De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor matchfixing, ook wel sportmanipulatie genoemd. Het is een serieuze bedreiging voor de integriteit van de sport. In dit artikel gaan we dieper in op wat matchfixing precies is, hoe het zich manifesteert in het zaalvoetbal, en welke maatregelen er zijn om het te bestrijden. We kijken specifiek naar het recente onderzoek naar een wedstrijd tussen ZVC Veenendaal en DZV Den Bosch, en plaatsen dit in een bredere context.
Wat is matchfixing?
Matchfixing is het manipuleren van de uitkomst van een sportwedstrijd. Dit kan gebeuren door spelers, trainers, scheidsrechters of andere betrokkenen. Het doel is om oneerlijk voordeel te behalen. Er zijn twee hoofdtypen matchfixing:
- Gokgerelateerde matchfixing: Hierbij wordt de wedstrijd gemanipuleerd om gokwinsten te behalen. Deelnemers zetten in op de uitslag (of gebeurtenissen in de wedstrijd) die ze zelf hebben beïnvloed.
- Sportgerelateerde matchfixing: Hierbij is het doel om sportieve voordelen te behalen, zoals het winnen van een competitie, het bereiken van een periodetitel, promotie, het ontlopen van degradatie, of het bepalen van een gunstigere tegenstander in een volgende fase van de competitie.
Matchfixing kan verschillende vormen aannemen, zoals het moedwillig verliezen van een wedstrijd, het vals spelen, of het beïnvloeden van specifieke gebeurtenissen in de wedstrijd (bijvoorbeeld het veroorzaken van een penalty of het krijgen van een rode kaart). Omkoping, waarbij iemand een sporter betaalt om vals te spelen, is ook een vorm van matchfixing.
Matchfixing in het zaalvoetbal: de zaak ZVC Veenendaal - DZV Den Bosch
Recentelijk is er een onderzoek gestart door de onafhankelijke aanklager van de KNVB naar een wedstrijd in de eerste divisie C van het zaalvoetbal tussen ZVC Veenendaal en DZV uit Den Bosch. De wedstrijd eindigde in een opzienbarende 3-23 overwinning voor DZV. Opvallend was dat ZVC bij rust nog met 3-2 voorstond, maar in de tweede helft 21 tegengoals incasseerde.
Deze uitslag had grote gevolgen: SC Olympic uit Westervoort miste hierdoor de play-offs voor promotie naar de eredivisie op doelsaldo, terwijl DZV en ZVC zich wel plaatsten. SC Olympic, dat zelf met 8-1 van FC Coronaas won, vermoedde direct matchfixing. Aanvoerder Redouan Eddarkaoui zei dat ze al tijdens hun wedstrijd hoorden dat Veenendaal "over zich heen liet lopen".
Lees ook: Duur handbalwedstrijd
De trainer van ZVC, Hicham Saidi, ontkende echter dat er sprake was van matchfixing. Hij stelde dat zulke hoge scores vaker voorkomen in het zaalvoetbal. Hij sprak van een "hetze" tegen zijn club.
De KNVB heeft aangegeven dat het onderzoek zorgvuldig moet gebeuren, maar dat er ook snelheid geboden is, omdat de play-offs al snel van start gaan. De KNVB heeft wel besloten dat de play-offs gewoon doorgaan zoals gepland. Later kreeg ZVC Veenendaal van de KNVB een schikkingsvoorstel van vier punten in mindering. Met een eventuele puntenstraf voor ZVC zou SC Olympic uit Westervoort alsnog de play-offs voor promotie naar de eredivisie spelen en zit het seizoen voor ZVC erop. Al ligt een mogelijk verweer van de Veenendaalse club nog op de loer.
De impact van matchfixing
Matchfixing is schadelijk voor de sport om verschillende redenen:
- Aantasting van de integriteit: Het ondermijnt het vertrouwen in de eerlijkheid van de sport. Fans, sponsors en andere betrokkenen verliezen hun geloof in de sport als wedstrijden gemanipuleerd worden.
- Financiële schade: Matchfixing kan leiden tot financiële schade voor sportorganisaties, gokbedrijven en andere betrokkenen.
- Criminele activiteiten: Matchfixing is vaak verbonden met georganiseerde criminaliteit en illegale gokpraktijken. Criminelen kunnen spelers en officials onder druk zetten om wedstrijden te manipuleren.
- Negatieve invloed op sporters: Sporters die betrokken raken bij matchfixing kunnen te maken krijgen met schaamte, angst en juridische problemen.
De rol van de KNVB en andere organisaties
De KNVB neemt matchfixing zeer serieus en hanteert een zerotolerancebeleid. De voetbalbond is van mening dat wedstrijden op het voetbalveld beslist moeten worden, en niet daarbuiten. De KNVB werkt samen met verschillende organisaties om matchfixing te bestrijden, waaronder:
- Nederlandse Loterij: Samenwerking om risico's te identificeren en te voorkomen.
- Kansspelautoriteit (KSA): Toezicht op de legale online kansspelmarkt.
- Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN): Hier kunnen sporters en andere betrokkenen terecht voor advies, een luisterend oor of om een melding te doen van matchfixing.
De KNVB is voorstander van de legalisering van online kansspelen, omdat dit het plaatsen van weddenschappen uit de illegaliteit haalt. Echter, de KNVB is zich ook bewust van de risico's, zoals de aantasting van de integriteit van de sport en verslaving.
Lees ook: IJshockeywedstrijd: een complete gids
Sinds 2013/’14 is er het nationaal platform matchfixing. Het ministerie van VWS publiceerde in september 2013 de resultaten van het onderzoek naar matchfixing in Nederland. Hieruit blijkt dat er in ons land op kleine schaal sprake is van matchfixing.
Preventie en bestrijding van matchfixing
Er zijn verschillende manieren om matchfixing te voorkomen en te bestrijden:
- Voorlichting en educatie: Sporters, trainers, officials en andere betrokkenen moeten goed geïnformeerd worden over de risico's en gevolgen van matchfixing. Ze moeten weten hoe ze matchfixing kunnen herkennen en melden.
- Melden van verdachte situaties: Het is belangrijk dat sporters en andere betrokkenen verdachte situaties melden bij de juiste instanties, zoals het CVSN of de KNVB.
- Onderzoek en vervolging: Verdachte gevallen van matchfixing moeten grondig onderzocht worden, en daders moeten vervolgd worden.
- Samenwerking: Sportorganisaties, overheden, gokbedrijven en andere betrokkenen moeten samenwerken om matchfixing te bestrijden.
- Tuchtregels: Duidelijke tuchtregels om matchfixing en gokken tegen te gaan zijn van belang. Zeker als je sporter bent, is het van belang om deze regels goed te kennen, zodat ze kunnen voorkomen dat je in de problemen raakt.
De rol van sociale media
Fixers zijn slim en opereren geraffineerd. Ze weten iemands vertrouwen te winnen voordat ze daadwerkelijk een voorstel doen om een wedstrijd te beïnvloeden. Via sociale media zijn nagenoeg alle sporters direct te bereiken, het kan dan ook echt iedereen overkomen. Een kleine vraag, mogelijk met grote gevolgen. Als sporter dien je nooit op zo’n verzoek in te gaan, maar ook als je weigert, is daarmee de kous vaak niet af. Zo is er schaamte, angst om in de problemen te komen en dus wordt er niet over gepraat. Terwijl het juist zo belangrijk is om wel te praten, melding te maken, want alleen dan zijn er mogelijkheden om op te treden. Contact over matchfixing komt waarschijnlijk vaker voor dan velen denken.
Sancties bij matchfixing
Wanneer iemand schuldig wordt bevonden aan matchfixing, kan die persoon een berisping, een boete, een schorsing of royement ontvangen. Het is aan de tuchtcommissie van de sportbonden een sanctie op te leggen in het geval dat er matchfixing heeft plaatsgevonden en dit bewezen kan worden. Het is echter knap lastig om matchfixing aan te tonen.
Lees ook: Rugby regels en de duur van een wedstrijd
tags: #match #fixing #zaalvoetbal #uitleg