Rugby is een aantrekkelijke en spannende sport die kracht, uithoudingsvermogen en teamgeest combineert. In de basis zijn de spelregels eenvoudig en overzichtelijk, maar er zijn genoeg sportliefhebbers die weinig weten over rugby. In dit artikel gaan we dieper in op de duur van een rugbywedstrijd en de belangrijkste regels van het spel.
De basis van rugby
Rugby is een teamsport die wordt gespeeld op een rechthoekig veld met aan elk uiteinde een H-vormig rugbydoel. Twee teams van 15 spelers strijden tegen elkaar om de ovale bal in het doelgebied van de tegenstander te dragen of te schoppen om punten te scoren. Een rugbyteam moet proberen de bal over de achterlijn van de tegenstander zien te krijgen. Het verdedigende rugbyteam krijgt de taak om de opponent te hinderen in de aanval.
In tegenstelling tot veel andere sporten kan de bal bij rugby alleen achteruit worden gespeeld. De aanvallers mogen niet vooruitlopen met de bal. Het verplaatsen van de bal kan enkel door de bal te gooien naar een teamgenoot, maar dat mag alleen achteruit of zijwaarts. Overigens mag de bal wel vooruit worden gespeeld met de voet. Ondertussen proberen de spelers ruimte te winnen of de bal te veroveren door slim te rennen, passen en tackelen. Rugby kenmerkt zich dan ook door intens fysiek contact, snelle runs en tactische bewegingen.
De speelduur van een rugbywedstrijd
Een rugbywedstrijd duurt 80 minuten. Het gaat om twee helften van 40 minuten met een korte rust van ongeveer 5 minuten op het veld. Na de eerste 40 minuten wisselen de teams van speelhelft. Tussen de helften is er een pauze van maximaal 10 minuten. Het spel eindigt niet onmiddellijk aan het einde van de reguliere speeltijd. Zolang de bal nog in het spel is, gaat het spel door totdat de bal buiten de baan gaat of een bepaalde spelactie, zoals een scrum, line-out, vrije trap of strafschop, is voltooid. Pas dan wordt het spel officieel als afgelopen beschouwd.
Een gelijkspel is een mogelijkheid bij rugby. In dat geval volgt er een verlenging van 10 minuten. In veel gevallen wint in de verlenging het team dat als eerste scoort, ook wel een Golden Point genoemd.
Lees ook: Regels waterpolo speeltijd
Rugby Sevens: een kortere variant
Er zijn ook varianten van rugby die minder lang duren, zoals het populaire Rugby Sevens. Rugby Sevens zal op de Olympische Spelen 2024 worden gespeeld. De unieke variant biedt onwijs veel vermaak. Beide teams beschikken over 7 spelers, maar alsnog zal er op een heel rugbyveld worden gespeeld. De teams bestaan voornamelijk uit klassieke ‘backs’. Dat zorgt voor een snellere wedstrijd en meer punten.
Belangrijke spelregels
Rugby lijkt een eenvoudig spel: je mag de bal in je hand nemen en de bedoeling is dat je de bal achter de trylijn van de tegenstander tegen de grond drukt. Het lijkt echt makkelijker dan het is, je mag de bal naar een medespeler gooien maar een van de belangrijkste regels in rugby is: de bal moet altijd naar achteren gespeeld worden. Deze en meerdere regels in rugby maken een goede samenwerking en sterke discipline noodzakelijk.
Hieronder een overzicht van enkele belangrijke spelregels:
- De spelers mogen rennen met de bal in de handen.
- De bal mag alleen naar achteren worden gegooid.
- De speler met de bal mag getackeld worden.
- Lichte overtredingen zoals het laten vallen van de bal of een pass naar voren worden bestraft met een scrum.
- Zware overtredingen zoals het praten tegen de scheidsrechter of buitenspel worden bestraft met een penalty (strafschop).
Spelhervattingen: Scrum en Line-out
Een typische spelsituatie bij rugby is de scrum. Kleine overtredingen, zoals een voorwaartse pass, resulteren in een scrum. De spitsen van beide teams staan in gehurkte houding tegenover elkaar en raken in elkaar verstrikt. De centrale speler, de hooker, heeft de taak om de bal met zijn voeten achteruit te spelen, zodat zijn eigen team het balbezit veilig kan stellen.
Als de bal uit gaat, wordt een line-out geformeerd. Bij een line-out stellen spelers van beide teams zich op in twee rijen dwars op de zijlijn met 1 m onderlinge afstand. Elk team is vrij om te bepalen hoeveel spelers in de line-out gaan staan. Een speler (meestal de hooker) gooit de bal tussen de 2 rijen door dwars op de zijlijn in. Spelers in de rij mogen worden opgetild om de bal te vangen of naar een teamgenoot door te spelen. belangrijk is dat dit veilig gebeurt.
Lees ook: Speeltijd D-jeugd korfbal
Punten scoren
Er zijn verschillende manieren om punten te scoren bij rugby:
- Try: Een “try” (vijf punten) wordt gescoord wanneer de bal in het doelgebied van de tegenstander wordt geplaatst.
- Conversie: Een succesvolle “conversion” na een poging levert nog twee punten op. Van de tegenstander op de grond te drukken. levert nog eens 2 extra punten op. Na het scoren van een try mag een speler trachten een extra score toe te voegen door het nemen van een zogenaamde conversie kick. De conversie kick mag worden genomen ergens in een rechte lijn langs de lengte van het veld ten opzichte van de plaats van de try.
- Penalty kick: Er kunnen ook drie punten gescoord worden door een “penalty kick”. Bij een penalty moet de tegenstander 10 meter achteruit. Maar als je in de buurt van de palen bent, mag je ook op de palen schieten.
- Dropkick: In het spel zelf mag de bal ook tussen de palen worden geschopt. deze levert 3 punten op. een drop-goal is gedaan.
Punten kan een team ook verkrijgen door de bal tussen de doelpalen te spelen, bijvoorbeeld na een penalty. de bal over de lat tussen de twee doelpalen door te schieten. Meestal zal een speler proberen met de bal in de handen zoveel mogelijk terrein te winnen door vooruit te rennen tot het moment dat hij getackeld of tegengehouden wordt. Op dat moment zal hij proberen de bal schuin achterwaarts af te spelen naar een medespeler die vervolgens terrein probeert te winnen door naar voor te lopen. Op deze manier wordt geprobeerd de try-line van de tegenstander te bereiken, zodat er gescoord kan worden.
Tackelen en de Maul
Niet alleen bij de tackel maak je contact; ook bij een MAUL maak je contact. Je botst tegen een speler en draait je lichaam in. Je wacht op hulp van een maatje als de tegenstander je vastpakt. Soms krijg je een kluwen spelers die duwen en trekken om de bal te krijgen.
Een speler in bezit van de bal (de baldrager) mag worden getackeld door een tegenstander. Andere spelers dan de baldrager mogen niet worden gehinderd (obstruction). Een tackel bestaat uit het naar de grond brengen van de tegenstander gebruikmakend van armen (en handen). Daarbij mogen hoofd of nek niet worden geraakt (high tackle). Een speler geldt als getackeld als een knie of hoger lichaamsdeel de grond raakt. De baldrager moet dan onmiddellijk aanstalten maken om de bal af te geven. Niet op tijd afgeven kan worden bestraft (holding the ball). De tackelaar moet onmiddellijk aanstalten maken de getackelde speler de ruimte te geven de bal af te staan.
Rugby posities
Elke positie vervult zijn eigen belangrijke rol in het team, dus elke speler is essentieel voor het team en het collectieve succes ervan. Het bijzondere aan rugby is dat er voor ieder lichaamstype een passende positie bij rugby bestaat. Als je behoorlijk sterk bent, dan is er misschien een plek voor jou tussen de aanvallers. Als je daarentegen nogal snel en atletisch bent, dan ben je misschien in goede handen bij het back team.
Lees ook: Regels van Judo Competities
De vijftien spelers van een rugbyteam zijn in twee categorieën in te delen. De spelers met rugnummer 1 t/m 8 zijn de voorwaartsen, ofwel het ‘Pack’, de spelers met rugnummer 9 t/m 15 zijn de driekwarters, ook wel de ‘backs’ genoemd. Tevens kennen we een verder onderverdeling van het pack en de backs. Zo worden in het pack, de eerste rij, twee props met in het midden een hooker, te samen met de tweede rij, waar de twee locks staan, de front five genoemd. De nummers 6 t/m 8 van het pack vormen te samen de ‘back row’, ofwel derde rij.
Internationale toernooien
Het belangrijkste internationale toernooi is het wereldkampioenschap rugby, dat iedere vier jaar wordt georganiseerd. De huidige wereldkampioen is Nieuw-Zeeland, dat in 2011 de Webb Ellis Cup wist te veroveren door Frankrijk in de finale te verslaan. In grootte en publieke belangstelling doet het toernooi maar voor weinig evenementen onder, maar het doet wel onder voor de Olympische Spelen en het WK voetbal. Het Nederlands rugbyteam doet sinds 1989 mee aan de kwalificatie toernooien voor dit evenement.
Op het Noordelijk halfrond bestaat al sinds de jaren tachtig van de negentiende eeuw een jaarlijkse competitie tussen de sterkste rugbylanden van Europa. Ooit begonnen als vierlandentoernooi, tussen Engeland, Ierland, Wales en Schotland, werd in het begin van de twintigste eeuw Frankrijk toegelaten en was er vanaf 1910 sprake van een vijflandentoernooi. In het jaar 2000 wordt Italië toegelaten tot het prestigieuze toernooi en wordt nu ieder jaar het zeslandentoernooi gehouden.
Rugby als sportieve uitdaging
Ben je geïnteresseerd in een sport die niet alleen kracht en uithoudingsvermogen vraagt, maar ook heel leuk is en je integreert in een sterke gemeenschap? Dan is rugby wellicht iets voor jou. Of je nu op zoek bent naar een nieuwe sportieve uitdaging of gewoon iets nieuws wilt proberen: rugby houdt je fit en biedt je spannende wedstrijden in een uitdagende, actievolle sfeer. Rugby combineert intensieve fysieke inspanning met tactische vaardigheden en een sterke teamgeest. Deze veelzijdige sport biedt volwassenen de mogelijkheid om hun conditie te verbeteren terwijl ze een sportief avontuur beleven in een boeiende gemeenschap.