Korfbal is een dynamische en veelzijdige teamsport die door zowel mannen als vrouwen beoefend wordt. Het is een sport die coördinatie, uithoudingsvermogen en teamwork vereist. Oorspronkelijk ontstaan in Nederland, wordt korfbal nu in meer dan 55 landen gespeeld. Dit artikel geeft een uitgebreid overzicht van het aantal spelers in verschillende varianten van korfbal, de spelregels en andere belangrijke aspecten van deze sport.
Wat is Korfbal?
Korfbal is een populaire balsport die wordt gespeeld in twee vakken, waarbij het ene team aanvalt en het andere verdedigt. Het is een gemengde teamsport, wat betekent dat teams bestaan uit zowel mannen als vrouwen. Het doel van het spel is om doelpunten te maken door de bal in de korf van de tegenstander te gooien. Korfbal wordt het hele jaar door gespeeld, waarbij in de winter in zalen wordt gespeeld en in het voorjaar en najaar op het veld. De sport bestaat in Nederland al langer dan een eeuw en aan populariteit ontbreekt het nog steeds niet. Korfbalteams staan wekelijks tegenover elkaar om te winnen of te verliezen.
Het Aantal Spelers in Standaard Korfbal (8-tegen-8)
In de traditionele vorm van korfbal, ook wel 8-tegen-8 genoemd, bestaat een team uit acht spelers: vier jongens en vier meisjes. Deze acht spelers zijn verdeeld over twee vakken: een aanvalsvak en een verdedigingsvak. In elk vak spelen 2 jongens en 2 meisjes (er kunnen ook meisjes als ‘jongen’ spelen of jongens als ‘meisje’).
De Rol van de Vakken
- Aanvalsvak: De spelers in dit vak proberen doelpunten te maken door de bal in de korf te gooien. Samenwerking en het creëren van kansen zijn hier essentieel.
- Verdedigingsvak: De spelers in dit vak proberen te voorkomen dat de tegenstander scoort. Ze verdedigen de korf en proberen de bal te onderscheppen.
Elke keer dat er twee doelpunten zijn gescoord, wisselen de spelers van vak en functie. Dit betekent dat de aanvallers verdedigers worden en vice versa.
4Korfbal: Een Alternatieve Variant
Naast het traditionele korfbal is er ook een variant genaamd 4Korfbal.
Lees ook: Volledige uitleg korfbalregels
Kenmerken van 4Korfbal
- Aantal spelers: 4korfbal wordt gespeeld door 4 spelers per team.
- Speelveld: Het veld bestaat uit 1 vak, met 2 korven. Het ene team probeert op de ene paal te scoren en het andere team probeert op de andere paal te scoren. Het veld is kleiner dan bij 8-tegen-8 korfbal. In de zaal is de afmeting van het speelveld 24m x 12m of 20m x 12m.
- Korven: Er zijn twee korven in het veld, één aan elke kant. De korf is lager dan bij 8-tegen-8 korfbal. De paal moet 3,5 meter hoog zijn. Bovenaan hangt een korf.
- Bal: Er wordt een kleinere bal gebruikt dan bij 8-tegen-8 korfbal. Balgrootte: nr. 4.
- Speeltijd: De speeltijd is verdeeld in 4 x 10 minuten. Na 10 min. en 30 min. korte time-out van 1 minuut, na 20 min. 5 minuten rust. Tijdens deze momenten kunnen wissels worden toegepast en korte instructies worden gegeven.
Spelregels bij 4Korfbal
- Verdedigd schieten: Verdedigd schieten is toegestaan bij 4Korfbal.
- Direct schieten na afvangen: Een speler mag na zijn eigen schot niet direct na het afvangen weer schieten. De bal moet eerst worden overgespeeld naar een medespeler. Als speler A schiet en mist, en speler B vangt de bal af, mag speler B wel direct schieten.
- 10-secondenregel: Een speler moet binnen 10 seconden de bal overspelen naar een medespeler.
- Wisselen: Wisselen is toegestaan tijdens time-outs en rust.
- SUPER-speler: Bij een verschil van drie doelpunten wordt er een SUPER-speler ingezet. De SUPER- speler is een wisselspeler van de ploeg die achter staat. De verhouding in het veld is dan 5-4. De SUPER-speler verlaat het veld bij het terugdringen van het verschil naar 2 doelpunten in het voordeel van de andere partij.
Algemene Spelregels bij Korfbal
Naast het aantal spelers zijn er nog andere belangrijke spelregels die gelden bij korfbal:
- Niet lopen met de bal: Een speler mag niet lopen met de bal. Na het vangen van de bal mogen beide benen niet worden verplaatst.
- Niet schieten bij verdediging: Een speler mag niet schieten als hij/zij verdedigd wordt. Het is verdedigd als de verdediger tussen de paal en de aanvaller staat en zijn arm omhoog heeft. De verdediger moet zo dicht bij de aanvaller staan dat de aanvaller met de hand aangeraakt zou kunnen worden.
- Samenspel: Korfbal is een sport die je samen moet spelen. Lopen of dribbelen met de bal is niet toegestaan. Overspelen en goed vrij lopen zijn daarom belangrijke onderdelen in het spel. Je kunt samenspelen door de bal over te gooien naar je medespelers.
- Balgebruik: Korfbal is een sport die met de handen wordt gespeeld. Bij korfbal mag je niet voetballen. Het is ‘voetbal’ als de bal je knie, je onderbeen of je voet raakt.
- Persoonlijke verdediging: Iedereen heeft een persoonlijke tegenstander. Een jongen mag geen meisje verdedigen en een meisje mag geen jongeren verdedigen (behalve bij 4korfbal).
- Lichamelijk contact: De tegenstander mag de bal onderscheppen wanneer deze in de lucht is. Lichamelijk contact mag ook niet. Trek dus niet aan andermans shirtjes, ga niet krabben, duwen of aan haren trekken. Er is een grote kans dat de scheidsrechter het ziet en dat je gestraft wordt.
- Vrijlopen: Goed vrijlopen is belangrijk omdat je niet verdedigd mag schieten.
Geschiedenis van Korfbal
Korfbal is ontstaan in Nederland. In 1902 bedacht de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen korfbal. Hij zag daar het spel Ringboll, waarbij de bal door een ring moest worden gegooid. Terug in Nederland paste Broekhuysen het spel aan en verving de ringen door rieten manden. Zo ontstond korfbal, een gemengde sport waarbij mannen en vrouwen samen in één team spelen.
In 1903 werd de Nederlandse Korfbal Bond opgericht, en de sport werd steeds populairder. In 1920 en 1928 werd korfbal gedemonstreerd tijdens de Olympische Spelen in Antwerpen en Amsterdam. Na de Tweede Wereldoorlog verspreidde de sport zich over de hele wereld.
Verschillende Korfbalbonden
In de loop der jaren zijn er verschillende korfbalbonden ontstaan, zoals de Christelijke Korfbalbond (CKB) en de Nederlandse Dames Korfbal Bond (NDKB). Uiteindelijk zijn deze bonden samengevoegd tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV), de overkoepelende organisatie voor korfbal in Nederland.
Het Veld en de Zaal
Korfbal kan zowel op het veld als in de zaal worden gespeeld. Voor jeugdteams gelden vaak aangepaste regels. Zo is de paal meestal geen 3,5 meter hoog, maar (afhankelijk van de leeftijdscategorie) 2, 2,5 of 3 meter hoog. Jeugd F (6 t/m 8 jaar) spelen op een eenvaksveld dat meestal kleiner is dan een normaal speelveld. De aanvallers en verdedigers staan dan op hetzelfde vak. Ook Jeugd E (8 tot 10 jaar) speelt op een kleiner veld, maar dit veld is wel verdeeld in twee vakken. In jeugdteams wisselen teamleden sneller van vak en functie. Bij sommige clubs wisselen ze om de tien minuten.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Kleding en Uitrusting
Wie korfbalt kan maar beter goeie schoenen dragen. Korfbalkleding is gemaakt van soepele stoffen, waarin spelers voldoende bewegingsvrijheid hebben. De stoffen kunnen daarnaast vocht en warmte goed reguleren en de lichaamstemperatuur optimaal houden.
De Rol van de Scheidsrechter en Spelregelwijzigingen
De IKF heeft in de zomer van 2020 het nieuwe spelregelboek gepubliceerd. Er is ‘van de grond af aan’ begonnen met het opnieuw opschrijven van de spelregels. De herziene spelregels zijn gebaseerd op de basis van onze sport. Geen dribbelen of loopacties met de bal, maar verplicht samenspel rondom een doel (de korf) dat vanuit 360 graden benaderbaar is. Het balbezit is beschermd en alle spelers zijn zowel aanvaller als verdediger. De regels zijn ook opgesteld vanuit de visie dat de scheidsrechter een spelleider is; de scheidsrechter maakt het mogelijk dat de spelers met elkaar kunnen wedijveren.
De IKF vertegenwoordigt 70 landen, waarvan Nederland veruit het grootste korfballand is. De internationale commissie die de spelregels opstelt heet het Playing Rules Committee (PRC) en daarin zitten vertegenwoordigers uit België, Hongkong, Portugal en Nederland. Het bestuur van de IKF stelt uiteindelijk de spelregels vast.
Naast de spelregels bestaan de zogenaamde Competition Regulations. Hierin kunnen landen maatwerk leveren. Voor het KNKV bijvoorbeeld, dat een afwijkend aantal mannen en vrouwen mee kan doen bij jeugd- en breedtekorfbal en dat er acht wisselspelers op de bank mogen (spelregels staan maximaal zes toe).
Recente Spelregelwijzigingen
7.6: De tijdstraf is geen experiment meer, maar wordt in klassen met schotklok overal toegepast. Krijgt iemand op de bank een gele kaart, dan mogen er door dat team geen time-outs en wissels aangevraagd worden gedurende die periode. Tevens heeft het IKF in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels, deze zijn hier te vinden. Met deze competition regulations (CR) geeft de IKF, zoals genoemd, ruimte aan de nationale bonden om maatwerk te leveren. In dit document zijn alle afwijkingen voor de veldcompetitie, ten opzichte van de ‘Spelregels korfbal 2024’, vermeld. In dit document zijn alle afwijkingen voor de damescompetitie (veld en zaal), ten opzichte van de ‘Spelregels korfbal 2024’, vermeld.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?