Na het winnen van de KNVB beker staan de spelers van de winnende club vaak feest te vieren, gehuld in opvallende groene badjassen. Onder die badjassen gaat het PSV-shirt schuil. Het dragen van deze badjassen is uitgegroeid tot een traditie, maar waar komt deze eigenlijk vandaan? Dit artikel duikt in de geschiedenis van de badjas bij de KNVB beker, van de vroege oorsprong tot de moderne variant.
De Oorsprong: Het Zilveren Bal Toernooi
De oorsprong van de badjastraditie ligt in 1912, bij het Zilveren Bal toernooi, georganiseerd door Sparta. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren vertelt dat dit toernooi, dat diende als opwarmer voor het voetbalseizoen, aan het eind van de jaren vijftig verdween toen het voetbalprogramma te vol werd. Organisator Kees van Hasselt van Sparta bedacht het idee om na de finale badjassen te geven aan alle spelers. Dit was voornamelijk om praktische redenen. Na de finale moesten de spelers op het veld blijven staan om te wachten op de toespraak van de burgemeester, en Van Hasselt wilde voorkomen dat ze een kou zouden vatten. Het Algemeen Handelsblad schreef destijds: "Een uitstekend middel om kouvatten te voorkomen. Na afloop van een finale is iedereen tenslotte bezweet en tijdens het wachten op de feestelijke uitreiking van de bokaal loopt een speler zomaar een verkoudheid op".
Van Hasselt haalde zijn inspiratie mogelijk uit Engeland, waar het gebruik van badjassen bij sportevenementen al langer bestond.
De Badjas Verdween en Keerde Terug
Tot 1954 bleef de badjas vooral verbonden aan de Zilveren Bal. Met de intrede van het betaald voetbal verdween het toernooi, en daarmee ook de badjas. Echter, de traditie verdween niet helemaal. Tijdens sommige momenten dook de badjas, of de ochtendjas, weer op. In 1972 nam Ajax onder leiding van Johan Cruijff bijvoorbeeld in wit badstof de Europa Cup I in ontvangst. Enkele jaren later pakte het Feyenoord van Rinus Israël, Willem van Hanegem en Wim Jansen de UEFA Cup, ook in een badjas.
Frank van den Wall Bake en de Heropleving in 1995
In 1995 werd de badjastraditie nieuw leven ingeblazen door sportmarketeer Frank van den Wall Bake. Hij werkte destijds voor Amstel Bier, dat naamsponsor werd van het KNVB-bekertoernooi. Van den Wall Bake stelde voor om badjassen met het logo van de sponsor in te voeren. De winnaar kreeg een rode badjas, terwijl de verliezer een witte badjas kreeg met het Amstel-logo erop."Ik had dit idee gejat uit Engeland. Ik heb daar een tijd gewoond gewerkt en zag die badjassen. Terug in Nederland kreeg ik Amstel als klant," aldus Van den Wall Bake.
Lees ook: Groene Haas Toernooi: Alles wat je moet weten
De badjassen werden uitgereikt voordat de spelers het podium op gingen, zodat het Amstel-logo goed zichtbaar was op de foto's. Dit stuitte echter op weerstand bij veel clubs, omdat hun eigen shirtsponsor hierdoor niet meer zichtbaar was. "Dat vonden de shirtsponsors niet zo prettig," herinnert Van den Wall Bake zich.
De Badjas in de Moderne Tijd
In de loop van de tijd verdwenen de badjassen even uit beeld, maar intussen zijn ze in ere hersteld. Tegenwoordig zijn de badjassen groen, in lijn met de huidige sponsoren van het bekertoernooi, TOTO en Heineken. Nu krijgen de spelers de badjassen pas als ze het podium gepasseerd zijn en hun medaille en de cup hebben gekregen.
De badjas is een vast onderdeel geworden van de KNVB Bekerfinale. Elk jaar vragen veel tv-kijkers zich af waarom er na afloop van een bekerfinale badjassen worden uitgedeeld aan de deelnemers. De badjassen zijn uitgegroeid tot een symbool van de bekerwinnaars.
Kritiek en Controverses
De badjassen zijn niet altijd onomstreden geweest. Zo was er kritiek op het feit dat de shirtsponsors van de finalisten niet meer zichtbaar waren tijdens de prijsuitreiking, omdat hun shirts bedekt werden door de badjassen. Ook de Reclame Code Commissie oordeelde in 2011 dat de naam Amstel van de badjassen moest verdwijnen.
Eén keer kreeg de sportmarketeer zelf problemen met de badjas. Zijn bedrijf had de shirtreclame voor FC Groningen geregeld en die ploeg bereikte de finale bereikte. "Toen twijfelde ik. Amstel was sponsor van de bekerfinale en een van mijn klanten stond in de finale. FC Groningen stond op het podium, maar hun sponsor was niet zichtbaar. Dat is met veel praten opgelost, maar ik voelde me er niet lekker bij. Ik was een soort slachtoffer van mijn eigen succes toen."
Lees ook: Wat is de Groene Camera?
Lees ook: De ideale korfbal: Mikasa
tags: #groene #badjas #knvb #beker #informatie