KNVB Indeling Jeugd Oost: Criteria en Beleid voor Teamindelingen

Voor elke voetbalvereniging is het van belang om een helder vertrekpunt te hebben met betrekking tot teamindelingen. Om tot een beleid te komen dat specifiek is gemaakt voor de club, is het essentieel om een aantal zaken helder te hebben. Dit artikel biedt inzicht in de criteria, visie en werkwijzen die van belang zijn bij het indelen van jeugdteams, specifiek in de regio Oost, en hoe de KNVB hierbij ondersteunt.

Visie van de Vereniging

Elke voetbalvereniging heeft een ander doel voor ogen met haar jeugdopleiding. Sommige verenigingen richten zich op de meer getalenteerde jeugdspelers en de doorstroming naar het eerste elftal. Bij andere staat de sportieve ontplooiing van alle jeugdvoetballers centraal, ongeacht leeftijd, motivatie en spelniveau. Het is cruciaal dat de vereniging bepaalt waar ze voor staat en wat haar visie is.

De visie van een vereniging op het leren voetballen maakt duidelijk hoe de vereniging vindt dat jeugdspelers moeten leren voetballen. Dit geeft richting aan de jeugdafdeling, inspireert jeugdvoetballers, trainers en ouders en zorgt voor onderscheidend vermogen ten opzichte van andere verenigingen. Deze visie is een belangrijk vertrekpunt voor het verder vormgeven van het beleid op teamindeling. De eerste stap is dan ook het beantwoorden van de volgende vragen:

• Wat is de visie van de vereniging op het leren voetballen?
• Hoe vertaalt de vereniging deze visie in teamindelingbeleid?

Criteria voor Teamindeling

De teamindeling is een middel om spelers op het juiste niveau met elkaar te laten trainen en spelen. Het is belangrijk om criteria vast te stellen, zodat iedere betrokkene in de jeugdopleiding op dezelfde wijze jeugdspelers volgt. Elk kind heeft recht op voetbalplezier en -ontwikkeling. Ieder individu heeft een niveau nodig waarop keuzes uitdagend zijn en er een balans is tussen lukken en mislukken. Daarnaast is de aanwezigheid van leeftijdsgenoten belangrijk en moet de indeling passen bij de ambities, motivatie en individuele ontwikkeling van het kind. Iedere vereniging maakt de teamindeling specifiek voor haar eigen situatie en passend bij de eigen visie. Houd daarbij altijd in het achterhoofd dat elk kind een eigen benadering nodig heeft, want elk kind is uniek.

Bij het in beeld brengen van een speler maken verenigingen vaak gebruik van dezelfde criteria. Hieronder een aantal criteria die gebruikt kunnen worden:

Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.

• Voetballen:
  • Voetbalhandelingen in aanvallen
  • Voetbalhandelingen in verdedigen
  • Voetbalhandelingen in omschakelen
  • Leert voetbalhandelingen snel aan
  • Laat progressie zien op verbeterpunten binnen voetballen
• Gedrag:
  • Trainingsopkomst
  • Inzet bij trainingen & wedstrijden
  • Staat open voor feedback
  • Omgang winst & verlies
  • Reactie op beslissingen scheidsrechter en stafleden
  • Respect voor de tegenstander
• Leeftijd:
  • Kalenderleeftijd (vroeg/laat geboren in het jaar?)
  • Biologische leeftijd
  • Voetballeeftijd (hoe lang voetbalt hij of zij al?)
• Sociaal:
  • Vriendjes/vriendinnetjes
  • Bij elkaar in de klas of bij elkaar in de wijk wonend

Valkuilen bij Teamindeling

Bij het volgen van bovenstaande criteria, kunnen een aantal valkuilen je nog anders doen beslissen in de teamindeling. Meest genoemde valkuilen tijdens het in beeld brengen van spelers zijn:

• Vasthouden aan de eerste of eerdere indruk(ken)
• Uiterlijke kenmerken speler
• Eigen beeld van een goede speler
• Categoriseren (in hokjes stoppen van spelers)
• Je kunt enkel het ‘hier en nu zien’. Hou dit goed in je achterhoofd

Betrokkenen bij Teamindeling

Een duidelijk beeld van wie er betrokken zijn bij de selectieprocedure is voor de stafleden, ouder(s), spelers en andere betrokkenen erg zinvol. Als vereniging is het goed om een aantal vragen helder op een rijtje te hebben. Op die manier maak je als vereniging duidelijk wie er betrokken zijn en wie voor welke taak verantwoordelijk is.

• Wie is inhoudelijk eindverantwoordelijk?
• Wie is er verantwoordelijk voor de interne scouting?
• Wie is eindverantwoordelijk qua organisatie en coördinatie?
• Wie zijn er allemaal betrokken bij de interne scouting binnen de vereniging?
• Wie zouden er een goed beeld moeten hebben van de spelers?
• Hoe wordt de ontwikkeling van spelers gemonitord?
• Wie zijn de interne scouts?
• Hoe ziet deze rol eruit?
• Hoe worden deze personen begeleid/opgeleid?

Activiteiten en Middelen voor Teamindelingen

Verenigingen kunnen verschillende activiteiten en middelen inzetten om de ontwikkeling van spelers te volgen. Veelgebruikte instrumenten zijn:

• Competitie-, beker- en oefenwedstrijden
• Trainingen
• Toernooien (extern of intern, kleine voetbalvormen)
• Beoordelings-/ ontwikkelingsformulieren
• Spelersvolgsystemen
• (POP-) gesprekken met spelers

Moment van Teamindeling

Voorkom dat spelers en ouders vol spanning uitkijken naar één moment van zogenaamde ‘selectiewedstrijden’. Door deze momenten té belangrijk te maken is het goed mogelijk dat spelers en ouders ander gedrag vertonen. Het proces van teamindeling vindt het hele jaar door plaats en bij voorkeur door meerdere (onafhankelijke) mensen binnen de vereniging. Door hierover goed te communiceren haal je bijvoorbeeld al de druk van de zogenaamde ‘selectiewedstrijden’ af, die als momentopname beschouwd kunnen worden.

Tips om dit goed aan te pakken:

Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids

• Bepaal wat je op welk moment gaat communiceren
• Bepaal de contactpersoon of personen zodat er altijd een duidelijke communicatielijn is
• Houd je aan de deadlines die je zelf hebt gesteld
• Zorg dat je altijd daarna persoonlijk mensen te woord kan staan om uitleg te kunnen geven
• Zorg dat je eenduidig bent naar iedereen over de opstelde criteria
• Welke communicatiemiddelen zet je in?
• Staat het teamindeling beleid op de site?

Om het proces van teamindeling gedurende het hele seizoen transparant plaats te laten, vinden is het wenselijk om tot een seizoensplanning te komen. Maakt hiermee de koppeling met het communicatieplan. Dan is voor iedereen binnen de vereniging helder wie er bij betrokken zijn, hoe het proces eruit zien en welke keuzes de vereniging maakt.

Verschillende Werkwijzen

Verschillende werkwijzen waar de vereniging voor kan kiezen:

• Het gehele jaar volgen en daarop de keuze bepalen
• Einde en halverwege het seizoen op basis van hele jaar volgen van spelers
• Doorschuiven tijdens het seizoen alleen tijdens trainingen
• Mix tijdens trainingen en wedstrijden
• Het gehele seizoen wisselingen in teams

Door de betrokkenen, de activiteiten en middelen en de evaluatiemomenten te bepalen voor elke speler en in elke leeftijdscategorie, wordt het selectiebeleid en de teamindeling een proces dat gebaseerd is op een visie en beleid. Dit geeft verenigingen houvast om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van elke voetballer binnen de vereniging.

Uitgangspunten voor Elke Vereniging

• Ieder kind heeft talent
• Ieder kind wil plezier
• Ieder kind wil leren voetballen

Elke voetballer begint met voetballen omdat hij of zij dit leuk vindt. Om te bevorderen dat voetballers met plezier (blijven) voetballen en gedreven zijn om zich te ontwikkelen, is het van groot belang om de intrinsieke motivatie blijvend te stimuleren.

Visie op Spelersontwikkeling

Wat is een talent, binnen de context van voetballen?

Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen

• Een speler/speelster die vaker succesvolle keuzes maakt in voetbalsituaties en deze ook succesvol kan uitvoeren
• Een speler/speelster die een grotere bijdrage levert aan de spelbedoeling. In vergelijking met andere spelers/speelsters in dezelfde leeftijdscategorie.
• Een speler/speelster die kan (talent/aanleg), wil (intrinsieke motivatie), durft (lef) en doet (keuzes maken).

Beleid Teamindelingen

• Alle spelers en speelsters vinden een passende plek binnen de vereniging.
• Teamindeling kan ook flexibel worden ingericht, dus niet in één team in één hetzelfde seizoen.
• De teamindelingprocedure is transparant en duidelijk.
• Daarnaast is het kader opgeleid en wordt dit begeleid en geschoold.

Voor elke vereniging is het van belang om eerst het vertrekpunt helder te hebben. Om tot een beleid op teamindeling te komen die specifiek gemaakt is voor een club, is het van belang een aantal zaken helder te hebben. Elke leeftijdscategorie heeft kenmerken.

Plezier en Ontwikkeling Centraal

De ontwikkeling en daarmee het eindniveau van spelers en speelsters is op jonge leeftijd onvoorspelbaar. Toch verschilt het aanbod voor kinderen sterk. Vaak is dat gebaseerd op een momentopname met betrekking tot ‘huidig’ niveau, leeftijd en/of het geslacht. Door het aanbod op dat ‘huidige’ moment af te stemmen, is het voor veel jeugdvoetballers onmogelijk om op de lange(re) termijn het maximale uit zichzelf te kunnen halen. Het lijkt logisch om het eindniveau te voorspellen op basis van de aanname dat de huidige voetbalkwaliteiten van jeugdspelers vaststaan en zich via een rechte opwaartse lijn doorzetten.

De praktijk wijst echter anders uit, want ieder kind beleeft plezier aan ontwikkeling aan voetballen. Ieder kind is trots en blij als hij/zij vandaag iets kan, weet en/of kent wat hij/zij gister nog niet kon, wist of kende (ook hier gaan we later nog dieper op in). Dit alles tezamen zorgt er ook voor dat meer kinderen zich gezien voelen, langer blijven voetballen.

Op termijn gaan de negatieve bijzaken zowel inhoudelijk als op het proces welke vaak bij teamindelingsbeleid om de hoek komen kijken bij de vereniging sterk afnemen. Hoe kun je jeugdvoetbal aanbieden waarbinnen meiden en jongens voetballen in een veilige omgeving en met plezier leren voetballen? Waarbij de kansen en het aanbod voor jongens en meiden gelijk aan elkaar zijn. Dat is voor veel verenigingen een belangrijke vraag. Het ontwikkelen van jeugdspelers is een continu, maar ook grillig proces. Het is belangrijk om als vereniging hier een gedegen beleid voor op te stellen langs een aantal stappen / vragen. Deze stappen geven dan ook richting aan dit deel binnen het jeugdvoetbalbeleidsplan. Veel factoren spelen een rol in de ontwikkeling van jeugdspelers. Ga je hier goed mee om, dan kun jij het verschil maken voor al jouw spelers.

KNVB Ondersteuning en Competitieaanbod

De KNVB helpt verenigingen graag om een goed selectiebeleid en een goede teamindeling op te zetten. Verenigingen die behoefte hebben aan ondersteuning kunnen hiervoor terecht bij de verschillende adviseurs. Hoe kun je jeugdvoetbal aanbieden waarbinnen meiden en jongens voetballen in een veilige omgeving en met plezier leren voetballen? Om hierin tegemoet te komen dien je als vereniging duidelijk te hebben hoe jullie visie is ten aanzien van teamindelingsbeleid. Dat is een moeilijke klus, maar iedere vereniging heeft ermee te maken en doet dit op een eigen manier. Tegelijkertijd zijn er kansen voor de toekomst om dit nog beter te doen met elkaar. Het proces om tot teamindelingen te komen is een belangrijk item binnen de vereniging, dat plaatsvindt gedurende het hele seizoen. Wil je weten wanneer je deze acties kunt verrichten? Kijk dan voor inspiratie naar de seizoenskalender. Om het teamindelingsbeleid goed te laten verlopen helpt het de vereniging door dit vast te leggen in het jeugdvoetbalbeleidsplan (JVBP).

In dit beleid staat omschreven hoe je jeugdvoetbal als vereniging aan wil bieden, waarin jongens en meiden met veel plezier en in een veilige omgeving leren voetballen. Het beschrijven van dit proces, het toekennen van verantwoordelijkheden en hier transparant over communiceren door het seizoen heen, zorgt voor een soepel traject. Dit voorkomt uitdagingen aan het einde van het seizoen. Hoe je dit proces gedurende een seizoen kunt vormgeven, staat hieronder beschreven.

Hier komt gelijk al een aantal vragen naar boven wat betreft teamindelingen. Vanuit welk vertrekpunt doen we dit? Wat is onze visie op teamindelingsbeleid? Wat is het doel en wat moet het uiteindelijk opleveren? Allereerst is het van belang om duidelijk te krijgen wat de visie van de vereniging is op voetballen en de wijze waarop je de jeugd - in lijn met die visie - met plezier leert voetballen. Dit is namelijk bepalend voor de wijze waarop teamindelingen tot stand komen.

In de Jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities spelen zowel jongens als meiden. De speelvorm is 11 tegen 11. De leeftijdscategorieën die worden aangeboden per district zijn afhankelijk van het aanbod in teams. In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse spelen we in drie fases. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.

11x11 Voetbal en Meidenvoetbal

Het grootste competitieaanbod vind je bij de reguliere voetbalvorm 11x11. Deze vorm speel je vanaf de junioren en is bij elke vereniging bij jou in de buurt mogelijk. Lees hier alles over de spelregels en afspraken bij 11 tegen 11 voetbal voor junioren. In 2023/'24 is er in de O13 een pilot met vernieuwde spelregels. In de districten West I en Noord wordt er ook in de JO14 getest met de vernieuwde spelregels.

Vanaf de junioren-leeftijd zijn er ook specifieke competities waar meiden met en tegen elkaar voetballen. Wil je gaan voetballen en ben je op zoek naar een vereniging bij jou in de buurt? Of heb je vragen? Via onze clubfinder vind je de contactgegevens én het voetbalaanbod van alle verenigingen.

Voor elk seizoen wordt bepaald in welke leeftijdsgroep de speler/speelster hoort op basis van het geboortejaar. Voetbalwedstrijden worden in principe gespeeld op zaterdag. Incidenteel kan op een doordeweekse avond worden gespeeld, onder andere bij inhaalwedstrijden of verplaatsingen in overleg met de tegenstander. Het voetbalseizoen (competitie) loopt van september tot en met eind mei/begin juni. Dit is afhankelijk van de speeldagen-kalender, welke ieder seizoen door de KNVB wordt bepaald. In de jeugd wordt gespeeld met verschillende balmaten.

Gemengde Indelingen in de 2e en 3e Klasse (vanaf 2026/'27)

Vanaf seizoen 2026/'27 worden de 2e en 3e klasse gemengd ingedeeld (zaterdag en zondag bij elkaar). De KNVB zet opnieuw een belangrijke stap in de optimalisering van het amateurvoetbal. Na eerdere succesvolle introducties van gemengde indelingen (zaterdag en zondagclubs in één poule) in de hogere amateurklassen, heeft het bestuur amateurvoetbal besloten om gemengd indelen ook toe te passen in de 2e en 3e klasse vanaf seizoen 2026/’27. Dit moet leiden tot aantrekkelijkere competities met minder reisafstanden en meer regionale derby’s.

De aanleiding voor het gemengd indelen in de 2e en 3e klasse is duidelijk: de trend van de laatste jaren dat zondagclubs overstappen naar de zaterdag zet door. De afname van teams die uitkomen op de zondag leidt tot langere reisafstanden en maakt het ook steeds lastiger om tot gelijkwaardige competities te komen op dit niveau.

Uit analyse blijkt dat met een gemengde indeling de gemiddelde reisafstand in de 2e klasse en 3e klasse aanzienlijk afnemen. Vooral in de districten Noord, Oost, Zuid I en West I levert dit veel winst op. In West II en Zuid II blijven de meeste poules dezelfde samenstelling van voorkeursdag (zaterdag of zondag), omdat vrijwel alle verenigingen dezelfde speeldag hebben. Overigens geldt dit ook voor regio’s binnen de andere districten. Daar zal gemengde indeling dus weinig veranderen.

Bij gemengd indelen blijft er ruimte voor clubs die principieel op zaterdagspelen: zij kunnen zowel uit als thuis op zaterdag blijven spelen. Deze verenigingen blijven, net als nu, herkenbaar als “principieel zaterdagclub”.

De invoering vormt volgens de KNVB een logische vervolgstap in het toekomstbestendig houden van de voetbalpiramide. Een landelijke invoering voor gemengd indelen in de 4e en 5e klasse is vanwege het ruimere aanbod van teams op deze niveaus nu niet noodzakelijk.

Met de mogelijkheid tot gemengd indelen in de tweede en derde klasse blijft het amateurvoetbal regionaal geborgd, sportief uitdagend en toekomstgericht.

Veelgestelde Vragen over Gemengde Indelingen

• Waarom wil de KNVB gemengd kunnen indelen in de 2e en 3e klasse? De afname van het aantal standaardteams - vooral op zondag - leidt tot onevenwichtige competities en oplopende reisafstanden. Door teams gemengd in te delen, kunnen de reisafstanden worden verminderd, ontstaat meer gelijkwaardigheid en worden competities regionaal aantrekkelijker.

• Wat zouden de gevolgen zijn als niet tot gemengd indelen in de 2e en 3e klasse zou zijn besloten? Zonder verandering zouden vooral in de zondagcompetities de reisafstanden verder toenemen, wat kan leiden tot nog veel meer overstappers naar zaterdag. Dit verergert het probleem structureel en maakt het ondoenlijk om de piramide toekomstbestendig te houden en aantrekkelijke competities te kunnen blijven organiseren.

• Wat houdt 'gemengd indelen' precies in? Gemengd indelen betekent dat zaterdag- en zondagverenigingen in dezelfde poule kunnen worden ingedeeld. Zondagclubs blijven de eigen thuiswedstrijden op hun voorkeursdag spelen, tenzij ze tegen een principiële zaterdagclub (mits erkende status) spelen, die uit- en thuiswedstrijden op zaterdag spelen.

• Wat zijn de verwachte voordelen van gemengd indelen?

  • Kortere reisafstanden
  • Meer regionale wedstrijden en derby’s.
  • Betere spreiding van teams, vooral in districten met een tekort aan zondagclubs (zoals Noord, Oost, West I en Zuid I).
  • Behoud van voorkeursspeeldag voor de meeste verenigingen. Zodat horizontaal overstappen niet langer hoeft worden aangegrepen.

• Gaat deze gemengde indeling ook gelden voor lagere klassen zoals de 4e en 5e klasse? Nee. Hoewel ook daar winst in reisafstand valt te boeken, is de urgentie minder groot. Monitoring van ontwikkelingen volgt jaarlijks.

• Wat zijn 'principiële zaterdagverenigingen'? Clubs die principieel op zaterdag spelen, zijn als zodanig aangemerkt. Deze verenigingen spelen al hun thuis- én uitwedstrijden op zaterdag. Deze status wordt erkend in de competitieplanning.

• Wanneer is een vereniging een 'principiële zaterdagvereniging'? Een ‘principiële zaterdagclub’ voldoet aan één of beide van de volgende criteria:

  1. De vereniging maakt deel uit van het convenant dat is afgesloten met de Belangenorganisatie Zaterdagvoetbal Verenigingen (BZV) in 2013. De naam van de vereniging is dan vermeld op de BZV Ledenlijst 2013, óf
  2. De vereniging heeft geen enkel zondag team ooit in de competitie gehad bij de KNVB vanaf de oprichting van de vereniging.

  Een zaterdagvereniging die niet aan een van bovenstaande vereisten voldoet, beschouwen wij als een zaterdagvereniging die een uitwedstrijd op zondag kan spelen.

• Hoe laat spelen clubs hun wedstrijden als twee verenigingen met een ‘andere’ speeldag tegen elkaar spelen? Wedstrijden worden als volgt ingepland:

  • Zaterdag thuis tegen zaterdag/zondag: zaterdag 14.00/14:30/15:00/15:30 uur.
  • Zondag thuis tegen zondag: zondag 14.00/14:30 uur.
  • Zondag thuis tegen zaterdag: zondag 14.00/14:30 uur.
  • Zondag thuis tegen ‘principiële zaterdagvereniging’: zaterdag 18:00 uur. Als een vereniging niet over kunstlicht beschikt, wordt de wedstrijd vanwege de mogelijk invallende duisternis op de uiterste aanvangstijd ingepland.

  In onderling overleg tussen verenigingen kan van het bovenstaande worden afgeweken.

• Welke mogelijkheid is er voor clubs, in seizoen 2025/26 uitkomend in de 2e of 3e klasse, die eerder horizontaal zijn overgestapt van zondag naar zaterdag of per seizoen 2025/’26 overstappen, maar naar aanleiding van dit besluit per seizoen 2026/’27 willen terugkeren van zaterdag naar zondag? Deze clubs kunnen - in verband met de nieuwe gemengde indeling - eenmalig terugkeren naar hun oorspronkelijke speeldag, zonder te hoeven wachten op de gebruikelijke termijn van drie seizoenen. Zij moeten dit uiterlijk 14 september 2025 schriftelijk melden. Deze datum blijft ook dit seizoen aangehouden, omdat er duidelijkheid moet zijn over de speeldag in het opvolgende seizoen voordat de competities zijn gestart. De KNVB neemt medio juni contact op met de betreffende verenigingen om hen op deze mogelijkheid en de deadline te wijzen.

• Hoe ziet de verwachte poule-indeling eruit met deze maatregel? Het exacte beeld kunnen we nog niet geven, maar als we een indeling zouden maken op basis van het afgelopen seizoen 2024/’25 komen we uit op:

  • In de 2e klasse: 14 van de 18 poules worden gemengd.
  • In de 3e klasse: 24 van de 33 poules worden gemengd.
  • In de gemengde poules zitten vaak maar een paar teams met een andere speeldagvoorkeur dan de rest.
  • In districten West II (veel zaterdagclubs) en Zuid II (veel zondagclubs) blijven de meeste poules voetballen op dezelfde speeldag.

• Wat betekent dit voor scheidsrechters? Vooralsnog wordt geen impact op beschikbaarheid verwacht. Bij verdere verschuiving richting zaterdagvoetbal kan het nodig zijn dat ook officials die op zondag actief zijn vaker op zaterdag ingezet worden.

• Wat betekent het voor verenigingen met twee standaardteams in de piramide? Binnen het genomen besluit gemengd indelen in de 2e en 3e klasse blijft het mogelijk om in die klassen met twee standaardteams uit te komen. De indeling wordt zó gedaan dat deze teams elkaar in de reguliere competitie niet treffen. In de nacompetitie zou dat wel kunnen.

• Wat is maatwerk binnen deze aanpak? Bij het maken van de competitie-indeling kijken we per klasse naar het aantal beschikbare teams, na promotie en degradatie. Poules worden automatisch ingedeeld op basis van zo kort mogelijke reisafstanden. Daarna controleren we de indeling handmatig. Zo houden we rekening met regionale kennis en wensen van clubs. Deze werkwijze is niet nieuw, maar door gemengd indelen kunnen we de 2e en 3e klasse - over heel Nederland beschouwd - wel beter regionaal indelen.

  Clubs kunnen zelf ook wensen indienen. Als het kan, houden we daar rekening mee bij de indeling en/of passen we de indeling daarop aan. Bijvoorbeeld door teams te ruilen of poules aan te vullen. Dat kan vanaf 2026/’27 in 2e en 3e klasse ook gaan over voorkeur voor een speeldag. Soms zou dit wel kunnen betekenen dat een club dan verder moet reizen.

  Van belang om te melden is dat het kan voorkomen dat de wens van de één leidt tot nadeel voor anderen. In dat geval moeten we belangen afwegen.

tags: #knvb #indeling #jeugd #oost #criteria