de kwartfinale, was de deelname aan de Olympische Spelen van 2008 een memorabel moment in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Ryan Babel was de succesvolste speler van deze generatie.
Andere Evenementen in het Olympisch Stadion
Naast voetbal hebben er diverse andere belangrijke evenementen plaatsgevonden in het Olympisch Stadion. In 2005 was het stadion de locatie voor de opening van het sportmuseum Olympic Experience. In 2008 was het precies tachtig jaar na de Olympische Spelen in Amsterdam, en in 2016 was het stadion gastheer van het EK atletiek. In 2018 werd het WK allround schaatsen in de buitenlucht van het Olympisch Stadion gehouden. In 2020 werd de Amsterdamse Zomer georganiseerd met intieme zomerconcerten.
Lees ook: Speelschema voetbal op de Olympische Spelen
tags: #olympische #spelen #voetbal #geschiedenis #nederland