Een van de fundamentele beginselen die jonge voetballers leren, is het verbod op het aanraken van de bal met de handen. Hoewel dit eenvoudig lijkt, is de praktijk vaak complexer. Hands is een van de meest controversiële regels in het voetbal. Wanneer is een handsbal reglementair en wanneer niet? Welke situaties vallen in een grijs gebied? Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de handsregel en de bijbehorende interpretaties, specifiek gericht op keepers.
Basisregels Rondom Hands
Hands wordt gedefinieerd als een situatie waarin de bal op een onreglementaire manier contact maakt met de arm of hand van een veldspeler. In de meeste gevallen wordt contact tussen de bal en de arm als hands beschouwd, tenzij de speler de bal tegen zijn hand of arm krijgt terwijl de armen langs of voor het lichaam worden gehouden. Zelfs als de bal de hand raakt tijdens een natuurlijke reflex - bijvoorbeeld om het hoofd te beschermen - wordt het vaak als hands beoordeeld. Het begrip ‘aangeschoten hands’ is dus in veel gevallen verwaarloosbaar.
Ook keepers kunnen hands maken, zij het onder specifieke voorwaarden. De doelman mag de bal in het eigen zestienmetergebied altijd met de hand pakken, behalve als de bal opzettelijk door een eigen speler wordt teruggespeeld. Als de doelman de bal in zo’n situatie oppakt, resulteert dit in een indirecte vrije trap voor de tegenstander in het zestienmetergebied.
Wanneer is het Hands?
Het antwoord op deze vraag is complex. Allereerst moet worden vastgesteld wat in het voetbal als 'de arm' wordt beschouwd. Volgens de officiële regels begint de arm bij de onderkant van de oksels. Als een speler de bal op de schouder krijgt, is het dus geen hands. Wanneer de bal op het grensgebied tussen schouder en arm komt, is het aan de scheidsrechter en de VAR (video assistant referee) om een beslissing te nemen. De uiteindelijke beslissing is gebaseerd op de interpretatie van de scheidsrechter.
Aanvallend Hands versus Verdedigend Hands
Sinds 2020 wordt er een onderscheid gemaakt tussen aanvallend en verdedigend hands. Bij verdedigend hands mag de bal de arm raken als deze in een natuurlijke positie is. Echter, als de bal in een aanval wordt geraakt en dit voordeel oplevert, is het altijd hands.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Aanvallend Hands
De handsregel is het strengst in aanvallende situaties. Er mag geen voordeel worden behaald door contact tussen de bal en de arm, zelfs niet als de armen strak langs het lichaam hangen. Deze regel, ingevoerd in 2020, heeft gezorgd voor meer duidelijkheid en minder discussie op het veld.
Verdedigend Hands
Verdedigend hands is in feite alles wat niet-aanvallend hands is. Het is meestal hands als de bal de arm raakt terwijl deze niet in een natuurlijke positie is, waarbij een natuurlijke positie wordt gedefinieerd als langs het lichaam. Hoewel reflexen inherent zijn aan menselijk gedrag, wordt de beoordeling vaak op deze manier gemaakt. Slechts in zeldzame gevallen wordt er geen hands gegeven bij reflexen van armen, bijvoorbeeld door een van richting veranderd schot. Deze beslissingen zijn grotendeels afhankelijk van de interpretatie van de scheidsrechter en de VAR.
Wanneer is Hands een Gele of Rode Kaart?
In principe wordt bij onopzettelijk hands geen kaart getrokken, tenzij de handsbal een veelbelovende aanval onderbreekt. Het is voor een scheidsrechter moeilijk om in te schatten of een speler bewust zijn arm in een onnatuurlijke positie houdt of niet. Daarom wordt er soms wel en soms geen geel getrokken bij gelijksoortige situaties.
In uitzonderlijke gevallen kan een handsbal een scoringskans ontnemen, zoals de actie van Luis Suarez op het WK voetbal in 2010. In dergelijke situaties is een rode kaart de enige optie voor de scheidsrechter.
Praktijkvoorbeelden van Hands
De volgende voorbeelden illustreren wat hands is en hoe de interpretatie van de scheidsrechter en VAR doorslaggevend kan zijn:
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
- Penalty voor Everton: In de wedstrijd Crystal Palace tegen Everton kopt een speler van Everton de bal van dichtbij hard tegen de arm van een Palace-verdediger. De VAR grijpt in en de scheidsrechter geeft een penalty, omdat de verdediger zijn arm niet in een natuurlijke positie zou hebben gehouden.
- Geen Hands bij Manchester United tegen Liverpool: Tijdens een corner schiet een Liverpool-speler de bal tegen de handen van Manchester-speler McTominay. Er wordt geen hands gegeven, omdat McTominay zijn handen voor/langs zijn lichaam had, waardoor het in verdedigend opzicht geen hands kan zijn.
- Penalty voor Portugal op het WK in Qatar: Een Uruguayaan raakt de bal met zijn arm tijdens een val in het strafschopgebied. Ondanks de moeilijke positie van de speler wordt er toch een penalty toegekend na ingrijpen van de VAR.
De Beroemdste Handsbal Ooit: De Hand van God
De meest iconische handsbal in de voetbalgeschiedenis is de handsbal van Diego Maradona in de kwartfinale van het WK in 1986 tussen Argentinië en Engeland. Deze handsbal, waarmee Maradona scoorde, staat bekend als 'de hand van god', verwijzend naar het schilderij van Michelangelo ‘de Creation of Adam’. Argentinië won uiteindelijk het WK, mede dankzij dit controversiële moment. Met de huidige VAR-technologie zouden dergelijke momenten niet meer voorkomen.
De Terugspeelregel voor Keepers
Naast de algemene handsregels zijn er specifieke regels voor keepers, waaronder de terugspeelregel. Deze regel is ingevoerd om het spel aantrekkelijker te maken en tijdrekken te voorkomen.
Wat is de Terugspeelregel?
De terugspeelregel verbiedt een keeper om de bal met de handen aan te raken als een medespeler de bal bewust met de voet naar hem terugspeelt. Dit geldt ook voor een bal die rechtstreeks uit een ingooi komt. Het doel is om te voorkomen dat keepers onnodig tijdrekken door de bal in de handen te nemen na een terugspeelbal van een teamgenoot.
Uitzonderingen op de Regel
Er zijn enkele uitzonderingen op de terugspeelregel:
- Onbedoeld terugspelen: Als een speler de bal onbedoeld met de voet terugspeelt (bijvoorbeeld door een verkeerde aanname of een mislukte sliding), mag de keeper de bal wel met de handen aanraken.
- Andere lichaamsdelen: De keeper mag de bal met de handen aanraken als de bal wordt teruggespeeld met andere lichaamsdelen dan de voet, zoals het hoofd, de borst, de knie of het bovenbeen. De KNVB benadrukt echter dat deze regel niet mag worden omzeild.
- Bal van de tegenstander: Als de bal van een tegenstander komt, mag de keeper de bal altijd met de handen pakken (binnen het strafschopgebied).
Straf bij Overtreding
Als de keeper de bal toch met de handen aanraakt na een bewuste terugspeelbal van een medespeler, wordt er een indirecte vrije trap toegekend aan de tegenpartij op de plek waar de keeper de bal met de hand raakte. Een indirecte vrije trap betekent dat er niet direct uit gescoord kan worden; de bal moet eerst door een andere speler (van beide teams) worden aangeraakt voordat er een doelpunt kan worden gemaakt.
Lees ook: De nasleep van het ongeluk: een analyse
Praktische Situaties en Voorbeelden
- Druk van de tegenstander: Keepers schieten de bal vaak direct weg als ze onder druk worden gezet door aanvallers, om te voorkomen dat ze de bal moeten oppakken na een terugspeelbal.
- Van richting veranderde bal: Als een bal van richting verandert via een medespeler, mag de keeper de handen gebruiken, mits de bal onbewust van de voet van de medespeler komt.
- Verkeerd geraakte bal: Als een verdediger de bal verkeerd raakt bij een poging tot wegschieten, mag de keeper de handen gebruiken.
Hands Buiten het Strafschopgebied
Als een keeper buiten het strafschopgebied de bal met de handen raakt, wordt dit beschouwd als hands. De consequenties hiervan kunnen variëren, afhankelijk van de situatie. Vaak wordt er een directe vrije trap toegekend aan de tegenpartij.
Overige Spelregels en Situaties voor Keepers
Naast de terugspeelregel zijn er nog andere situaties en spelregels die van belang zijn voor keepers en veldspelers.
- Aftrap: De aftrap wordt genomen door een van de teams in het midden van het veld, waarbij beide teams op hun eigen helft starten. Er mag niet direct van de aftrap gescoord worden.
- Achterbal: De achterbal wordt vanaf de grond genomen binnen het keepersgebied door de bal te passen of te schieten. Als de keeper een achterbal aan zijn voeten legt en de bal in het spel brengt door te schieten, moet de achterbal opnieuw worden genomen als de bal niet correct in het spel is gebracht.
- Hoekschop: Hoekschoppen worden vanaf de hoekpunten van het speelveld genomen door de bal in te dribbelen of te passen.
- Uitbal: Bij een uitbal wordt het spel hervat door in te dribbelen.
- Overtreding / Scoringskans: Bij een overtreding wordt een vrije bal door de tegenpartij genomen. Tijdens een wedstrijd wordt een strafschop alleen gegeven bij het ontnemen van een duidelijke scoringskans.
- Time-out: Een time-out vindt plaats halverwege iedere helft tijdens een neutrale spelsituatie, zoals een achterbal of uitbal.
- Strafschop (9 meter): Tijdens de wedstrijd wordt een strafschop alleen gegeven bij het ontnemen van een duidelijke scoringskans.
- Terugspelen op de Keeper op Eigen Helft: Als de keeper de bal in het spel brengt, mag hij hem op zijn eigen helft pas weer ontvangen van een medespeler nadat de bal is aangeraakt door een tegenstander.
- Vrije Trap, Direct of Indirect: Alle vrije trappen moeten binnen 4 seconden worden genomen, tenzij de scheidsrechter aangeeft dat er op zijn fluitsignaal gewacht moet worden. Met uitzondering van de terugspeelbal naar de keeper - dit is een indirecte vrije trap.
- Intrap: Een intrap mag niet worden genomen door iemand die op dat moment van de bank komt, omdat deze speler nog niet deelneemt aan het spel. De bal moet stilliggen op de lijn en de nemer mag met één voet in het veld of op de lijn staan. Bij een intrap mag je niet direct scoren.
- Penalty: Een penalty wordt genomen op de rand van het doelgebied recht voor het doel, niet op de streep die daar ongeveer 50 centimeter vanaf staat. De keeper moet op de doellijn staan bij een penalty. De penaltynemer mag maar één stap nemen voor de penalty.
- Hands: Als een speler in het doel van het andere team scoort onmiddellijk nadat hij de hand per ongeluk met zijn arm/hand heeft geraakt, wordt een indirecte vrije trap toegekend aan de tegenstander.
Spelregels 5v5, 6v6 en 7v7 Voetbal
Voor alle spelvormen (5v5, 6v6 en 7v7) gelden specifieke regels. Het speelveld voor 7 tegen 7 is de helft van een normaal voetbalveld, terwijl het voor 6 tegen 6 ongeveer 1/3e van een normaal voetbalveld is. Als er geen lijnen staan voor het keepersgebied, moet je uitgaan van 8 meter.
Specifieke Regels
- Slide tackles: Geen slide tackles, tenzij er geen andere speler in de buurt is. Een keeper mag met uitzondering een sliding maken als iemand in bezit van de bal is, mits het ongevaarlijk en binnen het keepersgebied is.
- Afstand bij vrije trappen: Spelers dienen minimaal 6 meter afstand te houden bij 6v6 en 7 meter afstand te houden bij 7v7 bij vrije trappen.
- Direct scoren: Er mag niet direct van aftrap gescoord worden.
- Terugspeelbal: Bij het terugspelen van de bal mag de keeper de bal niet met de handen beroeren. De keeper mag wel gewoon mee voetballen.
5 tegen 5 Specifieke Regels
- Alleen de keeper mag de bal in zijn doelgebied aanraken.
- Als een veldspeler in zijn eigen keepersgebied komt om daar voordeel uit te halen, krijgt hij een penalty tegen.
- Zodra een veldspeler in zijn tegenstanders keepersgebied komt, krijgt de keeper de bal om opnieuw uit te nemen.
- De keeper moet in zijn gebied blijven. Als de keeper uit het gebied komt, krijgt hij een penalty tegen.
- Nadat de keeper de bal heeft ingebracht mag een veldspeler de bal niet direct terugspelen naar de keeper. De bal moet eerste aangeraakt worden door een medespeler of tegenstander. Zo niet wordt de vrije trap genomen op de plek waar de speler de bal terugspeelde.
- Als de bal van het speelveld afgespeeld wordt dan wordt het team, die de bal het laatst heeft aangeraakt, bestraft met een vrije trap voor de tegenstander. Deze regel geldt niet voor de keeper: Als de keeper uit speelt door middel van een redding krijgt deze de bal om (opnieuw) in te gooien. Als de keeper opzettelijk de bal uitspeelt, krijgt de keeper van de andere partij de bal.
- Slide tackles zijn niet toegestaan op straffe van een directe vrije trap voor de andere partij.
- Een zware overtreding wordt bestraft met een rode kaart. Het ontnemen van een scoringskans, waar dan ook in het veld, levert een penalty tegen op.
- Alle vrije trappen zijn direct. Een tegenstander dient 2 meter afstand te bewaren bij een vrije trap. Als de vrije trap binnen 2 meter van het keepersgebied ligt, zal de vrije trap tot 2 meter van het keepers gebied worden genomen.
De Keeper: Meer dan Alleen Stoppen
De keeper is een cruciale speler in het team. Naast het voorkomen van doelpunten heeft de keeper ook een coachende rol. Hij heeft een volledig overzicht over het veld en kan spelers op de juiste plek positioneren. De keeper is een belangrijke speler binnen het voetbalteam. Als de veldspelers niet in staat zijn om de tegenstander tegen te houden, dan is daar de keeper. Er zijn niet alleen regels voor spelers in het veld, maar ook voor keepers. Voor de keeper gelden een aantal specifieke spelregels bij voetbal. Binnen het 5 meter gebied heeft de keeper een beschermende status. Naast het volgen van de spelregels hebben keepers nog een aantal taken. Uiteraard is de belangrijkste taak om geen tegengoals te krijgen tijdens de wedstrijd. Daarnaast is coachen ook zeer belangrijk. De keeper is namelijk de enige die een volledig overzicht over het veld heeft. Alle spelers staan namelijk voor hem. Hierdoor kan hij iedereen op de juiste plek neerzetten. Bovendien is het bij een corner ook belangrijk dat de keeper zijn spelers op de goede plek neerzet en duidelijk coacht. Het is ook belangrijk dat keepers beschikken over de nodige voetbal kwaliteiten. Indien de verdediging de bal niet kwijt kan aan andere veldspelers, dan moet er altijd een optie zijn om de bal over te spelen naar de keeper.