Dispensatieregelingen in het jeugdvoetbal zijn ontworpen om flexibiliteit te bieden en ervoor te zorgen dat jonge spelers zich optimaal kunnen ontwikkelen. De KNVB heeft specifieke regels opgesteld met betrekking tot dispensatie, die variëren afhankelijk van de leeftijdscategorie, het geslacht en de competitieklasse. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de KNVB-dispensatieregels voor de jeugd, inclusief de voorwaarden, aanvraagprocedures en recente wijzigingen.
Algemene Principes van Dispensatie
Het algemene idee achter dispensatie is om spelers die mogelijk fysiek of biologisch achterlopen op hun leeftijdsgenoten, de kans te geven om in een lagere leeftijdscategorie te spelen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een verlate groeispurt. Daarnaast zijn er speciale regels voor meiden die in gemengde teams spelen, om een eerlijk speelveld te creëren.
Velocitas 1897 hanteert als uitgangspunt dat er geen gebruik wordt gemaakt van een dispensatieregeling. Echter, bij uitzondering kan dispensatie worden aangevraagd voor een jeugdspeler, bijvoorbeeld vanwege een medische indicatie of andere dringende redenen. Soms is het vanuit de club noodzakelijk om een speler met dispensatie te laten spelen, bijvoorbeeld bij een spelerstekort in een bepaalde leeftijdscategorie.
Dispensatieregels per Categorie
De KNVB maakt onderscheid tussen categorie A (hoofdklasse en hoger) en categorie B (1e klasse en lager) als het gaat om dispensatieregels.
Categorie B (1e Klasse en Lager)
In de gehele categorie B kan met dispensatiespelers worden gespeeld. Dit geldt ook voor het seizoen 2022/'23. Leeftijdsdispensatie in categorie B hoeft niet te worden aangevraagd. Het mobiele digitale wedstrijdformulier (mDWF) voert de controle uit, waardoor het maximaal aantal dispensatiespelers niet kan worden overschreden.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Aantal Dispensatiespelers:
- Bij de spelvorm waarbij 4 tegen 4 of 6 tegen 6 gespeeld wordt, is er één dispensatiespeler per team toegestaan.
- Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee.
- Bij 11 tegen 11 mogen maximaal drie dispensatiespelers deelnemen.
Een dispensatiespeler mag maar één jaar ouder zijn. In gemengde competities vanaf de JO10 (dus niet in de JO7, JO8 en JO9) mogen meiden één jaar ouder zijn (automatische dispensatie). Bovenop de automatische dispensatie van één jaar krijgen meiden in de gemengde competities niet nog een extra (tweede) jaar dispensatie.
Categorie A (Hoofdklasse en Hoger)
Voor de categorie A (hoofdklasse en hoger) zijn de regels strenger. Hier is dispensatie alleen mogelijk met een door de KNVB goedgekeurde dispensatie (medische indicatie of vanwege lichaamslengte). De KNVB biedt een dispensatieregeling aan voor spelers die relatief klein zijn voor hun leeftijd.
Automatische Dispensatie: Net als in categorie B geldt ook in categorie A de regel dat in gemengde competities, uitgezonderd de JO7, JO8 en JO9, meiden één jaar ouder mogen zijn. Dit is automatische dispensatie.
Dispensatie voor Meiden
In zowel de categorie A als B meiden mag er met dispensatiespeelsters gespeeld worden. Voor beide categorieën geldt dat er maximaal drie dispensatiespeelsters per wedstrijd mogen deelnemen. Een dispensatiespeelster mag maar één jaar ouder zijn. MO-teams die 9 tegen 9 spelen mogen ook gebruik maken van drie dispensatiespeelsters.
Teamdispensatie MO17 BVO: Voor een MO17 van een BVO kan een teamdispensatie worden aangevraagd voor deelname aan de JO15 piramide categorie A. Hiervoor zijn specifieke voorwaarden van toepassing:
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- De hoofdcoach moet in bezit zijn van minimaal UEFA B / VC3.
- Er wordt een topsportprogramma gehanteerd waarin minimaal vier keer per week wordt getraind.
Dispensatie in het Futsal
Ook in het futsal gelden specifieke dispensatieregels:
- Per leeftijdsklasse, met uitzondering van de JO9, zijn maximaal twee dispensatiespelers toegestaan.
- Voor de leeftijdscategorie van de JO9 wordt geen dispensatie verleend.
- Dispensatiespelers mogen maximaal een jaar ouder zijn en kunnen ingezet worden in alle teams van de desbetreffende leeftijdsklasse (voor meisjes junioren betreft dit teams in de categorie A en B).
- Meisjes junioren en eerstejaars senioren vrouwen in de categorie JO19 en JO17 die uitkomen in gemengde teams (J/M) of als meisjesteam in een gemengde klasse (J/M) mogen standaard één jaar ouder zijn dan de leeftijdscategorie waarin zij uitkomen (automatische dispensatie).
Komt een team met dispensatiespeler(s) uit in een competitieklasse waarop een promotie-/degradatieregeling van toepassing is, dan verliest dit team het recht op promotie, dit met uitzondering van de jeugdteams in de categorie A en B waarin meisjes uitkomen die maximaal één jaar ouder mogen zijn.
Dispensatie voor Spelers met een Verlate Groeispurt
De KNVB biedt dispensatie voor spelers die een verlate groeispurt hebben. Op die manier kunnen deze spelers een leeftijdscategorie lager spelen en krijgen zij de kans zich optimaal te ontwikkelen. De meeste jongens zullen ergens tussen 12 en 16 jaar door de groeispurt gaan, waarbij er allerlei fysieke veranderingen plaatsvinden. Jongeren die relatief vroeg de groeispurt doormaken, kunnen dus een tijdelijk fysiek voordeel hebben ten opzichte van jongeren die nog niet hun groeispurt hebben doorgemaakt.
Geboortejaar en Dispensatie:
Dispensatie is mogelijk voor spelers geboren in 2009 tot en met 2012, volgens onderstaande tabel:
| Geboortejaar | Eigen leeftijdscategorie | Dispensatie aanvraag voor |
|---|---|---|
| 2009 | JO17 | JO16 |
| 2010 | JO16 | JO15 |
| 2011 | JO15 | JO14 |
| 2012 | JO14 | JO13 |
Spelers geboren in 2008, die in de leeftijdscategorie O19 behoren uit te komen, kunnen opnieuw dispensatie aanvragen om in de O17 te spelen, op voorwaarde dat zij in het seizoen 2024/'25 dispensatie hebben gekregen voor de O16. Deze aanvraag moet bij het begin van het seizoen worden ingediend.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Aanvraagprocedure voor Dispensatie
Dispensatie voor het seizoen 2025/’26 kan worden aangevraagd vanaf 1 mei tot en met 31 augustus 2025. Binnen tien werkdagen na aanvraag geeft de KNVB schriftelijk uitsluitsel naar aanleiding van het verzoek.
Vereisten voor de Aanvraag:
Zorg ervoor dat het verzoek onderbouwd is en voorzien van een ondertekende medische verklaring door een sportarts of fysiotherapeut. Let op: de verklaring mag niet ouder zijn dan 1 maand. Een verklaring kan worden ingediend met het formulier dat beschikbaar is op de KNVB website. Gebruik altijd de nieuwste versie van het aanvraagformulier.
De medische verklaring dient de volgende informatie te bevatten:
- Naam van de jeugdspeler
- Naam van de vereniging
- KNVB-relatienummer
- Geboortedatum
- Betreffende team waarin de speler uit wil komen
- Naam van de sportarts/fysiotherapeut
- Geboortedatum van de speler
- Datum van de meting
- De zittende lengte in cm (gemeten zittend op een stoel, van billen tot kruin)
- De staande lengte in cm
- Het gewicht in kg
Controle door de KNVB:
Bij twijfel over een verleende dispensatie kan de KNVB die controleren. In dat geval zal de KNVB de vereniging vragen om aanvullende gegevens. De vereniging moet die informatie binnen vier weken aanleveren. Gebeurt dat niet, dan wordt de verleende dispensatie onmiddellijk ingetrokken.
Rekenmethode voor Dispensatie
De berekening voor het verlenen van dispensatie bestaat uit twee stappen. De complete rekenmethode is te downloaden op de KNVB website.
Recente Wijzigingen en Nieuwe Ontwikkelingen
De KNVB is voortdurend bezig met het evalueren en aanpassen van de dispensatieregels om ervoor te zorgen dat ze aansluiten bij de behoeften van de jeugdspelers.
Pilot Biologische Dispensatie (JO13-JO17 Categorie A):
De KNVB biedt voor het seizoen 2024/'25 dispensatie voor de duur van de najaarscompetitie voor spelers die aantoonbaar klein zijn voor hun leeftijd. Voor de voorjaarscompetitie moet dispensatie voor die spelers opnieuw worden aangevraagd en verleend. De dispensatie geldt voor spelers in de categorie A van JO13 tot en met JO17. Zo kunnen spelers met een tijdelijke fysieke achterstand de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen.
Voorheen was de dispensatieregeling per volledig seizoen. Omdat de groei in deze leeftijden snel kan gaan, voldoet een speler mogelijk in de loop van het seizoen niet meer aan de gestelde voorwaarden. De aanvraag voor de eerste seizoenshelft van 2024/’25 loopt van 1 mei tot en met 31 augustus 2024.
Overzicht van Dispensatieregels per Leeftijdscategorie (Seizoen 2025/'26)
Hieronder volgt een overzicht van het aantal toegestane dispensatiespelers per leeftijdscategorie en spelvorm voor het seizoen 2025/'26:
Veldvoetbal:
| Competitie | Spelvorm | Geboortejaar | Aantal dispensatiespelers |
|---|---|---|---|
| JO7 | 4x4 | 2019 | Maximaal 1 per team |
| JO8 | 6x6 | 2018 | Maximaal 1 per team |
| JO9 | 6x6 | 2017 | Maximaal 1 per team |
| JO10 | 6x6 | 2016 | Maximaal 1 per team |
| JO11 | 8x8 | 2015 | Maximaal 2 per team |
| JO12 | 8x8 | 2014 | Maximaal 2 per team |
| JO13 | 11x11 | 2013 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO14 | 11x11 | 2012 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO15 | 11x11 | 2011 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO16 | 11x11 | 2010 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO17 | 11x11 | 2009 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO19 | 11x11 | 2007 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO23 | 11x11 | 2003 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| MO11 | 8x8 | 2015 | Maximaal 2 per team |
| MO13 | 9x9 of 11x11 | 2013 | Maximaal 3 per team |
| MO15 | 9x9 of 11x11 | 2011 | Maximaal 3 per team |
| MO17 | 9x9 of 11x11 | 2009 | Maximaal 3 per team |
| MO20 | 9x9 of 11x11 | 2006 | Maximaal 3 per team |
Futsal:
| Competitie | Geboortejaar | Aantal dispensatiespelers |
|---|---|---|
| JO9 | 2017 | Geen dispensatie |
| JO11 | 2015 | Maximaal 2 per team |
| JO13 | 2013 | Maximaal 2 per team |
| JO15 | 2011 | Maximaal 2 per team |
| JO17 | 2009 | Maximaal 2 per team |
| JO19 | 2007 | Maximaal 2 per team |
35+ Futsal:
- Maximaal 2 dispensatiespelers per wedstrijd toegestaan.
- Dispensatiespelers in de leeftijdscategorie 35+ dienen bij het uitkomen in een wedstrijd een minimale leeftijd van 30 jaar te hebben.
Leeftijdsdispensatie Meiden (2025-2026):
| Competitie | Spelvorm | Geboortejaar | Aantal dispensatiespeelsters |
|---|---|---|---|
| MO13 | 11x11 | 2013 | Maximaal 3 per team |
| MO15 | 11x11 | 2011 | Maximaal 3 per team |
| MO17 | 11x11 | 2009 | Maximaal 3 per team |
| MO20 | 11x11 | 2006 | Maximaal 3 per team |
tags: #knvb #dispensatie #regels #jeugd