De regio Peel en Maas kent een rijke historie als het om volleybal gaat. Van de eerste jeugdbewegingen die sport gebruikten als middel tot de prestaties van topclubs in de regio, er is een hoop te vertellen. Dit artikel duikt in de geschiedenis van volleybal in Peel en Maas, van de jeugd tot de senioren, van breedtesport tot topsport.
Volleybal voor de Jeugd: Plezier en Ontwikkeling Voorop
In de regio Peel en Maas wordt al vroeg begonnen met het enthousiasmeren van de jeugd voor volleybal. Een mooi voorbeeld hiervan is het concept Volley Stars, een vernieuwde aanpak die aansluit bij de behoeften van jonge volleyballers. Volley Stars is de opvolger van Cool Moves Volley (CMV) en biedt een eigentijdse, waarin plezier, beweging en ontwikkeling centraal staan voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Met speelse en dynamische levels groeit elk kind op zijn of haar eigen tempo in het volleybal.
Volley Stars wordt dé manier om bij VV Tupos in te stromen in het volleybal.
De verschillende niveaus binnen Volley Stars bouwen de vaardigheden van de jonge volleyballers stapsgewijs op:
- Catch Volley: 2 tegen 2, waarbij het draait om gooien en vangen. Het spel start met een onderhandse opgooi over het net, waarna de bal wordt gevangen en direct teruggegooid.
- Bounce Volley: 2 tegen 2, waarbij elke bal die over het net komt wordt gevangen en vervolgens met een bounce-set (stuitbal tegen de grond) wordt opgespeeld voor de medespeler. Na de bounce-set speelt de aanvaller de bal over het net.
- Pass Volley: 2 tegen 2, met een hoger net. Hierbij wordt de bal naar een medespeler gepasst die de bal vangt, of wordt een selfpass uitgevoerd.
- Smash Volley: 3 tegen 3, met de introductie van de serve. De bal die over het net komt wordt gepasst, de tweede bal wordt gevangen en bovenhands gespeeld vanuit een zelf-opgooi (set), en de derde bal wordt over het net gespeeld.
- Ultimate Volley: 3 tegen 3 op een groter veld. Vangen is niet meer toegestaan en bij drie keer samenspelen wordt een bonuspunt verdiend.
De Opkomst van Jong Nederland en de Rol van Sport
Om het belang van sport voor de jeugd in de regio Peel en Maas te begrijpen, moeten we terug naar de naoorlogse periode. In een brief van 6 december 1944 werd door Jong Nederland Secretariaat Meerssen aan alle priesters van het bevrijde gedeelte van het Bisdom Roermond de oprichting van Jong Nederland bekendgemaakt.
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
Voor de Tweede Wereldoorlog waren er in Limburg drie jeugdbewegingen actief: de Katholieke Actie, de Katholieke Verkenners (Scouting) en de Jonge Wacht. Tijdens de oorlog verboden de Duitsers alle jeugdbewegingen behalve de Katholieke Actie. Veel stafleden en leden van deze jeugdbewegingen verzamelden zich in de zogenaamde “Werkgroepen van de Katholieke Actie”, die in de oorlog werden opgericht en wel toegestaan waren. Aan het einde van de oorlog kwamen de Jonge Wacht en de Katholieke Verkenners bijeen met als doel de oprichting van één naoorlogse Katholieke Jeugdbeweging. Al snel blijkt dat er tussen de jeugdbewegingen onderling spanningen ontstaan, die de verdere samenwerking in de weg staat. Op 2 december 1944 besluiten de Katholieke Verkenners (Scouting) dan ook om zelfstandig door te gaan om hun banden met de nationale en internationale organisaties te behouden.
De Jonge Wacht was een katholieke jeugdbeweging voortgekomen uit de Patronaten (instituut voor vorming en scholing van rooms-katholieke jeugd in de 19e en 20e eeuw) met elementen van de scouting. Voor de Tweede Wereldoorlog was in Grathem de Jonge Wacht actief, gekleed in legergroene uniformen en onder leiding van kapelaan In ’t Ven en onder andere de heren G. Verbruggen, H. Schreurs en B. Koninkx. Zij hielden de Grathemse jongens vooral bezig met buitenlevenactiviteiten en sport. Het Bisdom Roermond (provincie Limburg) kende in deze tijd een bloeiende Jonge Wacht die in vrijwel alle steden en dorpen actief was, het ledenaantal bedroeg ongeveer 12.000. Tijdens het verbod op de Jong Wacht in de Tweede Wereldoorlog werden de sportactiviteiten overgenomen door de “Werkgroepen van de Katholieke Actie”.
Na de oprichting organiseerde Jong Nederland in het bisdom Roermond diverse oriëntatiecursussen om leiders te werven die in hun eigen parochie een afdeling gaan oprichten. In 1945 neemt Frits Winkelmolen samen met een aantal andere jongemannen uit Wessem, Heel en Baexem deel aan deze cursus op de boerderij bij de familie Rutten. We weten niet waarom, maar het lukte toen niet een Jong Nederland afdeling in Grathem op te richten. Een jaar later in 1946 is er meer succes. Op initiatief van Kapelaan Mestrom richten Frits Winkelmolen, Toon Kessels en Sjaak Wertz Jong Nederland Grathem op.
In de beginjaren vindt Jong Nederland Grathem, toen beter bekend als het Aloysiusgilde, onderdak boven de oude school (voorheen het gemeentehuis) aan de dorpsstraat. Hier werd de oude secretarie ruimte (vergaderruimte) ingedeeld als groepsruimte en de burgemeesterskamer als stafruimte. De vereniging start met drie patrouilles (groepen) die op zolder ieder een met papier afgemaakte hoek krijgen die ze zelf mogen inrichten. Een zwaar Russisch biljart, is een van de eerste interieurstukken. De groepsbijeenkomsten werden meestal op zondagmiddag gehouden na het lof (kerkdienst). De patrouilles trokken erop uit om een speurtocht te lopen of te sporten.
De naam Aloysiusgilde heb je ondertussen vast wel een keer voorbij zien komen. Maar wat betekent dit eigenlijk en waar komt de naam vandaan? Bij de oudere generatie leden en stafleden is de naam wellicht bekend, tot ongeveer 1968 ging Jong Nederland Grathem namelijk door het leven als het Aloysiusgilde. Ook al werd na 1968 de naam veranderd, de Heilige Aloysius Gonzaga was nog steeds onze Patroonheilige. Aloysius werd op 9 maart 1568 geboren in het Italiaanse Castiglione, als oudste zoon en erfgenaam van de hertog van Castiglione. Na een turbulente jeugd besloot Aloysius op 17 jarige leeftijd zich aan te sluiten bij de jezuïeten in Rome. In 1591 werd Italië getroffen door allerhande rampen en ziektes. Na het helpen van een aan pest stervende patiënt op straat kreeg Aloysius zelf de pest, wat er voor zorgde dat hij uiteindelijk 21 juni 1591 stierf, hij was toen 23 jaar oud. Veertien jaar na zijn dood werd hij door paus Paulus V zalig verklaard. Paus Benedictus XII verklaarde hem nog eens 121 jaar later in 1726 tot heilige.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Het blijft natuurlijk gissen waarom Aloysius verklaard werd tot patroonheilige van Jong Nederland Grathem. Zijn uitroeping tot patroon van de studerende jeugd verklaard al iets. Daarnaast was Aloysius de Patroon van de oude basisschool in Grathem, dezelfde school waar Jong Nederland zich twee maal huisvesten. Tenslotte is het zo dat hij niet ouder werd dan 23 jaar en dus zijn hele leven jongere was, daarnaast was hij ook van jongs af aan zelfstandig en ging hij zijn eigen weg.
Het eerste kamp vindt plaats in 1947, waar we te gast waren bij Jong Nederland Wijlre. Het programma bestond voornamelijk uit het wanden van trektochten in de heuvels van Zuid-Limburg en sporten (volleybal). Op de foto zijn slechts twee van de drie patrouilles te zien, aangezien er altijd een patrouille was die corveedienst heeft. Omdat de groepsruimte boven de oude school te klein was geworden verhuisde Jong Nederland Grathem in 1948 naar de zolder boven de garage van de familie Verbruggen aan de Brugstraat.
In deze beginperiode krijgt Jong Nederland Grathem echter te maken met een gebrek aan stafleden en het scheelde niet veel of Jong Nederland Grathem hield op te bestaan. Om de Grathemse jeugd op zondag toch bezig te houden besloten Frits Winkelmolen en kapelaan Berden, om Jong Nederland Grathem te laten bestaan. Gelukkig duurt deze periode niet lang, want samen met enkele nieuwe leiders (oa. In 1951 draagt Frits Winkelmolen het gildeleiderschap over aan zijn broer Wiel Winkelmolen. Vlak daarna krijgen de stafleden van Jong Nederland Grathem hulp van kapelaan de Jager, die met zijn benoeming in Grathem ook aalmoezenier van onze vereniging wordt. Samen met Wiel Winkelmolen steekt hij veel energie in de vereniging om iedere zondag met de patrouilles samen te komen om spelletjes te spelen, te sporten of om speurtochten te lopen. Naast de wekelijkse groepsbijeenkomsten en kampen nemen de patrouilles in de jaren vijftig ook deel aan de diocesane (bisdom) toernooien in het district Echt. Naast Grathem zaten ook afdelingen van: Pey-Echt, Koningsbosch, Maasbracht-Beek, Sint Joost, Heel, Neeritter, Haelen en Baexem in het district. In het begin duurde de toernooien 1 dag en waren de activiteiten voornamelijk gericht op het buitenleven (sjorren en verkennen).
Jong Nederland Grathem leeft weer en dat is te merken aan het ledenaantal. Wegens plaatsgebrek moeten de jongste patrouilles tussen 1952 en 1954 terugkeren naar de oude school. De oudste patrouilles blijven op de zolder bij de familie Verbruggen. Begin jaren 50 bedroeg de contributie 0,10 gulden per week (€ 0,05). Deze inkomsten werden aangevuld met een jaarlijkse gemeentelijke subsidie van 1 gulden per lid en met een bijdrage uit de kas van de kapelaan. Bovendien werd er ook toen ook al met diverse acties zoals statiegeldactie, de papieractie en luciferactie, extra geld ingezameld voor de vereniging.
Ook al waren de financiële middelen indertijd beperkt, de fanatieke en creatieve leiding probeerde toch het hoofd boven water te houden. Van enkele oude tafels wordt een pingpong tafel gemaakt en Wiel Winkelmolen fabriceert eigenhandig enkele witte tenten. In diezelfde periode wordt ook het Sint-Maartensvuur weer georganiseerd. Sint Maarten, de nationale patroon van Jong Nederland, wordt groots gevierd. Na een heilige mis, waar alle leden en hun ouders verwacht worden, loopt men in een optocht naar het vuur.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
Hoewel de jongste groepen een paar jaar terugkeerde naar de bovenverdieping van de oude school, blijft Jong Nederland Grathem tot 1957 gehuisvest bij de familie Verbruggen. In 1959 wordt kapelaan de Jager opgevolgd door kapelaan Zijerveld, die net als zijn voorganger een groot inspirator van Jong Nederland Grathem wordt. Het verblijf in de oude school is van korte duur, want als in 1961 de oude pastorie en kleuterschool aan het Kerkplein tot jeugdhuis worden verbouwd, krijgt Jong Nederland Grathem hier onderdak.
In deze periode is het gildeleiderschap niet meer heel duidelijk op één persoon gericht, wel waren er altijd enkele leiders die de kar trokken. Gelijk met de verhuizing naar het nieuwe gebouw droeg Piet Koninkx zijn taken als gildeleider over aan Jan Koninkx. Bij aanvang van het seizoen 1961-1962 ontvingen alle ouders een brief met het huishoudelijk reglement, waarmee de leiding een betere samenwerking met de ouders probeerde op te bouwen. Enkele jaren later is Louis Schreurs een van de kartrekkers, van één gildeleider is geen sprake, want net zoals in de periode van Jan Koninkx (1961 tot 1963) waren er ook toen meerdere leiders die zeer actief betrokken waren.
Ondanks de onduidelijkheden over het gildeleiderschap werden er in de jaren zestig diverse successen behaald. In 1963 werd de eerst titel behaald op een districtstoernooi en tijdens het daarop volgende provinciaal toernooi werd een eervolle derde plaats behaald. Vanaf 1967 kwam de functie van gildeleider weer duidelijk bij één persoon terecht. Wiel Dalemans nam deze functie op zich, en stak samen met onder andere Piet Verlinden, Har Parren en Ton Dalemans veel energie en tijd in Jong Nederland Grathem. Zo werd er een organisatiestructuur opgezet, die de basis vormde van het Jong Nederland Grathem van de toekomst. In deze nieuwe organisatiestructuur verdween ook de functie van gildeleider, hiervoor in de plaats kwam een Coördinatieorgaan (CO), nu bekend als het Dagelijks Bestuur (DB), waarbinnen de taken worden verdeeld. Naast voorzitter, secretaris en penningmeester zijn er in de loop der jaren diverse andere taken ontstaan die aan commissies worden toegewezen. Ook werden en worden er nog steeds tijdelijke commissies gevormd die een bepaalde taak of evenement op zich nemen. De opleiding van nieuwe stafleden werd aangepakt door de begeleidingscommissie (huidige Cie.
In 1969 start Jong Nederland Grathem groepsbijeenkomsten voor 6- en 7 jarige “de Rakkers”. In het eerste jaar melden zich maar liefst 24 jongens uit deze leeftijdsgroep zich aan, waardoor het totale ledenaantal enorm groeide. Door de groei van het aantal leden groeide ook de behoefte aan financiële middelen, hiervoor werdt een reeks van Fancy-Fairs georganiseerd voor het dorp. Tijdens deze evenementen kon het dorp voor een dubbeltje (10 cent) en later voor een kwartje (25 cent) deelnemen aan spellen als het rad van fortuin, bibberspiraal, schieten en het enveloppenspel.
Binnen een vereniging als Jong Nederland Grathem waar hard gewerkt wordt, moet ook tijd zijn voor ontspanning. Deze opvatting, die voor de toekomst van Jong Nederland Grathem misschien wel cruciaal is geweest, leidt in 1970 tot de organisatie van de eerste stafreis. Tijdens deze reis naar Amsterdam brachten de stafleden een bezoek aan de voetbalwedstrijd Ajax-Sparta en werd een tocht over “De Wallen” niet overgeslagen. In de jaren daarna groeide de stafreis uit tot een jaarlijks hoogtepunt voor de staf, waarbij vele steden in zowel binnen- als buitenland bezocht werden.
Met de onverwachte dood van kapelaan Zijerveld in de zomer van 1971 kwam Jong Nederland Grathem tijdelijk zonder geestelijke adviseur te zitten. In 1972 startte Jong Nederland Grathem met een aantal meisjesgroepen. Het gemis van het gestopte meisjesgilde “de Jonge Garde” werd daarmee ingevuld. Op 6 januari 1972 voegde Truus Dalemans, Marlene Parren, Martine Winkelmolen, Ria Henderickx, Ton Segers en Lies Parren zich bij de huidige mannelijke staf. In maart van dat jaar volgde de dames de inleidingscursus bij “De Spar” in Haelen en startte zij op zondag 9 april 1972 met drie meisjesgroepen “de vrolijke Rakkers”, “de Poppies” en “de Waterlelies”. Datzelfde jaar gingen de meisjesgroepen nog niet mee op kamp in Ommel. Wel ging de nieuwe damesstaf mee, zodat de mannen hun de kunsten van het kamperen konden leren.
Een brand in het jeugdhuis in 1973 zorgde ervoor dat Jong Nederland Grathem wederom op zoek ging naar een nieuwe (tijdelijke) locatie. In september van datzelfde jaar werd het Oudercomité opgericht. Zij waren de schakel tussen staf en ouders en kregen een adviserende, organiserende en delegerende taak. Stafleden van Jong Nederland Grathem waren in het begin van de jaren zeventig niet alleen actief binnen de eigen afdeling maar ook zeer actief op provinciaal en nationaal niveau, overal stond de staf van Jong Nederland Grathem paraat. Als in deze periode een aantal activiteiten door problemen in de provinciale organisatie geen doorgang vinden, trekt Jong Nederland Grathem met haar hele hebben en houden naar “De Spar” in Haelen om daar alsnog een provinciaal toernooi te organiseren.
In 1976 viert Jong Nederland Grathem haar 30 jarig jubileum, behalve een reünie en een heilige mis werd er in dit jubileumjaar ook de eerste editie van het Jong Nederland Volleybaltoernooi georganiseerd. Op 14 januari 1980 werd de Stichting Jong Nederland Grathem opgericht, zodat het bestuur niet meer hoofdelijk aansprakelijk is voor het reilen en zeilen van de vereniging.
Ook in de jaren tachtig bleef Jong Nederland Grathem een actieve vereniging, die een erg leefde onder de Grathemse jeugd. De werving van de jongste leeftijdsgroepen, de Rakkers en Zwaluwen, vond eenmaal per twee jaar plaats en is vrijwel altijd een succes. Om onderdak te bieden aan het groeiende aantal leden werd de zolder van het jeugdhuis omgebouwd tot groepsruimte, deze werd feestelijk geopend tijdens een opendag in 1982 door de toenmalige Burgemeester van Grathem, Dhr. De “Big Mama” die in 1968 voor 650 gulden (ongeveer € 295,-) werd aangeschaft, kreeg in 1983 gezelschap van de “Big Papa”.
Na maar liefst 18 jaar legt Wiel Dalemans in 1984 de voorzittershamer neer, de binding met Jong Nederland Grathem blijft want een jaar eerder werd tijdens een vergadering van het Algemeen Bestuur (AB) het erelidmaatschap ingevoerd. In navolging van de eerste disco reeks tussen 1973 en 1975, werd in 1985 gestart met een tweede reeks disco’s. Eenmaal per maand kon de jeugd van Grathem en omstreken bij Geraats dansen op moderne muziek. In 1986 vierde Jong Nederland Grathem haar 40-jarig bestaan op grootse wijze. In 1988 nam Resi Koninkx de voorzittershamer over van Ton Dalemans. Dankzij het groeiende aantal leden kwam het ledenaantal in haar voorzittersperiode tot over de 100. Om het contact met de leden, stafleden en ouders te verbeteren werd het ledenkrantje geboren onder de naam “Paraatpaal”. De organisatiestructuur werd onder leiding van Resi Koninkx uitgebreid met de taak van advis…
Peelpush Meijel: Een Volleybalbolwerk met een Rijke Historie
Volleybalvereniging Peelpush uit Meijel is stevig op weg naar haar 50-jarig jubileum. Met als oprichtingsdatum 27 juni 1969 en dus als officiële ‘verjaardag’ 27 juni 2019, ging de club haar jubileumfeest uitstrijken over de periode januari 2019 t/m juni 2020. Het startschot werd gegeven op de New Year Party op vrijdag 4 januari a.s.. Op deze verenigingsavond in thuishonk sporthal De Körref stond een nieuwjaarstreffen, een speciale jeugdfotosessie, het vrijwilligerstreffen en de nodige aandacht voor het totale jubileumprogramma op de planning.
Speciaal vanwege het 50-jarig jubileum is door clubstylist Johan Leenders een jubileumshirt ontworpen dat in één oogopslag de geschiedenis van de club vertelt. Van de plaatselijke, uit ‘de Peel’ ontsproten vereniging tot het provinciaal en ook landelijk bekend volleybalbolwerk waar Peelpush al meerdere seizoenen voor staat. Op deze avond moeten in ieder geval alle jeugdleden er zijn, al dan niet met hun ouders. Specifieke aandacht zal ook uitgaan naar het totale jubileumprogramma, waarvan uiteraard het in ere herstelde Peelpush-buitentoernooi precies in de periode van de eigenlijke jubileumdatum valt. Maar niet alleen op dat moment zal Peelpush knallen! In een tijdsbestek van anderhalf jaar staan er tal van activiteiten gepland die een gouden laagje krijgen. Diverse landskampioenschappen bij de jeugd, 9 jaar eredivisie voor de dames met internationaal volleybal in Finland en Roemenië, het kampioenschap in de topdivisie van de heren in 2016, en nog vele, vele andere hoogtepunten. A.s.
VC Kessel: Promotie naar de 2e Divisie als Mijlpaal
De volleybaldames van VC Kessel hebben voor het eerst in de clubgeschiedenis promotie afgedwongen naar de landelijke 2e divisie. Na een spannende promotiecompetitie in sporthal Piushof in Panningen, liet het team zien waartoe het in staat is.
Vorige week grepen de Kesselse dames net naast het kampioenschap in de 3e divisie. In en tegen Weert werd kansloos met 1-3 verloren. Maar opgeven komt niet in het woordenboek van Kessel voor. In de beslissende promotiewedstrijden tegen Hands Up uit Berlicum en Set Up uit Meerlo herpakten de dames zich sterk.
De eerste wedstrijd tegen Hands Up was meteen spannend. VC Kessel stond achter, maar vocht zich terug en won uiteindelijk met 2-1. Daarna volgde de allesbeslissende wedstrijd tegen Set Up. Die ploeg speelt al in de 2e divisie en was dus een goede graadmeter.
VC Kessel begon goed en hield het initiatief. Er werden lange rally’s gespeeld en het publiek leefde mee met elke bal. Bij een stand van 24-23 in de tweede set maakte VC Kessel het winnende punt. De toeschouwers gingen uit hun dak.
De promotie is een bijzondere mijlpaal voor de club, ook voor trainer Nico Maessen, die dit seizoen 12,5 jaar in dienst is bij VC Kessel. Op 10 mei spelen de dames nog de bekerfinale in Alblasserdam tegen Next Volley uit Dordrecht.
tags: #volleybal #Peel #en #Maas #geschiedenis